ACHTER DE CIJFERS DE REGELS KENNEN EN GOED TOEPASSEN. VAAK IS DAT HET VERSCHIL TUSSEN WINST EN VERLIES. DAAROM PRATEN DE BDOEXPERTS U GRAAG BIJ. DITMAAL: JAN HENDRIK LUIJT OVER VOORZIENINGEN. Wat is een voorziening? In veel jaarrekeningen komen we voorzieningen tegen. Deze staan als afzonderlijke post aan de passiefzijde van de balans. Het jaarrekeningrecht schrijft voor dat voorzieningen worden opgenomen voor verplichtingen die op balansdatum bestaan maar waarvan onbekend is wat de exacte omvang is of wanneer zij zullen gaan ontstaan. De verplichting waarvoor de voorziening wordt gevormd moet waarschijnlijk of zeker (‘vaststaand) zijn. BEELD ZOLTAN KORAÏ Waarvoor moet ik voorzieningen vormen? Sommige voorzieningen kan ik toch wel exact berekenen? In z’n algemeenheid moet een voorziening voldoen aan drie randvoorwaarden: (a) er moet een verplichting zijn, (b) het is waarschijnlijk dat voor die verplichting een vergoeding moet worden betaald, en (c) e r kan een betrouwbare schatting worden gemaakt van de omvang van de verplichting. Voorbeelden van veel voorkomende voor zieningen zijn: voorziening voor garantie verplichtingen, voor claims, voor latente belastingverplichtingen en voor pensioenen. Een voorziening voor latente belastingverplichtingen (fiscaal versnelde afschrijving) kun je meestal exact berekenen. Dit is een van de weinige voor zieningen waarvoor dat geldt. Voor veel voor zieningen geldt dat echter niet. Bijvoorbeeld voor rechtszaken/claims die op balansdatum lopen, geldt dat er een schatting moet worden gemaakt van het uiteindelijk te betalen bedrag. Dat geldt ook voor een voorziening voor bijvoorbeeld bodemverontreiniging of voor pensioenen. Jan Hendrik Luijt Acht vragen over VOORZIENINGEN Hoge voorzieningen betekenen minder winst en dus minder belasting betalen. Doen dus? Voorzieningen zijn aan veel regels gebonden. Het vormen van voorzieningen om winst te sturen (‘schommelfonds’) en/of belasting te besparen valt daar niet onder. Zonder een goede onderbouwing die voldoet aan de regelgeving kunt u dus geen voorziening vormen. Uw accountant zal hier ook niet mee kunnen instemmen. Ook het strenge toezicht van de AFM op accountants maakt de speelruimte hier tegenwoordig steeds kleiner. 18 Wat is dan verstandig beleid ten aanzien van voorzieningen? Omdat een voorziening subjectieve (schattings)elementen bevat, is er altijd een zekere speelruimte. Als u belang hebt bij een conservatieve jaarrekening om wat meer ‘vet op de botten’ te kweken is het verstandig om aan de voorzichtige kant te gaan zitten. Als u voornemens bent de onderneming te verkopen, of om maximaal dividend uit te keren, is het belang weer andersom. Ook de bancaire normen spelen hierbij een rol. Het is dus zaak om met al deze elementen rekening te houden bij het voorzieningenbeleid. En uiteraard moet er altijd aan de regelgeving worden voldaan. Bespreek dit beleid ook met uw accountant en vraag wat de normen zijn waaraan hij toetst. Hoe bepaal ik het bedrag van een voorziening als ik de exacte omvang niet weet? Dat is in de praktijk inderdaad moeilijk. Als u als fabrikant bijvoorbeeld twee jaar garantie verleent, weet u dat er voor de verkochte producten in de toekomst altijd kosten komen die verband houden met garantie of coulance. Maar hoeveel dat zal zijn en wanneer die kosten komen, weet u op balans datum niet exact. In zo’n geval zou u naar aanleiding van de registratie van werkelijke garantiekosten in het recente verleden een adequate onderbouwing krijgen op basis van ervaringscijfers. Je kunt een voorziening dus bepalen op basis van ervarings cijfers (garantie), op basis van inschattingen van deskundigen (opinie van de advocaat bij claims) of bijvoorbeeld op basis van statistische gegevens (sterftekansen bij pensioenvoorziening). Essentieel is dat er een deugdelijke onderbouwing is. #02 | OKTOBER 2014 Wat doet de accountant bij de controle van de jaarrekening met voorzieningen? De meeste voorzieningen vallen in de categorie ‘schattings posten’. De accountant die een jaarrekening controleert, moet nagaan of gehanteerde schattingen redelijk zijn. Hij zal onder meer nagaan of er een deugdelijke onderbouwing is, welke afdelingen of personen betrokken waren bij de totstandkoming van de berekening, en of er externe deskundigen zijn ingeschakeld. Daarnaast zal uw accountant nagaan hoe de werkelijke afloop was van schattingsposten in de vorige jaarrekening; bent u een betrouwbare schatter gebleken? Nog tips? Zorg dat uw onderbouwing van voorzieningen afdoende is en bespreek vóór de opmaak van de jaarrekening de uitgangspunten daarvan met uw accountant. Weeg alle jaarrekeningenbelangen af in uw voorzieningenbeleid en wees consistent. Meer weten over voorzieningen? Neem contact op met Jan Hendrik Luijt, partner bij BDO Hollands-Midden, of met uw eigen adviseur. @ [email protected] 19