1. Verslag Themabijeenkomst Innovatie d.d. 9 mei 2014

Verslag Innovatiebijeenkomst d.d. 9 mei 2014
Mark van der Werf
Uitnodigingstekst:
Gezamenlijk innoveren is als waterschapssector je krachten bundelen en de lasten verdelen.
We dienen als collectief dan wel te weten waar deze samenwerkingskansen liggen. In eerdere
commissiebijeenkomsten is deze behoefte ook uitgesproken. Er is behoefte om te weten wat er
speelt op het gebied van nieuwe initiatieven om het waterbeheer beter (incl. duurzamer) en
goedkoper te krijgen.
De bijeenkomst van 9 mei zal daar een stap in maken, doordat de STOWA zal presenteren
welke innovaties / onderzoeken er lopen op gebied van waterkwaliteit. Daarnaast zal voorafgaand aan de Waterinnovatieprijs 2014 (2 december 2014) de Unie in samenwerking met de
Stowa een innovatiemarkt organiseren waarin waterschappen elkaar kunnen laten zien met
welke innovaties ze bezig zijn. Ook onze nieuwe site innovatie.uvw.nl draagt bij aan de onderlinge verbondenheid op innovatiethema’s en laat de buitenwereld zien dat waterschappen heel
innovatief en kostenbewust zijn.
Innoveren is pas mogelijk als er bij onze organisaties een klimaat heerst waar er ruimte is om
anders te denken en te doen. Graag inspireren wij u met een presentatie van Jeff Gaspersz.
Creatiekracht van organisaties neemt toe als er een duidelijk stip op de horizon gezet kan worden die vertaalbaar is naar ieders dagelijks werk. Hierbij is ook het belangrijk dat waterschappen intern, maar ook onderling van elkaar kunnen en willen leren en ze buiten de vertrouwde
denkkaders durven te denken.
11.00 uur:
Opening door Hennie Roorda
Innovatie staat hoog op de politieke agenda. Waterschappen zijn hard aan het innoveren en het
wordt gezien door de Haagse partijen en de OECD. We moeten daarmee doorgaan. Oproep:
laat de innovaties zien! De Unie kan uw innovatie laten schitteren.
Sociale innovatie is net zo belangrijk als technische innovatie. Dat is niet alleen anders te durven denken en doen maar ook burgers betrekken. Andere werkvormen gebruiken. Weten de
burgers wel wat we allemaal doen? Een voorbeeld is het Waterbeheerplan van Rijnland en
AGV dat op interactieve manier tot stand komt. Ook de OECD roept op om de awareness gap
te slechten… dat kan met sociale innovaties.
11.05-12.00 uur: Cora Uijterlinde (STOWA) Innovatie waterkwaliteit.
Wat speelt er op dit moment aan innovaties om waterkwaliteit te verbeteren? Een presentatie
over de grote innovatielijnen met hier en daar een illustratief voorbeeld. U heeft thema’s als
grondstoffen, energie, medicijnresten en micro-verontreiniging, zuiveren en decentrale sanitatie
en watersysteeminnovaties die de waterkwaliteit verbeteren zien langskomen (presentatie bijgevoegd).
Vragen en opmerkingen:
Royal Haskoning DHV verkoopt Nereda's in het buitenland, schieten de waterschappen daar
iets mee op?
Een gedeelte van de gemaakte winst door Royal Haskoning DHV gaat in revolving fund voor
verder onderzoek. Belangrijkste is wel dat de nationale voordelen van de ontwikkeling van een
Nereda opwegen tegen onze investeringen. Pharmafilter is een aparte organisatie met waterschappen en Stowa. Ze zorgen zelf voor het vermarkten van het concept. Time to market is een
belangrijke succesfactor voor innovaties.
Innoveren is geen doel op zichzelf en alleen geld verdienen aan energie of grondstoffen is niet
de juiste drijver.
Pagina 2 van 4
Waterschappen zijn best risicomijdend. Voor meer succesvolle innovaties zouden we wat meer
lef moeten tonen. Bij innoveren hoort inzicht in welke risico’s je als waterschappen wilt nemen
en dat gaat verder dan alleen kostenaspect. Leren omgaan met deze risico’s is punt van aandacht. Samen leren van mislukkingen wordt door de Unie van Waterschappen op de agenda
gezet. Ook het afstemmen van de innovatieagenda’s van de waterschappen en eventueel het
opzetten van een gezamenlijk innovatiefonds wordt door de Unie geagendeerd.
De stellingen van de Stowa komen in de volgende CWE aan de orde samen met een presentatie van de Unie van Waterschappen over het rondje langs waterschappen over gezamenlijk
innoveren.
12.15-13.15 uur: Een inspirerend college door www.jeffgaspersz.nl
Een college over het belang van innovatie en wat voor cultuur en gedrag (verbeter-honger) er
nodig is om te innoveren. Zorg dat innovatie een vliegwiel wordt in uw organisatie en zie het
belang van sociale innovatie hierbij. Innoveren is ruimte creëren om anders te denken en te
doen.
Innoveren is een taai onderwerp. Velen worstelen met de vraag: hoe versterken we onze innovatiekracht?
Taken blijven hetzelfde, maar de (financiële) middelen worden minder. We moeten kansen blijven pakken om het beter te doen. Nieuwe ambities te stellen.
Voor ambities heb je verbeeldingskracht en creativiteit nodig. Een creërende mens. De belangrijkste vraag is dan ook, hoe kom je in je creatiekracht?
Wat onderscheidt nu de innoverende creërende van diegenen die daar meer moeite mee hebben?
Ze zien kansen, omdat ze voorbereid zijn. Bereid je mentaal voor om de kans te zien. Daar heb
je geen 7 Laws voor nodig, alleen u weet wat er bij u speelt en wat eventueel een kans is.
Hou het klein. Grote veranderacties leiden tot weerstand. Kleine acties zijn sterk en tegenkrachten zijn er bijna niet. Gebundeld zijn ze erg krachtig en zorgen voor verandering.
Creativiteit en slimme oplossingen hebben niet veel ruimte nodig.
Belangrijk is wel dat er een noodzaak dient te zijn. De noodzaak zorgt voor vereiste creatieve
spanning . Creativiteit heeft focus en noodzaak nodig.
Verbreed de groep. Naarmate je meer mensen uitsluit mee te denken verklein je de innovatiekracht van organisatie. Ga juist praten bij externe buurten, klanten, bedrijven, etc.
Kortom, zorg door kleine acties (noodzakelijk door urgentie) waarbij iedereen mee mag denken
dat de organisatie in haar creatiekracht wordt gezet.
Voorbeelden:
Bij Southwest Airlines ging het slecht. Herb Kelleher zond een persoonlijke brief aan ieder met
de vraag “kun je mij een idee zenden met een kostenbesparing van 10 dollar in je eigen werk”.
Hij ontving duizenden brieven. De brief werd zo goed ontvangen, omdat er vanuit MT aandacht
was om de zorg te delen met medewerkers. Er ontstond verbondenheid met medewerkers, we
hebben je nodig. Het was een kleine actie en geen grote reorganisatie. Ze hebben miljoenen
bespaard.
Leiderschap dat leiders creëert is nodig (geen volgers creëren). Zorg voor ondernemerschap
binnen je organisatie.
Pagina 3 van 4
IBM. Hoe kunnen we een context creëren zodat er kruisbestuiving ontstaat tussen de 100.000
mensen die er werken. Ze hebben innovation jams ontwikkeld (Liam Cleaver, program director
innovation jams).
72 uur lang geconcentreerd met een vraagstuk aan de slag. Ze laten medewerkers simultaan
nadenken over kansen. Filter de beste eruit en zet die weer in een innovation jam.
Vanuit Unie: 400 waterschappers tegelijkertijd laten denken….?
Gemeente Amsterdam. De SD heeft een programma gestart “We gaan beter presteren”. De
mensen volgden hem niet. Er ontstond een tegenkracht. Hij concentreerde zich op de mensen
die wel wilden en moedigde ze aan. Bijvoorbeeld: Idee om sticker 'afgelast' te plakken op wild
geplakte affiches. Communiceer en laat verbeteringen zien. Zet mensen in het zonnetje.
Steeds meer mensen wilden dit ook. Dat is geen leiderschap, maar verleiderschap. Kleine successen laten zien.
De nieuwsgierigheid moet gewekt worden bij mensen. Stel de vraag: Kan iets ook sneller,
slimmer, wat kunnen we leren van klanten of andere waterschappen? Probeer een houding te
creëren dat men niet stopt met zoeken naar verbeteringen.
Als je zoekt, dan lijkt het wel dat de werkelijkheid je helpt dit ook te vinden. Voorbereid zijn, dan
zie je het. Een rode Volvo zie je ineens overal, eerder nooit gezien.
Bereid mensen voor. Stel aan het einde van elke vergadering de vraag “Wat heb je nu gehoord
dat je werk beter maakt?” De teamleden weten dat deze vraag gaat komen en dus men gaat er
tijdens het werk op letten. Men gaat dan kansen zien.
Opdracht 1: Wat is nu een terugkerende kans-gerichte vraag die u in uw team / waterschap zou
willen stellen?
 Hoe zou het wel kunnen?
 Wat wil je?
 Wat kan je nu zelf doen? (vaak ligt een probleem van mensen bij een ander).
 Wat is er goed gegaan afgelopen maand?
 Als je op mijn stoel zou zitten wat zou jij doen? (verplaatsen).
 Wie heeft je geïnspireerd deze week? (kansen willen zien... moet wat aan je netwerk doen).
 Hebben anderen (waterschap of ander sectoren) dat ook al gedaan?
 Het waarom van je werk? Reflectiemoment waarom? (niet elke week stellen :-))
 Wat heb je als kansen of belemmeringen ervaren? (elke maand).
Innovatieve organisaties zijn nieuwsgierige organisaties. Hoe kunnen we bestaande producten
herdefiniëren (mp3 en telefoon combinatie tot iphone). Richard Brandson zegt “Zoek uit wat
mensen irriteert en start daar een bedrijf in op”.
Innovatie is het combineren van wat er al is. Wees je daarvan bewust en dan ga je dat ook
zien. Nike en Apple of Albert Hein en Bol.com.
Met welke organisatie kunnen waterschappen partner worden zodat nieuwe kansen ontstaan?
Theo Jansen, kinetische beeldhouwer van strandbeesten, probeert grenzeloos te denken.
Combinatie van 2 werelden Art en Enginering. Hij zegt, “De grenzen zijn mentale muren want
we leven in 1 wereld”.
Opdracht 2: Hoe kan ik binnen mijn waterschappen de kennis en creativiteit van medewerkers
intensiever en kansgerichter verbinden?. Hoe kan dit worden bevorderd tussen waterschappen?
 Innovatiejam organiseren, maar dan fysiek bij elkaar komen, meerwaarde. Geef mensen de
ruimte om innovatief te denken. Allerlei perspectieven.
 Zet alle beleidsadviseurs eens bij elkaar (ook ICT afdeling). Intervisie over afdelingen heen.
 Lunchbijeenkomsten. In simpele bewoordingen over je werk vertellen, zodat collegialiteit en
samenhang toeneemt.
Pagina 4 van 4









Rijn oost , 1 waterbeheerplan.
Verplaats je in andere belevingswereld. Perspectiefverschil met gemeenten, zet die pet
eens op zodat je inziet dat water maar onderdeeltje is.
De neiging doorbreken dat het hier anders is. Het probleem is specifiek voor mijn waterschap, is vaak niet waar.
Stel de burger centraal (dat geldt voor iedereen).
Start eens in een overleg met over wat je passies zijn in plaats van de inhoud. In passie zit
creativiteit.
Inspireersessie: project aan tafel. Mensen uitnodigen die baanbrekend werk hebben gedaan. Hoeft niet over water te gaan en het succes van zijn aanpak. innovatiecafé.
Ideeëntoernooi. Is ook goed voor verbondenheid. Kansen moeten passen op bierviltjes.
Mensen bij receptie / kantine komen vaak met mooie ideeën.
Werkplaatsprincipe, hoe borgen we kennis in organisatie, alle afdelingen betrekken.
Verbeeldingskracht voor toekomstbeeld. vraag kinderen.
gratis eboek www.kansdenken.nl

Download Report