Gekaderd Het hoofdstuk AQR is afgesloten

Gekaderd
Het hoofdstuk AQR is
afgesloten
De ECB heeft de stabiliteit van de banken doorgelicht.
Maandag 27 oktober 2014
Het AQR-rapport van de ECB bevatte geen verrassingen. Gelukkig maar,
want dat was niet de bedoeling.
Gekaderd
Appels met appels vergelijken
Op 4 november 2014 neemt de Europese Centrale Bank (ECB) nieuwe toezichthoudende taken op
zich. Dat is een belangrijke stap in de richting van een Europese bankenunie. Vanaf die dag zal ze
de belangrijkste financiële instellingen binnen de eurozone onder rechtstreeks toezicht plaatsen.
Landen buiten de eurozone kunnen op eigen vraag ook onder dit toezicht geplaatst worden. Het
doel is om bepaalde risico’s tijdig op te merken en zo te voorkomen dat één of enkele banken het
hele economische systeem in gevaar brengen.
Voor de ECB als centrale toezichthouder van banken uit verschillende Europese lidstaten aan de
slag kon gaan, had ze nood aan uniforme regels en maatstaven om elke bank op dezelfde manier te
kunnen beoordelen. Elke nationale toezichthouder heeft namelijk zijn eigen regels om het risico van
een bank in te schatten. Bijvoorbeeld, een lening die 30 dagen na afloop niet is terugbetaald wordt in
de ene lidstaat als normaal beschouwd, maar in een andere lidstaat komt dergelijke lening op de
zwarte lijst.
Daarom verzamelde de ECB het voorbije jaar veel info over elke bank die onder haar rechtstreeks
toezicht komt en evalueerde ze deze banken op een uniforme manier. Zo wil de ECB een zicht
krijgen waar de grootste risico’s zich momenteel voordoen. Dit werd de AQR (Asset Quality Review)
genoemd.
De informatie die via de AQR werd verzameld diende als startpunt voor het uitvoeren van een
“stress test” per bank. Daarmee wou de ECB nagaan of de banken hun activiteiten normaal kunnen
blijven uitvoeren moest de economie er de komende twee jaar fors op achteruitgaan. In deze test
werd onder andere gesimuleerd dat de aandelenmarkten, de huizenprijzen én de economische groei
sterk zouden dalen.
Het oordeel van de jury
Al maandenlang werd er met enige onzekerheid uitgekeken naar de resultaten van deze oefeningen.
Een goede uitslag kon het vertrouwen van de investeerders en de bevolking helpen herstellen. Een
slechte uitslag zou aantonen dat er nog altijd meer banken dan verwacht ontoereikende buffers
hebben om slechte economische omstandigheden te doorstaan. Op zondag 26 oktober 2014
werden de resultaten bekendgemaakt. 25 banken zijn niet geslaagd op een totaal van 130
doorgelichte banken.
•
•
•
•
•
Hiervan hebben er al 12 extra kapitaal opgehaald sinds de momentopname eind 2013,
die als basis voor de testen diende.
Vandaag blijven er dus 13 banken over die onvoldoende kapitaalbuffers hebben.
In deze groep zijn er 5 (waaronder Dexia) als “uitzonderingen” gekenmerkt, omdat het
banken zijn die nog volop in een herstructurering zitten.
Daarnaast blijven er dan 8 banken over die de komende negen maanden extra kapitaal
moeten ophalen. Vier banken uit Italië en telkens één uit Ierland, Oostenrijk, Portugal
en Cyprus. Geen enkele grootbank in Spanje, Frankrijk en Duitsland zit bij deze groep.
Alle Belgische grootbanken kregen een positief rapport.
De dertien ondergekapitaliseerde banken hebben een injectie nodig van gezamenlijk
9,5 miljard EUR. Ter vergelijking: de kapitaaltekorten van de 25 initieel gebuisden bedroeg
maar liefst 25 miljard EUR.
Gekaderd
Beleggingsimplicaties
Het resultaat was geen verrassing. In de voorbije maanden groeide geleidelijk een consensus over
het aantal “gebuisden” en hun identiteit. De omvang van de nodige kapitaalinjecties lag iets onder de
algemene verwachtingen.
Dat het rapport van de ECB geen verrassingen bevatte, is op zich al een succes. AQR heeft als
hoofddoel het onderlinge vertrouwen tussen de banken en tussen de banken en het publiek te
versterken of te herstellen. Een onverwacht “onvoldoende” voor een systeembank uit de kern kan
namelijk dodelijk zijn voor dat vertrouwen. AQR heeft een vol jaar in beslag genomen en in die tijd
kon achter de schermen gewerkt worden aan het gewenste resultaat. Twaalf banken hebben al
maatregelen genomen. Elk van de 130 banken heeft aan den lijve ondervonden hoe omvangrijk en
diepgaand het onderzoek was – bij zichzelf en dus ook bij de anderen. Die ervaring kan het
vertrouwen onder banken alleen maar ondersteunen. Er werden voor een totaalbedrag van
136 miljard EUR aan leningen geherklasseerd als “problematisch”. Dat brengt het totaalbedrag op
879 miljard EUR probleemleningen. Dergelijke acties moeten de vertrouwensbasis versterken. En
het levert de ECB een schat aan informatie om vanaf 4 november zijn controlerende taken op te
nemen.
In de loop van de voorbije maanden groeide in Europa de vrees voor deflatie. Meteen leidde dat tot
de bezorgdheid dat “deflatie” als risicoscenario in de stress tests te weinig was uitgewerkt. Dat
verklaart waarom de deliberatie op de eerste beursdag na de deliberatie zo lauw werd onthaald op
de Europese beurzen. Het slechte resultaat voor de 4 Italiaanse banken is ook merkbaar op de
beurs. De Italiaanse index verliest duidelijk meer terrein in vergelijking met de rest van Europa.
Een hoofdstuk is afgesloten. De Europese banken weten nu waar ze aan toe zijn. Het komt er nu op
aan dat ze in die wetenschap hun kredietstandaarden niet onredelijk streng houden en zo het
economisch herstel in Europa niet langer belemmeren. Dat is ook het logisch vervolg van dit
verhaal.
Dit document is een publicatie van KBC Asset Management NV (KBC AM). Beleggingsbeslissingen worden bij
voorkeur gebaseerd op het prospectus, de essentiële beleggingsinformatie (KIID) en de laatste periodieke
verslagen die kosteloos ter beschikking zijn bij KBC AM en KBC Bank en voor het publiek toegankelijk op
www.kbcam.be. Neem het document Essentiële Beleggersinformatie door, voor u beslist om te investeren in dit
fonds. De informatie kan zonder kennisgeving worden gewijzigd en biedt geen garantie voor de toekomst. Niets
in dit document mag gereproduceerd worden zonder de voorafgaande uitdrukkelijke en schriftelijke
toestemming van KBC AM. Deze informatie is onderworpen aan het Belgisch recht en aan de uitsluitende
rechtsmacht van de Belgische rechtbanken.
Gekaderd