Oncologische zorg: beschikbare therapieen

Tumoren van centrale
zenuwstelsel
Asia Ropela, internist-oncoloog
St.Jansdal ziekenhuis
22 maart 2014
Indeling

Metastasen van tumoren van elders
 In de parenchym van de hersenen
 In hersenvliezen: leptomeningeale metastasen
 Perifere zenuwstelsel tumoren:
 goedaardig en behandelbaar
 Lymfomen intracranieel
 Centrale zenuwstelsel
 Hersentumoren
 Ruggenmergtumoren
Bloed-hersenbarriere
Metastasen van tumoren van
elders
 Longcarcinoom
 Mammacarcinoom
 Niercelcarcinoom
 Melanoom
 Darmcarcinoom
 Testiscarcinoom
 Cervixcarcinoom
 Anders
Indeling van CZS tumoren
 Gliomen
(van bindweefsel van de
hersenen)



Astrocytomen
Oligodendrogliomen
Oligoastrocytomen
 Ependymomen
van endotheel
 Meningeomen van hersenvliezen meestal
goedaardig
Glioom
Metastase
Gradering

Graad I. Hierbij is sprake van tumor die zich
vrijwel zo gedraagt als normaal hersenweefsel.
Deze diagnose wordt in de praktijk vrijwel nooit
afgegeven.
 Graad II. Hierbij is in elk geval sprake van
toegenomen groei van de glia, echter zonder dat
er kenmerken van kwaadaardigheid worden
gezien.
 Bij graad I en graad II spreekt men van een
laaggradig glioom.
Gradering

Graad III. Bij deze gradering worden kenmerken
van kwaadaardigheid gezien zoals een
verandering van de celkernen en toename van
de groei van de bloedvaten.
 Graad IV. Bij dit type is er duidelijk sprake van
een ongeremd groeiende tumor, die zo snel
groeit dat de bloedvaten het niet meer kunnen
bijhouden en er weefselverval ontstaat.
 Bij graad III en IV spreekt men daarom van
een hooggradig glioom
Symptomen
 Uitvalsverschijnselen


Bij ruggenmergtumor: motorisch of sensibel
Bij hersentumor: motorisch, sensibel (gehoor of zicht),
hogere hersenfunctie (bv spraak)
 Epileptische
insult
 Verandering van persoonlijkheid
Hogere hersenfuncties
Symptomen
 Verhoogde






intracraniële druk
Misselijkheid met name in de ochtend
Braken
Hoofdpijn
Nekpijn
Incontinentie
Coördinatieproblemen
Diagnose
 CT
scan met contrast
 MRI hersenen
 Biopsie
Pathologisch onderzoek
Metastasering
 Meeste
gliomen geven geen metastasen
buiten zenuwstelsel, wel binnen CZS
 Ependymomen kunnen zich verspreiden
via hersenliquor
Behandeling van laaggradige
glioom
 Expectatief
 Craniotomie
met tumorresectie
Behandeling van hooggradige
glioom
 Debulking
 Radiotherapie
 Chemotherapie
 Chemoradiatie
Behandeling van metastasen
 Afhankelijk
van soort van de primaire
tumor en lokalisatie
 Resectie bij 1-3 metastasen (bij goede
conditie en geen systemische progressie)
 Stereotactische radiotherapie (gamma
knife)
 Totale schedel bestraling
 Systemische therapie (hormonale
therapie, immunotherapie, chemotherapie)
Complicaties van de
behandeling
 Radionecrose
 Oedeemvorming
 Uitvalverschijnselen
 Bijwerkingen
van chemotherapie;
bloedbeeld afwijkingen, anorexie,
misselijkheid, braken en anders
 Dementie na radiotherapie
Prognose
 Bij
metastasen over het algemeen infaust
 Bij gliomen afhankelijk van lokalisatie en
graad: van langdurige overleving tot snelle
progressie
 Lymfomen: kans op genezing, slechtere
prognose dan lymfoom buiten
zenuwstelsel
Casus 1
 Dhr
K, 56 jaar, forse roker, blanco
voorgeschiedenis
 Toont agressief gedrag naar zijn gezin,
zijn echtgenote voelt zich niet veilig
 Crisis dienst wordt ingeschakeld
 Onder verdenking psychose wordt dhr
opgenomen op een gesloten afdeling
 Behandeling met antipsychotica volgt
Casus 1
 Dhr
wordt rustiger
 Klaagt veel over hoofdpijn en nekpijn
 Moet overgeven met name s’morgens
 Zijn linker been wordt dikker en pijnlijker
 Hij hoest eenmalig wat bloed op
Casus 1
 Wat
is er aan de hand?
Casus 1
 Er
wordt een afspraak bij de neuroloog
gemaakt wegens hoofdpijn: tekenen van
verhoogde intracraniële druk< spoed CT
volgt
 Er volgt duplex li been: trombose
 Er wordt een X-thorax verricht: afwijking
rechter bovenkwab
Casus 2
 Mw.
J 76 jaar, hypertensie en DM
 Sinds 3 maanden ziet ze soms dubbel
 Soms erbij duizelig
 Opticien kan geen verklaring vinden
 Ze wordt doorgestuurd naar de oogarts
Casus 2
 Aan
de ogen geen afwijkingen
 Wel parese nervus abducens links
 Consult neuroloog: CT scan: een afwijking
bij de hersensstam
 Wat is er aan de hand?
Casus 2
 MRI
scan: meningeoom links
 Er volgt resectie: laaggradige tumor,
tumorvrije marges
 Wat is de prognose?

Download Report