RB_studiekring[1] [Compatibiliteitsmodus]

Estate planning
Stichting RB studiekring Utrecht, 11 november 2014
Mr. C.G.C. Engelbertink, Van Ewijk Estate Planning te Bussum
Definitie van estate planning
Inventarisatie van civiel- en
fiscaalrechtelijke gevolgen bij
overgang van vermogen
Hulpmiddel “Schijf van vijf”
1.
2.
3.
4.
5.
Relatievermogensrecht
Erfrecht
Schenking
Levensverzekering, pensioen
Internationaal
Opheffing huwelijkse voorwaarden
Géén schenkbelasting
Aandachtspunten onder andere (!):
Risico schuldeisers
Risico echtscheiding
Niet altijd besparing van erfbelasting
Verzekering 13 SW
Volledige opheffing van huwelijkse
voorwaarden leidt niet altijd tot
besparing van erfbelasting
1
Man overlijdt als eerste: rente 0%
Man overlijdt als eerste: rente 6%
Nadeel als ‘arme’ partner overlijdt?
2
Wettelijke verdeling (I)
Invloed erfbelasting door wijziging:
A) rente over onderbedelingsvordering
◦ lage rente meestal voordelig bij eerste
overlijden en nadelig bij tweede overlijden
B) erfdeel voor langstlevende partner
◦ groter erfdeel voor de langstlevende
meestal voordelig bij eerste overlijden
en nadelig bij tweede overlijden
Wettelijke verdeling (II)
Erfbelasting 1e nalatenschap
◦ Gebruik verschil vrijstellingen
Kind: € 19.868
Langstlevende: € 627.367
◦ verlaging door pensioenimputatie
◦ verhoging (indirect) door bedrijfsopvolgingsfaciliteit
◦ Spreiding verkrijging i.v.m. progressie tarief
Erfbelasting 2e nalatenschap
◦ Hoe hoger rente hoe meer ‘uitholling’
◦ Hoe kleiner erfdeel partner hoe meer ‘uitholling’
Casus wettelijke verdeling
Gehuwde man overlijdt
Er is geen testament
Gemeenschap van goederen (2 mln)
Leeftijd langstlevende partner 65 jaar
Geen pensioenimputatie
Zij hebben samen 1 kind
Rentebijschrijving is samengesteld
3
Uitwerking 0% en 6% rente
Uitwerking 0% rente (1e + 2e nls)
Heffing 1e nalatenschap
47.567
Heffing 2e nalatenschap
282.052
Totale heffing 1e + 2e nls 329.619
Uitwerking 6% rente (1e + 2e nls)
Heffing 1e nalatenschap
84.304
Heffing 2e nalatenschap
115.897
Totale heffing 1e + 2e nls 200.201
Grafiek met 0% en 6% rente
Als langstlevende in 20%20%-schijf zit
Let op: als bij het 1e overlijden met een
lagere rente dan 6% samengesteld de
langstlevende al in 20%-schijf valt!
◦
Bijvoorbeeld door pensioenimputatie of een
fictieve verkrijging
◦
Dan is het fiscaal aantrekkelijk om
hogere rente af te spreken zonder
dat dit leidt tot hogere erfbelasting
bij het eerste overlijden
4
Grafiek met erfdeel voor partner van
1% in plaats van wettelijk erfdeel (50%)
Afvullegaat zodat erfdeel flexibel wordt
Gedeeltelijk verwerpen van erfdeel is
niet mogelijk
Een erfdeel in testament ter keuze van
de erfgenaam is mogelijk niet geldig
Daarom afvullegaat voor langstlevende
◦
◦
erfdeel van langstlevende op 1%
+
legaat voor langstlevende zodanig dat bij 1e
overlijden minste erfbelasting is verschuldigd
Combinatietestament
Bij een combinatietestament wordt de
langstlevende echtgenoot zoveel
mogelijk bevoegdheden gegeven waarbij
langstlevende kan kiezen om goederen
in eigendom of vruchtgebruik te krijgen
Fiscaal voordeel van vruchtgebruik
◦ Waardestijging van goederen komt direct bij
de kinderen als bloot-eigenaren terecht zodat
deze niet wordt belast in tweede nalatenschap
5
Tweetrapsmaking (I)
Insteller geeft aan waar zijn
nalatenschap naar toe moet als
erfgenaam (bezwaarde) overlijdt
◦ ‘Verzwaarde’ uitsluitingsclausule
Weliswaar 2x heffing maar er kan
voordeel worden behaald
Tweetrapsmaking (II)
Voorbeeld: kind heeft 1 mln geërfd van
zijn ouder en overlijdt (zonder partner
en kinderen) en broer is erfgenaam
◦ Géén tweetrap: tariefgroep II (30% - 40%)
◦ Wél tweetrap: tariefgroep I (10% - 20%)
◦ Ouder kan bepalen dat tweetrapsmaking
vervalt als kind overlijdt mét partner/kind
bij testament wordt aan de bezwaarde
bevoegdheid gegeven dat hij in zijn eigen
testament mag beschikken over de erfenis
Tweetrapsmaking (III)
‘Radar’-testament bij kleine vermogens?
◦ partner enig erfgenaam met een tweetrap
ten gunste van de kinderen van erflater
geen erfbelasting bij 1e overlijden
kan duurder zijn bij 2e overlijden ten opzichte
van wettelijke verdeling e.d.!
Voorbeeld: M en V gehuwd in
gemeenschap van goederen ad 1 mln.
Langstlevende is benoemd tot enig
erfgenaam met 1 kind als verwachter
6
Tweetrapsmaking (V)
Kleinkinderen
Opa betrekt naast zijn kinderen
ook kleinkinderen in zijn testament
◦ betere spreiding van de nalatenschap
◦ generation-skipping
◦ vordering kleinkind niet opeisbaar
◦ Verschillende formuleringen in omloop
omvang verkrijging kleinkind varieert
controleer artikel 10 SW!
Tarieven 2014
Belaste verkrijging
Tariefgroep 1
(partner en kinderen)
Tariefgroep 1A
(afstammelingen in
tweede of verdere
graad)
Tariefgroep 2
(overige verkrijgers)
0
117.214
0
10%
0
18%
0%
30%
117.214
en hoger
11.721
20%
21.098
36%
35.164
40%
7
Uitsluitingsclausule
Een harde uitsluitingsclausule kan
planning van verkrijger in de weg staan
◦ ‘verzachting’ bij overlijden van verkrijger
Voorbeeld: kind (agvg) overlijdt met 1 mln
waarop een uitsluitingsclausule rust. Zijn
vrouw is enig erfgenaam.
A) Zonder verzachting: nalatenschap 1 mln
B) Met verzachting: nalatenschap 500.000
Let op: wil vader wel dat echtgenoot mee erft?
Schenking (I)
Fiscale redenen om te schenken:
1. Elk kalenderjaar is er een vrijstelling
Kind € 5.229
◦ Eenmalig verhoging voor kind tussen 18-40 jaar:
€ 25.096 of € 52.281 voor eigen woning of studie.
◦ Tot 1 januari 2015 € 100.000 voor eigen woning.
‘Overige’ verkrijgers € 2.092
2. Progressiedruk als erfenis in hoogste schijf zou
vallen
3. Rendement en waardestijging niet meer belast met
erfbelasting bij overlijden van de schenker
Schenking (II)
Voorbeeld: vader (60 jaar) heeft € 1 mln dat
zal worden geërfd door zijn enig kind
◦
Volgens statistieken leeft vader vanaf zijn 60e
levensjaar nog circa 19 jaar
A) Zonder schenkingen wordt erfbelasting
geheven ter grootte van € 184.304
◦
◦
◦
◦
◦
Verkrijging € 1 mln
Af: vrijstelling € 19.868
Belaste verkrijging € 980.132
In 1e schijf: € 117.214 (10%) = 11.721
In 2e schijf: € 862.918 (20%) = 172.583
8
Schenking (III)
B) Stel ieder jaar was bedrag ter
grootte van vrijstelling geschonken
◦
19 jaar x 5.229 = € 99.351
◦
◦
◦
◦
◦
◦
Verkrijging € 1 mln -/- 99.351 = 900.649
Af: vrijstelling € 19.868
Belaste verkrijging € 880.781
In 1e schijf: € 117.214 (10%) = 11.721
In 2e schijf: € 763.567 (20%) = 152.713
Totale heffing 164.434*
* Voordeel € 19.870 (ofwel € 99.351 x 20%)
Schenking (IV)
Keuze bij langstlevende echtgenoot:
◦
◦
◦
wettelijke verdeling met 0% (duur 2e overlijden)
wettelijke verdeling met 6% (duur 1e overlijden)
wettelijke verdeling met 0% + schenkingsplan
Voorbeeld: M en V (60 jaar) zijn gehuwd in
gemeenschap van goederen (€ 500.000). Zij
hebben 1 kind. Er zijn geen testamenten.
Bij het overlijden van M wordt aan V de drie
keuzemogelijkheden voorgehouden (stel bij
schenkingsplan wordt ieder jaar € 10.000 op
papier aan kind geschonken). Waarvoor moet
langstlevende kiezen?
Schenking (VI)
9
Papieren schenking
Schenking van geldbedrag dat pas opeisbaar
is bij het overlijden van de schenker
Volgens Hoge Raad valt deze schenking onder
artikel 7:177 BW
◦ Schenker moet in persoon verschijnen
◦ Notariële akte vereist
◦ Inschrijving centraal testamentenregister
Onderhandse schenking kan bij notariële akte
worden bekrachtigd
Herroepelijke schenking
Schenking onder de ontbindende
voorwaarde waarvan vervulling van de
wil van de schenker afhankelijk is
Vanwege onzekerheid bij begiftigde is
nadere afbakening aanbevolen
◦
◦
◦
Termijn stellen?
Kunnen erfgenamen van de schenker (of
curator) ook tot herroeping overgaan?
Beperken tot nader genoemde gevallen?
bijvoorbeeld geen herroeping als kind
overlijdt met afstammelingen
Estate planning
Vragen?
Van Ewijk Estate Planning
Mr. C.G.C. Engelbertink
035-6946635
[email protected]
10