notitie opvang vluchtelingen in Schiedam

Opvang vluchtelingen
Informatie vooraf Stadserf
Op 13 januari 2015 staat een Stadserfbijeenkomst gepland over eventuele opvang van vluchtelingen in
Schiedam. In deze notitie vindt u beknopte informatie ter voorbereiding op het onderwerp.
Vluchtelingen in Nederland
Het zal u niet zijn ontgaan. Sinds 2014 is het aantal vluchtelingen, dat in Nederland een verzoek tot
verblijf heeft ingediend, is toegenomen.
Enkele cijfers:
1
Begin 2014 zijn er wereldwijd 11.703.179 mensen op de vlucht, waaronder inmiddels meer dan 3
miljoen Syriërs. 216.289 mensen zoeken in de eerste helft van 2014 bescherming in een EU-land. 6%
daarvan vraagt asiel aan in Nederland. Stichting Vluchteling en de UNHCR spreken zelfs van ruim 50
miljoen mensen die op de vlucht zijn voor oorlog, geweld en onderdrukking.
2
Op 9 december 2014 verblijven 24.761 mensen in de centrale opvang in Nederland, hiervan hebben
10.489 een vergunning tot verblijf. Uit Syrië en Eritrea komt respectievelijk 37% en 16% van het
totaal. 28,5% is jonger dan 18 jaar, daarvan is 57% jongen, 43% meisje. Van de vluchtelingen boven
de 18 jaar is 70% man en 30% vrouw.
Opvang van vluchtelingen in Nederland
Bij aankomst in Nederland worden de vluchtelingen vanuit de allereerste opvang in Ter Apel geplaatst
in een asielzoekerscentrum (AZC) en wordt de asielprocedure gestart. Zodra de vluchtelingen een
vergunning tot verblijf hebben, zijn zij statushouder en worden zij toegewezen aan een gemeente. De
gemeente heeft de taak de statushouders te huisvesten in woningen binnen de eigen gemeente. Dit
gebeurt op basis van een vanuit het Rijk aan de gemeente opgelegde wettelijke taakstelling.
Wat doet Schiedam aan opvang?
In Schiedam worden momenteel uitsluitend statushouders gehuisvest op basis van de wettelijke
taakstelling. De taakstellingen worden vaak tussentijds verhoogd.
In 2014 heeft Schiedam conform de taakstelling 84 personen gehuisvest, niet alle personen zijn al
afgemeld bij het COA (Centraal orgaan opvang asielzoekers), waardoor de officiële cijfers van het
COA kunnen afwijken.
Naar verwachting is de Schiedamse taakstelling voor 2015 het huisvesten van 128 personen.
Het zal hierbij vooral gaan om mensen uit Eritrea en uit Syrië. De uitvoering van de taakstelling is in
Schiedam in handen van een werkgroep bestaande uit een coördinator/beleidsmedewerker Wonen van
Stadsontwikkeling van de gemeente, een medewerker van Woonplus, een rechtmatigheidconsulent van
Werk&Inkomen en een consulent van de Stichting Vluchtelingenwerk Schiedam. Het proces van
vestiging verloopt in Schiedam soepel door een goede samenwerking tussen de partijen. Schiedam
voldoet aan de wettelijke taakstelling en kan in principe inspelen op een verhoging van de taakstelling.
Wat doet Vluchtelingenwerk in Schiedam?
Als een statushouder is gekoppeld aan de gemeente Schiedam dan neemt een medewerker/vrijwilliger
van Vluchtelingenwerk Maasdelta, afdeling Schiedam contact op met die persoon in het
asielzoekerscentrum. Deze bereidt de persoon/het gezin voor op vestiging in Schiedam. Allerlei zaken
moeten worden geregeld, woningbezichtiging, huurcontract, inschrijving in het bevolkingsregister,
aanvragen van gas- en licht, inschrijven bij scholen voor de kinderen, inrichting van de woning,
inschrijven lessen Nederlandse taal enz. De ondersteuning bij vestiging in Schiedam duurt zo’n 6
maanden en is vooral praktisch van aard.
1
2
Cijfers Vluchtelingenwerk Nederland
Cijfers COA
Pagina 1 van 3
Daarna loopt de begeleiding vanuit Vluchtelingenwerk nog maximaal anderhalf jaar door en ligt de
focus op zelfredzaamheid en participatie in (of meedoen aan) de Schiedamse samenleving. Mensen
moeten zelf hun zaken kunnen regelen en zoveel mogelijk meedoen via (vrijwilligers-) werk of een
opleiding.
Naast deze maatschappelijke begeleiding biedt Vluchtelingenwerk juridische begeleiding, integratieen introductie activiteiten, begeleiding naar taalonderwijs, onderwijs en werk en belangenbehartiging.
Vluchtelingenwerk werkt vooral met inzet van vrijwilligers.
Geen specifiek verzoek van COA aan Schiedam
Aan alle gemeenten is het verzoek gedaan om te zien naar opvangmogelijkheden van vluchtelingen
binnen de eigen gemeente. Belangrijk is te benadrukken dat het om tijdelijke opvang van
vluchtelingen gaat van wie de meesten zich niet blijvend zullen vestigen in de gemeente waar het
opvangcentrum is gevestigd. Er is echter geen sprake van een specifiek aan de gemeente Schiedam
gericht verzoek tot het openen van een opvangcentrum. Ook in de regio zijn geen gerichte verzoeken
bekend aan gemeenten tot het vestigen van een asielzoekerscentrum binnen de gemeentegrenzen.
Een asielzoekerscentrum in een gemeente?
Aan het openen van een asielzoekerscentrum gaat een intensief traject vooraf waarbij vele aspecten
een rol spelen. Hieronder volgt een opsomming:
- Een geschikte locatie, die zonder al te veel kosten kan worden omgebouwd tot een
opvangcentrum, veelal een hotel, bungalowpark, voormalig klooster, verzorgingshuis. Een
kantoorpand is hiervoor niet geschikt. De voorkeur gaat uit naar een duurzame locatie.
- Draagvlak en daadkracht binnen de gemeente en het ambtenarenapparaat, er moet in korte tijd
een aantal zaken worden geregeld, bv. verbouwing, verlenen van vergunningen enz.
- Onderwijs: voor leerplichtige kinderen moet onderwijs worden geregeld, bij het primair
onderwijs wordt dit doorgaans vanuit één school georganiseerd, maar de ouders mogen ook
zelf een school voor hun kind kiezen. Daarnaast is er behoefte aan diverse educatieve
programma’s.
- Draagvlak bij omwonenden en de burgers; vluchtelingen in een wijk/in de stad kunnen voor
onrust zorgen.
- Veiligheidsaspect, de regiokorpsbeheerder garandeert dat politiezorg wordt gegeven die nodig
is voor het goed functioneren van het centrum. De verdeling van het budget is de
verantwoordelijkheid van het regionale college. Hierover kunnen met het COA geen afspraken
worden gemaakt.
- Inzet vrijwilligers. In een asielzoekerscentrum werken vrijwilligers vanuit het COA, daarnaast
zijn er vrijwilligers vanuit Vluchtelingenwerk. Dat betekent dat er bijvoorbeeld juridisch
geschoolde vrijwilligers nodig zijn.
- In de centrale opvang is 66% man, velen met een verzoek om gezinshereniging.
- Gezondheidszorg. Dit heeft betrekking op het in beeld brengen van zorgbehoefte van
asielzoekers, screening op tuberculose (Daar is de GGD verantwoordelijk voor), het
vaccineren van kinderen tegen infectieziekten en het wegwijs maken in de Nederlandse
gezondheidszorg. Voor dat laatste is een belangrijke taak weggelegd voor COA-medewerkers.
Voor huisartsenhulp kan de asielzoeker terecht bij het Gezondheids-centrum Asielzoekers. Op
of nabij elk AZC zijn regelmatig inloopspreekuren waar bewoners terecht kunnen. Er is ook
een medisch callcenter waar asielzoekers 24 uur per dag met vragen over hun gezondheid
terecht kunnen. De vergoeding van de zorg is vastgelegd in de Regeling Zorg Asielzoekers.
Rol van het COA
De verantwoordelijkheid voor een opvangcentrum ligt primair bij het COA. Het COA draagt zorg
voor de plaatsing, opvang en begeleiding van de vreemdelingen in het opvangcentrum. Het COA
draagt zorg voor een adequate aanpassing, inrichting en instandhouding van het opvangcentrum in
overeenstemming met de ter zake geldende wettelijke bepalingen en gemeentelijke verordeningen. Het
COA zal in het bezit zijn van de benodigde vergunningen. Het COA schept de voorwaarden en
Pagina 2 van 3
omstandigheden welke nodig zijn om diensten en instellingen in het opvangcentrum hun taken te laten
uitvoeren.
Daarnaast biedt het COA financiële ondersteuning aan een gemeente waar een opvangcentrum is
gevestigd. Op basis van het zogenoemde Faciliteitenbesluit opvangcentra kan een gemeente aanspraak
maken op uitkeringen, de hoogte is gerelateerd aan de capaciteit van het centrum.
De vergoedingen zijn in grote lijnen als volgt:
- Reguliere vergoedingen(wooneenheden en bijdrage per bewoner), de gemeente ontvangt
compensatie voor het verhoogde inwonertal conform de maatstaven van het Gemeentefonds.
- Vergoeding voorbereiding en initiële kosten, in overleg tussen COA en gemeente worden
hierover afspraken gemaakt op basis van een vooraf ingediende begroting.
- Vergoeding onderwijshuisvesting, de gemeente ontvangt een bijdrage voor de
huisvestingskosten die gemaakt worden om kinderen basisonderwijs te bieden. Daarnaast kent
het COA een algemene regeling voor het faciliteren van het volgen van onderwijs door
leerplichtige kinderen, waaronder bijdrage voor de leerplichtige, bijdrage voor de basisschool
of vervolgonderwijs.
Alle afspraken tussen COA en gemeente over de vestiging van een opvangcentrum worden in een
bestuursovereenkomst vastgelegd.
Informatie
Uitgebreide informatie en het laatste nieuws over vluchtelingen en de opvang in Nederland vindt u op
www.coa.nl, www.vluchteling.nl en www.vluchtelingenwerk.nl.
Pagina 3 van 3

Download Report