Uit de kast, kaast of kaaste?

17 juni 2014 , pag. 18
VRAAG & ANTWOORD ELINE BRONTSEMA
Streektaalfunctionaris Eline Brontsema over een kwestie uit Vroag & Antwoord, het digitale onderzoek naar het Gronings.
Uit de kast,
kas kaast of kaaste?
en van de interessante kwesties bij de vertaalzin Zij heeft
stiekem snoepjes uit de kast
gepakt is een bijzondere talige constructie in het tweede deel van de
zin. Hoe frequent wordt onder de
deelnemers aan Vroag & Antwoord
te ka(a)st oet pakt opgeschreven?
Van de bijna 800 invullers die meededen aan de zevende vragenlijst is
er een relatief kleine groep van zo’n
50 personen die deze vorm noteert.
En dat zijn vrijwel uitsluitend inzenders van het Hoogeland, vandaar
E
ook dat ik geen varianten noteerde
van oet, zoals het meer Veenkoloniaalse of Westerkwartierse uut.
Of andere Groninger vormen van ka
(a)st, zoals kaaste dat in het Oosten
van de provincie voorkomt, of het
meer Westerkwartierse kast. Het
overige deel van het Hoogeland kiest
voor oet ka(a)st pakt, dat meer parallel is met het Nederlands. In het oosten noteerde een enkeling overigens
wel tou kaast(e) oet/uut.
Opvallend is dat op het Hoogeland
kast ook veelvuldig opgeschreven is,
in plaats van kaast. Nu kan het zijn
dat in een deel van de gevallen tóch
kaast wordt uitgesproken of bedoeld
wordt.
Maar omdat de kast-groep in het
noorden vrij groot is, is ook hier de
neiging naar het Nederlands de
moeite van het opmerken waard.
De negende vragenlijst van Vroag
& Antwoord kan tot en met 30 juni
worden ingevuld via www.hetverhaalvanhetgronings.nl. De tiende
vragenlijst verschijnt 1 september.