Pathofysiologie van de spijsvertering

Pathofysiologie van de
spijsvertering
Mark Stolk
MDL-arts
St. Antonius Ziekenhuis
Mondziekten
Mondziekten
Reflux oesofagitis
Reflux oesofagitis
Reflux oesofagitis
Slokdarmkanker
Slokdarmkanker
Buismaag reconstructie
Maag-duodenum ulcus
Helicobacter
• Protonpompremmers
• Helicobacter eradicatie (antibiotica)
Maagkanker
Maagkanker
• Oesofago-jejunostomie
• Dumping syndroom
Maagkanker
Bariatrische chirurgie
• Gastric banding
• Gastric sleeve
• Gastric bypass
Coeliakie
• malabsorptie
• vlok atrofie
• response op een gluten-vrij dieet
• serologie (anti tTG, anti endomysium)
• HLA-DQ typing (DQ2/DQ8)
• 1:10-20.000
Coeliakie
• > 50% volwassenen
• mild, tot ernstig: diarrhee, spieratrofie, buikpijn,
groeiachterstand
• > 50% bot mineralen verlies
• 0-5% refractair, EATL (lymfoom)
Gluten
Marsh I
Marsh II
Marsh IIIa
Marsh IIIb
Marsh IIIc
Gluten-vrij dieet
re cove ry (%)
Histological re cove ry in time
10 0
80
60
40
2 y rs
20
2-5 y rs
> 5 y rs
0
M III
M IIIC
M IIIB
M IIIA
in itial pa th olo g y (M a r s h )
Levercirrhose
•
•
•
•
•
Laat stadium van fibrose
Destructie van de architectuur van de lever
Regeneratieve noduli
In ver gevorderd stadium irreversibel
Aanwijzingen voor reversibiliteit bij
behandeling onderliggend lijden
Levercirrhose
• Risocofactoren chronische leverziekte
– Hepatitis (B, C)
– Alcohol
– DM
– Transfusies
– Medicatie
– Familie
– Auto-immuun ziekten (AIH, PSC, PBC)
Levercirrhose-klachten
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Vermoeidheid
Bloedingsneiging
Oedeem
Gewichtsverlies
Koorts
Diarree
Buikpijn
Verwardheid
Slaapstoornissen
Levercirrhose
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Spider Naevi
Erythema palmare
Clubbing nagel
Osteoarthropathie
Dupuytren
Gynaecomastie
Testiculaire atrofie
Hepatomegalie
Splenomegalie
Ascites
Caput medusae
Icterus
Levercirrhose-diagnose
•
•
•
•
•
•
•
•
Leverenzymen
Bilirubine
Albumine
Prothrombinetijd
Elektrolyten
Bloedbeeld
Virusserologie
ANA/AMA/ASMA/ANCA
Levercirrhose-diagnose
• Echo: in vergevorderd stadium kleine,
nodulaire lever. Atrofie rechter kwab,
hypertrofie linker kwab
• CT slechts beperkt inzetbaar
Levercirrhose-oorzaken
Levercirrhose-complicaties
• Ascites
– Portale hypertensie
– Vasodilatatie
– Laag albumine
– 2 jaarsoverleving 50%
• Spontane bacteriele peritonitis
– Hoge mortaliteit
– Profylaxe te overwegen
Levercirrhose-complicaties
• Slokdarmvarices
– Door portale hypertensie
– Grote kans op bloeding
• Hepatorenaal syndroom
– Acute nierinsufficientie bij
levercirrhose
– Verminderde renale perfusie
door splanchnische
vasodilatatie en renale
vasoconstrictie
Acute pancreatitis
CT scan na 4 dagen acute pancreatitis met uitgebreide
oedeemvorming. Grote hoeveelheid peripancreatisch vocht.
Oorzaken pancreatitis
•
•
•
•
Choledocholithiasis
Alcohol
Idiopathisch
Iatrogeen
– ERCP
– Medicamenteus
• Metabool
– Hyperlipidaemie
– Hypercalciaemie
Pathofysiologie
Prognostische factoren
• CT severity index
• Ranson criteria : leeftijd >55jaar, WBC>16, glucose>11,
mortaliteit (%)
LDH>350, Asat>250, Ht daling >10%, Ureumstijging> 10 mmol/L,
Calcium<2 mmol/l, Base excess < -4, PaO2<8 kPa, neg vochtbalans >6
liter.
100
80
60
40
20
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
aantal pos Ransoncriteria
Complicaties
• Pancreasnecrose
– Groot infectierisico 40-70%
– Bijdrage mortaliteit 80%
• Sepsis met multi-orgaan falen (MOF)
– ARDS
– Nierfalen
Ondersteunende maatregelen
• Voeding: Niets per os, Intraveneus vocht, Maaghevel bij ileus en
braken , Sondevoeding voorbij Treitz of TPV, Vochtbalans!!
• Pijnbestrijding: Pethidine, Morfine, Epiduraal
• Electrolyt controle: Kalium, Calcium, Glucose, Lipiden
• Antibiotica (na bewezen infectie)
• Drainage van abcessen (chirurgisch, endoscopisch, radiologisch)
Chronische pancreatitis
Oorzaken
Kenmerken
• Chronische buik- en rugpijn
• Recidiverende aanvallen van acute
pancreatitis
• Pseudocystevorming
• Diabetes (type 2)
• Malabsorptie en steatorrhoe
(gewichtsverlies)
• Icterus door galwegobstructie
• Cholangitis
Diagnose-CT
Diagnose-EUS
•
Ductus pancreaticus:
• Irregulair
• Dilatatie
• Zijtakjes
• Hyperechoische wand
•
Parenchym:
• Lobjes
• Hyperechoische bandjes
• Hyperechoische spikkels
•
•
Cysten
Stenen
Behandeling
• Pijnbestrijding
• Medicamenteus
• Plexusblokkade
• Drainage
• ERCP-stents
• Endoecho-stents
• Chirurgie
Puestov
Pancreascarcinoom
• Typering: 90% goed tot matig gedifferentieerd mucineus
adenocarcinoom
• Risicofactoren: leeftijd, man (2:1), roken, pancreatitis, koffie,
thee, vet, vlees, straling, maagresectie? diabetes? ++ groente
en fruit dieet
• Symptomen: gewichtsverlies 91%, pijn 83%, geelzucht 71%,
anorexie, nausea 44%, malaise, braken
• Diagnostiek: laboratorium onderzoek, CT pancreas (+/punctie), ERCP (+ brush), endo-echografie (+/- punctie)
CT pancreas
Whipple
Whipple
Survival en Palliatie
Stoornissen darmmotiliteit
Gestoord migrerend motor
complex
Ogilvie Syndroom
Diverticulitis
Diverticulitis
Diverticulitis
Mortaliteit <5%
Diverticulitis
Mortaliteit 13%
Diverticulitis
Mortaliteit 43%
Diverticulitis
• Laxeren, residu beperkt dieet
• Antibiotica?
• Chirurgie
Inflammatory Bowel Disease
• M. Crohn (van mond tot anus)
• Colitis Ulcerosa (alleen colon)
• Symptomen: buikpijn, diarhee met bloed en slijm, koorts,
gewichtsverlies, soms gewrichts-, huid- en oogklachten
• Diagnose: endoscopie met biopsie, bloedonderzoek, CT,
videocapsule, contrastfoto
Colitis ulcerosa
M. Crohn
Behandeling
• Mesalazine (aanval/onderhoud)
• Prednison (aanval)
• Imuran/6 mercaptopurine (onderhoud)
• Methotrexate (onderhoud)
• Ciclosporine (aanval)
• Remicade/Humira (aanval/onderhoud)
• (Sonde)voeding
• Rust
Behandeling
• Chirurgie:
• Subtotale colectomie met ileostoma of pouch
• Dundarmresecties
Ileostoma
Adenomateuze colonpoliepen
Coloncarcinoom
Coloncarcinoom survival
Einde