141029 Verslag Stook je Rijk bijeenkomst Helmond

Verslag Rondetafel Helmondse huurders, corporaties en raad
Samen verder met energiebesparing in de Helmondse huursector
Woensdag 29 oktober, 19.00 uur zaal open, 19.30 uur start
Gemeentehuis Helmond, Raadszaal, Boscotondo
Programma Rondetafel Helmond 29 oktober 2014
19.00u
19.30u
19.40u
19.50u
20.00u
20.15u
20.40u
21.30u
Inloop
Opening door avondvoorzitter en Ilse Hoenderdos
Korte presentatie Woonbond over woonlasten, energiearmoede en
risicowijken door Robbert Willé.
Presentatie Helmondse corporaties 2014 door Ilse Hoenderdos , Brabantse
Milieufederatie.
Interview met wethouder Stienen en wethouder Smeulders
Pauze
Drie Rondetafelgesprekken
a. Corporaties
b. gemeente en raadsleden
c. Helmondse huurdersvertegenwoordiging en Woonbond
Afsluiting
Debatleider Michel Jehae heet iedereen welkom. Hij licht het avondprogramma toe. Eerst enkele
presentaties en na de pauze drie rondetafels met corporaties, raadsleden en
huurdersverenigingen.
Presentatie Robbert Willé, Woonbond: Woonlasten behapbaar houden
Robbert Willé van de woonbond neemt de aftrap en geeft een presentatie over de positie van de
huurder en de woonlasten. Robbert geeft aan dat woonlasten voor huurders behapbaar dienen
te worden gehouden. Ook vanwege opkomende armoede. De verhuurdersheffing zet een rem
op de investeringen van corporaties. De verhuurdersheffing betekent het afdragen van twee
maanden huur aan de landelijke overheid. De energieprijzen stagneren nu. Echter zij zullen
stijgen bij het aantrekken van de economie. De huurquote neemt toe. Dat wil zeggen dat de
huurder steeds meer gaat betalen voor huur en energierekening. De betaalbaarheid van
huurwoningen komt verder onder druk te staan. Hij draagt diverse oplossingen aan (zie de
powerpoint presentatie). Hij noemt daarbij goede en meetbare prestatieafspraken. Verder
geeft hij aan dat energiezuinig gedrag ook bijdraagt aan lagere woonlasten (vergelijk het
rijgedrag in een energiezuinige auto).
Presentatie Ilse Hoenderdos, Brabantse Milieufederatie: stand van zaken in Helmond
Middels het Convenant Energiebesparing Huursector 2012-2020 van juni 2012 heeft Aedes
namens de leden afspraken met de overheid en de Woonbond gemaakt voor energiebesparing
in de bestaande voorraad. Aedes en de Woonbond beogen in 2020 ten minste een gemiddelde
energie-index van 1,25 (gemiddeld energielabel B) te bereiken voor de totale
huurwoningenvoorraad van de corporaties. Dat komt overeen met een besparing op het
gebouwgebonden energieverbruik van bestaande corporatiewoningen van 33% in de periode
2008 tot en met 2020. Deze ambitie betreft het gebouw- en installatiegebonden energieverbruik
voor met name ruimteverwarming, warm tapwater en ventilatie.
Pagina 1 van 5
Prestatieafspraken
De prestatieafspraken in Helmond tussen de woningbouwcorporaties en de gemeente zetten in
op een lager doel dan landelijk is afgesproken. De prestatieafspraken 2012-2015 Helmond,
(januari 2013) stelt: ‘In de periode tot 2022 zullen alle woningen binnen de woningvoorraad van
de woningcorporaties gemiddeld over een C-label beschikken. In projecten waarbij
energiebesparende maatregelen wordt genomen zullen huurders voorlichting krijgen over
energiebesparing.’
Per november 2013 is een actualisatie geweest en is de ambitie gewijzigd in: ‘Voor zover
mogelijk wordt invulling gegeven aan energiebesparende maatregelen, waarbij het streven is
gericht om alle woningen binnen de woningvoorraad op termijn over een C-label te laten
beschikken.’
In de overkoepelende Woonvisie 2010-2020 (september 2012) werd gesteld: ‘Inzet op
duurzaamheid binnen de woningbouw blijft van groot belang. Met de woningcorporaties
worden afspraken gemaakt over energiereductie in de bestaande woningvoorraad, waarbij de
doelstelling is gemiddeld een C label te behalen.’
Stand van zaken energieindex
Landelijk daalde de energieindex in 2013 van 1,73 naar 1,69, ofwel een gunstig energielabel D.
In Helmond wordt de gemiddelde energieindex in 2013 geschat op hoge c, ongeveer 1,59.
Verschil met 2012: 0,04. Het is een schatting, want de exacte label cijfers van Volksbelang waren
niet bekend, maar de cijfers van Compaen zijn wel meegenomen (bron: openbare rapporten).
Hieruit kan geconcludeerd worden dat de huidige doelstelling van Helmond gehaald wordt, maar
de landelijke doelstelling wordt niet gehaald.
Stand van zaken bij de woningbouwcorporaties
Ter voorbereiding op deze bijeenkomst is gesproken met de vier woningbouwcorporaties om
een beeld te krijgen van hun organisatie en hun beleid op energiebesparing. Hiervoor is gebruik
gemaakt van de gegevens van de SHAERE rapportage. Alleen Volksbelang heeft deze rapportage
niet en heeft de cijfers minder duidelijk kunnen laten zien.
Het verschil tussen de woningbouwcorporaties is groot. Bij Bergopwaarts (0.07) en
Woonpartners (0.05) is de verbetering van de energie-index in 2013 beter dan het landelijk
gemiddelde van 0.04. Wocom (0.02) ligt onder het landelijk gemiddelde.
Bij Bergopwaarts is de voortgang (0.07) beter dan het tempo dat gemiddeld noodzakelijk is om
de landelijke doelstelling van het Energieakkoord (gemiddeld energieindex 1.25) in 2020 te
halen.
De verbetering van de energie-index wordt bij Bergopwaarts en Woonpartners voor een groot
deel bereikt door het vervangen van oude verwarmingsketels door energiezuinige ketels,
respectievelijk 5.8% en 6.9% versus 2.4% landelijk. Isolatiemaatregelen worden duidelijk minder
toegepast. Het percentage isolatiemaatregelen ligt een factor 3 tot 7 onder het landelijke
percentage; o.2% en 0.4% versus 1.4% landelijk.
Overleg tussen de partijen
Uit de voorgesprekken met de woningbouwcorporaties en de huurders ontstond het beeld dat
er een goede gespreksrelatie is tussen de partijen. De huurders worden betrokken bij het beleid
van de woningbouwcorporaties. Er is regulier overleg tussen de corporaties en de huurders.
Er bestaat in Helmond geen regulier drie partijen overleg, zoals in het convenant opgenomen. In
het verleden is er wel een platform van huurders geweest, maar deze bestaat niet meer.
De huurders belangenorganisaties worden gefaciliteerd in een ruimte en materiaal om als
vereniging te kunnen bestaan.
Pagina 2 van 5
De relatie is over het algemeen goed, maar de huurders geven aan graag meer betrokken te
worden bij energiebeleid en planning van de corporaties.
Aanbevelingen
De monitoring van de gestelde ambities en convenant afspraken kan beter en transparanter
door de woningbouwcorporaties en gemeente.
Meer transparantie over de realisatie van deze afspraken bijvoorbeeld door gebruik te maken
van de SHAERE rapportage jaarlijks.
Het thema Duurzame Energie staat wel in de wensenlijstjes, maar concrete stappen zijn niet
benoemd.
Gedragsverandering en bewustwording kan potentieel 20% energiebesparing opleveren. Dit
thema is wel benoemd in de prestatie-afspraken en na een aantal pilots is er geen duidelijke
beeld over de te volgen weg.
Interview met wethouder Stienen en wethouder Smeulders
De wethouders voor wonen en duurzaamheid zijn vanavond aanwezig. Naar aanleiding van de
presentatie van Ilse Hoenderdos is de vraag waarom de doelstelling is verlaagd? De reden
hiervoor is te vinden in het kabinetsbeleid. In Helmond geloven ze in een realistische doelstelling
van label c. Als de cijfers kloppen en als het mogelijk is dan zouden we er in Helmond best een
schepje boven op kunnen doen.
De prestatie afspraken gelden tot en met 2015 en door de verhuurdersheffing is het lastig om te
investeren in energie besparende maatregelen. Sinds mei 2014 is er een nieuw college en de
doelstelling om in 2035-2045 klimaatneutraal te zijn willen we concreter invullen door een
versnellingsagenda op te stellen. Hierdoor willen we op een aantal punten sneller gaan en dit
ook smane oppakken. De beginfase waar in we nu zitten, levert inspiratie op om te versnellen
en deze bijeenkomst levert daar ook een bijdrage aan.
Als label in 2020 haalbaar zou zijn dan gaan we kijken met de woningbouwcorporaties hoe we
dit gezamenlijk kunnen realiseren.
Energielabels zijn belangrijk, maar het gaat hier ook over leefbaarheid en gedrag. Helmond doet
als een van de 10 steden in Nederland mee aan de Energy Battle van het Klimaatverbond om
energie te besparen.
Op het thema transparantie lijkt het geen probleem om bepaalde cijfers openbaar te maken.
Daarnaast zou meer samenwerking zoals eerst tijdens het platform aanwezig was wel een
toegevoegde waarde zijn. Deze extra structuur en overleg wordt door de gemeente gemist. De
raadsleden zouden meer druk op het dossier kunnen zetten. En samen met de
versnellingsagenda duurzaamheid kan er gezamenlijk gewerkt worden onze doelstellingen.
a. Rondetafel met Corporaties
Woningbouwvereniging Beropwaarts (BOW): Heer Box, Vastgoedadviseur. Bergopwaarts
doet het goed op het gebied van de energieindex verbetering. Hoe komt dat? In Helmond
bouwt BOW veel nieuwbouw met goed label. Daarnaast worden labels F&G verkocht, omdat
deze onwenselijk zijn in onze voorraad. Er komt wel een spouwmuurisolatie pakket aan voor
de huurders zonder huurverhoging, omdat dat belangrijk is.
Stichting Woonpartners: Heer Huppertz, Sectormanager Klant & Vastgoed. De voorraad
bestaat uit veel oude F&G woningen waarvan de leeftijd hoog is. Een aantal complexen
zitten in de heroverweging om renoveren of te slopen. De woningen in het goedkope
segment worden nu vaker behouden en gerenoveerd.
Pagina 3 van 5
De verhuurdersheffing maakt het lastig, maar er wordt gezocht naar een oplossing om van
gemiddeld label c naar gemiddeld label b te gaan. De overwegingen worden per project
bekeken. Op dit moment wordt er financieel gerekend en in de loop van 2015 zou er meer
duidelijkheid moeten komen.
Stichting WoCom: Heer van Rixtel, directeur Vastgoed. De voorraad bestaat al uit gemiddeld
label c, waardoor er minder grote stappen gezet kunnen worden omdat het minder rendabel
is om te verbeteren. WoCom streeft er naar om de doelstelling van Aedes te halen en is
optimistisch.
Woningbouwvereniging Volksbelang: Heer Van de Kerkhof, vastgoed beheer. Ook
Volksbelang heeft een oude voorraad met veel F&G labels. De meeste van deze labels
bevinden zich in de Leonardusbuurt. Deze buurt wordt als geheel geherstructureerd. In 2022
zal er nog 4% E,F,G labels in de voorraad aanwezig zijn. De lange termijn planning wijst uit
dat het lastig wordt om gemiddeld label b in 2022 te halen, waarschijnlijk wordt het net niet
gehaald.
De rol van de raadsleden zien de corporaties met name in het hoger op de agenda krijgen
van het onderwerp en het bespreekbaar maken. Ook zouden de corporaties best een keer
per jaar een toelichting willen geven op de stand van zaken.
De huurders worden betrokken bij de plannen en geïnformeerd over bepaalde zaken. Het
kan altijd beter, maar wordt wel als positief ervaren. Volksbelang vroeg zich af waar
behoefte aan is bij de huurders en vermoed dat de bewustwording laag is op het onderwerp
energie. Afgevraagd wordt of de huurders onbekend zijn met de voordelen van energie
besparing. De aanpak van 1-op-1 gesprek heeft Volksbelang de beste ervaring mee om de
medewerking van de huurders te krijgen.
b. Rondetafel Raadsleden
Raadslid Mevr. van den Waardenburg, van de D66, heeft in januari 2014 tijdens de
commissie vergadering over de prestatie afspraken een oproep gedaan om de ambitie niet
bij te stellen na de korte periode dat de afspraken er lagen. Het wordt als jammer ervaren
dat binnen een jaar de doelstelling al weer is aangepast. Verder komt raadslid Waardenburg
de corporaties niet zo vaak tegen voor overleg en het zou goed zijn om meer geïnformeerd
te worden over de voortgang. Ook bewustwording is een belangrijk thema, maar het lijkt
een langzaam proces, maar daar moeten we allemaal aan bijdragen. Een jaarlijkse
presentatie over het beleid en de vooruitgang van de corporaties zou meer tot de
verbeelding spreken dan een rapport.
Raadslid Mevr. Van der Pijl, van de PvdA ziet de rol van de raad als aanjaagwiel en het
hameren op de prestatieafspraken. Het toezicht houden op de corporaties en het agenderen
van het onderwerp en publiciteit genereren voor energie besparing in de huursector.
Regelmatiger met elkaar in gesprek gaan en cijfers aanleveren om een gesprek over te
voeren. PvdA bemiddelt soms tussen huurders en verhuurder.
Raadslid Dhr. Verbakel, van de SP, het wantrouwen tegen over de verhuurders is een
probleem. Huurders hebben het eerder financieel moeilijk. De corporaties zijn niet meer de
Pagina 4 van 5
natuurlijke bondgenoot. Er is een breder probleem ten aanzien van woonlasten. Als de
corporatie komt met een geloofwaardig verhaal dan is een lichte huurverhoging wel
mogelijk is voor energie verbeteringen. De verhuurdersheffing en de optelsom van alle
maatregelen zijn niet florissant voor de huurders. In het verleden was er intensiever overleg
tussen de SP en de corporaties. De begroting wordt voorbereid en de volkshuisvesting is
daarin een lastig onderwerp.
Raadslid Dhr. Mol, Senioren 2013 (afgemeld)
Raadslid Dhr. Van der Burgt, VVD (afwezig)
c. Rondetafel Helmondse Huurdersvertegenwoordiging
Huurdersbelangen Organisatie De Peel (Bergopwaarts), mevrouw Raasveldt, voorzitter.
De huurdersbelangenorganisatie De Peel, de huurdersvertegenwoordiging van Bergopwaarts (BOW)
heeft sinds kort een verbeterd overleg met de verhuurder. Een aantal jaar is er gesproken over de
levensduur van de verwarmingsketels. Deze stonden eerst op 21 jaar, maar is nu teruggebracht naar
18 jaar. Terwijl in de koopsector de levensduur op 15 jaar staat. Dat laatste zou natuurlijk nog beter
zijn. Ook de schil wordt geïsoleerd en daar zijn we heel blij mee. De oude voorraad zit met name
buiten Helmond. De inkomensafhankelijke huurverhoging is een probleem voor veel huurders.
Het gesprek aan gaan met raadsleden is wenselijk, maar ook de ambities bij de huurders een
actieve rol van de raadsleden zou helpen. Huurdersvertegenwoordiging zou hun ambities zo
hoog mogelijk moeten zetten om zoveel mogelijk te bereiken voor hun huurders, zoals
zonnepanelen en op die manier energie terug te leveren aan de huurders en dit is ook goed
voor de portemonnee.
Huurderbelangen Vereniging Woonpartners, Jan van Bruggen, voorzitter HBV.
De huurders van Woonpartners voelen zich niet goed geïnformeerd over de planning van energie
maatregelen en heeft de indruk dat de minder lage labels wel maatregelen krijgen, maar de slechte
labels minder. De corporatie ontwikkeld kant en klare pakketten zoals dat in de planning staat,
zonder dat de HBV daarin goed inbreng kan leveren. Er wordt wel geluisterd, maar de actie ontbreekt
soms. Het onderwerp energie speelt niet zo bij de bewoners tot er renovatie of sloop plannen zijn
dan worden de mensen wakker. De passende oplossing voor een woning is erg verschillend en het
blijkt maar steeds weer dat een uniforme aanpak niet werkt.
Het contact tussen raadsleden en huurders vertegenwoordiging is minimaal en er is ook niet zoveel
vertrouwen dat er verbetering gerealiseerd kan worden.
Huurdersbelangen Vereniging WoCom, de heer Wijnen, lid HBV.
De vereniging wordt goed geïnformeerd en actief betrokken. In de Annawijk in Helmond zijn
veel oude woningen zijn die erg lang blijven staan. Er wordt wel aan gewerkt, maar het tempo is niet
zo hoog. De huurdersvertegenwoordiging hebben weinig contact met de raadsleden, mogelijk dat
daar verandering in kan komen.
Afsluiting bijeenkomst
Michel Jehae vraagt Ilse Hoenderdos om haar visie over de bijeenkomst. Ilse geeft aan dat een goede
bijeenkomst was en dat het goed is dat de uitwisseling heeft plaats gevonden. Er is ruimte om de
ambitie te verhogen en te werken aan meer transparantie en betrokkenheid naar de huurders en
raadsleden. Er is een eerste goede stap gezet om het drie partijen overleg te organiseren en te
versnellen op de realisatie van de ambities.
Pagina 5 van 5

Download Report