Kloof arm en rijk

Kloof tussen arm en rijk
De vraag
Hoe kan de kloof tussen arm en rijk kleiner worden in Nederland? Deze vraag raakt ons
allemaal, zowel gezinnen en kinderen die leven in armoede, als mensen die een heel hoog
inkomen hebben. Samen vormen we onze samenleving, maar we leven niet gelijkwaardig.
S. van der Veen, Drenthe
Het antwoord
Dank u wel voor uw vraag aan de Rijksuniversiteit Groningen. Uw vraag is een vraag die
velen bezighoudt en ook bij elke verkiezingen weer een hot item is. Bij de laatste
verkiezingen hebben we gezien hoe de overheid probeert de kloof tussen arm en rijk te
verkleinen en hoe moeilijk het is om dergelijke maatregelen doorgang te laten vinden.
Het bekendste instrument om te nivelleren (de inkomensverschillen minder groot te
maken) is ons progressieve belastingstelsel, waardoor je procentueel meer belasting moet
betalen naarmate je meer verdient. Uit de belastingopbrengsten ontvangen mensen die
weinig inkomen hebben uitkeringen en toeslagen. Daarnaast wordt de kloof tussen arm en
rijk kleiner door subsidies en belastingen op goederen en diensten. Mensen met weinig
inkomen ontvangen subsidies; mensen met veel inkomen consumeren veel en betalen ook
veel belasting.
Nivelleren vraagt veel solidariteit van de bevolking. De overheid kan hierin veel betekenen,
maar aan de solidariteit zitten grenzen, zo bleek ook afgelopen jaar. Wat de overheid in het
laatste regeerakkoord probeerde, was het inkomensafhankelijk maken van de zorgpremie,
waarbij mensen met een hoger inkomen meer premie zouden gaan betalen. Na veel protest
en commotie hierover hebben de partijen ervoor gekozen om in plaats hiervan over te gaan
op andere maatregelen, o.a. het afbouwen van de algemene heffingskorting en
arbeidskorting voor hogere inkomens en het verhogen van de kortingen voor lagere
inkomens, en het invoeren van een inkomensafhankelijke eigen risico voor de zorg.
De overheid blijft hameren op nivellering, zeker ook in deze tijden van crisis. Vooral de
lagere inkomens worden het hardst geraakt door de bezuinigingen. De overheid zet alle
instrumenten in, maar moet hierbij wel rekening houden met de grenzen van solidariteit.
Waar misschien nog wel iets te winnen valt, is begeleiding en financieel advies. Recent
onderzoek van Peter van Santen heeft aangetoond dat lagere inkomens (en modale
inkomens) slechter voorbereid zijn op verlaging van het pensioeninkomen. Betere
informatieverschaffing kan volgens hem al een uitweg bieden.
Nieuwsbericht Peter van Santen
Proefschrift Peter van Santen
We hopen dat we hiermee uw vraag te hebben beantwoord. Mochten we uw vraag verkeerd
hebben geïnterpreteerd, dan bent u welkom om een vraag met verdere toelichting opnieuw
in te leveren via de site.
Met vriendelijke groet,
Gammasteunpunt
Rijksuniversiteit Groningen

Download Report