i-Pads in de dagbesteding

20
21
Dagstructuur
iPads in AC Reuver
Ondersteuning bij communicatie, dagstructuur en ontwikkeling
Sanne: 'Er is een app die met behulp van
foto's een dagprogramma weergeeft of de
verschillende stappen binnen een activiteit. Wanneer de
activiteit of de stap
klaar en aangevinkt is, kan de cliënt door
naar de volgende activiteit of stap in het proces.' Dit verhoogt de zelfstandigheid van
cliënten aanzienlijk. Cliënten kunnen met
behulp van deze app zelfstandig van de ene
naar de andere activiteit gaan of ze worden
ondersteund in het stap voor stap volbrengen
van een handeling zoals tanden poetsen of
een cake bakken.
Ruim 30 cliënten van Activiteitencentrum (AC) Reuver van verschillende niveaus bezitten een eigen iPad. Het aantal gebruikers blijft maar groeien. Sinds begin 2014 coördineert ondersteunend begeleidster Sanne Sprenger het
iPadgebruik binnen AC Reuver. Sanne: 'Ik werd gevraagd vanwege mijn taak als begeleider van de computeractiviteit. Ik was meteen enthousiast. En eigenlijk gaat het nog veel beter dan ik had verwacht.'
Eventueel ondersteund met ingesproken teksten door bijvoorbeeld
een van de ouders of een vaste begeleider.
Michiel Roelofs werkt bij Dierenrijck, de PLUS en op AC Reuver. Al
deze verschillende activiteiten vragen om de nodige planning.
Hiervoor gebruikt hij de agenda op de iPad. Michiel: 'Mijn moeder
zet de activiteiten in de agenda en dan lees ik wat ik moet doen.
Als ik moet werken schrijf ik in About My Day wat ik heb gedaan
en maak ik foto's. En af en toe schrijft mijn moeder een briefje aan
mij in de notitie-app.'
Communicatie
Organiseren
Sanne houdt zich vooral bezig met het zoeken naar passende apps.
Praktisch wordt ze geholpen door Joshua van Rhee, die veel verstand heeft van iPads en haar een hoop installatiewerk uit handen
neemt. Sanne: 'Nee, het is geen verplichting om in AC Reuver een
iPad te hebben. Al lijkt het inderdaad wel bijna zo. En we hebben
Voor iedereen
De iPad kan ingezet worden voor alle cliënten die AC Reuver
bezoeken. Een iPad kan 'gevuld' worden met allerlei verschillende
apps (programma's). Deze apps kunnen een antwoord zijn op
verschillende hulpvragen. Sanne: 'Veel vragen gaan over ondersteuning bij communicatie en dagstructuur, maar ook over het ontwikkelen van taal- en rekenvaardigheden of motoriek. Daar kan de iPad
bij helpen. Ook op de zorggroepen hebben cliënten een iPad.
Vooral voor actie-reactiespelletjes en het dagschema.'
Cliënten hebben het gebruik ervan verbazingwekkend snel onder de
knie. Sanne: 'Grote meerwaarde ten opzichte van de computer is dat
er geen muis of toetsenbord 'tussen' zit. Dat is duidelijker voor veel
cliënten. Daarnaast kunnen verschillende velden, zoals reclameblokken of het verlaten van een app, uitgezet worden. Cliënten kunnen
dus nooit per ongeluk op een verkeerd knopje drukken.'
Yannick Galema bedient bijvoorbeeld volledig zelfstandig een puzzel-app. Yannick: 'Ik puzzel het liefst met de iPad. Dan zet ik er een
foto op van de vakantie of van thuis en kies ik het aantal stukjes.
Dat gaat prima.' Als de gekozen puzzel toch iets te moeilijk blijkt,
tikt Yannick drie keer op zijn scherm en zoekt een kleiner aantal
stukjes op bij dezelfde afbeelding. Probleem opgelost!
Maatwerk
De iPad biedt niet alleen veel mogelijkheden door de grote hoeveelheid apps, maar ook omdat de meeste apps gepersonaliseerd
kunnen worden. Zo is er echt sprake van maatwerk. Heeft een
cliënt moeite met de volgorde van handelingen bij het tandenpoetsen? Dan kunnen er foto's van hemzelf en zijn eigen tandenborstel
en tandpasta gebruikt worden om hem stapsgewijs te helpen.
zeker ook oog voor cliënten die niet met een iPad (willen) werken.' Er zijn inmiddels wel zo veel iPads in het activiteitencentrum
dat er regels zijn opgesteld over het gebruik van de iPads op het AC.
Sanne: 'Daarnaast hebben we afspraken met ouders gemaakt over
hoe om te gaan met beveiligingscodes, wifi en aansprakelijkheid.'
De aanschaf van een iPad is natuurlijk een grote investering voor
ouders. Sanne: 'We hebben twee iPads die een cliënt mag lenen,
vóórdat er een eigen iPad aangeschaft wordt. Zo voorkomen we
dat ouders een iPad kopen die niet gebruikt wordt.'
Even wennen
Natuurlijk was het voor sommige collega's, ouders en cliënten
even wennen. Niet iedereen had of heeft veel ervaring met een
iPad. Om ouders wegwijs te maken heeft Sanne handleidingen
gemaakt voor verschillende apps. Daarnaast heeft ze een informatiebijeenkomst voor collega's georganiseerd waarin ze de mogelijkheden van de iPad heeft getoond. Inmiddels zijn veruit de
meeste ouders, cliënten en collega's heel enthousiast als ze zien
welke meerwaarde het biedt. Sanne: 'Ik geloof er ook erg in. Het is
heel mooi om te zien hoe de iPad een cliënt ondersteunt in het
leren van vaardigheden, communiceren en zelfstandigheid. Het
mooiste vind ik nog dat ik zie hoe het zelfvertrouwen van de cliënten hiermee groeit. Het maakt mijn enthousiasme alleen maar groter. De iPads horen er hier inmiddels helemaal bij.'
De iPad kan een heel goed communicatiehulpmiddel zijn; er kunnen verschillende
apps geïnstalleerd worden waarmee via
beelden en iconen gecommuniceerd kan
worden. De app He Hajo spreekt zinnen uit
voor de cliënt wanneer hij of zij op een pictogram of foto drukt. Een andere app vervangt het communicatieschriftje en biedt de
mogelijkheid om, met behulp van foto's en filmpjes, een kort
onderschrift en een emotiepoppetje, informatie over het verloop
van de dag samen te vatten. Sanne: 'Deze
app ondersteunt cliënten om te vertellen
wat hen bezighoudt en ouders en collega's om het te begrijpen en vragen te stellen. Het mooie is dat het zelfvertrouwen
van cliënten hiermee vaak groeit.'
Leren en ontspanning
Uiteraard zijn er ook heel veel apps die ondersteunen in het ontwikkelen van bijvoorbeeld motoriek of reken- en taalvaardigheden. Er zijn allerlei actie- en reactiespellen en er is ruimte om te
ontspannen. Spelletjes kunnen volledig gepersonaliseerd worden,
zowel in beeld als in geluid. Met
behulp van foto's, filmpjes en geluidopnames sluit de inhoud van de app
naadloos aan bij de belevingswereld
en de ontwikkelingsmogelijkheden
van de cliënt.
Bij het IOC (Info- en ondersteuningscentrum cliënten) van PSW
zijn de medewerkers steeds op zoek naar geschikte hulpmiddelen
om cliënten te ondersteunen in hun ontwikkeling. Het IOC is
gericht op het vergroten van de zelfstandigheid en de weerbaarheid van de cliënten. Het centrum is gevestigd in het Centraal
Bureau. Voor meer informatie over communicatiehulpmiddelen
kunt u contact opnemen met het IOC via 0475 47 44 00.
26
Mijn grote wens
27
20 Jaar kwaliteit
Een Eiffeltoren met lichtjes erin
Afscheid Nel van Enckevort
Jos Cuijpers woont al jaren zelfstandig in een appartement aan de Magdalenastraat in Heythuysen. Zijn grote trots is zijn
scooter. Voor de rest is Jos een man die een zuinig leven leidt. Hij is zelfs de laatste twintig jaar niet op vakantie geweest!
Jos houdt niet zo van vakanties met mensen uit dezelfde doelgroep. Toch gaf Jos tijdens zijn begeleidingsplanbespreking
aan dat hij nog één grote wens had, namelijk in het jaar dat hij vijftig werd, op vakantie gaan naar Parijs. En dan zo’n
Eiffeltorentje kopen mèt lichtjes erin!
'Wat heeft Frans van Cruchten hier aan?' Die vraag stelde Fien Wolters, grondlegger van PSW, in de jaren 80 tijdens het
provinciaal bestuurdersoverleg, regelmatig op het moment dat een van de collega-bestuurders een zwaar beleidsstuk wilde
toelichten. Wanneer het beantwoorden ervan te lang duurde of niets concreets opleverde, sloeg ze met de hamer en ging
ze door naar het volgende agendapunt. Haar visie was: wanneer je niet kunt verhelderen wat de voordelen voor de cliënt
zijn, dan hoeven we het ook niet te bespreken. Deze denkwijze was een grote inspiratiebron voor Nel van Enckevort, die in
1995 het kwaliteitsbeleid binnen PSW heeft opgestart. Na bijna 20 jaar beleidswerk nam ze per 1 oktober afscheid.
Zo gezegd, zo gedaan. Jos boekte een 3-daagse busreis naar Parijs, net voor zijn vijftigste
verjaardag. Frank Goossens, de persoonlijk
begeleider van Jos ging (grotendeels op vrijwillige basis) ter ondersteuning met hem
mee. Na een rit van zes uurtjes kwamen de
twee heren aan bij de Sacré-Cœur. Na de
beklimming van de heuvel waarop de basiliek
ligt, kon er genoten worden van een schitterend uitzicht. De volgende dag stond ’s ochtends een stadsrondrit op het programma. Al
snel kenden de meeste medereizigers Jos
omdat hij met iedereen een praatje maakte en
over zijn scooter vertelde. Ook buschauffeur
Marga werd bestookt met vragen van Jos,
vooral over het inparkeren van de Parijzenaar.
In Parijs wordt menig bumper goed gebruikt
om wat ruimte te maken. Het rijden op de
rotonde van de Champs-Élysées, waar géén
verkeersregels gelden, was voor Jos een schitterend schouwspel. ’s Middags was het dan
zover: in één van de vele souvenierwinkeltjes
werd dan eindelijk het Eiffeltorentje gekocht.
Met flikkerende lichtjes erin! Als afsluiting
was er op zondag een bezoek aan de echte
Eiffeltoren. Voor Jos een hele beklimming, dus
alle 1665 traptreden naar de top hebben ze
niet gehaald. Maar genoten heeft Jos zeker!
Ondernemers te
gast bij PSW Werk
Een jaartje kwaliteit
In de aanloop naar invoering van de
Kwaliteitswet zorginstellingen, waarbij
iedere zorginstelling een kwaliteitssysteem
moest hebben om kwaliteit te (waar)borgen
en om verantwoording af te leggen aan de
subsidiërende overheid, vroeg toenmalig
bestuurder Lou Ritzen
in 1995 of Nel van
Enckevort zich een jaartje bezig wilde houden
met kwaliteitsbeleid. Ze
kwam als orthopedagoog uit de primaire
zorg en was op dat moment ruim 10 jaar
hoofd van AC Maasbracht. Nel zei ja. 'PSW
groeide op dat moment en er kwam een
Gezinsvervangend tehuis (GVT) in
Nederweert bij. We functioneerden in de
praktijk heel goed, maar er stond nog weinig op schrift. We hadden wel een eigen
kwaliteitssysteem. Aan de hand van vier peilers; primaire zorg, personeel, facilitair en
organisatie, maakten we onze analyses en
beleid om de zorg te verbeteren. Maar de
nieuwe wetgeving vroeg om een uitgebreider kwalitieitsmanagementsysteem.' Om
aan alle externe eisen te voldoen bleek één
jaar niet genoeg. Dus bleef Nel beleidsmedewerker kwaliteit.
In mei organiseerden ondernemers een netwerkbijeenkomst voor
ondernemers met als thema maatschappelijk verantwoord ondernemen. De ondernemers waren te gast bij Spirits4Plants in Kelpen
en bij PSW Werk in Herten.
Doel van de bijeenkomst was om als ondernemers met elkaar in
gesprek te gaan over arbeidsparticipatie van mensen met een
arbeidsbeperking en over de begeleiding van PSW Werk hierbij.
PSW Werk heeft met meer dan 200 bedrijven en organisaties een
samenwerkingsverband om mensen met een arbeidsbeperking aan
passend werk te helpen en hen bij dat werk te begeleiden.
De ondernemers deelden hun ervaringen. Allereerst tijdens een
bezoek aan Spirits4Plants, een samenwerkingsproject tussen
Intratuin en PSW Werk. Eigenaar Peter Stox en jobcoaches van PSW
Werk vertelden verhalen uit de praktijk.
In Herten gaven medewerkers van Van Houtum uit Swalmen een
Eigen koers
'We zijn begonnen met opschrijven wat we
deden, vanuit onze kerntaak: zorg verlenen
aan de cliënt. We hebben een begeleidingsplansystematiek opgesteld met een methodische cyclus van schrijven, evalueren en
verbeteren. Steeds in samenspraak met
teamleiders en begeleiders in de primaire
zorg. De praktijk was het uitgangspunt.
Daarin hebben we een eigen koers gevaren.
We hebben niet de externe kaders vertaald
naar de dagelijkse zorg, maar andersom: we
hebben de zorg die we als stichting verleenden aan cliënten, vertaald naar de extern
gestelde kwaliteitsnormen. Dat heeft ertoe
Bij terugkomst in Nederland heeft intussen
iedereen de mini-Eiffeltoren mogen bewonderen. Jos zijn wens is in vervulling gegaan en
nog meer: door deze trip is de reislust van Jos
aangewakkerd. Een volgend doel is al gesteld,
namelijk een trip naar Londen!
Jos Cuijpers en Frank Goossens stelden dit verhaal zelf
samen op.
Netwerkbijeenkomst
korte presentatie over hun ervaringen met cliënten van PSW Werk.
Positieve ervaringen die aangeven dat mensen met een arbeidsbeperking, mits goed begeleid en in goede samenwerking met de
ondernemer, wel degelijk een positieve rol spelen in een commercieel bedrijf!
Ter afsluiting werd besproken hoe PSW Werk ondernemers nog
meer kan ondersteunen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten binnen het reguliere bedrijfsleven. Dit leidde tot
leuke en prikkelende adviezen waar PSW Werk volop mee aan de
slag gaat!
PSW Werk kijkt terug op een geslaagde eerste ondernemersbijeenkomst. Deze gaat zeker een vervolg krijgen.
bijgedragen dat we in 2006 als eerste van
Limburg met vlag en wimpel de HKZ certificering hebben gehaald. Dat voelde als een
mooie kroon op ons werk.'
'Met de invoering van de kwaliteitswet is het
kwaliteitssysteem te dominant geworden en
werd het als een garantie voor kwaliteit
gezien. Ik voelde dat dat
niet de weg was: een
perfect systeem leidt
tot een kwaliteitskeurmerk, maar niet automatisch tot echte kwaliteit. Een goed kwaliteitssysteem vergroot wel de kans op kwaliteit, zoals een huis bijdraagt aan de kans op
een fijn leven, maar de echte kwaliteit zit 'm
in de kwaliteitsvolle relatie tussen cliënt en
medewerker. Toch moesten we voldoen aan
alle eisen. Dat spanningsveld heb ik uiteraard gevoeld, maar ik heb nooit de inhoud
en onze opdracht, zorgen voor onze cliënten, uit het oog willen verliezen. Sterker
nog: de methodische manier van werken
heeft ons ook geholpen om meer cliëntgericht te kijken en te handelen.'
Cliëntgericht
kijken en handelen
Toekomst
'De systeembenadering heeft inmiddels zijn
hoogtepunt gehad. Gelukkig. Achteraf denk
ik dat we ons af en toe toch hebben laten
verleiden om dingen ingewikkelder te
maken dan strikt noodzakelijk. Het begeleidingsplan is door ons streven naar perfectie
zo uitgebreid geworden, dat het veel tijd
kost om het bij te houden. Nu maken we de
beweging 'naar eenvoud'. De ontwikkelingen in de zorg dwingen ons daar ook toe.'
'Ik hoop dat de organisatiecultuur van PSW,
waarin de cliënt en de medewerker centraal
staan, en waar ik altijd zo trots op ben
geweest, blijft. En dat het zaadje dat Fien
Wolters geplant heeft, blijft groeien. Met de
tijd mee, natuurlijk, maar altijd met als basis
dat we doen wat de bedoeling is: goede zorg
bieden aan onze cliënten.'

Download Report