Lees alvast de toelichting bij dit concert

juli-aug 2014
IRIS HOND
HET NIEUWE GEZICHT
VAN CLASSIC FM
Woensdag 20 augustus 2014
Grote Zaal 20.00 uur
Koninklijk Concertgebouworkest
Mariss Jansons, dirigent
Jean-Yves Thibaudet, piano
Dmitri Sjostakovitsj 1906-1975
Eerste symfonie in f, op. 10 (1924-25)
Allegretto - Allegro non troppo
Allegro
Lento
Allegro molto
PAUZE
Maurice Ravel 1875-1937
Pianoconcert in G (1929-31)
Allegramente
Adagio assai
Presto
Maurice Ravel
Daphnis et Chloé, tweede suite (1913)
Lever du jour: Lent
Pantomime: Lent
Danse générale: Lent
Luister naar Classic FM
voor overdag non-stop
de beste en mooiste
klassieke hits en
interessante
thema-avonden.
Robeco SummerNights Live
Na afloop in het Zomercafé: Q&A met JeanYves Thibaudet.
KLASSIEK VOOR IEDEREEN
Luister direct via Classicfm.nl
Toelichting//Biografie//Summary//Concerttip
Toelichting
Dmitri Sjostakovitsj was een muzikaal wonderkind. Op zijn zestiende speelde hij piano in
filmhuizen en vaudevilletheaters, om in het
levensonderhoud van zijn familie te voorzien.
Deze periode wordt vaak als bepalend gezien
voor zijn ontwikkeling, maar zelf keek hij er
met afschuw op terug. Op zijn negentiende
vierde Sjostakovitsj triomfen bij de première
van zijn Eerste symfonie, waarmee hij met lof
afstudeerde aan het conservatorium van
Sint-Petersburg, waar hij les kreeg van
Alexander Glazoenov en Maximilian
Steinberg. Het prille werk heeft al alle kenmerken die de rijpere Sjostakovitsj karakteriseren: meesterlijke orkestratie, bizarre
contrasten en stekelige dissonanten.
Bruno Walter, die Sjostakovitsj het pianouittreksel van de symfonie had horen spelen,
was zo enthousiast dat hij in 1927, het jaar na
de première, het werk als eerste buiten de
landsgrenzen van de Sovjet-Unie uitvoerde in
Berlijn. Kort daarna werd de symfonie ook
door Stokowski (Philadelphia), Sir Hamilton
Harty (Manchester) en Toscanini (New York)
met succes ten gehore gebracht.
Ravels jazzy pianoconcert
Piano was het favoriete instrument van de
Franse componist Maurice Ravel, zoon van
een Zwitserse vader en een Baskische moeder. Met zijn oudere landgenoot Claude
Debussy geldt Ravel als de belangrijkste
‘impressionist’ in de klassieke muziek en als
voorloper van het expressionisme. Zijn
Pianoconcert in G ontstond onder invloed
van de jazz, die Ravel leerde kennen tijdens
zijn tournee door de VS en in kroegen in
Parijs. Ravel wilde zelf de solopartij spelen op
www.robecosummernights.nl
de première. Hij bereidde zich grondig voor
met etudes van Liszt en Chopin. Maar vanwege zijn matige gezondheid en oververmoeidheid werd de première in 1932
uiteindelijk gespeeld door Marguerite Long,
aan wie Ravel het Pianoconcert opdroeg.
Aansluitend gingen Ravel en Long samen op
tournee langs twintig Europese steden. Het
Pianoconcert in G werd overal enthousiast
ontvangen en beleefde in 1932 zijn eerste
uitvoeringen in Boston en Philadelphia.
Liefde tussen Daphnis en Chloë
Ravels balletmuziek Daphnis et Chloé werd
door de componist zelf omschreven als een
‘Symphonie choréographique’ (choreografische symfonie). Het scenario is gebaseerd op
de gelijknamige roman van de Griekse
schrijver Longus, vermoedelijk uit de tweede
eeuw na Christus. Het verhaal gaat over de
liefde tussen de geitenhoeder Daphnis en de
herderin Chloë. Ravel begon aan de partituur
in 1909 in opdracht van de impresario
Serge Diaghilev. Op 8 juni 1912 ging het stuk
in het kader van Diaghilevs vermaarde Ballets
Russes in première in het Theâtre du Châtelet
in Parijs onder leiding van Pierre Monteux in
een choreografie van Michel Fokine, met
Vaslav Nijinsky en Tamara Karsavina in de
rollen van Daphnis en Chloë. Het ballet duurt
bijna een uur en is daarmee het langste werk
van Ravel, die echter met een gering aantal
leidmotieven muzikale samenhang in de
partituur wist te waarborgen. Ravels muziek
klinkt gepassioneerd en behoort met zijn
weelderige rijkdom aan harmonieën tot zijn
beste werken. Ravel zelf bewerkte de balletmuziek tot twee orkestrale suites, waarvan de
tweede – eindigend met Danse générale
– het meest geliefd is geworden.
Wenneke Savenije
Biografie
Summary
Het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO)
behoort al 125 jaar tot de wereldtop. Met de
‘fluwelige’ klank van de strijkers, de ‘gouden’
koperklank, het specifieke timbre van de
houtblazers en de alertheid van het slagwerk
heeft het orkest wereldfaam opgebouwd.
Mariss Jansons werd in september 2004
verwelkomd als zesde chef-dirigent. Het
orkest telt 120 musici, afkomstig uit meer dan
twintig landen, en musiceert ondanks de
omvang als een kamerorkest.
Mariss Jansons werd geboren tijdens de
onderduikperiode van zijn ouders, als dirigent
en mezzosopraan werkzaam aan de Opera
van Riga. Toen hij dertien jaar was, verhuisde
het gezin naar het toenmalige Leningrad, waar
hij viool, piano en directie studeerde.
Hij volgde ook lessen bij Hans Swarowsky en
Herbert von Karajan. Jansons dirigeerde net
als zijn vader het St. Petersburg Filharmonisch
Orkest, als assistent van Jevgeni Mravinski.
Hij was twintig jaar chef-dirigent van het
Filharmonisch Orkest van Oslo. Van 1996 tot
2004 was hij chef van het Pittsburgh Symphony
Orchestra en gastdirigent van talloze orkesten.
Behalve van het KCO is hij (sinds 2003) ook
chef van het Symphonieorchester des
Bayerischen Rundfunks in München.
Jean-Yves Thibaudet werd geboren in Lyon.
Op zijn twaalfde begon hij zijn pianostudie aan
het conservatorium in Parijs, waar hij les kreeg
van Aldo Ciccolini en Lucette Davis. Drie jaar
later won hij de Premier Prix du Conservatoire
en weer drie jaar later, in 1981, de Young
Concert Artists International Auditions in New
York. In korte tijd debuteerde hij op de gerenommeerde podia van de VS, Europa en Azië.
Sindsdien treedt hij op met grote orkesten in
vrijwel alle belangrijke concertzalen.
Thibaudet werkte in 1988 voor het eerst samen
met het KCO.
Dmitri Shostakovich enjoyed an early triumph
with the premiere of his First Symphony in F
minor. This youthful work already demonstrates all the characteristics of the mature
Shostakovich: masterly orchestration, bizarre
contrasts and prickly dissonances.
French composer Maurice Ravel’s favourite
instrument was the piano. His Piano Concerto
in G major shows the influence of jazz.
Marguerite Long played the premiere of the
concerto in 1932, and it was enthusiastically
received on both sides of the Atlantic.
Ravel’s ballet music Daphnis and Chloe, based
on a novel by the Greek writer Longus, is
about the love between goatherd Daphnis and
Chloe, a shepherdess. Ravel composed the
piece for the impresario Sergei Diaghilev, later
adapting the ballet music into two orchestral
suites.
Translation: Eileen Stevens
Genoten van het concert? Deel uw ervaring
via Twitter #RSN2014 of op onze Facebookpagina (fb.com/concertgebouw).
Concerttip
Zaterdag 30 augustus 2014
Grote Zaal 20.00 uur
Ronald Brautigam speelt Beethoven
De muziek van Beethoven loopt als een rode
draad door de carrière van Ronald Brautigam.
Het Keizersconcert ziet hij als een soort
catalogus van al Beethovens werk tot dat
moment. Een staalkaart aan stemmingen, net
als Tsjaikovski’s aangrijpende Zesde symfonie.
Door het Radio Filharmonisch Orkest onder
leiding van Lahav Shani.