Viva, 35-2014 - Human Concern

persoonlijk
TEKSTBEWERKING MARIEKE ORDELMANS
DAGBOEK VAN
EEN OVERETER
‘Als ik
'
r
e
t
e
b
s
e
ll
a
t
d
r
o
w
n
a
d
,
n
e
b
k
n
la
s
r
a
a
m
TE WEINIG ETEN, TE VEEL ETEN, 3 JULI 2013
SPORTEN, AFVALLEN, AANKOMEN.
HUILEN EN HOPEN. WANHOPEN. Na het werk loop ik linea recta naar de
Ik koop een pak koekjes en een
RUIM TIEN JAAR LANG HERKENDE supermarkt.
M&M’s. Weer skip ik het avondeten. Bij
ELSKE (30) HAAR GEDRAG NIET zak
de kassa voel me opgejaagd, zouden de mensen achter me er iets van denken? Thuis eet
ALS EEN EETSTOORNIS*. TOT
ik alles achter elkaar op. Zonder te proeven.
ZE ROCK BOTTOM BEREIKTE
Ik ben zo moe, ongelukkig en gestrest dat ik
EN BESLOOT DAT HET ZO NIET
me niet meer kan bedenken dat ik dit beter
LANGER KON. DIT IS HAAR DAG- niet kan doen. Het voelt alsof ik geen keuze
Dit is mijn manier van ontladen. Als
BOEK VAN HET AFGELOPEN JAAR. heb.
webredacteur bij een vakantiesite zit ik dui*ELSKE IS GEDIAGNOSTICEERD MET DE EETSTOORNIS NAO (NIET
ANDERSZINS OMSCHREVEN). ZE VOLDOET NIET AAN DE CRITERIA VAN
ANOREXIA NERVOSA OF BOULIMIA NERVOSA EN AAN HAAR LICHAAM
IS, LOS VAN WAT EXTRA KILO’S, NIET HEEL VEEL TE ZIEN.
delijk niet op mijn plek, en in Utrecht kan
ik mijn draai ook al niet vinden. Na drie
jaar heb ik hier nog nauwelijks vrienden.
Dus eet ik maar, om er niet over na te
hoeven denken. Als echte Friezin heb ik
thuis nooit geleerd om te praten. Zit je ergens
mee, dan denk je in praktische oplossingen.
Punt. Onverschillig en vermoeid eet ik door.
Dit is mijn praktische oplossing.
19 JULI 2013
De weegschaal geeft 85 kilo aan. Eén kilo
meer dan vanmorgen. Gisteren was het verschil na een eetbui bijna twee kilo. Mijn
systeem is zo ontregeld dat mijn lichaam
alles meteen vasthoudt. Vandaag heb ik daarom geprobeerd extra weinig te eten: yoghurt
met fruit en drie boterhammen tussen de
middag. Niet extreem weinig, maar voor mij
eigenlijk niet genoeg. Ik wil, ondanks de eetbuiten, dolgraag afvallen. Ik wil mijn vijftien
kilo overgewicht kwijtraken, zodat ik hopelijk
minder stil, verlegen en onzeker word. En
energieker. Ik ben al twee keer eerder twintig
kilo afgevallen, maar dat hield ik niet lang vol.
Sinds die eerste keer lijnen op mijn zeventiende wil ik alles dwangmatig onder controle
houden. Mijn gewicht op de weegschaal,
maar vooral ook wat ik eet. Niet te veel, net
als toen, nooit iets lekkers en maar een klein
bord avondeten. Dat is onmogelijk om vol te
houden, en de eetbuien volgen altijd. Maar
het lukt me niet om dat patroon te doorbreken. Het is bijna een dwangneurose.
6 AUGUSTUS 2013
Vanavond heb ik bij een goede vriendin
gegeten. Zij kookt altijd gezond, dus eet
ik er graag. Het was gezellig, maar op
de terugweg naar huis voelde ik me
eenzaam: weer alleen in die trein naar
huis. Dus kocht ik bij de kiosk een gevulde koek en Twix. Ik begrijp mezelf
soms echt niet. Als het om ‘normaal’
eten gaat, maak ik me vreselijk druk.
Dan mag het niet te veel zijn, niet te
vet. Maar zodra ik in die eetmodus zit,
boeit het me allemaal niet meer. Een
soort gelatenheid en natuurlijk altijd
de gedachte: één chocolaatje kan geen
kwaad. Op zo’n moment is rationeel
denken onmogelijk.
22 AUGUSTUS 2013
Ik heb me aangemeld bij een psycholoog.
Al die tranen en eetbuien elke dag. Ik
merk ook dat ik steeds strenger ga lijnen:
geen brood meer bij de lunch, maar een
salade. Zonder hulp kom ik er niet uit.
De afgelopen maanden ben ik ruim vijf
kilo aangekomen, ik wil mijn gezondheid
niet op het spel zetten. Jaren geleden ben
ik ook eens bij psycholoog geweest, zo’n
iel vrouwtje. Zij zette me op een crashdieet. Daarom zoek ik deze keer een
psycholoog die gespecialiseerd is in eetproblematiek. Op het werk meld ik me
ziek. Alweer.
Na een etentje voel ik me
eenzaam in de trein. Dus
koop ik een gevulde koek
en een Twix
2 SEPTEMBER 2013
Ik spreek amper nog af met andere mensen,
ik heb er geen energie voor en kan toch niet
gezellig doen. Een depressie wil ik het niet
noemen, maar het komt wel in de buurt. Ik
werk en in het weekend kom ik bij. Mijn
energie is op, en ik heb die twee dagen voor
mezelf nodig. Maar dan begint het weer van
voor af aan. Een zware week met eentonig
werk waar ik geen voldoening uit haal, maar
dat door de druk wel erg stressvol is. Iets aan
de situatie doen? Daar heb ik geen energie
voor. De enige manier om er nú mee om te
gaan, is eten. Dat is mijn uitlaatklep, en
misschien zelfs een afleidingsmanoeuvre.
Natuurlijk heb ik ook wel door dat ik ongelukkig ben hier: elke morgen fiets ik huilend
naar het station. Maar ik durf er niets aan
te doen, er zelfs niet over na te denken. Me
druk maken over eten voelt veiliger en overzichtelijker. Ik hou me vast aan de gedachte
dat alles beter wordt zodra ik weer slank ben.
21 SEPTEMBER 2013
Mijn hoofd bonkt en ik ben misselijk. Dat
krijg je ervan als je overdag lijnt en ’s avonds
van alles naar binnen propt. Mijn bloedsuikerspiegel schommelt hard op en neer.
Voor de spiegel vraag ik me af wat ik in hemelsnaam aan moet trekken naar die werkborrel van vanavond. Niets past nog. Weet
je wat, ik bel wel af. Dikke mensen vinden
ze toch niet leuk, ik zou me de hele avond
ongemakkelijk voelen. ›
VIVA 47
persoonlijk
17 FEBRUARI 2014
13 NOVEMBER 2013
2 OKTOBER 2013
Mijn vriendinnen vragen of ik dit weekend
mee uit eten ga. Ik zeg dat ik het te druk
heb om naar Friesland af te reizen. De echte
reden is dat ik eten in restaurants vreselijk
vind. Ik ben altijd bang dat ik meer neem
dan thuis. Van mezelf mag ik ook nooit mijn
bord leegeten, want stel je voor dat anderen
denken dat ik te veel eet.
24 OKTOBER 2013
Door de gesprekken met de psycholoog besef
ik nu dat ik een veel groter probleem heb dan
gedacht. Mijn ongezonde eetgedrag is een
psychische stoornis. Dat ga ik met één uur
therapie per week niet oplossen. Dit betekent
dat ik mijn baan ga verliezen; al dat harde
werk om mijn leven op te rit te houden is voor
niets geweest. Het voelt als falen. Hoe kan
zoiets basaals als eten zo moeilijk zijn voor
mij? Volgens de psycholoog is het een uiting
van het feit dat ik niet blij ben met mijn leven.
En of ik nu dun ben of dik, dat maakt eigenlijk geen verschil. Het gaat namelijk niet om
mijn lichaam, ik voel me ongemak-kelijk
door wie ik ben en wat ik doe. Dun zijn is
een manier om de zwaarte die ik van binnen
voel op een fysieke manier kwijt te raken.
48 VIVA
Na drie tijdelijke contracten zit een vast contract er voor mij niet in. Mijn leidinggevende
is op de hoogte van mijn situatie en weet dat
ik eigenlijk in therapie moet – ik vond dat ik
daarover eerlijk moest zijn. Het klinkt misschien gek, maar het voelt als een opluchting.
Tijd om mijn spullen te pakken.
De eerste week van mijn therapie zit erop.
Het is zwaar. Op dinsdag werd ik gewogen en
hier op de weegschaal staan is zo anders dan
thuis. Ik vind het moeilijk om me uit te kleden met iemand anders erbij. Schaam me
voor het getal op de weegschaal. Het is confronterend dat ik het zover heb laten komen.
17 MAART 2014
Ik ben een blog begonnen over mijn eetstoornis. Out in the open, doodeng, maar ik wil
dat mijn omgeving weet welke strijd ik met
mezelf voer. Hierdoor heb ik er vandaag voor
het eerst echt serieus over gepraat met mijn
vriendinnen. Ze wisten wel dat het niet heleIk woon weer in Friesland bij mijn ouders.
Over een maand start ik met een half jaar
maal goed zat, maar dat het mijn leven zo
dagbehandelingen bij Human Concern in
beheerste? Nee. Ik praat er makkelijk over,
Zwolle. Zij werken met ervaringsprofessioalleen niet over de eetbuien. Ik schaam me
te diep. Vooral dat ik op zo’n moment niet
nals, waardoor ik me bij de intake begrepen
voelde. Het is ook goed dat ik weer hier woon. rationeel kan denken. Eén vriendin wilde
Ik eet met mijn ouders mee, krijg een norweten of ik ook wel eens heb overgegeven.
Mensen denken vaak dat je, als je een eetmaal ritme, en heb mijn vrienden en familie
dicht bij me. Alleen zijn wil ik nu echt niet.
stoornis hebt, óf helemaal niks eet en graatmager bent, óf na het eten overgeeft. Dat
maakt het voor mij moeilijk. Mijn eetstoornis
is, los van geleidelijke gewichtsschommelingen door de jaren heen, niet zichtbaar, en
Soms zie ik licht aan het einde van de tunnel, daarom hebben vrienden en familie het ook
maar ik voel me ook regelmatig ellendig. Mijn lange tijd niet doorgehad. Het past niet in een
ouders vinden het moeilijk dat ik vaak huilend standaardplaatje. Als je te zwaar bent, denin bed lig. Mijn eetbuien probeer ik bij ze weg ken mensen al snel dat je gewoon wat meer
te houden, daar schaam ik me te erg voor.
discipline moet hebben en gezond moet gaan
Meestal koop ik zelf dingen, maar soms eet
eten. Het is veel gecompliceerder dan dat.
ik een half pak koekjes van mijn ouders leeg.
Nooit helemaal, dat valt op. Mijn moeder ziet
dit heus wel, maar er openlijk met mij over
praten kan ze niet. En ik zelf eigenlijk ook
niet. Puur vanwege de angst voor de emoties
die loskomen als we wél het gesprek aangaan.
5 JANUARI 2014
1 FEBRUARI 2014
Mijn eetbuien probeer ik bij mijn
ouders weg te houden, ik schaam
ik me er te erg voor
12 MEI 2014
“Is er ook wel eens een dag dat je niet aan je eetstoornis denkt?” vroeg de uwv-arts vandaag. Ik
lachte. Ik kan het me níet voorstellen. Ontbijt,
lunch, avondeten, tussendoortjes: zodra ik wakker word, plan ik ze al voor mezelf in. Wat ga ik
eten? Hoeveel? Anders ben ik nóg banger de mist
in te gaan. Ooit zal het wel vervagen, als de functie van mijn eetstoornis verdwijnt, maar op dat
punt ben ik nog niet. Ik zou zo graag eens in het
hoofd kruipen van iemand zonder eetstoornis.
Wat denkt zij als ze gaat ontbijten?
30 JUNI 2014
Ik baal als een stekker. Vandaag heb ik gedachteloos twee repen chocolade opgegeten. Al etende
kon het me gestolen worden, nu voel ik me misselijk, schuldig en verdrietig. Vreselijk, dit wil ik
echt niet meer, het lost niks op. Gelukkig begin
ik door de therapie steeds beter te herkennen
waarom het fout gaat. Dit weekend ben ik te druk
geweest: twee eetafspraken, stappen én een WKwedstrijd in de kroeg. Dat is voor mij te veel. Ik
ben moe, heb er geen zin meer in, moet eigenlijk
nog veel doen, en dan ligt een eetbui op de loer.
6 JULI 2014
Gisteren heb ik de drang om te snaaien weerstaan. Met veel moeite, maar toch. Trots wil ik
mijn gevoel nu niet noemen – ik vind het moeilijk om trots te zijn op iets wat voor anderen zo
normaal is – maar blij ben ik zeker. Ik wil iets.
Ik ga het nu halen. Nee, dat wil je niet. Je baalt
dat je alleen bent in het weekend en liever iets
had willen doen. Zulke gedachtes pingpongden
door mijn hoofd. Ik heb televisie gekeken, de
laptop opengeslagen, een boek gelezen, maar
de drang en dat onrustige gevoel bleven. Waar
een ander gewoon denkt: ik heb een kutdag,
moet ik er per se iets mee. Ik wil het rotgevoel
kwijtraken door te eten. Een gevoel waar ik
mee moet leren dealen. Vanmorgen toen ik
opstond, was de onrust uit mijn lijf. Het kan
dus ook verdwijnen zonder dat ik erop in hoef
te gaan. Dat geeft vertrouwen.
14 JULI 2014
Ik woon weer op mezelf en over drie weken
zit de dagbehandeling erop. Daarna kan ik
ook weer op zoek naar een baan. Een fijne
afleiding, want nu wordt tachtig tot negentig procent van mijn gedachten in beslag
genomen door de eetstoornis. Ik ben ’m
dus nog niet de baas, maar geloof wel dat
ik het aankan. Omdat ik het nu kan loskoppelen van mijn echte gevoelens. De afgelopen tijd was mijn lichaam een getal op
de weegschaal, een omhulsel dat ik het
liefst negeerde. Mijn lichaam was mijn
excuus om thuis te blijven als er een feestje
was. Om niet te gaan sporten, want ik was
te moe. Om mezelf niet goed te verzorgen,
want aan mijn uiterlijk viel toch geen eer te
behalen. Om niet te gaan winkelen, want
ik paste niets. Om contact met nieuwe
mensen uit de weg te gaan, want ze zouden
me vast te dik vinden. Langzaam maar
zeker zet ik stapjes. Ik weet nu: wat mijn
gewicht ook is, mijn persoonlijkheid zal
niet veranderen. Ik hoef negatieve emoties
niet weg te forceren door te eten, en leer
er anders mee om te gaan. Ik accepteer
mezelf steeds meer, inclusief de eigenschappen die ik lastig vind. Dat is een heel
proces en ik ben er nog lang niet, maar ik
zit op de goede weg en heb er vertrouwen
in dat het gaat lukken.
WIL JE WETEN HOE HET NU MET ELSKE GAAT?
VOLG HAAR OP ELSKEWOUDSTRA.NL
Ontbijt, lunch, avondeten,
tussendoortjes: zodra ik
wakker word, plan ik ze in.
Wat ga ik eten? Hoeveel?

Download Report