Als je selfie er maar goed uitziet

Als je selfie er maar goed uitziet
Sociale media
CIJFERS
Jongeren zijn voorzichtig
gew orden op internet en hun
telefoon. Ze zijn bang voor
kinderlokkers en de NSA.
Tieners online
94
procent heeft
een smartphone.
Door Mayke Calis
90
AMSTERDAM. Niemand treft de 17-jarige
procent gebruikt
Whatsapp, 75 procent
zit op Facebook,
41 procent twittert.
44
procent gebruikt
Instagram, 38 procent
Snapchat
60
procent kan zonder
fiat door Facebookvrienden worden getagd. 59 procent heeft
zijn Facebookaccount op privé staan.
12
procent heeft
Facebookvrienden
die ze nooit echt
hebben gezien.
7
procent vindt ongevraagd iemand filmen
met een Google glass
(digitale bril) oké.
FOTO HOLLANDSE HOOGTE
Quentin Jong A Tai op sociale media aan
met een biertje in de hand. „Ik denk aan
mijn toekomst”, zegt de eerstejaars mboleerling. Ook zijn locatievoorziening heeft
hij standaard uitstaan. „Het gaat niemand
wat aan waar ik ben.”
Misschien denkt Quentin door zijn opleiding aan het Mediacollege in Amsterdam
meer na over privacy en internet. Toch is hij
niet de enige die dat doet, blijkt uit vandaag
verschenen onderzoek onder jongeren van
12 tot 17 jaar, T ieners en online priv ac y.
„Jongeren zijn zich bewuster van hun
privacy op sociale media dan een paar jaar
geleden”, zegt Remco Pijpers, coördinator
van het onderzoek bij Mijn Kind Online. Ze
zijn volgens hem meer op hun hoede, onder meer door ervaringen van kinderen
van wie bijvoorbeeld naaktfoto’s zijn verspreid en door berichtgeving over privacy
en de geheime dienst NSA. Ook ouders
waarschuwen waarschijnlijk meer.
De meeste tieners uit het onderzoek vinden dat niet iedereen alles van hen hoeft te
weten. Vooral vreemden en kinderlokkers
niet. Maar ook bedrijven, adverteerders,
NSA, overheid en leraren worden genoemd. Sommige dingen zijn gewoon privé en tieners willen zelf bepalen wie wat
mag zien.
Jongeren denken meer na over wat ze
online willen delen. Zo ook de 14-jarige Rosa Krammer (vmbo-tl). Zij gaat ervan uit dat
op Facebook en Instagram „iedereen alles
kan zien”. Daar post ze bijvoorbeeld een foto van de vakantie of van wat ze aan het
doen is. Maar persoonlijke zaken worden
één op één besproken met vriendinnen via
Whatsapp. Soms gebruiken jongeren ook
geheimtaal op openbare fora of plaatsen ze
een songtekst waarvan de boodschap niet
door iedereen wordt begrepen.
Soms gaat het mis. Een kwart zegt spijt te
hebben gehad van een update, reactie, foto
of video. Meisjes vaker dan jongens. De helft
van de tieners heeft wel eens eigen informatie aangepast of verwijderd. Eenderde heeft
7,2
Twee 16-jarige meiden maken een zelfportret met hun mobiel, een selfie.
is het cijfer dat tieners zichzelf voor verstandig gedrag op
sociale media geven.
ooit iemand gevraagd een foto weg te halen
waar ze zelf op stonden.
De 15-jarige Marie Woudwijk (havo 3)
heeft wel eens spijt gehad van een selfie
„met zo’n stomme duckface” (getuite lippen). Aan goede vriendinnen vraagt ze gewoon of ze lelijke foto’s willen weghalen.
Zoiets vragen aan kinderen die ze niet zo
goed kent, vindt ze moeilijker.
„Privacy staat in het teken van imagomanagement”, zegt Remco Pijpers. Zo
vraagt Rosa zich altijd af wat anderen denken als ze haar berichten lezen. Ze wil niet
dat ze verkeerd worden uitgelegd. Quentin
haalt op Facebook foto’s weg van vrienden
met wie hij niet meer omgaat.
Rosa is net als Quentin en Marie bevriend met haar ouders op Facebook. Dat
is prima zolang die ouders geen afwijkende
dingen plaatsen. Maar Quentins moeder
zette in het verleden foto’s van maaltijden
die ze voor hem kookte op haar eigen Facebookpagina. Daarin tag de ze Quentin
waardoor de foto’s ook op zijn tijdlijn kwamen. Omdat hij „een beetje moe” werd van
de spottende reacties van zijn vrienden,
wilde hij dat niet meer.
Op Twitter wil Rosa liever niet worden
gevolgd door haar moeder. „Op Facebook
zet ik nooit rare dingen”, zegt ze. „Twitter
is persoonlijker, daar geef ik meer mijn mening. Het is chiller om te bedenken dat ze
niet meteen alles ziet wat ik denk.”
Ook de groeiende populariteit van Snapchat, waarvan het gebruik door tieners in
één jaar tijd steeg van 1 op 10 naar 1 op 3, laat
volgens de onderzoekers zien dat jongeren
bezig zijn met privacy. Met deze app kunnen mensen elkaar foto’s sturen die zichzelf na een aantal seconden vernietigen.
De angst van velen is dat kinderen zo misschien sneller naaktfoto’s van zichzelf versturen, mét het risico van verdere verspreiding. Omdat zoiets het nieuws haalt, hebben veel ouders het idee dat dit vaak voorkomt, denkt Pijpers. Het tegendeel is waar.
Dat wil niet zeggen dat tieners niet moeten oppassen. Er zijn manieren om verzonden foto’s via Snapchat toch te bewaren. Bijvoorbeeld via de app Snapsave. 15 procent
zegt de app te gebruiken; hoe lager het onderwijsniveau, hoe vaker. Een op de tien bewaart foto’s tegen de wil van de verzender.
Rosa vindt dat kinderen het moeten zeggen als ze snapchatfoto’s van je bewaren.
„Het leuke van Snapchat is dat de foto
wordt vernietigd. Daarom kun je elkaar
zulke gekke foto’s sturen.”