Goeree-Overflakkee

Nieuwsbrief “Cultuureducatie met
Kwaliteit” Goeree-Overflakkee
Voorwoord wethouder de Jong
school om daarmee een
basis te leggen, waardoor
kinderen in staat worden
gesteld hun cultureel zelfbewustzijn te ontwikkelen.
Het programma is met de
kopgroep goed van start
gegaan en is een voorbeeld
voor de andere scholen in
onze gemeente GoereeMet ons programma
Overflakkee. Naast het
"Cultuureducatie met Kwa- programma in de school is
liteit" brengen we cultuur de interactie met de eilandichter naar de doelgroep, delijke culturele omgeving
namelijk de basisschool en van groot belang. De kenhaar leerlingen. We inves- nis en creativiteit die in
teren in kennis in de
“Ervaringen op jonge leeftijd bepalen de wijze waarop de culturele levensloop
– of zelfs het leven – zich
in latere levensfasen voltrekt“ is een zinsnede uit
het advies over actieve cultuurparticipatie van de
Raad voor Cultuur.
onze gemeente aanwezig
is, wordt tot nu toe onvoldoende aangeboord. Met
het programma Cultuureducatie met Kwaliteit
brengen we daar verandering in en willen de samenwerking stimuleren tussen
de school met de vraag en
de instellingen met het
aanbod. Met elkaar kunnen we de kinderen op de
basisschool cultuurbagage
meegeven waar zij in hun
verder leven voordeel van
kunnen hebben.
Digitaal platform
Gemeente Goeree-Overflakkee
Kunstgebouw
Fonds voor
Cultuurparticipatie
Jaargang 1, no.2
April 2014
In dit
nummer:
Voorwoord wethouder de Jong
1
Digitaal platform
1
Interactie onderwijs
2
en culturele omgeving
ICC-cursus
2
Beschikbaar aanbod
3
De stuurgroep
3
Momenteel wordt er gewerkt aan de realisatie van een digitaal platform. Het digitale
platform moet een ontmoetingsplek worden voor iedereen die zich bezig houdt met
het binnenschoolse cultuuronderwijs op Goeree-Overflakkee. Eenmaal gerealiseerd zal
de webstek voorzien in nieuws, een agenda, aanbod vanuit het culturele veld, verdiepende artikelen voor zowel scholen als cultuurmakers en contactinformatie.
Presentatie leerplank- 3
ader cultuuronderwijs
Verslag bijeenkomst
11 maart
3
Het beoogde digitale platform zal zeer waarschijnlijk onderdeel uit gaan maken van
CultuurPleinGO.nl, de culturele portal van Goeree-Overflakkee. Stand van zaken ten
tijde van het schrijven van dit artikel is dat het programma van eisen bij de websitebouwer ligt. We wachten op een offerte. Is die eenmaal gedaan en geaccepteerd, dan
kan het snel gaan.
Bibliotheken en cultuureducatie: vrienden of vreemden?
4
De Cultuurloper
4
Netwerkbijeenkomst
13 mei
5
Interactie onderwijs en culturele omgeving
Tijdens diverse ontmoetingen komt
steeds weer de vraag terug hoeveel
budget er nu eigenlijk beschikbaar is
vanuit het project om daadwerkelijk
aanbod te (laten) ontwikkelen en/of
uit te laten voeren door partners van
buiten de scholen. Deze vraag duidt
op een blijkbaar bestaande perceptie
dat Cultuureducatie met Kwaliteit
een soort subsidieregeling zou zijn,
waaruit schoolprojecten, bezoeken
aan culturele instellingen en instrumentarium en materialen gefinancierd kunnen worden. Dat is echter
uitdrukkelijk niet het geval en ook
niet de bedoeling. Het is daarom
goed om de doelstelling van het project en de daaruit volgende werkwijze kort en kernachtig op een rij te
zetten.
(kunnen) gaan, vergaarde kennis en
vaardigheden veel beter in kunnen
zetten in hun toekomstige leven. Cultureel bewustzijn noemen we dat.
Dit is ook de visie van de landelijke
overheid en de onderwijsinspectie.
Laatstgenoemde gaat zich vanaf
2016 dan ook bemoeien met hoe er
binnenschools met cultuuronderwijs
wordt omgegaan.
aat
ctie g
e
p
s
n
wijsi
n ook
nder
o
e
16 da
0
2
“D
f
er
vana
t hoe
e
zich
m
eien
met
bemo
ools
h
c
t
s
n
e
word
binn
wijs
r
e
d
uron
.”
cultu
gaan
omge
Doelstelling
Doelstelling van Cultuureducatie
met Kwaliteit is om binnen het basisonderwijs gedegen en op de specifieke school toegesneden doorlopende
leerlijnen cultuuronderwijs te laten
ontstaan. Vooral omdat we erin geloven dat leerlingen die zich bewust
zijn van waar ze vandaan komen,
waar ze nu zijn en waar ze naartoe
Werkwijze
De scholen die zich aangemeld hebben als deelnemer gaan het traject in
van de Cultuurloper. Dat is een assessmentprogramma, wat blootlegt
waar de school nu staat en vervolgens helpt een visie te bepalen waar
de school naartoe wil met haar culturele profiel. Is deze visie er,
dan is het aan de school, in
samenspraak met een cultuurcoach, te bepalen hoe
men handen en voeten geeft
aan het te volgen traject. Veelal zullen er één of twee speerpunten gekozen worden om aan te gaan werken.
Het is vanuit deze werkwijze waarop
de school op dit punt aangekomen al
dan niet de behoefte benoemt aan
samenwerking met één of twee cultuuraanbieders uit de regio. De
school zal die cultuuraanbieders vervolgens benaderen en in samenspraak met hen proberen aanbod op
maat te (laten) ontwikkelen.
Deze werkwijze is een 180 graden
omkering van de werkwijze, zoals die
altijd gebruikelijk geweest is: er is
aanbod van cultuurmakers en de
school kiest uit dit aanbod wat zij op
dat moment nuttig en nodig vindt.
Dat deze werkelijkheid niet van de
ene op de andere dag ongedaan zal
en kan worden gemaakt is natuurlijk
volstrekt logisch. Het is zelfs de
vraag of dit wenselijk zou zijn. Immers, scholen moeten weten waartoe
cultuuraanbieders in staat zijn om
goede samenwerkingspartners te
kunnen kiezen. Het is ook hierom
dat aanbod op Cultuurme.nu in deze
nieuwsbrief onder de aandacht
wordt gebracht en dat er gewerkt
wordt aan een eilandelijk digitaal
platform waar aanbod beschikbaar
moet komen.
Ontwikkelen van een doorlopende
leerlijn cultuuronderwijs betekent
echter: de school bepaalt zijn positie,
ontwikkelt een visie en stuurt doelbewust zelf het onderwijs en de bijbehorende activiteiten.
ICC-cursus
Op 19 maart zijn zeven enthousiaste leerkrachten gestart met de cursus Intern Coördinator Cultuureducatie. De
basisscholen Stellegors uit Stellendam, Roxenisse uit Melissant, Groen van Prinsterer uit Middelharnis en Westhoek uit Ouddorp halen hiermee kennis in huis, waarmee cultuuronderwijs binnen de school wordt vormgegeven,
gestimuleerd en ook behouden blijft. De ICC’er is binnen het lerarenteam degene die cultuuronderwijs letterlijk
op de kaart zet. Dat doet deze coördinator door de culturele kaart in de omgeving van de school te leren kennen en
samen te werken met het culturele veld, door intern en extern aanspreekpunt te zijn voor cultuuronderwijs en
door te werken aan een sterk cultuurprogramma op school. In de cursus wordt de deelnemers geleerd een visie te
ontwikkelen op cultuuronderwijs en om plannen te maken. Tijdens de cursus werken de deelnemers aan een beleidsplan voor de eigen school.
De cursus bestaat uit zes bijeenkomsten van drie uur en wordt gegeven binnen de deelnemende basisscholen. Cursusleiding is in handen van Nelleke van Aken, die zelf gepokt en gemazeld is als groepsleerkracht, als vakdocent
muziek, als cultureel ondernemer en als houder van de Marktplaats Cultuureducatie in de Brabantse gemeenten
Halderberge en Moerdijk.
Pagina 2
Nieuwsbrief “Cultuureducatie met Kwaliteit” Goeree-Overflakkee
Beschikbaar aanbod
De stuurgroep
Elders in deze nieuwsbrief kunt u lezen over een te ontwikkelen digitaal platform, waarop het aanbod voor
Goeree-Overflakkee ter beschikking komt. Zolang dat
specifiek op het eiland gerichte overzicht er nog niet is,
kunt u echter al wel divers aanbod vinden via de website
Cultuurme.nu. Deze website richt zich op cultuuraanbod
voor het PO en VO in de provincie Zuid-Holland. Een
deel is ook op Goeree-Overflakkee van toepassing, waarbij de aanbieders veelal – maar niet uitsluitend - instellingen van buiten het eiland zijn.
Het project Cultuureducatie met Kwaliteit wordt op
Goeree-Overflakkee gemonitord en van sturende informatie voorzien door een zogeheten stuurgroep. Deze
stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers vanuit het
onderwijs (dhr. Nagtegaal en dhr. Verbrugh), vanuit het
culturele veld (dhr. v.d. Klink), vanuit de gemeente
(mevr. Overwater) en Ingrid Fijen en Hugo Verweij. Op
28 november zat de stuurgroep voor de eerste keer bijeen, waarbij gesproken is over de start van het project
en het beoogde vervolg.
Door middel van een zoekfunctie en diverse in te stellen
filters is gemakkelijk te vinden wat er zoal voor uw
school beschikbaar is.
Op 22 april komt de stuurgroep voor de tweede maal
bijeen om de afgelopen paar maanden te bespreken, de
uitgezette koers te toetsen aan ieders verwachtingen en
de koers waar nodig bij te stellen.
Presentatie leerplankader cultuuronderwijs
Donderdag 20 maart hebben de Rijksuniversiteit Groningen en de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) het onderzoeksproject 'Cultuur in de Spiegel' afgerond met een conferentie. Meer dan 600 leraren uit het primair en voortgezet onderwijs en vertegenwoordigers van culturele instellingen hebben de conferentie bezocht. De opbrengsten van
het meerjarig onderzoek naar cultuuronderwijs stonden centraal in twee plenaire presentaties en twintig workshops
over deelonderwerpen. Hugo Verweij verzorgde hier samen met Tineke de Danschutter (Consulent Erfgoed en Publiek Museumhuis Groningen) een workshop over Erfgoed en Onderwijs.
Aan het eind van de dag is de publicatie “Cultuur in de Spiegel in de praktijk, een leerplankader voor cultuuronderwijs” gepresenteerd. Hiermee wordt het mogelijk om op basis van wetenschappelijke inzichten cultuuronderwijs
vorm te geven in een doorlopende leerlijn. De werkwijze, zoals die op Goeree-Overflakkee wordt gevolgd, is gebaseerd op het gedachtegoed uit dit leerplankader.
De publicatie is uitgereikt aan vertegenwoordigers van twee financiers van het project: mevrouw Hammersma, directeur-generaal Cultuur en Media van het ministerie van OCW, en de heer van Lanschot, directeur van het VSB-fonds.
In hun reactie benadrukten beiden het belang van cultuuronderwijs en van het project Cultuur in de Spiegel.
U kunt het leerplankader downloaden via http://www.slo.nl/organisatie/recentepublicaties/cultuurspiegel/
Verslag bijeenkomst 11 maart
Op 11 maart jl. was er een bijeenkomst voor de startscholen (Westhoek Ouddorp, Roxenisse Melissant, Regenboog
Melissant, Nobelaer Oude-Tonge) en de volgscholen
(School met de Bijbel Sommelsdijk, D’n Tuun Middelharnis, De Vliegers Middelharnis, Groen van Prinsterer Middelharnis). De scholen zijn bij deze gelegenheid door Ingrid Fijen en Hugo Verweij bijgepraat over de ontwikkelingen in het project van de afgelopen tijd en de plannen
en activiteiten voor de komende tijd. Diverse onderwer-
Pagina 3
pen zijn daarbij aan de orde zijn geweest, die u ook in
deze nieuwsbrief aantreft: de ICC-cursus, de Cultuurloper en het digitaal platform. Bij de bijeenkomst gaf
Thea de Langen, educatief medewerkster bij Erfgoedhuis Zuid-Holland, een inkijkje in het educatieproject wat het Erfgoedhuis momenteel ontwikkelt
rondom de eilandelijke havenkanalen. De scholen hebben daarbij aandachtspunten en input kunnen leveren
voor dit project.
Nieuwsbrief “Cultuureducatie met Kwaliteit” Goeree-Overflakkee
Bibliotheken en cultuureducatie: vrienden
of vreemden?
Dinsdag 20 mei organiseren ProBiblio, Kunstgebouw en Plein C een bijeenkomst voor
bibliotheken over Cultuureducatie met Kwaliteit. Onderzocht wordt hoe educatieve taken
van bibliotheken zich verhouden tot cultuureducatie en wat dat betekent voor samenwerking en productontwikkeling. Welke leer- en verbeterpunten zijn er? Hoe spelen bibliotheken een optimale rol in cultuureducatie? Of ligt de essentie van het bibliotheekwerk
juist búiten de cultuureducatie?
De Cultuurloper
Welke culturele competenties wil de school de leerlingen meegegeven? Cultuureducatie is meer dan tekenen, zingen
en verantwoord fröbelen. Veel meer. Het gaat over prikkelen van creativiteit, het openstaan voor vernieuwing, het
stimuleren van kritisch denkvermogen en vooral het ontwikkelen van een cultureel zelfbewuste persoonlijkheid.
Met De Cultuurloper worden scholen geholpen om vanuit hun eigen visie een passend en vooral samenhangend activiteitenprogramma in te richten met
doorlopende leerlijnen. Om dit te realiseren doorloopt
de school een traject om de eigen positie te bepalen, ambities te formuleren, de neuzen van
het gehele team dezelfde kant op te
laten wijzen, een plan van aanpak te maken
(meerjarenvisie, activiteitenplan en
implementatie) en een evaluatie- en bijstellingscyclus te
realiseren.
De school wordt hierin bijgestaan door een gespecialiseerde cultuurcoach vanuit Kunstgebouw. Deze coach komt
niet vertellen ‘hoe het moet’, maar helpt de school zich de juiste vragen te stellen en de aldus verkregen antwoorden
om te zetten in een cultuuronderwijsbeleid, wat de school past als een maatkostuum.
Momenteel worden met de vier startscholen op het eiland de eerste stappen gezet om met de Cultuurloper aan de
slag te gaan. We zijn benieuwd naar de ervaringen van die scholen en we nodigen die scholen dan ook graag uit hun
Pagina 4
Nieuwsbrief “Cultuureducatie met Kwaliteit” Goeree-Overflakkee
Gemeente Goeree-Overflakkee
Kunstgebouw
Fonds voor Cultuurparticipatie
Cultuureducatie met Kwaliteit
Samen Leren en Verbeteren
Het programma Cultuureducatie met Kwaliteit 2013-2016 is
erop gericht de kwaliteit van en de samenhang binnen cultuureducatie in het primair onderwijs te versterken. Schoolbesturen krijgen middels de prestatiebox primair onderwijs
een extra stimulans hun verantwoordelijkheid op het gebied
van cultuureducatie te nemen en de kwaliteit daarvan te
vergroten.
Het project Samen Leren en Verbeteren is de uitwerking van
Cultuureducatie met Kwaliteit voor Goeree-Overflakkee,
zoals die in opdracht van de gemeente is ontwikkeld door
provinciaal ondersteuningsinstituut Kunstgebouw.
Hugo Verweij, cultuurcoach
T: 06 26 502 803
De uitvoering van de regeling gebeurt in nauwe samenwerking met de basisscholen en de culturele instellingen. De focus van het project ligt op twee pijlers uit de regeling: de
relatie tussen scholen en lokale instellingen versterken en
deskundigheid bevorderen van zowel leerkrachten als vakkrachten.
Netwerkbijeenkomst 13 mei
de kinderen op de basisscholen het
Eén van de doelstellingen van Cultuureducatie met Kwaliteit is om de beste cultuuronderwijs bieden wat
culturele omgeving te betrekken bij op Goeree-Overflakkee mogelijk is.
het ontwerpen van goed cultuuronderwijs op de basisscholen. De vakkennis van de mensen uit het cultuKinderen het beste
rele veld is daarbij van grote waarde
voor leerkrachten. Andersom kuncultuuronderwijs bieden
nen de professionals van het basiswat op Goereeonderwijs waardevolle inzichten verOverflakkee mogelijk is
schaffen aan het culturele veld hoe
zij hun aanbod het best geschikt
kunnen maken voor het basisonderwijs.
De eerste netwerkbijeenkomst gaat
Om dit in de praktijk gestalte te gaan door op 13 mei in De Overkant te
geven, willen we jaarlijks één of twee Ouddorp. Een uitnodiging hiervoor
netwerkbijeenkomsten organiseren. is verzonden op dinsdag 1 april. UiBijeenkomsten, waarbij leerkrachten terste aanmelddatum is 6 mei.
en medewerkers van culturele instellingen elkaar ontmoeten en elkaar
leren kennen met als doel om van
elkaar te leren en plannen te smeden. Dit alles met het doel voor ogen:
Mocht u geen uitnodiging ontvangen
hebben, neem dan even contact op
via [email protected]. Ten tijde van het
schrijven van dit artikel (22 april)
waren er 23 aanmeldingen van 11
culturele instellingen en 3 basisscholen. U mag deze informatie dan ook
beschouwen als een oproep aan de
(leerkrachten van de) basisscholen
om zich aan te melden. Kom en ontmoet de cultuurmakers bij u om de
hoek!