Schoolwijzer

sw
Schoolwijzer
An Victoir
Verantwoordelijke proactief werk bij de Vrije-CLB-koepel vzw
Het CLB
is er voor jou
W
ie heeft zin om eens een artikel te schrijven over wat een
centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) voor een basisschool
kan doen?” Ik steek prompt mijn hand op. “En het moet in
11.400 tekens, dus een pagina of drie.” Ik foeter binnensmonds. Want
CLB’s kunnen véél voor basisscholen betekenen. Ik moet me beperken
tot de grote lijnen en de details met spijt deleten. Erg? Ach, uiteindelijk
heeft lijnenman Picasso het net zo ver geschopt als de specialisten in
detailwerk, de broers Van Eyck …
Als leerkracht ken je ons als de
mensen die er bij komen zitten als
het met een leerling niet zo vlot lukt.
Een leesprobleem biedt nurks weerstand tegen alle inspanningen die de
leerling, jij - de leerkracht - en ouders ondernemen, om maar een
voorbeeld te geven. Je bundelt je ervaringen en vragen op het multidisciplinair overleg (MDO). Als blijkt dat
verder diagnostisch onderzoek nodig
is, neemt het CLB de regie van het
diagnostische traject op. Misschien
verwijzen we de leerling ook door
naar externe hulpverlening.
Alleszins komen we terug bij jou aan
tafel zitten, want tussen ‘weten wat
er aan de hand is’ en ‘weten wat deze
leerling in deze klas nodig heeft’ zitten geheid een paar ‘vertaalsessies’.
Of je er altijd lijfelijk bij zit?
Misschien niet, want elke school
bouwt haar eigen zorgstructuur uit
en het kan zijn dat je zorgleerkracht
ons aanspreekpunt is.
Zorgvragen over leerlingen
Er gaat weinig om in de hoofden van
leerlingen waar je geen weet van
hebt. Je weet dat de poes kleintjes
heeft gekregen, dat oma nu in de
hemel is en dat Sander ‘rilletine’
neemt. Een zorgvraag over een
leerling komt dus vaak op tafel omdat je het in samenspraak met de
ouders aan ons vertelt. Maar soms
zullen we ook een nood aan jou
melden. Op het medisch consult
merken we bijvoorbeeld dat Matthijs
niet meer scherp ziet. Samen met
de ouders vragen we je dan of hij
misschien voortaan op de eerste rij mag zitten. Een verdriet waar op school over
gezwegen wordt, vindt bij
ons soms wel woorden. Of
ouders maken zich zorgen
over hun kind en willen daar
met een CLB’er over praten. Dan
bespreken we met de leerling en
de ouders wat voor hen een oplossing zou zijn; en omdat jij zo’n belangrijke co-opvoeder bent, hebben
ze meestal ook graag jouw hulp.
Dan komen we bij je aankloppen.
Het kan gaan om een pestprobleem,
maar evengoed om de inclusie van
een kind met beperkingen op vlak
van activiteiten en participatie, en zo
verder.
Wij komen ook bij je langs als er
problemen zijn die wij vanuit onze
opdrachten moeten aanpakken. Een
leerling die vaak ongewettigd afwezig is of geschorst wordt, zullen we
begeleiden, ook al stel je ons geen
vraag. Mocht er (hout vasthouden)
een besmettelijke ziekte op je school
uitbreken, dan zal onze medische
equipe je bijstaan. En je weet dat wij
ook op jou rekenen als de leerlingen
een vaccinatie krijgen of als er op
school een medisch consult is.
Het is logisch
dat school en CLB
samenwerken als het om
zorg gaat. Want samen
staan we sterker.
BASIS 18 OKTOBER 2014 SCHOOLWIJZER
15
Het CLB neemt
niet over, maar is een coach
die je er bij kan vragen om
mee te kijken naar jouw
zorgbeleid.
Samen staan we sterker
Op school werk je beleidsmatig aan
de zorg voor leerlingen en dat doe je
vast op meer vlakken dan je voor de
vuist kan opsommen. Je hebt een
beleid rond leerproblemen.
Iedereen die mee helpt bij de inschrijvingen, weet hoe dat op een
correcte én warme manier gebeurt.
Je hebt afspraken over gezonde tussendoortjes en de speelplaats is zo
ingericht dat bewegen vanzelfsprekend wordt. Je zorgt er voor dat
kansarme ouders zich even welkom
voelen op school als kansrijke ouders. Je buigt je over de efficiëntie
16
BASIS 18 OKTOBER 2014 SCHOOLWIJZER
van het MDO. Je hebt net nog het
crisisplan bijgewerkt. En zo verder.
Een flinke rits opdrachten die voor
een stuk bovenop het ‘gewone’ lesgeven komen, maar die je ook nodig
acht omdat zorg dragen voor kinderen gelijk staat aan werken rond
welbevinden, gezondheid, verbondenheid. De school is een thuis voor
leerlingen, geen ‘leerfabriek’. In het
beleidsplan of beleidscontract dat je
school samen met het CLB opmaakt, staat beschreven voor welke
onderdelen van het zorgbeleid je
school een beroep wil doen op ondersteuning van het CLB.
Het is eigenlijk logisch dat school en
CLB samenwerken als het om zorg
gaat. Want samen staan we sterker.
Om het recht voor de raap te zeggen: ons werk zou een druppel op
een hete plaat worden zonder jouw
goede zorg voor kinderen. Want diagnostiek en hulpverlening zonder
wortels in een warm schoolklimaat
of haalbaar handelingsplan op
school brengen niet veel zoden aan
de dijk. En dankzij jouw aandacht
voor de noden van kinderen en het
antwoord dat je daarop elke dag in
de klas biedt, zijn er ook minder
kinderen wiens probleem zo escaleert dat gespecialiseerde hulp nodig wordt.
Iedereen wint
Een sensibiliserende por
“Ach zo”, monkel je, “die schoolondersteuning komt dus vooral het CLB
ten goede?” Wij denken dat iedereen
er bij wint. De leerlingen krijgen wat
ze nodig hebben van de mensen die
hen het kortst nabij staan: hun ouders en leerkrachten. Assertief leren
zijn, met plezier sporten of taken
kunnen plannen, leert een kind immers het best door er elke dag aan te
werken in de omgeving waarin het die
competenties moet gebruiken. Laten
we spaarzaam zijn met het uitbesteden van opvoeding en zorg en externe
hulp slechts inzetten wanneer het absoluut nodig is. Wat wint de school
als het CLB het zorgbeleid mee ondersteunt? Een onafhankelijke professional die de school toch goed
kent, kan helpen om alles haalbaar
en overzichtelijk te houden. Ten tweede brengt de CLB’er methodieken, ervaring en inzichten uit de gedrags- en
medische wetenschappen mee, want
achter hem (haar) staat een multidisciplinair team. Het CLB kan je adviseren over materialen en methodieken.
Wij kunnen helpen om noden in kaart
te brengen en realistische doelen te
formuleren. We kunnen samen timmeren aan structuren (bijvoorbeeld
hoe organiseren wij ons MDO?) en
procedures (bijvoorbeeld wat komt er
kijken bij verwijzingen naar buitengewoon onderwijs). We hebben zicht op
het aanbod van externen, zodat het
voor jouw school wat eenvoudiger
wordt om te kiezen wat werkt voor je
leerlingen en in jouw context. Het
CLB neemt niet over, maar is een
coach die je er bij kan vragen om mee
te kijken naar jouw zorgbeleid, om de
sterke kanten ervan nog sterker te
helpen maken, om na te gaan waar er
nog verbeterpunten zijn en mee te
zoeken naar de acties die helpen om
je doelen te bereiken.
Je school kan trouwens nog meer ondersteunende partners inzetten, of
het nu gaat om het ‘leren’ of het ‘leven’ op school. Ook je pedagogisch
begeleiders staan klaar om een
handje te helpen bij de uitbouw van je
zorgbeleid. Om je school voor te bereiden op inclusief onderwijs zoals
bedoeld in het M-decreet, kan je beroep doen op een extra korps van
competentiebegeleiders die aan de
pedagogische begeleidingsdiensten
verbonden zijn.
Bij tijd en wijle zal jouw CLB je aanspreken op het zorgbeleid van je
school. In het besluit van de Vlaamse
Regering dat de CLB taken omschrijft, lezen we dat wij vanuit onze
deskundigheid de nodige acties moeten ondernemen om je schoolinterne
leerlingenbegeleiding te optimaliseren en dat we daarbij moeten vertrekken van onze eigen bevindingen.
Of om het in mensentaal te zeggen: je
school krijgt van ons soms een sensibiliserende por. Mogelijk vragen we
ons af of je inschrijvingsbeleid de
kansarmen geen stap achteruit
brengt, of merken we dat in je zorgbeleid de stap naar uitbreiding van
zorg vaak te vroeg wordt gezet, terwijl we van leerlingen, ouders (en
leerkrachten) horen dat nog niet alle
potentieel werkzame maatregelen
zijn genomen. Het CLB zal daar op
wijzen in het belang van de leerlingen
en hun ouders.
Naar inclusief onderwijs
De volgende keer dat je een zomervakantie uitwuift, zal het M-decreet op
kruissnelheid draaien. Inclusief onderwijs wordt de norm en dat betekent dat jouw school nu al kan nadenken over haar toegankelijkheid, zowel
van curriculum als van infrastructuur. Het is misschien ook nodig om je
beleid van STICORDI maatregelen (1)
op de agenda te zetten. Omdat je de
betrokkenheid en het welbevinden
van alle leerlingen belangrijk vindt,
kan je eigenlijk alle aspecten van je
zorgbeleid eens door een M-bril bekijken. Inclusief wat je zelf nodig hebt
om van diversiteit een kracht te maken in je klas. Je las al dat de pedagogisch (competentie)begeleiders en
de CLB’ers je hier schoolondersteunend kunnen bijstaan.
Ook voor het leerlinggebonden aanbod zullen basisschool en CLB erg
nauw samenwerken. Een verwijzing
naar buitengewoon onderwijs kan
maar als aangetoond is dat de goede
basiszorg en verhoogde zorg niet voldoende antwoord gaven op de noden
van de leerling. Verwijzing enkel op
basis van een ‘stoornis’ kan dus niet.
Idem voor GON begeleiding: die kan
maar als je kan tonen welke compenserende of dispenserende maatregelen je nam, en dat nemen wij op in het
gemotiveerde verslag dat toegang
geeft tot GON. Het CLB zal altijd uitgaan van de onderwijsbehoeften van
de leerling en de principes van het
handelingsgericht werken. Want de
leerkracht doet er toe, ook voor leerlingen met bijzondere onderwijsnoden. Met een verslag buitengewoon
onderwijs kunnen leerling en ouders
nog steeds kiezen voor een gewone
school: dan gaan we met jou praten
over de aanpassingen die nodig zijn
om de leerling het gemeenschappelijk curriculum te laten volgen.
Bovendien is een verwijzing buitengewoon onderwijs voortaan een tijdelijke zaak in het ‘basisaanbod’: na twee
jaar wordt het verblijf in buitengewoon onderwijs geëvalueerd. Dat gebeurt om het weer instromen in gewoon onderwijs te bevorderen.
Kortom, je zal ons vaak op school
zien verschijnen, zowel om de school
te ondersteunen, als om de trajecten
van individuele leerlingen uit te bouwen. En ik heb nog genoeg van mijn
11.400 tekens over om te zeggen dat
wij dat alvast een goede zaak vinden
en hopen dat je er net zo over denkt.
n
Referenties
Besluit van de Vlaamse Regering tot de vaststelling van de operationele
doelstellingen van de Centra voor Leerlingenbegeleiding (B.S. 03/09/2009).
Noten
(1) ‘Sticordi’ staat voor diverse maatregelen om kinderen met een
beperking te ondersteunen: stimuleren, compenseren, remediëren,
differentiëren, dispenseren.
De volgende keer dat je een
zomervakantie uitwuift, zal het
M-decreet op kruissnelheid draaien.
Inclusief onderwijs wordt de norm.
BASIS 18 OKTOBER 2014 SCHOOLWIJZER
17

Download Report