Groene kinderopvang in Utrecht

Informatie voor groene kinderopvang in Utrecht
van Natuur- en Milieucommunicatie
Nieuwsbrief
2014
kwartaal 1
Groene kinderopvang in Utrecht
Wintervogels
Het heeft gesneeuwd!
Warme Truiendag
Doe mee met de landelijke
tuinvogeltelling! Dat kan nog t/m 19
januari! Bespied de vogels vanuit de
ramen van jouw kinderopvang.
Ga naar buiten! Lekker sneeuwballen
gooien en sleeën. In de sneeuw valt
er van alles te beleven.
Op 7 februari is het Warme
Truiendag. Doe mee! Trek een
warme trui aan, zet de verwarming
lager en bespaar 7% CO2 uitstoot.
Let op!
In de tekst vind je links: woorden met
daaronder een rode streep. Klik op deze
links. Je komt dan direct bij de uitleg
over winteractiviteiten. Ook vind je in de
tekst links naar websites. Deze links zijn
rood en vetgedrukt. Als je op deze links
klikt vind je extra informatie over groene
kinderopvang en groene activiteiten.
www.utrecht.nl/nmc
2014 is het jaar van de groene kinderopvang. Tijd
om aandacht te besteden aan buitenactiviteiten
met kinderen op het terrein van jouw kinder­
opvang en op bijzondere plekken in de stad.
Ook midden in Utrecht is de natuur dichtbij en zijn er mogelijkheden voor
groene buitenspeelactiviteiten. In de eerste uitgave van deze nieuwsbrief vind je
informatie over en inspiratie en tips voor (groene) winteractiviteiten in de stad.
www.jaarvandegroenekinderopvang.nl
Stadswerken
Wintervogels
Doe mee met de landelijke
‘Tuinvogeltelling’ op 6 t/m
19 januari. Bespied de vogels
vanuit de ramen van jouw
kinderopvang.
Maak het terrein van jouw kinderopvang
vogelvriendelijker. Lok de vogels naar jouw
kinderopvanglocatie! Op de website van de
vogelbescherming vind je telformulieren,
informatie over vogelsoorten en ideeën
voor activiteiten.
www.tuinvogeltelling.nl/scholen
Verrekijkers en vergrootglas nodig?
Bij de Utrechtse steedes kun je ze lenen
(zolang de voorraad strekt). Stuur een mail
naar [email protected]. Vermeld de locatie
van jouw kinderopvang en het aantal verrekijkers en vergrootglazen dat jij wilt lenen.
Vrije vogels bij Griftsteede
18 januari tot 24 februari
Vogels geven kleur in de winter. Soms
zie je tussen de takken een kleurflits,
waarna de vogels snel verder vliegen.
Bezoek met de kinderen de bijzondere
­­vogelexpositie in de hal van Griftsteede.
De kunstenaressen Maria Voorhout en
­Karin Baumans vangen de vogelpracht in
hun werk.
Na het bezoek aan de expositie gaan
de kinderen zelf aan de slag. Zij zoeken
vogels in de tuin en maken daarna een tekening van een tuinvogel of van een bijzondere fantasievogel. De drie kinderen die
de mooiste tekeningen hebben gemaakt
verdienen een prijs. De prijs­uitreiking is op
zondag 23 februari.
Ook mogen kinderen een pindaslinger
maken om hongerige vogels te lokken naar
hun eigen tuin of balkon.
Het heeft gesneeuwd!
Naar buiten! Lekker sneeuwballen
gooien en sleeën. Juist als het koud is en
vriest dat het kraakt is het leuk om met
de kinderen naar buiten te gaan. In de
sneeuw valt er van alles te beleven.
Wat dacht je van sneeuwvlokken bestuderen met een vergrootglas, sneeuw verven
in alle kleuren van de regenboog. of betoverende mini-sneeuwlandschappen maken.
2
Groene kinderopvang in Utrecht
Voor kinderen van 7 t/m 12 jaar
Tijd 1 uur
Kosten € 2 per kind (begeleiders gratis)
Groepsgrootte max. 15 kinderen
Meld je aan via de NMEgids*.
Warme Truiendag
Als het binnen fris is kan je
net zo goed buiten spelen.
Van spelen krijg je het altijd
lekker warm.
Bedenk acht kleine grappige, spannende,
vieze, enge buitenopdrachten. Knutsel
een opdracht-happertje (een 'fortune
­teller') en ga met de kinderen naar buiten.
De ­kinderen voeren telkens een andere
opdracht uit.
Mensen beschermen zich met kleren tegen
de winterkou. 's Morgens aankleden, jas
en schoenen aandoen, ’s avonds weer
uitkleden. Bespreek in de kring samen met
de kinderen hoe zij dat doen en wat hun
warmste kledingstuk is. Waarvan is dat
gemaakt?
Tips
Op 7 februari is het warme
truiendag. Doe mee! Trek een warme
trui aan, zet de verwarming lager,
bespaar 7% energie per graad en
dus 7% CO2 uitstoot.
Bezoek een van de steedes (stadsboerderijen) en ontdek hoe de dieren zich warm
houden in de winter. Dragen de dieren
kleding? Laat de kinderen het dier aaien en
voelen wat voor een lekkere warme jas de
dieren van nature hebben: een jas van haar
of veren. Ga kijken bij de schapen en vertel
dat deze schapen wol leveren voor onze
warme truien!
Groen Cement Platform waar partijen
elkaar kunnen inspireren, informeren,
motiveren, ontmoeten en inschakelen.
www.groencement.nl
Kind van Nature Natuur in de kinder­
opvang. Voor (team)training, uitwisseling
en ondersteuning.
www.kindvannature.nl
Veldwerkwinkel Materialen en les­
pakketten voor groene kinderopvang.
www.veldwerkwinkel.nl (onder ­categorie
'kinderopvang')
Kijk voor de nieuwste buitenactiviteiten
in Utrecht op www.hollandsekids.nl/
utrechtse/buiten
Meld jouw groep aan via de NMEgids*.
Meer ideeën voor Warme Truiendag vind je
op: www.warmetruiendag.nl.
Te koud om buiten te spelen? Bezoek de
warme kas in de Botanische tuin!
www.uu.nl/NL/BotanischeTuinen/­
kinderactiviteiten
Maak kaarsen tijdens donkere dagen bij
Moestuin Maarschalkerweerd.
www.moestuinutrecht.nl/kaarsen-­
maken-van-bijenwas
Boek een groene theatervoorstelling
of een act bij theaterbureau Spot.
www.theaterbureauspot.nl
Feestje?
Huur een verjaardagskist of
een ruimte bij een van de
steedes. www.utrecht.nl/nmc
3
Utrechtse Groene Agenda
Vrije vogels
Datum
Plek
Activiteit
Contactinformatie
6 t/m 17
Jouw kinderopvanglocatie
Griftsteede
Jaarlijkse tuinvogeltelling
Hele land telt vogels in de tuin. Totaalbeeld
wordt gepubliceerd. Tel vogels met de kinderen.
Voor telformulieren en info:
www.tuinvogeltelling.nl
www.vogelbescherming.nl
18 jan t/m
23 feb
Jouw kinderopvanglocatie
Griftsteede
Vrije vogels bij Griftsteede.
Meld je aan via de NMEgids• voor
een bezoek aan de expositie.
22 jan t/m
1 feb
Jouw kinderopvanglocatie
Bibliotheek
Steede
Organiseer een voorleesontbijt op woensdag
22 februari. Bezoek een steede bij jou in de
buurt en lees voor in de stal tussen de dieren.
www.nationalevoorleesdagen.nl
www.nationalevoorleesontbijt.nl
Meld je aan via de NMEgids• voor
een bezoek aan een steede.
Jouw kinderopvanglocatie
Steede
School
Warme truiendag
Energie besparen door de verwarming een
graad lager te zetten.
www.warmetruiendag.nl
Meld je aan via de NMEgids• voor
Universiteitsmuseum
Steede
Bezoek een voorjaarsactiviteit van het
Universiteitsmuseum.
Bezoek een van de steedes in de
voorjaarsvakantie.
www.universiteitsmuseum.nl/
plan-je-bezoek/groepsbezoeken/
met-de-bso-naar-het-museum
Meld je aan via de NMEgids• voor
een bezoek aan een steede.
Jouw kinderopvanglocatie
Steede
Beleef de Lente
Op verschillende plekken in ’t land hangen
webcams in nestkastjes. Bekijk de jonge vogels
via de websites van de Vogelbescherming. Of
bezoek Koppelsteede of Griftsteede, ook daar
hangen nestkasten met webcams.
www.beleefdelentejunior.nl
Meld je aan via de NMEgids• voor
Januari
Februari
Vrij 7
15 t/m 23
een bezoek aan een steede.
Maart
Hele maand
een bezoek aan een steede.
10 t/m 14
Jouw kinderopvanglocatie
Park
NederlandSchoon
Organiseer een opruimactie in de buurt.
www.nederlandschoon.nl
wo 12
Jouw kinderopvanglocatie
Steedes en parken
Boomplantdag
Plant een boom op jouw locatie. Stop bij de
wortels briefjes met toekomstwensen van de
kinderen. Maak een bomenwandeling met
bomenzoekkaart of schilder bomen.
www.boomfeestdag.nl/
producten/categorie/
lesmaterialen
* Werkt de link niet? De NMEgids is te vinden op:
www.nmegids.nl/algemeen/lesaanbod/nmegids.php?aanbieder=ut&doel=publieksactiviteiten
Colofon Samenstelling en redactie: Cisca Hoogkamp en Leen Buskes - NMC Utrecht. Vormgeving: buro-Lamp, Amsterdam.
4
< Terug naar de nieuwsbrief
Activiteitenhandleiding nieuwsbrief
Groene kinderopvang in Utrecht
Wintervogels
Maak de buitenspeel­
ruimte vogelvriendelijk
Is de buitenspeelruimte van jouw kinderopvang niet groen en kun je er geen bomen
of struiken planten? Dan volgen hier wat
tips om de buitenruimte groener en vogelvriendelijker te maken.
Benodigdheden
•Parasolvoet
• Grote takken
• Oude kerstboom
Is de oude kerstboom er nog? Zet de
stam in de parasolvoet. Vogels vinden de
beschutting van takken fijn. In de takken
hang je vogelvoer. Als de kerstboom al is
afgevoerd kun je takken in de parasolvoet
zetten. Ga met de kinderen in een park op
zoek naar geschikte tak(ken) (met zijtakken) die in de parasolvoet passen.
High tea voor Vogels
Vogelvoerfles
Benodigdheden
• Theekopje met oortje
• Koek of kleivormpjes
•Frituurvet
•Pannetje
•Vogelzaad
•Takjes
• Touw of lint
Benodigdheden
• Een petfles
•Vogelzaad
• Schaar of mes
Lok vogels met vet en zaden!
Smelt het vet en doe vogelzaad er bij. Eén
deel zaad op één deel vet.
Meng de zaden goed met het vet. Laat het
mengsel afkoelen en schep het in het kopje
als het nog vloeibaar maar stevig is. Steek
het takje er aan de zijkant in. Zet het kopje
in de koelkast of op de vensterbank en
wacht tot het vet weer hard is. Dit kan wel
een paar uur duren. Met lint of touw kunnen we het kopje ophangen.
Hetzelfde mengsel kun je in vormpjes
(zandbak, koek of kleivormpjes) scheppen.
Een rietje of takje in het gevulde vormpje
zorgt voor een gaatje waar, als het hard is,
een lint of touwtje doorheen kan.
Vogels zijn gek op pindakaas. Greenkids
verkoopt houders en pindakaaspotjes.
Hang er een in de buurt van het raam van
jouw kinderopvang.
Groene kinderopvang in Utrecht - Activiteitenhandleiding
• Twee pollepels
•Touw
Was de fles goed schoon en laat hem
drogen. Maak er twee gaten in waar je de
pollepel in kan steken.
De gaten moeten tegenover elkaar zitten.
De ene iets lager dan de ander. Steek de
lepels door de fles, met het steelgedeelte
door het hoogste gat.
Vul de fles met vogelzaad.
Je kan een papiertje tot trechter rollen om
het vullen makkelijker te maken.
Voertakken en
dennenappels
Benodigdheden
• Lege WC rolletjes •Dennenappels
•Pindakaas
•Vogelzaad
• Touw of lint
Smeer de rolletjes in met pindakaas en rol
ze door het zaadmengsel. Hang ze op met
lint of touw. Of schuif ze over de tak van
een boom of struik, of over de takken in de
parasolvoet.
Maak een touw aan de dennenappel vast.
Smeer de dennenappel in met pindakaas.
Dit is een lekker kliederig werkje en gaat
het beste met je vingers. Rol en duw de
dennenappel nu door het zaadmengsel.
< Terug naar de nieuwsbrief
Het heeft
gesneeuwd!
Warme
Truiendag
drinkflesje en verven maar!
Geen plantenspuit voorhanden? Sommige
schoonmaakmiddelen en luchtverfrissers
hebben ook een sproeikop. Bewaar de
lege verpakkingen en gebruik ze voor het
sneeuw verven.
Sneeuwvlokken
bestuderen
Benodigdheden
• Zwart papier (uit het vriesvak)
•Sneeuw
•Vergrootglas
• Wit potlood
Het is leuk om die sneeuwkristallen eens
goed te bekijken. Weet jij dat ze allemaal
verschillend zijn? Ga dat maar eens onderzoeken.
De beste resultaten bereik je als er fijne,
droge sneeuw valt. Vang de sneeuw­
vlokken op met een zwart velletje dat je
in het vriesvak hebt bewaard. Dan heb je
de mogelijkheid de ijskristallen rustig te
bekijken.
Heb je een vergrootglas? Dan kan je ze
nog beter bekijken. Kan jij ze natekenen?
Dat moet je wel buiten doen. Als je ze mee
naar binnen neemt smelten ze meteen.
Sneeuw verven
Benodigdheden
• Een paar plantenspuiten
• En/of knijpflessen
• Voedingskleurstof of waterverf
•Water
Vul de flessen met water en doe de (voedings)kleurstof erbij. Er is niet veel voor
­nodig. Meng het goed door zachtjes te
schudden. Geen knijpfles? Drinkflesjes
kunnen ook prima dienst doen als knijpfles. Prik een gat in de dop van een leeg
Hap, een opdracht!
Benodigdheden
•Papier
•Kleurpotloden
•Fantasie
Maak een ‘opdracht-happertje’ zoals hieronder beschreven.
Versier de buitenkant en nummer de
binnenkant van 1 tot 8. Bedenk 8 kleine
grappige, spannende, vieze, enge buitenopdrachten. Vouw de binnenkant open
en schrijf de opdrachtjes er in. En klaar
is je ‘opdracht-happertje’. Nu samen naar
buiten.
“Hoe vaak moet ik happen? 6 keer.
Laat het happertje zes keer heen en weer
happen. Welk getal tussen 1-8? 5! Vouw
de happer open en doe de opdracht onder
nummer 5.”
Mini winterlandschapje
Benodigdheden
•Speelgoed, speelgoedauto’s e.d.
• Bekers, schepjes e.d.
•Sneeuw
Geen zin in wilde sneeuwspelletjes? Creëer
in alle rust een mooi sneeuwwereldje
voor jouw speelgoed. Je kan van alles
gebruiken. Takjes voor bomen of hekjes
en steentjes voor paden of muurtjes. Bouw
een sneeuwkasteel of een garage. Geef je
fantasie de ruimte.
Hier wat ideeën voor de opdrachten:
- Zoek iets van een dier, van een plant of
een boom;
- Doe je ogen dicht, tel tot 5 en zoek mij op;
- Maak het geluid van een beer;
- Loop als een eend;
- Zoek iets dat stinkt en laat het aan
­iemand anders ruiken.
Opdracht-happertje
Leg het vierkant met
de bedrukte zijde naar
beneden
Vouw nu weer de
4 hoeken naar het
midden
Vouw de 4 hoeken naar
het midden
Dit is het
resultaat
Vouw in het
midden licht
door
Als het goed is ziet het
er nu zo uit. Draai je
happertje om
Werk je vingers in de 4 hoeken
die een 'zakje' vormen en buig
de 4 punten naar binnen
Groene kinderopvang in Utrecht - Activiteitenhandleiding
5