HCO en Handelingsgericht werken (HGW) Wat is handelingsgericht werken? ‘HGW beoogt de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding voor alle leerlingen te verbeteren. HGW streeft naar een preventieve aanpak van onderwijs- en ontwikkelings-problemen door middel van vroegsignalering en zo snel mogelijk adequaat handelen.’ (Pameijer, Beukering & de Lange, 2009). Inspelen op onderwijsbehoeften HGW versterkt de eigen kracht van het kind, de ouders en de school door systematische kind- en ouderbetrokkenheid. En door de aanpak thuis en op school op elkaar af te stemmen. Dat wat thuis werkt wordt op school benut, en omgekeerd. De onderwijsbehoeften van kinderen worden samen met het kind, de school en de ouders bepaald: wat heeft dit kind nodig om gestelde doelen te behalen? En wat hebben zijn ouders en leerkracht nodig om dit te kunnen bieden (wat is hun ondersteuningsbehoefte)? Planmatig en cyclisch werken Handelingsgericht werken is een planmatige en cyclische werkwijze voor onderwijs-professionals om individuele onderwijsbehoeften van kinderen te ontdekken en hierin te kunnen voorzien. Door de planmatige aanpak geeft het structuur bij het omgaan met verschil in behoeften tussen leerlingen in de groep. Voldoen aan de eisen Deze werkwijze sluit naadloos aan bij de eisen van de inspectie. • De school heeft inzicht in de verschillen van onderwijsbehoeften van de leerling populatie. • De leraren houden rekening met de verschillen in instructie- en verwerkingsbehoefte van de leerling populatie. • De leraren analyseren de vorderingen, voeren aanpassingen uit bij dit aanbod. De 7 uitgangspunten van HGW in de praktijk De visie van het HCO sluit aan bij de 7 uitgangspunten van HGW die met elkaar samenhangen, zoals geformuleerd door Noëlle Pameijer en Tanja van Beukering (Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam). Het HCO kan scholen ondersteunen op elk van de 7 uitgangspunten. Daarbij bespreken we graag samen met u de specifieke schoolsituatie, zodat we onze dienstverlening kunnen afstemmen op uw behoeften. 1. Onderwijsbehoeften van de leerlingen centraal stellen. Denk aan de instructie, de leertijd en uitdaging. a. in kaart brengen van behoeften Bijvoorbeeld met de implementatie van het observatie-instrument KIJK!, analyse van groepsoverzichten, of het trainen van leraren en ib-ers in observeren in de groep. b. eigenaarschap en zelfverantwoordelijkheid van het leren stimuleren Bijvoorbeeld met een studiedag over activerende didactiek. Of een introductie op het programma Visible Learning Plus (John Hattie), waarbij leerlingen een grote mate van verantwoordelijkheid krijgen voor hun eigen leerproces. 2. Afstemming en wisselwerking tussen kind en zijn omgeving: de groep, de leerkracht, de school en de ouders. De omgeving moet goed afgestemd zijn op wat het kind nodig heeft. a. Leren in relatie tot de uitdagende (leer)omgeving Bijvoorbeeld met een workshop/training over veilige en ordelijke leeromgeving, GIP b. Samenwerkend leren Bijvoorbeeld met training en coaching in Coöperatieve werkvormen, Omgaan met uitgestelde aandacht, gedragsmanagement en educatief partnerschap met ouders 3. De leerkracht doet ertoe. Hij kan afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen en zo het onderwijs passend maken. a. Leerkrachtgestuurd Bijvoorbeeld met training en coaching van leerkrachtvaardigheden op verschillende gebieden: omgaan met verschillen, activerende didactiek, lesvoorbereiding (Kunst en wetenschap van het lesgeven, lesson study) b. Leerlinggestuurd Bijvoorbeeld met training in breinvriendelijk leren of leerpotentieel, zodat je kinderen kunt activeren om tot leren te komen. 4. Positieve aspecten zijn van groot belang. Dit gaat niet alleen om de positieve aspecten van het kind, maar ook van de leerkracht, de groep, de school en de ouders. Als een leerkracht een negatief beeld heeft van de leerling, dan zie hij vaak alleen nog maar het negatieve gedrag. Het is belangrijk dat de leerkracht dan zoekt naar positief gedrag, dan zijn er meer mogelijkheden om het probleem op te lossen. - Visie/missie van de school (Wat is de visie op leren en wat is de visie op onderwijs?) 5. Constructieve samenwerking tussen school en ouders. De verantwoordelijkheid voor initiatief ligt bij de school. Maar de school geeft wel de verwachtingen over de verantwoordelijkheid van ouders duidelijk aan. - Ouderbetrokkenheid 6. Doelgericht werken. Het team formuleert doelen met betrekking tot leren, werkhouding en sociaal emotioneel functioneren. Het gaat hierbij zowel om korte als lange termijndoelen. De doelen worden geëvalueerd volgens de HGW-cyclus. Ze worden SMART geformuleerd. - OGW - Kwaliteitszorg - Data-analyse 7. De werkwijze van school is systematisch en transparant. Er zijn duidelijke afspraken over wie wat doet en wanneer. - Kwaliteitszorg (het aanleggen van een kwaliteitshandboek en deze verbinden met de dagelijkse onderwijspraktijk).