Lees meer (PDF )

toezichtthema’s
2014
inhoud
1. INLEIDING
3
2. TOEZICHT HIGHLIGHTS 2013
5
3. PLANNEN RIJKSOVERHEID
6
4. AGENDA AFM 2014
9
5. AGENDA DNB 2014
13
6. CONCLUSIES
24
7. OVER 4THLINE
25
3
inleiding
Binnen financiële instellingen verdienen, naast adequaat beheer in
algemene zin, de eisen van de toezichthouder specifieke aandacht.
De hoeveelheid ingevoerde en op handen zijnde nieuwe wet- en
regelgeving in de financiële sector is groot: op vrijwel elk terrein is er
sprake van vernieuwing of uitbreiding.
In deze presentatie wordt een kort overzicht op hoofdlijnen gegeven van
de agenda’s van de belangrijkste toezichthouders voor 2014.
Doelstelling hiervan is om in samenhang de agenda’s van de diverse
toezichthouders te kunnen overzien.
4
toezichthouders, wet- en regelgevers
IMF
(global)
Financial
stability
board
(global)
Corporate
governance
code
European
systemic
risk board
IFRS
board
EUROPEAN
BANKING AUTHORITY/
EUROPEAN INSURANCE
AND PENSIONS
AUTHORITY
RIJKSOVERHEID:
TOEZICHTHOUDER: DNB
TOEZICHTHOUDER: AFM
Accounting van banken
en verzekeraars
Onder toezicht staande
instelling
5
highlights 2013
In 2013 waren er voor alle instellingen een aantal centrale thema’s:
Vanuit DNB onder andere:
■ Gedrag en cultuur, governance: o.a. toetsing bestuurders
■ Opties en garanties waardering
■ Betrouwbaarheid rapportages
■ Aankondiging “preliminary measures” Solvency II
■ CRD IV invoering
Vanuit AFM 9 thema’s waaronder:
■ Klantbelang centraal
■ Risico’s in producten, met name derivaten
■ Verhoging kwaliteit governance, verslaggeving en accountantscontrole
Vanuit Europese wet- en regelgeving onder andere:
■ AIFM ingevoerd
■ SEPA deadline komt eraan
6
rijksoverheid 2013
■ Toezicht op klantbelang in nieuwe financiële producten
■ T
oezicht op medewerkers, niet alleen op het bestuur maar ook op de
medewerkers die verantwoordelijk zijn voor transacties met hoge risico’s
■ Meer instellingen onder toezicht zoals kredietbeoordelaars en hedgefondsen
■ Versterking toezicht DNB en AFM (waaronder op de cultuur binnen deze instellingen)
■ DNB en AFM moeten eerder kunnen handelen
■ Meer openheid in de uitvoering van toezicht
■ Verzekeraars onder strenger toezicht
■ Waken voor onafhankelijke accountants
■ V
ersterken Europees toezicht (EBA voor banken, EIOPA voor verzekeraars en
pensioenfondsen, ESMA voor financiële markten)
■ Versterken internationaal toezicht op kredietbeoordelaars
■ Uitbreiding toezicht handel financiële derivaten
7
rijksoverheid 2014
In augustus 2013 heeft het kabinet, grotendeels ook in aanvulling op de in 2012
gepubliceerde maatregelen, haar visie gegeven op versterking van, met name,
de bancaire sector:
■
■
■
■
■
Hogere buffers voor meer soliditeit
Versterking toezicht en tot stand komen van de Europese bankenunie
Meer concurrentie en financieringsvormen: wegnemen van de toetredingsbarrières
Verdere versobering van het beloningsbeleid
Klant centraal
Per 1-1-2014 zijn ook een aantal wetswijzigingen van kracht voor de financiële sector.
8
wetswijzigingen per 1 januari 2014
■ Provisieverbod beleggingsondernemingen: Het verbod op provisies voor
beleggingsondernemingen is gericht op voorkoming van perverse prikkels en
zal gelden bij de beleggingsdiensten voor (individueel) vermogensbeheer,
beleggingsadvies en “execution only” dienstverlening
■ Toezicht
door AFM en DNB invoeren voor afwikkelondernemingen van elektronisch
betaalverkeer
■ Hogere
kapitaalbuffer voor systeemrelevante banken: hogere kapitaalbuffers voor
banken die belangrijk zijn voor het financiële stelsel (“systeemrelevante banken”)
■ Daarnaast
nog invoering vakbekwaamheidsregime, aanscherping algehele zorgplicht
en de mogelijkheid voor AFM om informatie openbaar te maken over de kwaliteit van
individuele accountantsorganisaties
9
agenda AFM 2014
De conceptagenda van de AFM bevat dezelfde 9 thema’s als in 2013, waarbij voor
4 thema’s de titels zijn aangepast:
■ K
waliteit van vermogensopbouw, voorheen “vermogensopbouwproducten en
advisering daarover worden verbeterd”
■ F
inanciële dienstverlening aan zakelijke partijen is passend, voorheen “niet-retail
klanten krijgen een passende dienstverlening van financiële ondernemingen”
■ P
ensioenuitvoerders geven overzicht en inzicht in de hoogte van risico’s en
pensioen, voorheen “pensioenen transparanter en passender”
■ S
chade gedrag en financiële criminaliteit nemen af, voorheen “zware
schendingen van integriteit worden doelgericht en snel aangepakt”
Ook geeft AFM aan dat er een aantal zaken zijn die AFM onvoldoende kan tegengaan.
Dit betreft de complexiteit van de nieuwe internationale wetgeving, cybercrime, afwikkelen van woekerpolisaffaires, gebrek aan herstel vertrouwen. Tevens betreft het de
beperkte reikwijdte van toezicht producten (gestructureerde producten vallen daarbuiten) en de uitdaging om te komen tot duurzame bedrijfsmodellen binnen de sector.
10
20
agenda AFM 2014
Productaanbieders gaan het belang
van de klant centraal stellen
›V
erbeteren Klant Dashboard voor G10
(10 grootste banken en verzekeraars)
›D
e AFM wil de dashboard scores publiceren
›F
aciliteren andere stakeholders om G10 tegenkracht te bieden en consumenten te ondersteunen om hun verantwoordelijkheid te nemen
Kwaliteit van financiële
dienstverlening wordt beter
› Nieuwe bedieningsconcepten: enerzijds
innovatie die klantbelang dienen te stimuleren
en anderzijds optreden tegen schadelijke
modellen
› Nagaan of de kwaliteit verbeterd is
› Consument ondersteunen om zijn weg te vinden
Kwaliteit vermogensopbouw is beter
› Bevorderen
kwaliteit beleggingsadvies
› Stimuleren innovatie mogelijkheden
› Implementatie provisieverbod beleggingsondernemingen
›P
raktische instrumenten bieden aan consumenten
om bewuster en kritischer te kunnen zijn
›A
IFM-richtlijn moet leiden tot verdere implementatie van toezicht
11
20
agenda AFM 2014
Financiële dienstverlening aan
zakelijke partijen is passend
›A
FM krijgt inzicht in de markt en de problemen
die daar spelen
›A
FM oefent invloed uit zodat ook zakelijke klanten
passende producten of diensten afnemen
Pensioenuitvoerders geven overzicht
en inzicht in de hoogte en risico’s van
pensioenen
›S
timuleren ontwikkeling van pensioenregister
naar pensioendashboard
› Bijdragen
aan uitwerking door EIOPA
›P
assende communicatie rond nieuw FTK
stimuleren
De kwaliteit van governance,
verslaggeving en accountantscontrole
gaat omhoog
› Directe
relatie AFM en audit committees
ontwikkelen
›A
FM krijgt inzicht in accountantscontrole door
de Big 4
›S
timuleren van betere verslaglegging en bijdragen aan het ontwikkelen van internationale
relevante wet- en regelgeving
12
20
agenda AFM 2014
De effectenmarkten functioneren
eerlijk en efficiënt en de infrastructuur
blijft bestendig
›T
oezicht strategie EMIR verder uitrollen met drie
aandachtsgebieden: risicobeheersing OTC derivaten
transacties, mitigeren centraal tegenpartij risico en
transactieregister
› Implementatie EU wetgeving (MAD II, MAR, MIFID II,
MIFIT II en CSDR)
›O
nderzoeken welke IT investeringen voor AFM
nodig zijn
Gedragstoezicht draagt bij aan
stabiliteit van het financiële stelsel
›S
ignaleren, analyseren en agenderen van
systeemrisico’s
›N
auw samenwerken met het Financial Stability
Committee
Schadelijk gedrag en financiële
criminaliteit nemen af
› In
kaart brengen van schadelijke verdienmodellen en
optreden tegen misstanden in de oversluitmarkt, b.v.
uitvaart, malafide producten zoals boilerrooms en
flitskrediet
›S
amenwerking belasting en DNB: betrouwbaarheid en
niet integer handelen van beleidsbepalers
› Inzicht in corruptie met focus op dienstverleningsketens van grote beheerders
13
agenda DNB 2014
Thema’s toezicht:
“De toekomstbestendigheid van bedrijfsmodellen, herstel van financiële buffers,
beter risicobeheer en duurzame aandacht voor integriteit, bestuur en cultuur
blijven belangrijke thema’s in het themagerichte toezicht van DNB in 2014.”
“Zowel op internationaal niveau als op nationaal niveau wordt regelgeving herzien,
aangescherpt en geïmplementeerd. De totstandkoming van deze omvangrijke
hervormingsagenda neemt meerdere jaren in beslag.
Naast grote - reeds ingezette - trajecten, zoals het Single Supervisory Mechanism
(SSM), Basel 3, de Capital Requirement Directive 4 (CRD 4/CRR) en EMIR, krijgt
de bancaire sector te maken met de ontwikkeling en implementatie van herstel en
resolutieplannen. Verder krijgt de pensioensector te maken met het nieuw Financieel Toetsingskader (FTK) en krijgen de verzekeraars te maken met aanvullende
eisen als gevolg van onder meer de voorbereiding op Solvency II.”
14
20
agenda DNB 2014 voor alle instellingen
Complexe ICT omgevingen,
informatiebeveiliging en cybercrime
›V
oorzetting periodieke self assesments: Een
achterblijvende score betekent dat DNB een
verbeterplan vraagt en vervolgens de uitvoering
daarvan blijft monitoren
›D
NB verwacht van de instellingen dat zij hun informatiebeveiliging zo snel mogelijk op het Cobit-gebaseerde ‘maturity level’ 3 of hoger zullen
brengen. Dit betekent dat de beheersmaatregelen
geformaliseerd zijn en aantoonbaar werken
European Market Infrastructure
Regulation (EMIR)
›D
NB wil in 2014 vaststellen welke specifieke
risico’s kunnen optreden bij banken, pensioenfondsen, verzekeraars en overige instellingen als
gevolg van de EMIR-regelgeving voor centrale en
niet-centrale clearing van OTC-derivaten
›M
ogelijk zal DNB in 2014 ook naleving van de
rapportageverplichtingen onder EMIR onderzoeken en de toepassing van risico-inperkingstechnieken voor niet-centraal geclearde OTCderivaten
15
20
agenda DNB 2014 voor alle instellingen
Manipulatie prijszetting markten
› In eerste instantie bankensector
›T
wee doelen: het bewustzijn over dit
integriteitsrisico vergroten en scherp krijgen
welke processen binnen financiële instellingen
kwetsbaar zijn voor manipulatie
Gedrag en cultuur
›V
oorzetting lijn afgelopen jaren
› In 2014 gericht onderzoek naar het verandervermogen van pensioenfondsen
› Opvolging van alle bevindingen uit 2013
Belangenverstrengeling
› In de eerste helft van 2014 volgt nader onderzoek voor een selectie van banken, verzekeraars
en pensioenfondsen; indien nodig voorafgegaan
door een data-uitvraag
›D
e tweede helft van 2014 via een seminar
sectorbreed
16
20
agenda DNB 2014 voor alle instellingen
Nieuwe betaalmethoden
› Inventarisatie of banken en betaalinstellingen in
het retail betalingsverkeer actief zijn met nieuwe
betaalmethoden
› Innovatieve aanbieders die de regels
overtreden in kaart brengen en aanpakken
Transacties met hoog risico landen
›O
nderzoek naar witwassen
›O
nderzoek naar de naleving en risico’s verbonden
met de schending van sanctie-regelgeving, onder
meer bij schadeverzekeraars (verzekering van
lading onder sanctie) en meer algemeen bij betaalstromen vanuit landen die recentelijk betrokken
waren bij de doorvoer van drugs en/of de financiering van terrorisme
17
20
agenda DNB 2014 pensioenfondsen
Houdbaarheid bedrijfsmodellen
›M
et dit themaonderzoek wil DNB in 2014 dat de besturen voldoende zicht hebben op de risico’s,
de urgentie onderkennen en op tijd gepaste
maatregelen nemen
› Ongeveer zestig pensioenfondsen, die eerder in
2013 kwalificeerde als ‘risicofondsen’ vragen om de
mate van urgentie in kaart te brengen en eventueel
benodigde maatregelen te treffen en dit met de toezichthouder te bespreken
Liquiditeit in periode van stress
› In
het komende onderzoek gaat DNB de jaaren kwartaalstaten doorlopen op liquiditeitrisico,
inclusief derivatenposities
›N
a intern onderzoek zal DNB vijf tot tien nog te selecteren pensioenfondsen bezoeken, met wie verschillende scenario’s zullen worden doorgerekend
Beheersing renterisico en marktrisico
› Beheersing
en vastlegging van risico’s, processen, etc.
› Ieder kwartaal zal DNB twee fondsen onder de loep
nemen. DNB gaat bestuurders, leden van de beleggingsadviescommissie en de vermogensbeheerder/
uitvoerder interviewen en documentatie als risico- en
performancerapportages en beleidsdocumenten
opvragen
18
20
agenda DNB 2014 pensioenfondsen
Wet versterking bestuur pensioenfondsen
›V
olgen keuze en implementatie nieuw
bestuursmodel
›B
eoordeling DNB statuten, etc.
›A
ls fondsen vóór 1 april 2014 hun definitieve
conceptstatuten en hun (complete) aanmeldingen
insturen, zal DNB vóór 1 juli 2014 uitsluitsel
geven of de voorgenomen wijzigingen in overeenstemming zijn met wet- en regelgeving
Nieuw Financieel Toetsingskader (FTK)
›A
lle fondsen moeten inzicht hebben in de eisen
van het nieuwe FTK én de impact daarvan op de
financiële opzet en bedrijfsvoering, alsmede op
hun communicatie richting hun deelnemers.
Daarbij zullen zij op tijd maatregelen moeten
treffen zodat op 1 januari 2015 aan de nieuwe
wettelijke eisen zal zijn voldaan
19
20
agenda DNB 2014 banken
Robuste financiering
› In 2014 opnieuw verder komen in de richting van een
integrale aanpak van de financieringsproblematiek
›D
NB organiseert in het tweede kwartaal van 2014
een bijeenkomst rond dit onderwerp
Resolutieplannen
› In 2014 volwaardige operationele resolutieplannen
klaar te hebben voor de Nederlandse systeemrelevante banken
SSM comprehensive assessment –
Asset Quality Review
› De
voorziene operationele startdatum van het SSM
(Single Supervisory Mechanism) is 4 november 2014
›D
e volgende Nederlandse banken worden in het
onderzoek betrokken: ING, Rabobank, ABN AMRO,
SNS Bank, Bank Nederlandse Gemeenten, Nederlandse Waterschapsbank en RBS NV
›D
NB heeft een interne projectorganisatie opgezet
van circa 35 fte voor de uitvoering van de CA (comprehensive assessment) en de AQR
20
agenda DNB 2014 banken
Visie en strategie ten aanzien
van renterisico
›B
orduurt voort op het thema ‘Renterisico in het
bankenboek’ van afgelopen jaar
›D
e vernieuwing van de EBA-richtlijnen voor renterisico – deze verkeert nog in de consultatiefase
Risk governance
›H
et risk governance onderzoek bestaat uit vijf
deelonderzoeken, die deels al zijn gestart:
1. Operationeel risicobeheer (gestart in 2013)
2. Risk appetite framework (gestart in 2013)
3. Rol compliance-functie bij niet transparante prijsstelling (start in 2014)
4. Belangenconflicten ALM/Treasury en Risk functie
(start in 2014)
5. Opvolging nulmeting Internal Audit (start eind 2014,
begin 2015)
Derivatenposities en balansmanagement
› Tweede
helft 2014: een kwalitatieve en kwantitatieve
uitvraag voor een goed beeld van de exacte omvang
van derivaten en potentieel ook van de overige posities in het bankenboek, die gevoelig zijn voor marktbewegingen en van de achterliggende logica voor deze
posities
21
20
agenda DNB 2014 banken
Belastinglatenties
›D
TA maken deel uit van kapitaal: DNB wil onderzoek doen hoe banken hiermee omgaan en hoe
het functioneert in tijden van stress
›O
ntwikkeling van een beoordelingskader voor
de toezichthouders in het lopende toezicht
Effectieve overgang naar Europees
Toezicht en migratie naar CRD 4/CRR
› Intensieve begeleiding door DNB voor overgang
naar regels ECB
›V
eel aandacht voor verslaggeving, compliance,
databeheersing, etc.
›A
anpassing interne organisatie DNB hiervoor
› Beoordeling migratieplannen
Beter toezicht door betere rapportages
› Diepgaander
toetsen door DNB
›S
tringenter handhaven op opgeleverde rapportages (eventueel boetes)
›M
ede om invulling te geven aan CRD 4/CRR
en SSM verbetert DNB haar processen en systemen voor de ontvangst en het gebruik van
toezichtdata
22
20
agenda DNB 2014 verzekeraars
Toekomstbestendigheid bedrijfsmodellen
› In de eerste helft van 2014 wil DNB een
heldere visie vormen met betrekking tot de
marktontwikkelingen en projecties opstellen
› In de tweede helft van 2014 wil DNB een analyse
maken van de data en de toezichtprioriteiten in
kaart brengen, zodat DNB waar nodig effectief
kan optreden.
Invoering risicogebaseerd raamwerk
› Introductie van de Eigen Risicobeoordeling
(ERB) en het Theoretisch Solvabiliteitscriterium
(TSC) per 1-1-2014. DNB zal in 2014 hieraan
bijzondere aandacht besteden
›G
oede overgang naar SII: overleg met de sector, om onduidelijkheden te bespreken en - waar
mogelijk - ontbrekende informatie aan te vullen
Waardering niet-beursverhandelbare activa
› Inzicht
verwerven in de totstandkoming van
de waardering van niet-beursverhandelbare beleggingen (b.v. hypotheekportefeuilles)
›O
nderzoek naar details: bij een aantal
verzekeraars waar het belang van niet-beursverhandelbare activa groot is in relatie tot de
gehele balans
23
20
agenda DNB 2014 verzekeraars
Functioneren interne auditfunctie
› In 2014 het functioneren van de IA bij
verzekeraars onder de loep nemen. Doel van
het onderzoek is dat alle verzekeraars een
adequaat ingerichte en onafhankelijke IA
hebben
24
conclusies
Toezicht neemt wederom ook in 2014 toe langs twee sporen:
■ Meer partijen krijgen te maken met toezicht door AFM en/of DNB
■ Toezicht wordt intensiever: diepgaander en op meer onderwerpen
Er zijn veel veranderingen, recentelijk en aankomend, in de wet- en
regelgeving zelf. Dit wordt ook weer vertaald naar aanvullende eisen
van de toezichthouder. Dit leidt tot:
■ Een veelheid aan projecten binnen instellingen ten aanzien van implementatie
■ E
en toenemende rapportagedruk en aandacht van het management voor
toezicht
25
over 4thline
Drs Tamara Monzón RA;
Tamara Monzón is een bedrijfseconome, register accountant en is sinds 2005 als zelfstandig professional actief op het gebied van risico management in de financiële sector.
Zij is gespecialiseerd in ‘in control’ vraagstukken bij Nederlandse multinationals zoals risk
appetite, orsa, tabaksblat, sox e.d. Hierin heeft zij een bewezen staat van dienst als adviseur en implementatiepartner van commissarissen, bestuur en hoger management.
Drs Margreet Haandrikman AAG;
Margreet Haandrikman is actuaris en is sinds 2011 als adviseur actief op het gebied van
risico management in de financiële sector. Zij is gespecialiseerd in vraagstukken op het
gebied van financieel risico management zoals Solvency II, Value based en kapitaal
management, ALM, M&A, e.d. Voorheen was zij onder meer werkzaam als directeur
groepsactuariaat bij Achmea en als corporate finance adviseur. Daarnaast heeft zij
meerdere bestuursfuncties vervuld binnen het Actuarieel Genootschap en the Institute
of Actuaries.
Anja Verscheijden;
Anja Verscheijden heeft een brede achtergrond in de financiële dienstverlening. Vanuit
haar rollen als product- en projectmanager bij Nationale Nederlanden en niche verzekeraar
UAP Verzekeringen, heeft zij kennis van alle processen binnen het verzekeringsbedrijf.
Ook was zij verantwoordelijk voor Marketing- en Productmanagement bij ABP Hypotheken
en voor Detachering- & Interim Management bij Mercer. Zij is een waardevolle gesprekspartner en adviseur voor menig directielid, hoofd actuariaat of hoofd operations bij verzekeraars, pensioenfondsen en pensioenuitvoerders.
pragmatisch risicomanagement

Download Report