raadsvoorstel MPG 2014 DEF

Voorstel Gemeenteraad VII- C
Onderwerp
Meerjarenperspectief Grondbedrijf (MPG) 2014
Portefeuillehouder
Jeroen Hatenboer agendaletter (C))
Programma
Stuknummer
SO
Aangeboden aan Raad
Corsanummer
6 mei 2014
1400115497
(invulling door Griffie)
__________________________________________________________________________________________
Wij stellen u voor te besluiten om:
1. Het Meerjaren Perspectief Grondbedrijf (MPG) 2014 met de onderliggende geactualiseerde complexen
bouwgrond in exploitatie (BIE), niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) en administratieve complexen
vast te stellen;
2. De begrotingswijziging door te voeren in de gemeentebegroting.
Inleiding
Voor u ligt het voorstel ter vaststelling van het MPG 2014. Het MPG 2014 bestaat uit een openbaar deel 1 en een
vertrouwelijk deel 2 (met daarin de vertrouwelijke grondexploitaties). Het MPG is een document waarin de
financiële resultaten van de uitvoering van het grondbeleid worden weergegeven (‘realisatie’) en waarin ook
wordt vooruitgekeken (‘doorkijk’). De resultaten zijn gebaseerd op de ruimtelijke keuzes die de gemeente maakt
en in beleid zijn vastgelegd. Het MPG is een vertaling van eerder genomen afzonderlijke besluiten. Daarmee zijn
wijzigingen in het kader van het MPG 2014 financieel-technisch van aard.
In het MPG 2014 wordt de stand van zaken per 31 december 2013 vastgelegd naar aanleiding van de
actualisatie van de kosten en opbrengsten in alle grondexploitaties. De actualisatie is opgesteld op basis van de
begin 2014 beschikbare kennis en inzichten.
Het college heeft op 21 januari de Nota van Uitgangpunten MPG 2014 vastgesteld. Daarmee zijn aan het begin
van het MPG-proces de uitgangspunten (parameters, plankosten, programma, planning en prijzen) vastgesteld.
De Nota van Uitgangspunten heeft de basis gevormd voor de herzieningswerkzaamheden van de
grondexploitaties, de strategische gronden en de overige complexen. Op 3 februari 2014 is de inhoud van de
Nota van uitgangspunten en de verwachte financiële effecten op het MPG 2014 in een besloten bijeenkomst met
de raad gedeeld
De besluitvorming over het MPG gebeurt separaat van de jaarrekening en de begroting. Door het vaststellen van
het MPG 2014 wordt voor de complexen BIE, NIEGG en het administratieve complex het geactualiseerde
budgetkader vastgesteld. De uitkomsten van het MPG worden verwerkt in de jaarrekening en de programmabegroting. Dit is terug te vinden in de paragraaf grondbeleid die zowel in de jaarrekening als in de begroting
wordt opgenomen.
Beoogd resultaat
- Inzicht geven in de financiële situatie van het Grondbedrijf (peildatum 1/1/2014) (zie MPG 2014 deel 1,
hoofdstuk 3);
- Verantwoording daarover afleggen in zowel het MPG 2014 als in de jaarrekening 2013 (zie MPG 2014
deel 1, hoofdstuk 3);
- Het geven van ‘een doorkijk MPG’: Informeren over ontwikkelingen en trajecten die effect zullen hebben
op het volgende MPG (zie MPG 2014 deel 1, hoofdstuk 4);
- Het vaststellen van een geactualiseerde budgetkader ten behoeve van het uitvoeren van activiteiten;
- Input leveren aan de programmabegroting;
- Het hebben van een geactualiseerde begroting.
Argumenten
1.1 dit is conform de Financiële verordening (2012) en Beheersregels grondexploitatie (2012)
Het MPG is een verbijzondering van de gemeentebegroting en de gemeenterekening. De uitkomsten van het
MPG leveren de input voor de begroting- en verantwoordingscyclus van de gemeente. Eind 2012 heeft de raad
de Financiële verordening Gemeente Enschede 2012 vastgesteld. In de verordening zijn de belangrijkste
SO-Beleid SO-. J.F.A. Ruiter Telefoon: (053) 481 55 36
artikelen uit de Beheersregels grondexploitatie (2012) opgenomen. In artikel 25, lid 4 van de Financiële
verordening is bepaald dat de raad jaarlijks het MPG vaststelt inclusief de geactualiseerde
grondexploitatiebegrotingen en kredieten.
1.2 dan kunnen activiteiten plaatsvinden binnen een geactualiseerd budgetkader
Binnen de administratie van de gronden worden drie soorten complexen onderscheiden: de bouwgrond in
exploitatie (BIE), de niet in exploitatie genomen grond (NIEGG) en de administratieve complexen.
Door het vaststellen van het MPG 2014 wordt voor deze complexen het geactualiseerde budgetkader
vastgesteld.
Om in projecten daadwerkelijk werkzaamheden te kunnen uitvoeren, moet de raad hiervoor een krediet
beschikbaar stellen. Een krediet is het geldend uitgavenkader voor de gehele looptijd van het
grondexploitatieproject. Het krediet wordt gedekt door de inkomsten zoals geraamd in de grondexploitatie.
In artikel 25, lid 5 van de Financiële verordening is vastgelegd dat als de herziening van de grondexploitatiebegroting leidt tot een overschrijding van het krediet per project met 5% of meer ten opzichte van het laatst
vastgestelde krediet in het MPG - met als ondergrens € 50.000 - hierover verantwoording aan de Raad wordt
afgelegd in het MPG. Ten opzichte van het vorige MPG is in totaal een aanvullend krediet nodig van ruim € 21,6
miljoen. Voor een algemene toelichting op de kredieten wordt verwezen naar paragraaf 3.9 van het MPG deel 1.
In hoofdstuk 11 “Bijlage overzicht kredieten” van het vertrouwelijke MPG deel 2 is de onderverdeling van de
kredieten per grondexploitatie zichtbaar.
2.1 het MPG 2014 is onderdeel van de gemeentebegroting
De resultaten van het MPG 2014 worden vertaald in de gemeentebegroting. Omdat mutaties zijn opgetreden
dient de begroting gewijzigd te worden.
Kanttekeningen
Niet van toepassing.
Bijdrage aan duurzaamheidsdoelstellingen
Niet van toepassing.
Kosten, opbrengsten, dekking
Reserve GB
De Reserve Grondbedrijf wordt bepaald door de (in het verleden) behaalde winsten en de getroffen
voorzieningen voor verliesgevende projectgebonden complexen (grondexploitaties) en functionele complexen.
In onderstaand schema is het financiële resultaat van het MPG 2014 opgenomen.
De verslechtering van het complex Bouwgrond in Exploitatie (BIE) wordt veroorzaakt door de het aanpassen van
de grondprijzen, de programmering & planning en de plankosten.
SO-Beleid SO-. J.F.A. Ruiter Telefoon: (053) 481 55 36
De benodigde voorziening in het Administratieve complex – overig is in 2013 verminderd met € 16,2 miljoen. Dit
wordt voornamelijk veroorzaakt door de inzet voorziening bedrijventerreinen conform de bedrijventerreinenvisie
(€ 9,6 miljoen), de vrijval voorziening bedrijventerreinen (5,6 miljoen) en de vrijval voorzieningen claims (€ 2,0
miljoen). Hiertegenover staat een toename van de voorziening met € 1,0 miljoen (RBT € 0,7 miljoen en overige
posten € 0,3 miljoen).
De Reserve Grondbedrijf kende per 1-1-2013 een negatieve stand van € 5,0 miljoen (inclusief rente is dat € 5,2
miljoen negatief per 31-12-2013). Op 31-12-2013 was deze met € 5,0 verslechterd naar een negatieve stand van
€ 10,1 miljoen. De verslechtering is het gevolg van de directe overheveling van € 5,6 miljoen vrijval voorziening
bedrijventerreinen naar de algemene reserve.
In onderstaande tabel zijn de effecten van verschillende onderdelen weergegeven.
In paragraaf 3.6. van het MPG 2014 deel 1 wordt hier nader op ingegaan.
Het financiële effect op het grondbedrijf betreft niet alleen het effect op de reserve van € 5,0 miljoen (zie figuur
hierboven) maar ook het effect op de toekomstige winsten in de lopende grondexploitaties (BIE) ter hoogte van
€ 5,7 miljoen (zie pagina 30 MPG deel 1). Het totale effect op het grondbedrijf betreft derhalve een verslechtering
met € 10,7 miljoen.
Bij de vaststelling van de Stedelijke koers is er ter dekking van de mogelijke effecten door uitfasering, uitname
van bedrijfsterreinen en incourante gronden een voorziening getroffen ter hoogte van € 18 miljoen (Netto
Contante Waarde 1-1-2013). Hierbij is aangegeven dat eerst op de uitkomsten van de actualisatie
Bedrijventerreinenvisie Netwerkstad zou worden gewacht alvorens te besluiten tot inzet van deze voorziening. Op
10 maart 2014 is de bedrijventerreinenvisie door de raad vastgesteld. De grondexploitaties zijn geactualiseerd /
uitgefaseerd conform deze visie. Ten gevolge van deze uitfasering is € 9,6 miljoen nodig om de kosten hiervan te
dekken. Omdat in 2013 ook rente is toegevoegd resteert nog een bedrag van € 9,2 miljoen. Dit hele bedrag kan
niet geheel vrijvallen ten gunste van de algemene reserve omdat bij de besluitvorming over de stedelijke koers
een deel van de voorziening is gereserveerd voor het afboeken van incourante/onrendabele gronden op
bestaande bedrijventerreinen. Het gaat hier om 3,8 hectare in 3 projecten (Unison, Josink Es, Euregio), De
kosten hiervan bedragen € 3,6 miljoen. Het bedrag dat aan de algemene reserve kan worden toegevoegd komt
daardoor op € 5,6 miljoen (€ 9,2 miljoen - € 3,6 miljoen).
In de loop van dit jaar zullen aan de raad grondexploitaties ter besluitvorming worden voorgelegd. In de
afzonderlijke raadsvoorstellen zullen dan concrete voorstellen worden gedaan over het afboeken en/of uitnemen
van incourante gronden bedrijventerrein.
SO-Beleid SO-. J.F.A. Ruiter Telefoon: (053) 481 55 36
Beschikbare weerstandscapaciteit en weerstandsvermogen Grondbedrijf
Hiervoor wordt verwezen naar paragraaf 3.6.2 MPG deel 1
Mogelijkheden verbeteren financieel resultaat MPG
Ten behoeve van het verbeteren van het financiële resultaat van het MPG zijn verschillende trajecten gestart, te
weten: een onderzoek naar verlaging van de rekenrente, een onderzoek naar de mogelijkheid om een deel van
de MPG gefinancierde projectkosten te dekken vanuit de algemene dienst en een verdere efficiencyslag wat
betreft de organisatie en werkwijze.
Communicatie
N.v.t.
Vervolg
Verwerken in jaarrekening 2013 en programmabegroting 2015-2018
Bijlagen
Mee te zenden
1. MPG 2014 deel 1
2. Begrotingswijzingen
3. MPG 2014 deel 2 (vertrouwelijk bijlage, ter inzage bij griffie)
4. Nota van uitgangspunten MPG 2014 (vertrouwelijk bijlage, ter inzage bij griffie)
Burgemeester en Wethouders van Enschede, _______________
De Secretaris,
de Burgemeester,
M.J.M. Meijs
P.E.J. den Oudsten
Besluit
Van de Raad van de gemeente Enschede, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van
Vastgesteld in de vergadering van _______________
De Griffier,
de Voorzitter
R.M. Jongedijk
P.E.J. den Oudsten
SO-Beleid SO-. J.F.A. Ruiter Telefoon: (053) 481 55 36