Lees hier het gehele artikel

32
THEMA
ZATERDAG 28 JUNI 2014
Champignonteler bewaart bewust
fijnere regeling ervan zijn voordelig voor
de teler. ‘In Nederland is het verschil tussen dag- en nachttemperatuur vrij groot.
Met dit systeem hoef je geen concessies te
doen, want het reageert sneller.’
In het ontwerp hielden Stello en Tebben rekening met het teeltschema bij de
dimensionering van buizen en andere
onderdelen. In de praktijk kan Stello fijn
afstemmen op basis van ervaring. Een collega met ervaring wil daarbij adviseren.
Stello bezocht ook buitenlandse bedrijven
die met vergelijkbare techniek werken,
onder meer in Zwitserland.
JORG TÖNJES
Een champignonkwekerij die voldoet
aan de eisen van de toekomst op
gebied van rendement, kosten en
arbeidsomstandigheden. Arjan
Stello werkt eraan op zijn bedrijf in
Hoenzadriel. Hij ontwierp samen met
Henk Tebben van Cofely een passende
koeling. De meerinvestering betaalt
zich snel terug.
BEWARING
A
rjan Stello wil in de teelt de beste
kwaliteit halen. ‘Hoe beter je bij
de teelt op de kwaliteit let en hoe
beter je het product koelt, hoe
meer plezier de consument van
de champignons heeft’, zegt de teler. Bij
champignons is de goede klimaatbeheersing in de cellen van belang. Na het oogsten is de kwaliteit van het product langer
te garanderen als de paddenstoelen snel
ingekoeld zijn.
Stello denkt dat champignontelers
vanwege de kwetsbaarheid van het product voorop lopen in de zorg in de bewaring. ‘Andere sectoren zijn groter en mogelijk interessanter voor leveranciers van
koelingen. Maar champignons kun je maar
kort bewaren. Liefst consumeer je ze binnen een week. Het zou mooi zijn om die
tijd wat te kunnen oprekken.’
Dat oprekken is des te belangrijker om
de verhandeltijd te verlengen. Die verhandeltijd is op te rekken met vijf tot zeven
dagen door een speciaal ontwikkelde techniek, met nauwelijks verlies van gewicht
en kwaliteit, volgens projectmanager Henk
Tebben van Cofely Refrigeration. Hij is
ongeveer ‘afgestudeerd is in de paddenstoelenteelt’. Daarmee kan hij bijdragen
aan oplossingen op maat.
Bij Cofely in Panningen bouwen de technici altijd installaties op maat. ‘Er is nooit
een kopie bij’, zegt Tebben. ‘Als we samen
met de teler een installatie ontwerpen, is
een besparing van 30 procent mogelijk.’
Die meest ideale installatie is op de
situatie van de teler aangepast. Cofely
gebruikt technieken die ook in airco’s
gebruikt worden. Nieuwe natuurlijke
koudemiddelen met directe verdamping
maken het temperatuurverschil waarmee gewerkt wordt veel kleiner dan oude
installaties met water. Een ander voordeel
is dat de capaciteit van de installatie niet
terugloopt, maar eerder wat toeneemt als
het buiten warmer is.
Een belangrijk deel van de besparing
bij koudemiddel pompsystemen zit in de
mogelijkheid te koelen met buitenlucht.
Champignonteler Arjan Stello (rechts) samen met Henk Tebben van Cofely bij de installatie
in aanbouw.
Foto’s: Nieuwe Oogst
‘Conventionele koudwaterinstallaties kunnen pas met vrije koeling werken vanaf
min 4 graden Celcius, met een maximale
koelcapaciteit van 30 procent. Bij ons
systeem kan dat al bij 8 graden met 100
procent koelcapaciteit.’
‘Installatie houdt rekening
met het teeltschema’
De natuurlijke koudemiddelen zijn met
de juiste maatregelen veilig. De teler hoeft
niet meer bang voor te zijn voor onveiligheid, zegt Tebben. Installaties met synthetische koudemiddelen krijgen in Nederland geen subsidie, terwijl installaties met
natuurlijk koudemiddel worden gesteund
door de overheid.
Mede hierdoor verwacht Tebben dat
ook koelingen van andere producten, zoals
aardappelen, uien, peen, fruit en bol-
Champignons hebben koeling nodig in de teelt en in de bewaring.
len, steeds vaker worden uitgevoerd met
natuurlijke koudemiddelen. Eigenlijk is
deze ontwikkeling al zichtbaar, omdat de
koelingen met synthetische koudemiddelen op termijn in het totaalplaatje van de
eigenaarskosten steeds minder interessant
zullen worden.
Champignonteler Stello zit al twintig
jaar op dezelfde plek in Hoenzadriel. ‘We
zijn in vijftien jaar flink gegroeid en hebben locaties bijgehuurd. Die worden ouder
en voldoen minder aan onze eisen. Daarom willen we alle teelt samenbrengen.
Het moet efficiënter en klaar voor de toekomst.’ Op de hoofdlocatie van de kwekerij verdrievoudigt dan de capaciteit.
De teler had al meer dan vier jaar uitbreidingsplannen. Hij sprak Tebben op
een beurs, maar twijfelde over de keuze.
Hoe meer er bekend werd over de nieuwe
regelgeving rond koelvloeistoffen, hoe
meer de interesse van Stello uitging naar
de techniek die Tebben hem had laten
zien. Eind vorig jaar zocht hij daarom contact met hem en ontwierpen ze samen de
installatie.
De hele installatie valt wel 40 procent
duurder uit dan met oude techniek kan. In
het energieverbruik is echter veel terug te
verdienen, naast het voordeel van de EIAaftrek, een tegemoetkoming voor investeringen in energiebesparing. Alleen al
de koudemiddelpomp van de installatie
met direct verdampend koudemiddel is
een stuk kleiner. Tebben becijfert dat een
pomp 5 kilowatt lichter kan. Dat scheelt op
alle jaarlijkse draaiuren 40.000 kilowattuur, een besparing van 4.000 euro.
De champignonteelt duurt vier tot zes
weken. In de eerste en de derde week is
veel koeling nodig. De lichtere blokken en
MEER AANPASSINGEN
Stello werkt aan productkwaliteit,
energiebesparing en optimale omstandigheden voor het personeel. Alles samen
is voor afnemers steeds belangrijker. De
investering in de installatie is zo groot dat
vervolgstappen niet gelijk kunnen. ‘Zonnepanelen passen er goed bij, want in de
zomer hebben we de meeste energie nodig.
We kunnen ook wat met warmteterugwinning, maar in de winter hebben we minder
restwarmte over.’
Een champignonteler heeft meer koeling dan verwarming nodig. Met restwarmte kan de teler een deel van het ontvochtigen doen. Wel is er het hele jaar door
warmteterugwinning mogelijk vanuit de
koelcel met CO2 als koudemiddel. Door
het inkoelen en bewaren van de geoogste champignons werkt deze koeling het
gehele jaar. Daardoor is er eveneens het
gehele jaar warmte die aan het laagtemperatuurverwarmingssysteem kan worden
afgegeven. Bij de CO2-koelinstallatie is het
koelrendement bij lage omgevingstemperaturen zeer gunstig.
Stello merkt dat de klant tevreden is als
de champignons mooi van kwaliteit zijn.
‘Als we goede kwaliteit leveren, verkopen
we meer in de weken erna. Natuurlijk moet
na ons de winkelier het product ook goed
verzorgen.’
Besparen
Met verouderde koeltechnieken maken telers
onnodig hoge kosten, kunnen ze niet voldoen
aan de veranderende vraag van de markt
en zijn ze niet in staat om de druk van buitenlandse concurrentie het hoofd te bieden.
Volgens Henk Tebben, projectmanager bij
Cofely Refrigeration, vertrouwt het gros van de
champignontelers nog op de decennia oude
koeltechniek. Deze ouderwetse koeltechniek
brengt hoge energiekosten met zich mee en
leidt tot aanzienlijk gewicht- en kwaliteitsverlies bij champignons.
Besparingen kunnen zowel binnen het teeltkoelsysteem als het inkoelsysteem worden
gerealiseerd. Overstappen op een teeltkoeling met een direct verdampend koudemiddel
- zonder water/glycol als tussenmiddel - zorgt
voor een energiebesparing van circa 15 procent en vermindert de CO2-uitstoot aanzienlijk.
De koeling verbruikt minder energie dan een
waterkoeling en hoeft niet het hele jaar aan
te staan. De compressoren schakelen automatisch uit als de buitentemperatuur onder
de 8 graden zakt, zodat de natuurlijke koude
wordt gebruikt. Dit levert een jaarlijkse besparing op van tienduizenden euro’s. Daarnaast
kunnen champignons met deze techniek in
het inkoelsysteem langer worden bewaard met
aanzienlijk minder gewichts- en kwaliteitsverlies.

Download Report