Draagvlak voor windenergie Eric Arends Nieuwjaarsborrel Pondera 15 januari 2014 Windenergie de gebeten hond? (On)voldoende draagvlak? • Draagvlak nodig voor windenergie (onshore en offshore) en voor specifieke windprojecten • Verzet lijkt het uitgangspunt, waarbij nieuwe bezorgde burgers aanhaken bij bestaande actiegroepen en negatieve berichtgeving • Trends? – Fact-free politics & jounalism – Wil men überhaupt horen hoe het werkelijk zit? – Internet: letterlijk alles te vinden (elke bewering en het tegendeel) – Participatiesamenleving: willen burgers daadwerkelijk meebeslissen? • Oplossingen? – Verplichting tot participatie in wetgeving (SER-akkoord; Denemarken)? – Gedragscode voor initiatiefnemers? Onvoldoende draagvlak? Loopt de 6.000 MW WOL en 3.450 MW WOZ hier op vast? Draagvlak bij wie eigenlijk? Stakeholders : • Ontwikkelaar windpark, grondeigenaren • Direct omwonenden, tweede schil, regionale omwonenden • Lokaal bestuur, regionaal bestuur, landelijk bestuur • Lokale ondernemers, regionale ondernemers • NGO’S: natuur, duurzame energie, recreatie • Elke stakeholder kan anders tegen een windproject aankijken: complex van opvattingen, belangen en voorkeuren • In ieder geval nodig: bestuurlijk draagvlak (ruimtelijk plan, vergunning) • Minimale voorwaarde daarvoor: het ontbreken van massaal verzet bij burgers (lees: kiezers) Wat bepaalt draagvlak voor een windproject? Draagvlak voor een windproject rust op meerdere pijlers I. Fysieke omgeving II. Sociale omgeving V. Procesvoering Projectkenmerken IV. Projectkenmerken Bestuurlijke omgeving Sociale omgeving III. Bestuurlijke omgeving Fysieke omgeving • Kenmerken van de omgeving – industrieel, agrarisch, natuurlijk, openheid, structuren, landschap – cultuurhistorische waarden, natuurwaarden – aantal windturbines in de omgeving • Aantal omwonenden in de directe en verdere omgeving Sociale omgeving • Opvattingen en kennis tav windenergie en effecten windpark – geluid, slagschaduw, gezondheid, landschap, veiligheid, ecologie, woningwaarde, eerlijkheid, legitimiteit • Mobilisatie verzet – actiegroepen, actieve eenlingen? • Perceptie van de totstandkoming van het initiatief – navolgbare bestuurlijke locatieafweging? • Geschiedenis van het gebied – historische verhoudingen grondbezitters en burgers, herkomst bewoners, opleidingsniveau en sociale klasse Bestuurlijke omgeving • • • • • • Lokaal, regionaal, landelijk windenergie beleid Mate waarin het project past binnen het beleid Mate waarin beleid bestuurlijk gedragen wordt Daadkracht bestuurders Aanwezigheid van een duidelijke bestuurlijke trekker Kennis, positie en opvattingen van relevante ambtenaren Project kenmerken • Herkomst ontwikkelaar en eigendom project • • • • • grote multinational, lokale partij, grondeigenaren, lokale coöperatie Grootte en inrichting van het windpark Afstanden tot woningen Afstanden tot natuur en cultureel erfgoed Aanwezigheid van alternatieve (betere?) locaties in de omgeving Projectkenmerken Bestuurlijke omgeving Sociale omgeving Procesvoering • Verbindt de pijlers • Manier waarop je acteert, regie neemt, zaken oppakt (omgevingsmanagement) • Vaak beperkte invloed, omgeving voert zijn eigen processen • Communicatie • • manier waarop, mate van openheid, wanneer, hoe vaak? Mate van uitgebreidheid en gedegenheid van onderzoeken • Compensatie en participatie • wie compenseren/participeren, fondsen, aandelen/obligaties, omvang? Compensatie en participatie Belanghebbende Omwonende Gebiedsfonds: investering in lokale voorzieningen Groene stroom tegen een aantrekkelijke prijs Compensatie Economisch Investeringsfonds in lokale economie Planschade uitkering Investeerder Inwoner regio/ gemeente/ prov. Participatie in windpark via obligaties Participatie in windpark via aandelen Participatie Participatie via dorpsmolens Bestaande turbine eigenaar Sanering in ruil voor aandelen in windpark Complex! • Veelheid aan aspecten • Analyse van elk aspect levert aandachtspunten en acties op • Ook nog: externe omstandigheden (aardbevingen, val van kabinet, kernramp, …) En nu? • Tal van theorieën t.a.v. draagvlak, stakeholder engagement en procesmanagement, waar veel waars in zit • Oriënteren we ons wel op, maar we houden het graag concreet: wat komen wij als Pondera tegen in de praktijk van de projecten? • Wat kunnen we daarvan leren? Lessons learned Analyse van projecten o.g.v.: • • • • • Fysieke omgeving Sociale omgeving Bestuurlijke omgeving Projectkenmerken Procesvoering Pijler Project Fysieke omgeving Sociale omgeving Bestuurlijke omgeving Project Kenmerken Proces voering Lessons learned A … B … C … D … E … F … G … H … I … J … K … Lessons learned 1. Het begint met een goede locatie en een daarbij passend windpark: dat zijn randvoorwaarden 2. Dit maak je inzichtelijk met gedegen onderzoek: alle feiten en effecten op een rij 3. Hierover en over eventuele mogelijke aanpassingen van het park communiceer je in alle openheid (tweerichtingsverkeer!) 4. Je biedt compensatie en participatiemogelijkheden: een echt antwoord op ‘what’s in it for me’ 5. Dit maakt steun vanuit de omgeving mogelijk, of leidt -hopelijk- op zijn minst tot het ontbreken van massaal verzet 6. Op basis hiervan is voldoende en vooral ook langdurig bestuurlijk draagvlak mogelijk 7. Lange adem en volharding is nodig, echter transitie naar duurzame energie is onomkeerbaar ingezet! .. en het belevingsscherm…? • Vanuit de wens tot gedegen onderzoek en open communicatie duidelijk maken hoe het windpark er uit gaat zien • Een visualisatie in de vorm van een poster of model zegt burgers niet zoveel • Daarom op zoek gegaan naar een manier om het toekomstige windpark te beleven; daarover nu meer van Paul Janssen … Dank voor uw aandacht Pondera Consult Duurzame oplossingen in energie, klimaat en milieu E-mail: Locaties: Web: [email protected] Welbergweg 49, 7556 PE Hengelo Nooitgedacht 2, 3701 AN Zeist | www.ponderaconsult.com
© Copyright 2024 ExpyDoc
