Download presentatie - Publieksdag Hersentumoren

De toekomst: gericht
behandelen voor
hersentumoren?
de ene patiënt is de andere niet…
prof. dr. Martin van den Bent, neuroloog
Neuroloog, ErasmusMC Rotterdam
Gerichte behandeling: alleen die patiënten
die baat hebben…
John Brack, Collingsstreet 5 PM
Glioblastomen: graad IV hersentumoren
• Jaarlijks in Nederland 600 patiënten
• 400 patiënten met andere diffuse gliomen
• standaard behandeling: operatie gevolgd door
radiotherapie met temozolomide
• Behandeling ten tijde van recidief maar bij beperkt
percentage succesvol
• Bestaande behandelingen niet voor verbetering
vatbaar
• Daarom is geneesmiddelen onderzoek dringend
noodzakelijk
Wat is kanker?
Kanker is een ziekte van het DNA: het materiaal dat de cel controleert
Mutaties veranderen DNA volgorde en daarmee eiwitten:
Eiwitten kunnen daardoor andere functies krijgen
Met dank aan www.hebon.nl
Door mutaties veranderde signaal paden
en medicijnen
Glioblastoom:
Anti-EGFR
- Toename EGFR receptor,
mutaties: constante signaal
stroom naar DNA
PI3K remmer
MEK remmer
- Mutaties PI3K gen: eiwit
functie gestoord, rem op
signaal niet functioneel meer
- RAF/MEK/ERK cascade: geeft
signaal door aan het DNA
Mogelijke therapeutische interventies:
• Blokkade PI3K
• Blokkade EGFR of andere receptors
• Blokkade MEK
Kanker in 20 jaar een chronische ziekte?
National Cancer Act 1971
Een historische slag in de “War on
Cancer”: imatinib
De weerbarstige werkelijkheid…
• Veel dwarsverbanden
tussen signaal paden
• Remming van een eiwit
kan onverwachte
gevolgen hebben
• Kan afhangen van type
tumor
• Of iets werkt bij
glioblastomen moet
worden uitgezocht
Hoe zit het met de gliomen?
• Grote klinische studies hebben parameters laten
zien die helpen bij patiënten selectie voor
chemotherapie
– MGMT: DNA reparatie eiwit
– 1p/19q verlies: chromosoom afwijking bij
oligodendrogliomen
Targetted treatment met klassieke cytostatica
• Echter: plafond bereikt
• Voor verdere verbetering: nieuwe medicijnen
Overall Survival: Molecular parameters and
treatment effects of PCV
RT/PCV
RT
Interaction tests:
• No significance for
IDH
(n = 194)
• Borderline statistical
significance for CIMP
(n = 115)
• High statistical
significance for
MGMT-STP27
(p = 0.003, n = 115)
Hoe zit het met de glioblastomen?
• Ongeveer 20-25% van de glioblastomen heeft een
mutatie die mogelijk geremd kan worden met nu
bestaande middelen
• Veel van die mutaties komen met een frekwentie
van 3-4% voor
• Of die middelen ook werkelijk effectief zijn vraagt
veel onderzoek
• Onderzoek van 30-40 patiënten bij een 4% mutatie
frekwentie: vereist screening van 1000-1500
patiënten
European Organisation of Research and
Treatment of Cancer (EORTC)
• Heeft een “Brain Tumor Group”
– Vooraanstaande rol van Nederlandse centra
• Verricht momenteel groot onderzoek naar
bevacizumab bij glioblastomen
• Ontwikkelt momenteel een screeningsplatform
Momenteel studies in nederland
• EGFRvIII vaccinatie studie
– VUMC, MCHaaglanden
• EGFRvIII/EGFR targeted chemotherapie
– ErasmusMC
• Combinatie PI3K remmer/c-Met remmer:
– UMCU, ErasmusMC
• Veel centra:
– EORTC studie naar bevacizumab/lomustine
Hersentumoren 2014
• Vooruitgang gaat stap voor stap
• Grootschalige samenwerking tussen
– Laboratoria
– Kliniek
– Farmaceutische industrie