© Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad. Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Zaterdag, 31 mei 2014 taalcultuur Leonie Cornips (1960, Heerlen), bijzonder hoogleraar Taalcultuur in Limburg aan de Universiteit Maastricht, doet onderzoek naar de relatie tussen de gesproken talen en dialecten in Limburg en de identiteit die eraan ontleend wordt. Hier doet ze tweewekelijks persoonlijk verslag van haar zoektocht. Meertaligheid I gedragscode die de toenmalige burges meertaligheid iets van deze meester Opstelten in Rotterdam in tijd? Het antwoord is een dui2006 voorschrijft: ‘Nederlands is de delijk ‘nee’. Meertaligheid is een verschijnsel van alle tijden gemeenschappelijke taal van Rotterdam. In het openbaar spreken we en het komt voor in twee verschillende vormen. Een samenleving Nederlands – op school, op het werk, kan meertalig zijn. Zwitserland heeft op straat en in het buurthuis.’ Hoe zou het zijn als de burgemeesters in Frans, Duits, Italiaans en Reto-RoLimburg een dergelijke roep om eenmaans als vier officiële landstalen, taligheid zouden laten horen? Dat maar dat wil niet zeggen dat iedere zou betekenen dat mensen buitensinwoner van Zwitserland twee-, huis geen dialect meer zouden modrie- of viertalig is. Behalve een samenleving kan ook een spreker meer- gen spreken. Zo’n oproep is natuurlijk een onhaalbare kaart en onzintalig zijn. De vraag wie een tweetalinig. Meertaligheid is immers van alle ge spreker is, lijkt in eerste instantie tijden, maar het wordt pas aan het triviaal. Toch is dat niet zo. Is Sanne eind van de negentiende eeuw als tweetalig als ze met het Venloos opeen probleem ervaren. Toen vormgegroeid is, maar geen gelegenheid den jonge natiestameer heeft om het ten zich in Europa te spreken, omdat onder het motto ze sinds haar tien‘één land, één volk de in Apeldoorn één taal’. In de woont? Is Koen jonge natiestaat tweetalig als hij in Frankrijk stelde Maastricht toeriseen belangrijke poten te woord staat liticus in 1794 een in het Engels dat rapport op ‘over hij op school gede noodzaak en de leerd heeft? Is Momiddelen om diahammed tweetalig lecten te vernietials hij thuis Nedergen en het univerlands met een Masele Frans in gerokkaans accent bruik te nemen’. spreekt, maar BerEn dat terwijl men ber in Marokko? Is destijds in FrankCengiz tweetalig rijk niet minder als hij uitsluitend dan 30 regionale Nederlands spreekt talen hoorde en en beheerst, maar [email protected] slechts 3 miljoen zijn Nederlands af van de 28 miljoen en toe doorspekt inwoners het ‘goemet Turks, zoals in ‘Nee oglum (mijn zoon), je hoeft ook de’ Frans als hun alledaagse taal spraken. In het begin van die negentiengeen Turkse thee!’ Of het invoegen de eeuw treedt het nieuwe gebied van dialect in het Nederlands: ‘CauLimburg toe tot het nog jonge merweg en dan, wo urges (waar ergens)?’ In feite is nauwelijks te bepa- koninkrijk. Net als in Frankrijk schrijft Koning Willem I ook hier len of iemand al dan niet tweetalig is. Een betere definitie van tweetalig- één taal als officiële taal - het Nederlands - voor in geheel Limburg. Henheid is of iemand zichzelf als een nequi, de burgemeester van Maastweetalige definieert. Net als Cengiz tricht die alleen het Frans beheerst, die oglum gebruikt, hoef ik me nog schrijft de koning dat hij afstand doet geen tweetalige te voelen als ik in van zijn functie. Het Nederlands was mijn Nederlands een paar woorden in Limburg onbekend. Iedereen Engels gebruik als in ‘Ik ga mijn files sprak toen een dialect en de bovensaven’. Er zijn tijden in de geschiedenis laag ook Frans en/of Hoogduits al naar gelang waar men woonde. aan te wijzen waarin niemand zich Meertaligheid ervaart men als druk maakt over meertaligheid, zoals problematisch wanneer de natiestain de middeleeuwen. Toen bestond ten van toen en nu zich in een identier nog geen Nederlands: iedereen teitscrisis wanen. Vandaar dat zo’n sprak het dialect van het dorp, stad of regio. Er waren toen nog veel gro- paniekreactie als die van burgemeester Opstelten tegelijkertijd in andere tere dialectverschillen tussen oost en landen in Europa waarneembaar is. west binnen Nederland dan tussen De gedachte echter dat het succes noord en zuid. van een natiestaat afhangt van ééntaEr zijn perioden waarin schrijvers ligheid boven meertaligheid creëren en wetenschappers het Nederlands we zelf. En het idee dat we in Nederten opzichte van het Latijn zo minderwaardig vinden, dat ze niet in het land of waar dan ook in Europa ééntalig zijn en de officiële taal allemaal Nederlands willen schrijven. En er zijn perioden dat er bijna paniek uit- op dezelfde wijze spreken op elk moment van de dag met wie dan ook als breekt bij meertaligheid. Zo’n soort gesprekspartner, is een grote illusie. paniekreactie is goed te zien aan de TAALCULTUUR LEONIE CORNIPS