Reactie op WRR rapport

REACTIE TOPSECTOR AGRI&FOOD OP WRR RAPPORT “NAAR EEN
VOEDSELBELEID”
Het WRR rapport constateert dat het voedselsysteem zich heeft ontwikkeld tot een
complex netwerk van stromen grondstoffen en halfproducten, die worden verwerkt en
gecombineerd tot voedingsmiddelen voor de consument: het voedselnet. Ook wordt
geconstateerd dat de machtsverhoudingen zijn veranderd. Nu spelen ook nietagrarische spelers, levensmiddelenindustrie en ngo’s een belangrijke rol. Het doet een
oproep te komen van een landbouwbeleid naar een geïntegreerd voedselbeleid.
Algemene reactie
- De topsector herkent de mondiale opgaven in het rapport, de verandering in het
karakter van het voedselsysteem, de uiteenlopende waarden die voedsel raakt en
de onderlinge samenhang tussen productie, verwerking, handel en consumptie.
- Deze ontwikkelingen vormen uitgangspunt voor het topsectorbeleid in
Agri&Food. De aanpak wordt als voorbeeld gezien in de rest van de wereld.
- Hierbij is sprake van een proces dat continu verbetering en versterking behoeft.
- De oproep tot een geïntegreerd (overheids)beleid doet recht aan de
verwevenheid van productie, handel en consumptie, zoals zich die voordoet in de
praktijk van alle dag.
- We zien het rapport als ondersteuning van de acties die we in gang hebben gezet
en als stimulans voor het proces waarmee we bezig zijn met als ambitie: een
bijdrage leveren aan gezond en veilig voedsel voor 9 miljard mensen in een
duurzame wereld.
1. Veerkrachtig voedselnetwerk, topsector heeft basis die dit mogelijk maakt
De topsector ondersteunt het belang van een veerkrachtig voedselnetwerk, wil hieraan
haar bijdrage leveren en neemt haar verantwoordelijkheid. Onze ambitie en manier van
werken vormen hiervoor de basis.
Verschillende partijen en groeperingen binnen de samenleving hebben hun rol als het
gaat om voedselzekerheid, voedselveiligheid, duurzaamheid en gezondheid. Voor
toekomstbestendig voedselbeleid zal productie, verwerking, distributie en consumptie
meer dan ooit in onderlinge samenhang moeten worden bezien. Als topsector
onderkennen we het belang van zo’n (veer)krachtig voedselnetwerk, zoals ook
weerspiegeld in de samenstelling van ons topteam. Daarin zijn vertegenwoordigd de
‘gouden driehoek’ van overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven enerzijds en wat
betreft het bedrijfsleven de hele kolom, met boeren, toeleverende- en verwerkende
industrie, het mkb en de retail. In de uitvoeringsagenda wordt verder nauw
samengewerkt met consumentengroeperingen, ngo’s en organisaties als de Alliantie
Verduurzaming Voedsel en het Initiatief voor Duurzame Handel (IDH). Dit alles om in
gezamenlijkheid te werken aan een duurzaam voedselsysteem.
2. Maatschappelijke thema’s: in continue dialoog
Als topsector zijn we ons ervan bewust dat we gezamenlijk en in dialoog oplossingen
moeten vinden voor de maatschappelijke opgaven. Daar spant de sector zich voor in.
Een politiek en maatschappelijk debat over de gewenste en noodzakelijke keuzes waarin
zaken als gezondheid, voedselveiligheid en dierenwelzijn een nadrukkelijk plaats
hebben, evenals de gevolgen voor natuur, milieu en biodiversiteit. Deze thema’s staan
binnen de sector hoog op de agenda en zijn geïntegreerd in de actie-agenda voor de
komende jaren. Iedere vorm van ondersteuning kan dit verder versterken. In die zin
verwelkomt de topsector dan ook het rapport van de WRR.
3. Feiten: nodig voor goede discussie en afwegingen
Leren vraagt om permanente uitwisseling van kennis en ervaringen tussen
bedrijfsleven, ngo’s, consumenten en de overheid. In de sector werken we nauw samen
en hebben we ‘dedicated’ kennisinstellingen van wereldformaat, als Wageningen UR, om
de discussie van de noodzakelijke feiten te voorzien. In het rapport wordt geconstateerd
dat onderzoeken ontbreken op bredere thema’s als ecologische houdbaarheid en
volksgezondheid in een internationaal perspectief. Discussies en beslissingen moeten
gevoed worden door feiten, zodat consequenties van een beslissing helder zijn. Op dit
punt is meer actie gewenst, met nadrukkelijk ook een rol voor de overheid. De binnen de
topsector gevolgde publiek-private samenwerking vormt hiertoe een goed platform.
4. Internationaal aan de top
- Van oudsher heeft de sector zich door de specifieke Nederlandse situatie namelijk relatief weinig grond beschikbaar, dure arbeid en veel mensen te
voeden - toegelegd op hoogproductieve landbouw met een hoge resource
efficiency. Dit heeft ertoe geleid, dat we in Nederland voedsel weten te
produceren met de minste grond en grondstoffen per kg product en daardoor
ook met de minste uitstoot aan broeikasgassen.
- Omdat productie van voedsel zich nooit afgezonderd kan voltrekken heeft de
maatschappelijke context binnen Nederland zijn invloed gehad. Dit heeft geleid
tot extra aandacht voor zaken als dierenwelzijn, milieu en klimaat. Dit proces
houdt nooit op en is continu in beweging en verbetering.
- De vraag naar voedsel gaat de komende decennia zeer sterk stijgen door meer
mensen (nog een China èn India erbij!) en, minstens zo belangrijk, een sterke
stijging van de welvaart in met name China, Zuidoost-Azië en delen van Afrika en
Latijns-Amerika. Naar verwachting zullen hier 3 miljard mensen doorgroeien van
een laag naar een midden inkomen. Hierdoor verandert hun basis-eetpatroon
van rijst en bonen naar hoogwaardige eiwitten als zuivel en vlees.
- Het belang om de productie van voedsel zo efficiënt mogelijk te doen, neemt dan
ook alleen maar toe. Juist daarin is Nederland wereldkampioen. Voor de
productie van een kg voedsel kan het Nederlandse productiesysteem namelijk
toe met een kwart van de grond en de helft tot een derde van het aantal dieren
vergeleken met de rest van de wereld.
- Vanuit alle landen in de wereld is er daarom grote belangstelling voor onze
kennis en technologie op het gebied van voedsel en voedselproductie. Dit loopt
uiteen van de productie van babymelkpoeder voor China vanwege een hoge
voedselveiligheid tot kennis omtrent de productie, verwerking en logistiek van
hoogwaardig voedsel.
- Naast de aandacht voor productiviteit en efficiency is er volop aandacht voor de
relatie tussen voeding en gezondheid. Meer specifiek is hiervoor het topinstituut
food & nutrition (TIFN) opgezet en uitgegroeid tot een zeer succesvol publiekprivaat partnership voor strategisch voedingsonderzoek binnen de topsector
Agri&Food. Het programma trekt ook internationaal veel aandacht en speelt een
grote rol in de Europese kaderprogramma’s op dit en aanverwant terrein. De hier
ontwikkelde kennis vormt een uitstekende basis voor een gezonde voeding op
basis van essentiële nutriënten en een geweldige kans voor het ‘voedselcomplex’
in Nederland. Ook daarvoor vormt het WRR rapport een steun in de rug.
Tot slot
Bij alles wat we voorstaan en willen veranderen, is het belangrijk te bedenken dat een
maatschappelijk en politiek debat van groot belang is om zaken geïntegreerd te bezien
en afwegingen te kunnen maken. Het laatste woord is echter niet aan het bedrijfsleven,
de ngo’s of de politiek. Dat is in onze maatschappij aan de burger voor wat betreft de
maatschappelijke / politieke keuzes, en aan de consument voor wat betreft de aankoop
van voedsel. Zeker in onze westerse wereld is deze keuzevrijheid een groot goed, dat
men zich maar zo niet af zal laten nemen of in laat perken.
Topteam Agri&Food
07-10-2014
Voor meer informatie:
Aalt Dijkhuizen, boegbeeld topsector Agri&Food : [email protected]
Annette van de Wetering, communicatie topsector Agri&Food: 06 533 25 888
www.topsectoren.nl/agri-food

Download Report