Samenvatting Levenslust met Resultaat!

Levenslust met Resultaat!
de kracht van een levendig netwerk
een verkenning van de GG&GD naar mentale gezondheid
in opdracht van Mirjam Mascini en uitgevoerd door Noor Bongers
het volledige rapport is bij de opdrachtgever op te vragen
hier leest u een beknopte samenvatting
Levenslust mét Resultaat
de impact van een levendig netwerk
Een verkenning naar mentale gezondheid in opdracht van de GG&GD Utrecht
In het najaar van 2011 heeft de gemeente een verkenning laten uitvoeren naar mentale gezondheid. Wie zijn
de spelers in het veld? Waar liggen de energie en kansen om mentale gezondheid op de kaart te zetten en te
verbeteren? Wie dragen hier nu al aan bij en waar liggen de quick wins? Waar zijn relevante verbindingen
mogelijk en waar kan slimmer samen worden opgetrokken. Hoe werken gemeente, burgers en professionals
hierin samen? Gelijk met de verkenning uitte de gemeente de wens het netwerk te mobiliseren. Burgers,
professionals en ambtenaren van binnen én buiten het domein van zorg.
Na een viertal bijeenkomsten is er een groep van ca 100 mensen betrokken, waarvan 60 bijeenkomsten
hebben bezocht, 40 actief betrokken zijn en 15 mensen met activiteiten willen starten. Het netwerk
Levenslust bestaat uit theatermakers, zelfstandig professionals binnen en buiten Utrecht, professionals actief
op wijkniveau en programma makers rond fitheid, dans, mentale gezondheid, onderwijs en beweging. Het is
een mooie start waar de gemeente mee verder kan. De energie die deze groep genereert in de stad is
potentieel zeer groot en kan als een magneet voor een breed en divers netwerk werken dat bestaande
programma’s verbindt, versterkt met een brede spin off.
Hiervoor is het nodig dat het netwerk groeit en versterkt, de potentie is er, zodat het voor vele burgers én
professionals toegankelijk wordt. Waar zij in kunnen participeren, waarin hun eigen programma’s worden
versterkt, nieuwe programma’s ontstaan, nieuwe doelgroepen kunnen worden bereikt. Puur door te
participeren, kennis uit te wisselen en samen te ondernemen. Gebaseerd op de intrinsieke motivatie van de
deelnemers én door het creëren van maatschappelijke waarde is de impact van het netwerk uiteindelijk het
grootst. Het netwerk staat open om samen op te trekken, zoekt actief de verbinding en wil de kansen
benutten. Het netwerk Levenslust! als transformatiehuisje van waarde, slagkracht en dynamiek.
Noor Bongers onderneemt, heeft een advies uitgebracht aan de gemeente dat bestaat uit twee delen. Het
eerste deel is een analyse en uitgebreid advies hoe het sociaal kapitaal van dit netwerk te ontsluiten, het
tweede deel is een handleiding die kan worden benut óm dit te doen tijdens bijeenkomsten en als richtlijn
voor het nemen van beslissingen. Het geeft parameters die leiden tot succes in het ontsluiten van dit sociaal
kapitaal, het zichtbaar maken van de resultaten en het genereren van maatschappelijke meerwaarde. De
kernpunten uit dit advies worden hieronder toegelicht. Concrete activiteiten staan in het rapport.
Netwerk met potentie!
Het netwerk Levenslust kan in dit jaar uit te groeien tot 200 actieve leden die samen programma’s maken en
verbinden (het gaat niet om iets níeuws te ontwikkelen, maar het bestaande aanbod slim en dynamisch te
verbinden) en zichtbaar zijn in Utrecht. Binnen drie jaar kan het uitgroeien tot 5000 mensen die op
verschillende manieren betrokken zijn. Nu al zijn naast de 100 betrokken mensen tal van collega’s op de
hoogte. Zodra mensen het netwerk actief gaan benutten krijgt het betekenis voor een snel groeiende groep
mensen. Belangrijk is te sturen op kwaliteit en de kernwaarden (zoals genoemd in het rapport). Daarnaast om
klein te beginnen en aan te sturen op concrete resultaten op het gebied van Levenslust en mentale fitheid.
Een pro-actief netwerk is zeer waardevol voor de gemeente Utrecht. Dit netwerk groeit organisch en vanuit de
betrokkenheid van haar deelnemers, het groeit op basis van kwaliteit. Kwantiteit is een logische resultante en
door deze manier van ontwikkelen blijft de kwaliteit hoog en wordt het een netwerk van betekenis.
De ambitie is voor iedereen gelijk (Levenslust met Resultaat!) en ieder draagt hier op zijn eigen wijze aan bij.
De één vanuit een basisschool, de ander als gezondheidsprofessional, de ander als regisseur van sociaal
kapitaal in de wijk en weer een ander als theatermaker. Zij willen samen werken en zélf ontdekken hoe en
waar de meerwaarde ligt. Dit genereert enthousiasme, eigenaarschap en activiteit. De gemeente kan hier
makkelijk op aan sluiten door deze groep (de zwerm) de ruimte te geven, support en zelf te participeren.
Support door de GG&GD/gemeente
Support kan bestaan uit het faciliteren van het netwerk middels het bieden van fysieke ruimte, door een
aantal vaste ontmoetingen te organiseren per jaar (continuïteit in ontmoetingen van netwerk) en de
uitkomsten van deze ontmoetingen (door zorgvuldig aan te sturen komt er op organische wijze resultaat dat
gedragen wordt door het netwerk) te faciliteren waar mogelijk. Financiering hiervoor is één van de manieren,
maar niet de voornaamste! Met een basisgrid van ontmoetingen en het bieden van een kennisinfrastructuur
(die door het netwerk zélf wordt ingevuld) ontstaat een vruchtbare dynamiek. Met kleine startsubsidies kan
een club zelf financiering organiseren en een economisch principe ontwikkelen.
Met nadruk wordt vermeld dat het netwerk bestaat uit ménsen, professionals, ambtenaren, burgers, het
bedrijfsleven en het onderwijs die op gelijkwaardige wijze samen ondernemen. Iedereen doet wat binnen zijn/
haar vermogen ligt om een bijdrage te leveren aan het bevorderen van de mentale gezondheid. Bijvoorbeeld
door projecten te realiseren en slimme matches te maken. Aldus draagt het resultaat bij aan het belang van
haar initiatiefnemers én aan de ambities van de gemeente Utrecht.
Faciliteren en sturen op resultaat
Dit betekent ook dat de gemeente de dynamiek in het netwerk faciliteert en stuurt op de kernwaarden én op
de wens om resultaten te boeken, in dit geval het terugdringen van de gezondheidsachterstanden op het
mentale vlak! Dit betekent ook dat de gemeente niet inhoudelijk stuurt en controleert. Een nieuwe manier
van werken die processen en resultaten in de samenleving laat ontstaan. Op gelijkwaardige wijze samen een
ambitie realiseren geeft enthousiasme, synergie en plezier. Het werken met een netwerk is daarmee
innovatiever dan enkel het faciliteren van processen (de dienende overheid) omdat het uitgaat van co-creatie,
participatie en het gezamenlijk halen van resultaten.
Binnen het netwerk kan een steeds wisselende groep vormgeven aan de bijeenkomsten, het maken van
matches tussen afzonderlijke leden waar synergie te behalen is én het ontwikkelen van verschillende
communicatiekringen. Dit zijn losse groepen in het netwerk rond specifieke thema’s of functies van mensen.
Zo kan er bijvoorbeeld een kring ontstaan rond alle pioniers binnen gemeentelijke organisaties die
participeren in het netwerk.
Generiek versus thema’s
Er kunnen groepen ontstaan rond bepaalde thema’s als wijkgericht werken, integrale programma
ontwikkeling, ouderenzorg of specifieke doelgroepen. Belangrijk is wél steeds om het integrale karakter van
de groepen aan te jagen, dus als deze groepen tot een plan komen dat zij willen uitvoeren wordt er binnen het
netwerk gezocht naar verbreding en verdieping. Kunnen binnen een ouderenprogramma ook jongeren worden
betrokken? Dragen bestaande programma’s búiten de zorg al bij aan het verlichten van de eenzaamheid en
kunnen we met hen samenwerken? In ‘basiselementen voor beslissingen’ en ‘richtlijnen voor ontmoetingen’ in
het rapport staan tal van tips hoe hiermee om te gaan.
Ontmoetingen zijn de basis
Het Levenslust netwerk is een basis voor mensen die zich in (willen) zetten voor mentale gezondheid, fitheid,
levenslust, activering en participatie en het algemeen welbevinden. Zij kunnen hier terecht voor vragen en
worden verbonden met mensen die al ervaringen hebben op dit gebied. Zij worden geïnspireerd hoe het ook
anders kan, wellicht gemakkelijker, door samen te werken met mensen die zich óók graag inzetten.
Verbinding kun je nooit opleggen. Verbinding kunnen mensen alleen zelf maken. Omdat zij er het nut van
inzien, omdat het waarde genereert. Voor henzelf, én voor de resultaten die mensen samen nastreven. De
gemeente kan dit proces echter wél heel goed faciliteren. De informele component van de ontmoetingen is in
eerste instantie groot, zodat er een sterk netwerk ontstaat dat elkaar ként en op natuurlijke wijze gaat
samenwerken vanuit een gedeelde behoefte aan kwaliteit.
Efficiëntie en kwaliteit
Met de juiste regie en regelmatige impulsen (ontmoetingen, mensen matchen, resultaten vieren, zichtbaar
maken, rondzingende vragen beantwoorden, betrekken van mensen bij concrete programma’s) ontstaat er een
netwerk dat duurzaam is en zorg draagt voor haar eigen dynamiek, ontwikkeling en output. De kwaliteiten van
de mensen worden benut en breder ingezet dan binnen de domeinen waar zij werkzaam zijn. Op termijn
bespaart dit een aanzienlijke hoeveelheid kosten. Omdat er slimmer wordt (samen) gewerkt.
Efficiëntie gaat samen met het verbeteren van de kwaliteit van dienstverlening, sociaal kapitaal is hierin de
sleutel. En, in het benutten van sociaal kapitaal is aandacht de sleutel. Aandacht voor mensen, aandacht
voor kwaliteit, aandacht voor doen wat nodig is. Vanuit deze aandacht ontstaat een integrale kwaliteit met
impact op de hele stad Utrecht en daarmee op de mentale gezondheid van haar inwoners.
Sturen op kwaliteit begint bij het begin. Bij de allereerste ontmoeting, bij het aanjagen van de eerste
initiatieven, bij het vieren van de eerste resultaten. Vanuit deze energie groeit en bloeit het netwerk
Levenslust met Resultaat! op Linked in, via social media, in de wijken, in de buurten, op de scholen, binnen
bedrijven, in projecten. Overal waar mensen participeren, verbinden en zich inzetten voor de gezamenlijke
ambitie en hun producten en diensten béter maken! Het is niet aan de gemeente om inhoudelijk te sturen,
wél om de dynamiek te monitoren en het netwerk zichtbaar te maken dát al bijdraagt aan de doelstellingen
van de gemeente Utrecht. Professionals en bewoners willen graag meerwaarde creëren, door hen zelf aan het
roer te laten ontstaat ook het eigenaarschap dat bijdraagt aan het gewenste resultaat.
In wisselende bijeenkomsten (op wijk niveau, op stadsniveau, op bestuursniveau) kunnen deze expertise, het
eigenaarschap én de resultaten worden gedeeld. De inzichten die ontstaan en het netwerk dat participeert,
wordt benut bij nieuwe beslissingen en ontwikkelingen.
De energie van het netwerk is een prachtige basis om Levenslust mét Resultaat te laten zegevieren. Veel
plezier met het in praktijk brengen van de wensen.
Participeer!
Linked in
http://www.linkedin.com/groups/Levenslust-4168754?gid=4168754&mostPopular=&trk=tyah
Twitter
#levenslust
Levenslust on Film!
http://vimeo.com/33681645
Contact
Opdrachtgever
Mirjam Mascini
Verkenner
Noor Bongers
GG&GD Utrecht
[email protected] 030 286 32 13
Noor Bongers onderneemt,
[email protected]
06 10 90 27 24
Levenslust met Resultaat!
een verkenning met perspectief.

Download Report