J. Vuijster

Zorgpad dementie
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling
Voor bijeenkomst mogelijk relevante
relaties met bedrijven
 Sponsoring of onderzoeksgeld
 Honorarium of andere (financiële)
vergoeding
 Aandeelhouder
 Andere relatie, namelijk …
Eerste Caribisch dementiecongres
Jan Vuister
Curaçao
19 en 20 september 2014
psycholoog
directeur Geriant
Inhoud

Wat is een zorgpad?

Aandachtspunten bij dementie

Voorbeelden

Casus: ‘Dit is meneer De Bruin’
Geen
Bedrijfsnamen
 Geen
 Geen
 Geen
 Geen
Definitie zorgpad
“Een zorgpad is een complexe interventie
om de gemeenschappelijke
besluitvorming en organisatie van
zorgprocessen te verwezenlijken voor een
specifieke groep van patiënten gedurende
een gedefinieerd tijdskader”
(Vanhaecht et al. 2007)
1
Zorgmodule, zorgprogramma, zorgpad
Motieven voor een zorgpad
 Kwaliteit: methodisch werken
- methodisch werken
- ‘evidence based’ werken
 Doelmatigheid
- optimalisatie van processen
- efficiëntie => kostenverlaging
 Tevredenheid cliënt en medewerker
- ‘krachtiger’ aanbod
- professionelere werkomgeving
Zorgpad en dementie?
Uitgangspunten zorgpad dementie
Ervaren problemen in de praktijk:
1.
Over volgtijdelijkheid en onvoorspelbaarheid
cliënten wisselen complexe en niet-complexe periodes af.
Zorg moet zich daar juist op aanpassen en weten te ‘doseren’.
2.
Betreft
Voorbeelden
Stoornis
ziekten en aandoeningen
 cognitieve stoornissen
 gedragsstoornissen
Beperking
problemen met het uitvoeren van
normale, dagelijkse activiteiten
 persoonlijke verzorging,
 zelfredzaamheid en validiteit: ADL, BDL
 ritme en structuur
Handicap
problemen met het deelnemen aan  sociale zelfredzaamheid
de maatschappij
 sociale integratie
 economische zelfstandigheid
Doelmatigheid leidt tot ‘knippen’
Voor de cliënt en zijn naasten gaat het om één traject.
Het hulpaanbod moet zich dan ook presenteren als één doorlopend
geheel onder één regie, zonder onwenselijke overgangen van de ene
naar de andere aanbieder.
Casemanagement blijft daarin de ‘rode draad’.
3.
ICIDH-model
Beloop ziekte en zorgsituatie:
Keurslijf
Medewerkers ervaren teveel voorschriften e protocollen als ‘onvrijheid’
en niet passend bij de situatie van cliënt en zijn naasten
-
2
Materiaal voor zorgpad (1)
Materiaal voor zorgpad (2)
Behandeling/
casemanagement
Scholing/kennis
Bemoeizorg
Verwerking
Interventies
Zorgbemiddeling
Trajectbegeleiding
Familiegesprekken
Medisch
Dementiemedicijnen
Gedragsverandering
TOP-zorg
Crisis-interventie
Behandelplan
Beschikbaarheid
Vertrouwelijkheid
Signalering
BOPZ
Teaminbedding
Internetbehandeling
Voorbeeld zorgpad dementie (2)
Voorbeeld zorgpad dementie (2)
ZORGPAD 1 / BASIS
Indicaties zorgpaden
Zorgpad 2 / specialistisch
Zorgpad 1 / basis





cliënten met een milde dementie;
CDR:≤1 / GDS: ≤ 3.
zonder op de voorgrond staande
gedragsveranderingen of psychiatrische
symptomen;
met een stabiel verloop van het
ziekteproces;
en een goed functionerend primair
steunsysteem met hoge
gezondheidsvaardigheden.








Benodigde behandeltijd: < 850 minuten/jaar

cliënten met ernstige cognitieve problemen;
CDR: >1, GDS: > 3.
jonge mensen met dementie (<70 jaar)
of dementie met duidelijke
gedragsveranderingen, psychiatrische
symptomen of lichamelijke kwetsbaarheid;
complicerende persoonlijkheids- of
systeemproblematiek;
problemen of lage
gezondheidsvaardigheden in het primaire
steunsysteem;
problemen in de eigen regie en een
crisisgevoelig beloop van het ziekteproces.
Benodigde behandeltijd: > 850 minuten/jaar
Intensiteit
Start / 1e jaar
onderdeel
Voorgesprek casemanager3
Intake casemanager
Intake specialist ouderengeneeskunde
Bespreking (max. 3x 10 min.)
Uitslaggesprek
Divers: rest
Vervolgjaar
directe
tijd
30
55
50
30
45
totaal
tijd2
70
75
70
30
75
50
320
onderdeel
directe
tijd
55
30
55
Evaluatiegesprek
Bespreking (2x 15 min.)
Behandelplan bespreking
Divers: rest
totaal
tijd2
100
40
110
60
250
Behandeling
Ftf-contacten casemanager: 2x
Bellen/mail casemanager: 3x
Familiegesprek: 1x
Groep: compacte cursus
Zorgcoördinatie: afstemming met anderen
Advies SOG 4 of psycholoog 5: 1x
DementieOnline
totaal
120
30
55
30
55
30
200
40
80
40
80
40
p.m.
480
850
Ftf-contacten casemanager: 2x
Bellen/mail casemanager: 3x
Familiegesprek: 1x
Beperkte groep
Zorgcoördinatie
Advies so of psycholoog: 1x
DementieOnline
120
30
60
30
70
30
totaal
200
40
80
40
140
40
p.m.
520
850
3
Conclusies
Voorbeeld zorgpad dementie (2)
ZORGPAD 2 / specialistisch
Intensiteit

Een zorgpad scherpt je beslissingen

Maar : overschat de waarde bij dementie niet

Pad op voor ‘bureaucratisering’
Cliënten binnen zorgpad 2 (specialistisch) worden geconfronteerd met ernstigere problemen en hebben een
grotere hulpvraag. Zie genoemde indicaties.
Verdieping
• Noodzakelijke, uitgebreidere diagnostiek, waaronder ‘groot NPO’
• ‘Thuis Team Dementie’-gesprekken gehouden waarbij in aanwezigheid van de mantelzorger afspraken
worden gemaakt met de samenwerkende hulpverleners en organisaties thuis.
• Of er vinden er regelmatig familie-/systeemgesprekken plaats.
• Robuustere inzet van specialist ouderengeneeskunde en de gz-psycholoog. Waar zij binnen zorgpad 1
(basis) enkel advies geven, kunnen zij binnen zorgpad 2 (specialistisch) ook daadwerkelijk behandelen.
• Tevens is ‘bemoeizorg’ mogelijk.
• Vindt zo nodig crisisinterventie plaats.
• Activiteiten in het kader van dwang & drang (BOPZ).
• Klinische hulpverlening: opname in de Geriant-kliniek
Casus casemanagement GERIANT
Heer de Bruin

64 jaar
Verwijzing door huisarts
 via mail, geen haast
 Echtgenote op zijn spreekuur: uitgeput
 Dochter 1 had Geriant / DOC-team op
internet gevonden


Dochter 2 is tegen

Week 1
4
Verhaal echtgenote op buro
1e
contact casemanager
Casemanager belt echtgenote
 Ze wil liever op buro komen
 Ze betwijfelt nut
 Man komt zeker niet!
 Eerder neuroloog
 Geen Parkinson,
 Slecht bevallen
 Casemanager stuurt huisarts briefje om
lab en specialisteninfo


Week 1
Anamnese (ziektegeschiedenis)


Sedert 3 jaar anders
Maakt foutjes
Gereedschap in keuken
Ook tijdens maaltijd
 Ruzie ruzie



Onverschillig

Geheugen?



Vergeet verjaardagen
Soms wel en soms niet
Week 2

Casemanager spreekt echtgenote op buro

Altijd lieve man

60e jaar met pensioen

Zouden gaan caravannen

Caravan komt niet klaar

Ruzie zoeken

Week 2
Planning

(dementie)Diagnostiek voorop stellen
Maar hij wil niet!
Dreigt ze deur uit te zetten
 Dochters
 Volgens dochter 2 is huwelijk probleem



Overleg met SOG Geriant
Casemanager gaat gewoon doen

Week 2-3

5
Huisbezoek casemanager

Alleraardigste man, vindt alles best
Valt wel wat in herhaling
 Korte test (MMSE) 27/30: best goed
 Loopt moeilijk: onbekende oorzaak
 Wel besef van falen, soms
Specialiste ouderengeneskunde


Vindt vrouw wel pinniger geworden
 Wijt dat aan de overgang


Week 3
Cliëntenbespreking Geriant

Diagnose Lewy Body Dementie
 Voorstel 1

MRI –

NPO +

Plan
 Zorgintake
 PM: familie na intake
 Pillenpoli na NPO

Week 5




Bezoekt op route
 Heeft lab-uitslagen huisarts
 Bloedarmoede al zolang, eci
Vraagt routine checks in gesprek
 Vindt visuele hallucinaties
 Bezoek s’avonds, struiken-kinderen
Lichamelijk onderzoek
 Parkinsonisme
 bloeddruk goed (pillen ongebruikt in
kastje)
Geheugen desgevraagd wisselend
Week 4
Uitslaggesprek op buro




Casemanager en SOG
Patiënt, echtgenote, dochter 1
Diagnose: Lewy Body Dementie
Plan / beleid:
 ?? Kennis
folder, familie ‘google’
 Prognose
slecht
 NPO
akkoord
 Niet MRI
akkoord
 Niet verwijzen,
graag
 E. overstuur, patiënt ook
 Zorgvragen aansluitend
 Systeem na NPO

Week 6
6
Zorgintake casemanager

Problemen
 Nachtrust

WGBO

behandelplan
Voorstel

Uitleg
 Pillen **

Cursus / groep
Systeem
Hallucinaties

Reactie
 Ja, maar
 Nou nee
 Ruzies

Ontkenning
 Schuld


Dochter 2
Casemanager
contact
 Dagbehandeling

 Gevaar

Auto, zagen
 Week
6
Neuro Psychologisch Onderzoek

NPO uitgevoerd
Steunt diagnose (LBD)
Psycholoog en casemanager bespreken
met patiënt en echtgenote
Geeft rust
Klopt met Google
Pillen
 Machtiging aangevraagd
Patiënt weigert pertinent

Week 8







Ja, graag
Dat wordt
moeilijk
 Ja, graag
 Wil ie vast niet


Week 7
Cursus / groep gevolgd

Dochter in andere cursus
Echtgenote opgetogen
Alles gaat beter
 Accepteert nu wel thuiszorg
 Casemanager helpt ze door de CIZ heen



Casemanager geeft uitleg aan thuiszorg

Week 8 (tot 18)
7
Familie- /Systeemgesprek

8 man
Zoons (druk) toch ook
Diagnose uitleg
Klopt met Google en buren
Zorgverdeling
 Allen nu ook in schema
 Dochter 1 ontlast
 Dochter 2 verdund
 Zoons bespreken auto en zaag met pa
Saamhorigheid

Week 12





Crisis







Rust
Casemanager bezoekt 1x/maand
Familie over 4 maand
 Pillen nog steeds niet
 Gaat wel wat achteruit
 Zoon heeft de zaag geleend
 Rijdt nog auto
 Kleine stukjes
 Och, in het dorp



vrijdagmiddag
Vakantietijd
Hele week loopt op
Nachten lang op
 Hallucinaties
 Echtgenote uitgeput
Autorijden
 Woedend
Vreemde mannen: ‘ontrouw’ echtgenote
Meteen komen
Week 36
Week 18 – 36
Familie wil opname

Casemanager gaat
Verpleeghuis?
Patiënt weigert, woest
Zeer bedreigend
Psychiater Geriant komt: beoordeling
Inbewaringstelling
BOPZ-opname
Geriant-kliniek

Week 36







8
In de Geriant-kliniek
Wild west
Fixatie net niet nodig
 Geen haldol
 Observaties:
 Wisselend
 Hallucinaties
 Parkinsonisme



Slikt pillen wel
 Blijft
hallucineren
ontrouw vrouw volhouden
 Pillen omhoog
 Forse verbetering


Behandeling Geriant-kliniek
 Blijft

Licht dement
4 weken naar huis

Week 38 - 42

Lewy Body Dementie
Week 36 - 38
Familie- systeemgesprek
Een jaar

Nog in kliniek


Zelfde punten

Serieuzer


Bezoekschema
alle kinderen

Autorijden
CBR

Dagbehandeling
casemanager,
>CIZ

Thuiszorg pillen
sog,
casemanager,
> thuiszorg

Week 41
Stabiel
Casemanager 1 x /maand
sog: 2x jaar
 Casemanager checkt dagbehandeling
 lieve man, geen agressie


 Geniet van dagbehandeling
Pillenpoli geriater
 lichte achteruitgang (MMSE: 27-23)

Geen crisis
9
Twee jaar

Drie jaar
Familie:1x /jaar
 Loopt
 Casemanager:

t.z.t. verpleeghuis
2 x crisis
 Verdwaald:
 Ziekenhuis
1 dag zoek
voor breuk-operatie

Pillen gestopt

Breekt de tent af

2 dagen DOC-centrum
Familie- /systeemgesprek

Consensus over opname

Patiënt: geen protest

CIZ art. 60

Vloeiend van dagbehandeling naar
verpleeghuis

Afsluiting Geriant / casemanager

Echtgenote mist casemanager
(bevinding tevredenheidsonderzoek)

Geleidelijk minder: MMSE 15

5 dagen dagbehandeling

Is te weinig

Thuiszorg maximale ADL-zorg

Is te weinig

Casemanager roept samen:

Familie + thuiszorg
Conclusies

Vernieuwde formule?
werken met bestaande kennis en bestaande inzichten
maar: doelgroep-specifieke benadering is nodig

Effectieve hulp bij dementie is mogelijk
Integraal “ontschot” model: ziekte en zorg samen
Ziekte maakt je niet beter….maar effectieve hup kan
10
 Materiaal of meer weten?
 Materiaal of meer weten?
Jan Vuister
Jan Vuister
directeur Geriant
Titanialaan 15a
1702 AZ Heerhugowaard
tel. 072–5270390 / 06-22698541
e-mail: [email protected]
directeur Geriant
Titanialaan 15a
1702 AZ Heerhugowaard
tel. 072–5270390 / 06-22698541
e-mail: [email protected]
11