Medicatie bij dementie, stand van zaken Dr. B. LAGAE (neuroloog) Verschillende vormen van dementie • • • • Alzheimerdementie Frontotemporale dementie Vasculaire dementie Neurodegeneratieve aandoeningen, – Bv ziekte van Parkinson ……. Niet-medicamenteuze behandeling • Fysieke inspanning: lichaamsbeweging • Cognitieve stimulering/training • Psycho-educatie voor patiënt en mantelzorgers (Dementie en nU) • Opleiding personeel verzorgingsinstelling • Reminiscentie Medicamenteuze behandeling • Behandeling van cognitieve symptomen • Behandeling van niet-cognitieve symptomen = dementiegerelateerde gedragsproblemen Behandeling van de cognitieve symptomen • Cholinesteraseremmers • Memantine • Gingko biloba : extract EGb761 Cholinesteraseremmers • Voor ziekte van Alzheimer (milde tot matig ernstige vormen) (ook dementie bij ziekte van Parkinson, vasculaire dementie) • Cholinerge hypothese: verhogen van de hoeveelheid beschikbare acetylcholine thv de hersenen • bewezen positief effect op de cognitieve functies, het gedrag en het functioneren • Donepezil = ARICEPT • Rivastigmine = EXELON (pilletjes en pleisters) • Galantamine = REMINYL Bijwerkingen • Maagdarmstelsel: misselijkheid, braken, diarree (meestal voorbijgaand) • Duizeligheid • Overmatig zweten • Slaapstoornissen • Spierkrampen • Neusloop • Urinaire incontinentie • Symptomen gelijkend op ziekte van Parkinson • Cardiale bijwerkingen (vnl vertraging van hartritme) Kan/mag de medicatie gestopt worden ? • Reageert de patiënt op de medicatie ? (evaluatie na 6 maanden) • Kan in feite blijvend genomen worden • Wordt meestal gestopt bij evolutie naar ernstige vorm, maar kan steeds herstart worden bij duidelijke achteruitgang Memantine • = EBIXA • Voor de behandeling van matig ernstige en ernstige vormen van de ziekte van Alzheimer • Enkel terugbetaald in combinatie met een cholinesteraseremmer bij een MMSE tussen 10 en 14/30 • Bijwerkingen: moeheid, hoofdpijn, duizeligheid, agitatie Ginkgo Biloba • Enkel extract Egb 761 • TAVONIN, TANAKAN, EGEBEX • Geen preventief effect aangetoond op het ontstaan van de ziekte van Alzheimer Behandeling van de niet-cognitieve symptomen • = dementiegerelateerde gedragsproblemen – Agitatie – Agressie (lichamelijk/verbaal) – Wanen/hallucinaties – depressie • Antipsychotica • Antidepressiva • Benzodiazepines • Pijnstillers (paracetamol) Antipsychotica • Risperidon/Risperdal; Olanzapine/Zyprexa; Quetiapine/Seroquel; Haloperidol/Haldol • Veel bijwerkingen: o.a. slaperigheid, versnelde cognitieve achteruitgang, gewichtstoename….. • Is het wel nodig? • Steeds laagst mogelijke dosis en zo kort mogelijke periode: steeds proberen afbouwen/stoppen Antidepressiva • SSRI’s : Sipralexa, Serlain, Seroxat… • Trazodone/Trazolan Benzodiazepines • Cfr. antipsychotica Toekomst? • Wat zijn de onderliggende mechanismen van de ziekte ? • overdadige aanwezigheid in de hersenen van zogeheten "ß amyloid platen (plaques)" • meer dan 100 molecules en talrijke klinische onderzoeken