klik hier om te downloaden

Tussen twee stoelen: een boek
Tentoonstelling in de Villa Empain
van 1 maart tot 7 september 2014
Al zo’n tweeduizend jaar belichaamt het boek een reeks waarden en voorstellingen van
de wereld. Toen in de 1e eeuw n.C. in Rome de codex verscheen, was dat meteen een
ware revolutie. Vanaf dan zou de boekrol geleidelijk aan in onbruik raken.
“De wereld is één groot boek”, zei de mystieke filosoof Ibn Arabi in de 12e eeuw. In
diezelfde 12e eeuw begon men in het Westen boeken in te delen in hoofdstukken,
volgens een logische volgorde. Los van de inhoud, de teksten en de beelden is een boek
ook een stoffelijk object, met een heel eigen vorm. Wellicht is zijn succes door de tijden
heen vooral te danken aan zijn materiële vorm. Het boek is ontstaan uit het vouwprincipe, waardoor het recht kan staan en vlot geopend en gesloten kan worden. De
vouw deelt het boek op in stukken, maar zonder dat die stukken van elkaar zijn
gescheiden: er is sprake van zowel onderscheid als samenhang, recto en verso,
binnenkant en buitenkant, pagina’s die elkaar aankijken, verenigd in hetzelfde boek.
Anders gezegd, een boek zorgt voor continuïteit in de onderbreking en onderbreking in
de continuïteit.
Hoewel de elektronica nu alomtegenwoordig is en het beeldscherm de grote concurrent
van de papieren drager is geworden, blijft het boek tegen alle verwachtingen in dapper
weerstand bieden. Een boek is dan ook iets bijzonders. Het is het cultuurobject bij
uitstek en prikkelt ook de tastzin. In onze gedachten en in ons gedrag creëert een boek
een heel bijzondere band met de tijd, het lichaam, de waarheid en de heel aparte wereld
die erin vervat zit. Daarin verschilt een boek meteen ook van een computer, die ons een
eindeloze stroom van tijdelijke en dus altijd onvoltooide waarheden voorschotelt. Het
boekenlichaam, bestaande uit een kaft, papier, lijm, inkt en naaigaren, zorgt voor een
fysieke, intieme band die geen enkel elektronisch object kan creëren. “Een boek
verslinden” is dan ook een heel treffende metafoor. Er bestaan trouwens tal van
uitdrukkingen waarin het woord ‘boek’ voorkomt. Geen wonder dus dat in de loop der
tijd tal van kunstenaars geboeid zijn geraakt door boeken en hun fysieke voorkomen.
Naargelang hun inspiratie hebben ze de vorm ervan naar hun hand gezet.
Het boek in samenspel met de stoel
Ook de stoel staat bol van de symboliek, sinds de mens een sedentair leven is gaan
leiden. Historisch gezien roept de stoel het idee van gezag op, en wel sinds hij in de
oudheid is uitgegroeid tot een troon. Die materiële en symbolische hiërarchie vind je
ook terug in het openbare en huiselijke leven, waar fauteuils, stoelen, banken en
taboeretten de rang van hun gebruikers aanduiden. Net als bij boeken is er ook hier geen
gebrek aan uitdrukkingen, met name over de nauwe band tussen stoel, menselijk
lichaam en culturele context.
Zowel de stoel als het boek speelt een belangrijke rol bij menselijke contacten, of, zoals
men dat bij de Boghossian Stichting graag zegt, in de dialoog tussen mensen.
Deze tentoonstelling omvat zo’n tweehonderd boeken en stoelen ontworpen door
kunstenaars uit verschillende culturen. Ze wil de bezoeker doen nadenken over de
symbolische lading van die objecten.
Maar kun je eigenlijk wel boeken tentoonstellen die de bezoeker niet kan lezen, of
stoelen waarop hij niet even kan gaan zitten? “Een stoel is altijd bezeten”, zei de
surrealistische dichter Achille Chavée… Vandaar dat de bezoeker hier wordt uitgenodigd
tot een interactieve verkenning, waarbij hij zowel kan lezen als even verpozen.
De in de Villa Empain tentoongestelde objecten-kunstwerken zijn nu eens ernstig en
ontroerend, dan weer grappig en verrassend. Samen vormen ze een ongemeen boeiend
geheel. Tussen twee stoelen heb je hier altijd een boek, een link, verwondering, een
uitnodiging tot dialoog.
De meeste voorwerpen te zien op deze tentoonstelling komen uit een Belgische
privécollectie. Die collectie vormt als het ware een levend lichaam, een
bewegende wereld waar de verbeelding in alle vrijheid naar alle richtingen kan
uitwaaieren.
De kunstenaars van wie werk is geselecteerd :
Karel Adamus (Tsjechische Republiek), Jordi Alcaraz (Spanje), Helena Almeida
(Portugal), Anton Alvarez (Chili en Zweden), Noriko Ambe (Japan), Elodie Antoine
(België), Mar Arza (Spanje), Christian Astuguevieille (Frankrijk), Maarten Baas
(Nederland), Roger Ballen (Verenigde Staten en Zuid-Afrika), Juan Carlos Batista
(Spanje), Gregor Beltzig (Duitsland), Mónica Bengoa (Chili), José Bento (Brazilië), Julien
Berthier (Frankrijk), Andrea Bianconi (Italië), Jean Boghossian (Libanon), Bram Boo
(België), Florian Borkenhagen (Duitsland), Etienne Bossut (Frankrijk), Mark BrazierJones (Nieuw-Zeeland en Verenigd Koninkrijk), Alfonso Brezmes (Spanje), Eyal Burstein
(Israël), Benjamin Rollins Caldwell (Verenigde Staten), Jonathan Callan (Verenigd
Koninkrijk), Fernando & Humberto Campana (Brazilië), Daniel Canogar (Spanje),
Giuseppe Capitano (Italië), Charley Case (België), Noor Ali Chagani (Pakistan), Ka-Lai
Chan (China en Nederland), Emilio Chapela Perez (Mexico), Gad Charny (Israël),
Kyungwoo Chun (Zuid-Korea), Kim Chun Hwan (Zuid-Korea), Tobias Collier (Verenigd
Koninkrijk), Christophe Coppens (België), Christopher Coppers (België), José Pédro
Croft (Portugal), Jacob Dahlgren (Zweden), Baptiste Debombourg (Frankrijk), Muriel de
Crayencour (België), Paul de Guzman (Canada), Francesco De Molfetta (Italië), Denmark
(België), Boris Dennler (Zwitserland), Brian Dettmer (Verenigde Staten), Antonio Diaz
Grande (Spanje), Lauren DiCioccio (Verenigde Staten), Tom Dixon (Verenigd Koninkrijk),
Vincent Dubourg (Frankrijk), Stéphane Ducatteau (Frankrijk), EliKuka (Rusland),
Sammy Engramer (Frankrijk), Ninar Esber (Libanon), Héctor Falcón (Mexico), mounir
fatmi (Marokko), Flavio Favelli (Italië), Hans-Peter Feldmann (Duitsland), Jérôme Fortin
(Canada), Farren Foote (Verenigde Staten), Maddalena Fragnito De Giorgio (Italië),
Aurélien Froment (Frankrijk), FRP2 (Italië), Takaya Fujii (Japan), Julia Fullerton-Batten
(Duitsland), Carlos Garaicoa (Cuba), Gelitin (Oostenrijk), Anthony Goicolea (Verenigde
Staten), Geert Goiris (België), Matt Golden (Verenigd Koninkrijk), Máximo González
(Argentinië), Luis González Palma (Guatemala), Yoeri Guépin (Nederland), Rune
Guneriussen (Noorwegen), Tal Gur (Israël), Thomas Heatherwick (Verenigd Koninkrijk),
Pepe Heykoop (Nederland), Hilal Sami Hilal (Brazilië), Eva Hjorth (Denemarken),
Chourouk Hriech (Frankrijk en Marokko), Zhao Huasen (China), Richard Hutten
(Nederland), Hisae Ikenaga (Japan en Mexico), Emilio Isgrò (Italië), J & PEG (Italië),
Boukje Janssen (Nederland), Svein Fannar Johannson (IJsland), Michael Johansson
(Zweden), Sean M. Johnson (Verenigde Staten), Kenneth Josephson (Verenigde Staten),
Charles Kaisin (België), André Kertész (Verenigde Staten), Takehito Koganezawa (Japan),
Dasha Krotova (Rusland), Anouk Kruithof (Nederland), Brig Laugier (Frankrijk), Soon
Young Lee (Zuid-Korea en Frankrijk), Wonho Lee (Zuid-Korea), Jørgen Craig Lello &
Tobias Arnell (Noorwegen), Isabelle Lenfant (België), Cécile Le Talec (Frankrijk), Arik
Levy (Israël), Miller Levy & Olivier Liegent (Frankrijk), Tim Lewis (Verenigd Koninkrijk),
Kai Linke (Duitsland), Jacques Lizène (België), Sharon Louden (Verenigde Staten),
Chema Madoz (Spanje), Esko Männikkö (Finland), Alicia Martin (Spanje), Jeremy May
(Verenigd Koninkrijk), Rebeca Menéndez (Spanje), Eugenio Merino (Spanje), Sabrina
Mezzaqui (Italië), Mihael Milunovic (Servië), Aiko Miyanaga (Japan), David Moises
(Oostenrijk), Linarejos Moreno (Spanje), Louise Nevelson (Verenigde Staten),
Nurbossyn Oris (Kazachstan), Edgar Orlaineta (Mexico), Daniele Papuli (Italië), Lucien
Pelen (Frankrijk), João Penalva (Portugal), Marta Maria Pérez Bravo (Cuba), Carmen
Perrin (Bolivië en Zwitserland), Adrien Petrucci (Frankrijk), Stephane Plassier
(Frankrijk), Ivan Puig (Mexico), Pol Quadens (België), Ilya Rabinovich (Israël en
Nederland), Sandra Ramos (Cuba), Raw-Edges (Israël en Verenigd Koninkrijk), Pablo
Reinoso (Argentinië), Téjo Remy (Nederland), Nadine Rennert (Duitsland), Pedro Reyes
(Mexico), Marc Andre Robinson (Verenigde Staten), Andrei Roiter (Rusland), José Rufino
(Brazilië), David Rücli (Zwitserland), Georgia Russell (Verenigd Koninkrijk), Karen Ryan
(Verenigd Koninkrijk ), Doris Salcedo (Colombia), Ana Sánchez (Spanje), Amparo Sard
(Spanje), Reiner Xaver Sedelmeier (Duitsland), Noah Sherwood (Canada), Chiharu
Shiota (Japan), Slavs & Tatars (Verenigde Staten en Polen), Shirley Shor (Israël en
Verenigde Staten), Dani Simon (Verenigde Staten), Jana Sterbak (Tsjechische Republiek
en Canada), Tobias Sternberg (Zweden), Janna Syvänoja (Finland), Koji Takei (Japan),
Yuken Teruya (Japan), Stéphane Thidet (Frankrijk), Nazif Topçuoğlu (Turkije), Jade
Townsend (Verenigde Staten), Hiroko Tsuchida (Japan), Massimo Uberti (Italië), Jerry
Uelsmann (Verenigde Staten), Carmela Uranga (Verenigde Staten en Frankrijk), Bob
Verschueren (België), Jean-Luc Vilmouth (Frankrijk), Peter Weibel (Oostenrijk), Stefan
Wewerka (Duitsland), Philip Wiegard (Duitsland), Sam Winston (Verenigd Koninkrijk),
Julia Winter (Rusland en Nederland), John Wood & Paul Harrison (Verenigd Koninkrijk),
Erwin Wurm (Oostenrijk), Tao Xue (China), Tokujin Yoshioka (Japan), Anna Zholud
(Rusland), Sylvie Zijlmans (Nederland).
Met de medewerking van :
Galila Hollander-Barzilai, De Koninklijke Bibliotheek van België (Handschriften), D+T
Project (Brussel), François de Coninck (Antwerpen en Brussel), Keitelman Gallery
(Brussel), Bibart (Brussel), Massimo Minini (Brescia), Séphora Thomas (Brussel), Diana
Wiegersma (Brussel).
Ter gelegenheid van de tentoonstelling verschijnt een rijkelijk geïllustreerde catalogus
(200 pagina’s).
Aansluitend op de tentoonstelling vinden ook verschillende activiteiten plaats, zoals :
-
Lezingen-vertoningen van Sam Touzani en Zidani, geïnspireerd op teksten van
Jean-Claude Grumberg, elke zondag om 11.30 uur;
Gesprek tussen dichter Adonis en Ninar Esber, 12 maart 2014, om 19 uur;
Vrij Weekend boek, workshop boeken-objecten maken voor kinderen en
verkoop kunstenaarsboeken, georganiseerd door de vereniging Bibart, 29 en 30
maart 2014, van 10 tot 18.30 uur;
Stage tekstschrijven onder leiding van Rolland Westreich, voor 18-plussers, van
14 tot 18 april 2014, van 10 tot 13 uur;
Ontmoetingen en lezingen rond het thema boekenverbranding (deelnemers
nog te bevestigen), 23 en 24 april 2014, om 19 uur;
Stage tekstschrijven onder leiding van Rolland Westreich, voor jongeren van 12
tot 18 jaar, van 18 tot 22 augustus 2014, van 10 tot 13 uur.
Info
De tentoonstelling kan elke dag worden bezocht van 10 tot 18.30 uur, behalve op
maandag.
Rondleidingen in het Nederlands, Frans of Engels voor groepen van maximum 15
personen.
Reservering via e-mail : [email protected] /
[email protected]
Bijkomende info is te verkrijgen bij de coördinators van de tentoonstelling :
Diane Hennebert,
Commissaris van de tentoonstelling en directrice van de Boghossian Stichting
[email protected]
Christophe Dosogne,
Artistiek adviseur van de Boghossian Stichting
[email protected]
Boghossian Stichting – Villa Empain
Centrum voor kunst en dialoog tussen de oosterse en westerse cultuur
Franklin Rooseveltlaan 67
B-1050 Brussel
[email protected]
www.fondationboghossian.com
Tel.: +32 (0)2 627 52 30

Download Report