Sporthart 3 - Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Magazine van HAN Sport en Bewegen. Nr.3
Epke
Zonderland
op bezoek
De wereld
verbeteren
Onderzoek in Korea
Het sporthart van...
SOCIAL MEDIA
www.han.nl/sEb
Voor studenten
facebook.com/HANsportenbewegen
twitter.com/HANsportbewegen
HANsportenbewegen.nl
Voor alumni
Alumni HAN Sport en Bewegen
Voor pro’s
twitter.com/HAN_SenB
HAN Sport en Bewegen
Of kijk op www.hansportenbewegen.nl/professionals
COLOFON
sporthart is het magazine van
han sport en bewegen
(hogeschool van arnhem en nijmegen)
prof. molkenboerstraat 3
6524 rn nijmegen
2
| Sport en Bewegen
redactie
eindredactie
fotografie
vormgeving
drukwerk
lennart van eekhout
marcel rözer
patrick spierts
han geurts
lennart van eekhout
han geurts
heleen van der wilt
ralph schmitz
coos dam
william moore
ben schot, graphic design bno
bright advertising
Kiezen
Eindelijk was hij daar dan: Epke Zonderland op ons eigen instituut. Met
z’n broer Herre luisterde hij op 1 maart de lectorale rede van Marije
Elfrink-Gemser op. Epke vertelde dat hij de ambitie had om nóg een
keer Olympisch goud te winnen. En o ja, om daarnaast arts te worden.
Hij maakte diepe indruk. Niet alleen om de demonstratie die hij gaf.
En ook niet alleen om zijn prachtige bescheidenheid. Hij liet ook zien
dat een topsporter een leven kan hebben na zijn sport. Mits hij op de
juiste momenten gesteund wordt. Epke beseft als geen ander dat hij
zijn prestatie nooit in zijn eentje had kunnen leveren. Hij had en heeft
iedereen nodig, van zijn trainer tot zijn ouders, van de topsportstructuur
in Heerenveen tot aan degene die hem ondersteunt bij zijn co-schappen.
Van zijn broer tot zijn vriendin.
Om in de toekomst opvolgers te krijgen voor Epke zullen onderwijs
en (top-)sport de handen nog beter ineen moeten slaan. Van VWS
tot OC&W, van NOC*NSF tot HBO raad en VNSU, en van bonden tot
onderwijsinstellingen. In essentie gaat het om het besef dat alle partijen
een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen om jonge mensen,
topsportende studenten of studerende topsporters een toekomst te
bieden om met de ontwikkelingen van hun unieke talenten een bijdrage
te leveren aan de topsport. En daarna aan de maatschappij.
In dat licht bezien is wat mij betreft het eeuwige dilemma van de jonge
topsporter verleden tijd. ‘Je moet kiezen’, zegt men lichtzinnig tegen de
jongeling met een sportieve aanleg. Maar waarom zou je moeten kiezen?
Nergens is aangetoond dat een keuze noodzakelijk is. Ik ben ervan
overtuigd dat een sport- en een onderwijs-carrière naast elkaar mogelijk
zijn. In de kern gaat het erom oog te hebben voor de unieke talenten van
jonge studerende topsporters die zowel op korte als op lange termijn een
bijdrage willen leveren aan onze samenleving.
Binnen de HAN experimenteren we met een combinatie van studie
en sport. Sinds twee jaar is er een klas topsporters die fysiotherapie
studeren. Het komende jaar starten we met een klas topsporters die een
opleiding tot leraar Lichamelijke Opvoeding volgen.
Daar zal ik overigens als directeur van het Instituut voor Sport en Bewegen
niet meer bij zijn. Ik ga vanaf het nieuwe schooljaar een nieuwe uitdaging
aan. Ik ben er van overtuigd dat het bij de HAN goed gaat komen met
studerende topsporters.
Tjeerd de Jong
Directeur
6
 GEZOND OP DE
WERKVLOER
Inhoud
12
 Epke op bezoek
20
 Stage EYOF2013
HAN Sport en Bewegen nr. 3
Het sporthart van…
Onderzoek in CanadA
Pag. 4
Pag.14
Pag. 26
Testen bij de politie
Column
naar Korea
Duitse studente @ HAN
Pag. 8
Pag. 18
Pag.28
Sportboeken
Kennis over voeding
Info Sport en bewegen
Pag. 10
Pag. 22
Pag. 30
SENECA in Runner’s World
Tri Movere
Stel je voor
Pag.25
Pag. 32
Pag.11
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
3
Kinderjury
En opeens fietsten ze weer, de wielrenners. Er was een bitterkoude
Milaan San Remo, en een Dwars door Vlaanderen met wolkjes uit
wielrennersmonden. Met door de vorst aangetaste gezichten en ja, laat
ik het maar meteen zeggen, met onversneden heldendom. Armstrong
was een naam uit een ver verleden. En toen Thomas Voeckler weer een
van zijn fameuze ontsnappingen pleegde, dacht ik niet: welke pillekes
heeft hij nu weer geslikt?
Michael Boogerd kwam in maart eindelijk uit de kast. Een jongetje
van acht had hem het laatste zetje gegeven. Boogerd was op een
zaterdagochtend naar het voetballen van zijn zoon aan het kijken, toen
een ventje zei: ‘Jij bent Boogerd he? Jij hebt toch doping gebruikt?’
Misschien moesten we dat eens vaker doen: de sportwereld aanschouwen
door de ogen van een kind. Wat zou het kind zeggen van Badr Hari?
Is dat nog sport? Wat zou een kinderjury doen met Mark van Bommel,
die zijn tegenstander voor ‘vuile homo’ uitmaakt? Ooit, lang geleden,
was ‘het spel’ en ‘spelen’ voorbehouden aan kinderen. Of, als je de
muze ook mee rekent, aan zeer rijke mensen. De rest van de mensheid
was verwikkeld in een strijd om het bestaan. Een signaal dat het
anders werd, kwam dik een eeuw geleden bij het ontstaan van de eerste
voetbalclubs. Volwassenen gingen spelen. En naarmate de welvaart
steeg, nam de speeltijd voor volwassen mensen toe. Er kwam ‘betaalde
sport’, waar mensen die goed konden sporten betaald kregen door
mensen die ernaar gingen kijken. Schitterend, alleen ging er in de loop
van de jaren één ding mis: de illusie ontstond dat het alléén nog maar
om het winnen ging.
Zou het helpen om ‘als een kind’ te kijken naar professionele sport?
Zou het helpen om een kinderjury een strafmaat te laten bepalen voor
dopingzondaars en andere valsspelers? Zullen we de vierde man bij het
voetballen – de pispaal voor elke trainer – vervangen door twee kinderen
van elf, een jongen en een meisje? Zullen de coaches zich dan wel
gedragen en inzien hoe belachelijk hun gedrag is?
Moeten we dat jochie van acht dat Boogerd tot een bekentenis aanzette niet
langs sturen bij diezelfde Boogerd voor een goed gesprek? Een vechtpartij
in de spelerstunnel van de Kuip moet worden beoordeeld door groep zeven
van basisschool De Regenboog uit Oisterwijk. De tuchtcommissie van de
KNVB kan alleen worden bezet door leden geboren na 2001. Er is een boek
– Lord of the Flies – waarin een vliegtuig met kinderen aan boord neerstort.
Alle volwassenen komen om en de kinderen zitten vast op een onbewoond
eiland. Daar organiseren ze zich, maar al snel komt er onenigheid. Ze
maken er een puinhoop van, er vallen doden. Moraal van het verhaal: de
mens zit in zijn aard slecht in elkaar.
Toch geloof ik dat de blik van kinderen op de waanzin van de
volwassenen heel wat ten goede kan veranderen. Ik stel me de volgende
scène voor: Dries Mertens van PSV heeft door een perfecte Schwalbe
een penalty versierd. Door de treffer is PSV kampioen geworden. Maar
het kampioenschap kan pas officieel worden gevierd nadat Mertens
zich heeft onderworpen aan het kindertribunaal. Ik zie, behalve een
mooi format voor reality tv, een prachtige en eerlijke achtervang om de
oneerlijkheid uit de sport te krijgen.
Marcel Rözer
4
| Sport en Bewegen
Opleiding Sport- en Bewegingseducatie nu
mogelijk in driejarig VWO-traject
De opleiding Sport- en Bewegingseducatie (SBE) biedt
VWO-leerlingen een unieke mogelijkheid aan. In
2013-2014 start SBE met een leerroute die speciaal is
ingericht voor VWO-leerlingen. Binnen deze leerroute
doorlopen de studenten hetzelfde onderwijsprogramma
als de reguliere SBE opleiding, maar dan in drie jaar in
plaats van vier jaar. Dit versneld traject is het antwoord
op de vraag om de studiebelasting aan te passen bij het
niveau en de leerstijl en meer VWO-leerlingen binnen de
beroepspraktijk te verwelkomen.
De lente en herfst van een
topsportcarrière: Lars en Anky
In februari 2013 was één van de grootste Nederlandse
sporters aller tijden te gast in het Sportcafé van HAN
Sport en Bewegen. Dressuurrijdster Anky van Grunsven
is drievoudig Olympisch kampioene en bovendien de
Nederlander die de meeste Olympische medailles heeft
behaald in de sportgeschiedenis. Zij werd samen met
SGM-student en skeleton talent Lars Arts geïnterviewd
door Marcel Rözer en de aanwezige studenten. Tot slot
was er de gebruikelijke sportquiz.
Aantal banen in sport en recreatie
neemt nog steeds toe
Lisa, het werkgelegenheidsregister van Nederland, is met
nieuwe cijfers gekomen over de werkgelegenheid in sport en
recreatie. En wat blijkt? Studenten van HAN Sport en Bewegen
zitten gebakken met hun opleidingen. Het aantal banen in de
sector is tussen 2008 en 2012 met liefst 25 procent gestegen!
Brandweerpakken getest
Onlangs heeft HAN SENECA twee verschillende brandweerpakken
uitgebreid getest. Het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) probeert de
brandweerzorg te versterken op het terrein van rampenbestrijding
en crisisbeheersing. In de klimaat neutrale sporthal op het
Universitair Sportcentrum en in de klimaatkamer bij Innosport
simuleerden acht proefpersonen verschillende delen van het
brandweervak in de twee pakken. Een belangrijke uitslag was dat
het protocol van de simulaties aangepast dient te worden om de
meting meer valide te maken. Verder kon worden geconcludeerd
dat de meetmethode een eerste stap is om comfort (thermische
belasting) en ergonomie (hinder) in het certificeringproces van de
pakken op te nemen.
Meer nieuws lezen? www.hansportenbewegen.nl
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
5
Expertiseteam Health & Performance
gezond
presteren
op de werkvloer
Studenten van HAN Sport en Bewegen kunnen hun studie richting geven
door in het derde jaar te kiezen voor een zogenaamd expertisegebied.
Eén van die gebieden is Health & Performance dat zich bezighoudt met
de arbeidsgezondheid binnen bedrijven en organisaties. Centrale vraag:
hoe kunnen bedrijven het beste uit hun personeel halen?
Tom Falk is één van de docenten die binnen dit gebied werkzaam is. ‘Er is
in deze tijd steeds meer vraag naar manieren om personeel beter te laten
functioneren. Dat is niks nieuws, alleen voorheen werd dit vooral gezocht
in betere arbeidsvoorwaarden of financiële prikkels. Voor de fysieke
gezondheid van werknemers werd bedrijfsfitness of lunchwandelingen
mogelijk gemaakt. Maar de wereld is aan het veranderen. Mensen vinden
andere dingen steeds belangrijker. Bijvoorbeeld het gevoel zinvol werk
te doen, werk dat aansluit bij hun passie en drijfveren. Of een betere
balans tussen werk en privéleven’.
Mes
Studenten die voor Health & Performance kiezen, kunnen stagelopen en
onderzoek doen binnen dit vakgebied. Tom: ‘Zo loopt er nu een onderzoek
bij de NS naar het effect van leiderschapsstijlen op het functioneren van
conducteurs en machinisten. Maar ook een behoefteonderzoek onder
ROC-medewerkers op het gebied van vitaliteit. Nieuw is een effectmeting
van meditatie-oefeningen op de stressbeleving van werknemers.’
Niet alleen studenten profiteren van de opgedane kennis binnen
het expertiseteam. Ook bedrijven kunnen gebruik maken van een
aantal diensten. ‘Alle onderzoeksresultaten zijn beschikbaar voor
het werkveld. Daarnaast hebben we voor professionals kortdurende
opleidingen
ontwikkeld
waaronder
bijvoorbeeld
Integraal
Vitaliteitsmanagement. Maar we hebben ook een eigen Mobile Health
& Performance Lab waarmee we op locatie health checks uitvoeren
en de gezondheid van werknemers kunnen meten. Dat doen we nu
bijvoorbeeld al voor het politiekorps in Gelderland. Aan de hand
daarvan kunnen we aanbevelingen doen voor verbetering. Het mes
snijdt aan verschillende kanten. Voor ons een belangrijke bron van
nieuwe kennis, voor studenten een goede leerervaring en voor de
organisatie nieuwe inzichten en adviezen’.
6
| Sport en Bewegen
Tom Falk is als docent en onderzoeker
verbonden aan HAN Sport en Bewegen
(HAN S&B), op het expertisegebied
Health & Performance.
Wilt u weten wat zij voor uw organisatie
kunnen betekenen? Kijk dan op
www.han.nl/seneca.
Tom Falk (voorgrond):
‘Ook bedrijven kunnen
gebruik maken van
onze diensten.’
Beheersen
De HAN heeft voor haar eigen medewerkers het programma
HAN Vitaal ontwikkeld. Tom levert als Tai chi leraar hieraan een
belangrijke bijdrage. ‘Met Tai chi leer ik mensen niet alleen de sport
te beheersen, maar ook het gedachtegoed in hun dagelijkse leven
toe te passen. Dat is te omschrijven in de Chinese zin: wei wu wei,
ofwel: doen door niet doen. Ik vertaal dat als ‘met minder moeite,
meer doen’. Wij zijn gewend veel met ons hoofd te doen en de dingen
rationeel te benaderen. Soms is het beter de kracht van je lichaam te
volgen. Op die manier hoop ik uiteindelijk mensen te stimuleren hun
ware drijfveren te ontdekken’.
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
7
HAN SENECA test politie
‘Gezondheidstesten moeten beter’
Stel je voor, je komt op je werk en mag meteen een trailer in die op de parkeerplaats voor de deur staat. Binnen wordt je
verwelkomd en doorloop je verschillende testen die jouw gezondheid en vitaliteit moeten testen. Zo wordt gekeken naar
jouw lenigheid, reactiesnelheid, lichaamssamenstelling en gehoor. Het overkomt politieagenten in heel Nederland.
Gezondheid en vitaliteit zijn maatschappelijke onderwerpen die
niet alleen te maken hebben met iemands lichamelijk gesteldheid,
maar ook met geestelijke gesteldheid en arbeidsproductiviteit.
Mede vanwege die laatste parameter zijn ook steeds meer bedrijven
betrokken bij de gezondheid en vitaliteit van medewerkers. De
nationale politie is hier een voorbeeld van en HAN SENECA helpt
daarbij. HAN SENECA is het expertisecentrum voor sport, arbeid en
gezondheid van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN).
gezondheid van medewerkers. De reden dat HAN SENECA zich had
ingeschreven voor de aanbesteding is volgens Bastiaans simpel. ‘De
manieren van begeleiden, testen en adviseren in Nederland moet
verbeterd worden. Er worden nog steeds teveel manieren gebruikt
die niet kloppen. Met het binnenhalen van de testresultaten en het
verwerken van deze data kan het expertisecentrum onderzoek doen
en zo zichzelf continu professionaliseren en verbeteren.’
Veel gedoe
Het expertisecentrum heeft inmiddels al de eerste testen bij de
politie gedaan en in de komende periode volgen er weer honderden
agenten. De Periodieke Medische Keuringen (PMO’s) van HAN
SENECA zijn uniek volgens bewegingswetenschapper Vincent
Bastiaans. ‘Met het Mobile Health & Performance Lab kunnen de
tests gewoon voor de deur gedaan worden, wat natuurlijk veel gedoe
bespaart. Bovendien worden de medewerkers getest met het Total
Health & Performance Plan (THP2), een uniek systeem waarbij alle
testen gedigitaliseerd zijn en ook mogelijke interventietrajecten
gebruiksvriendelijk zijn.’ Volgens de onderzoeker vergroot het
digitale testsysteem de betrouwbaarheid en ook wordt de validiteit
zo niet aangetast.
Advies
Nadat de politieagent de testen heeft ondergaan, krijgt hij of
zij vrijwel direct de rapportage met daarin de uitslagen van de
vragenlijst – deze wordt van tevoren ingevuld via een online portaal
– en testen. Tevens wordt, indien nodig, advies gegeven over het
verbeteren van de gezondheid en vitaliteit op bepaalde vlakken.
Hierna wordt eventueel een interventietraject gestart. Ook krijgt
de directie een groepsrapportage met geanonimiseerde resultaten
en adviezen over het verbeteren van de lichamelijke en mentale
8
| Sport en Bewegen
Minicom peti tie
In 2011 deed het expertisecentrum mee aan een Europese
aanbesteding om PMO’s uit te voeren bij de politie.
Samen met ArboUnie en MaetisArdyn werd HAN SENECA
één van de ‘preferred suppliers’. Met deze bedrijven
gaan de verschillende politiekorpsen in Nederland een
minicompetitie in, waarbij er uiteindelijk één preferred
supplier overblijft.
Tot nu toe zijn VTSPN (ondersteunende dienst), regio
Utrecht, Gooi, Vechtstreek en Flevoland en de regio ZuidHolland Zuid met de minicompetitie begonnen, Alle drie
de competities zijn gewonnen door HAN SENECA, wat
betekent dat het expertisecentrum de PMO’s mag uitvoeren.
Kijk voor meer informatie op www.han-seneca.nl
Volle weken
in een paradijs
‘Als je nat wordt, word je ziek.’
Jan Korzilius is verknocht aan zijn geboortestad
Nijmegen. En aan sport. Hij hoefde niet lang na te denken
wat hij na de Middelbare School ging doen. Het werd de
ALO in zijn eigen stad! Natúúrlijk werd hij, de sportfreak,
docent Sport en Bewegen. Hij deed zijn studie met enorm
veel plezier, voetbalde ondertussen bij SV Orion met zijn
vrienden en ging zo nu en dan flink op stap. Zoals een
jongen van zijn leeftijd dat nu eenmaal doet.
Toen er in 2011 een mogelijkheid kwam om op Bonaire stage te gaan
lopen, aarzelde Korzilius niet lang. ‘Ik kwam terecht op basisschool
De Pelikaan en had er een prachtige tijd.’ Hij keerde terug naar
Nederland om af te studeren. In de week van zijn diploma-uitreiking
op de Molkenboerstraat vond hij in zijn mail een vacature. ‘Op
SGB, een scholengemeenschap voor onder meer MBO-onderwijs,
zochten ze een docent Sport en Bewegen. Ik heb niet lang geaarzeld
en stuurde een paar dagen later een mail waarin ik mijn interesse
duidelijk maakte.’
Contacten
Alles zelf doen
Weer een paar dagen later was er het verzoek om via Skype in gesprek
te gaan over de baan. ‘Twintig minuten later was ik aangenomen.’ Hij
lacht. ‘Binnen een week was ik van student in Nederland docent op
Bonaire. Dat ging erg snel.’ Wat meehielp, zo geeft hij grif toe, is de
liefde. Hij leerde zijn vriendin tijdens zijn stage kennen en inmiddels
woont hij met haar samen. ‘Zij geeft les op de Pelikaan.’ Zijn eigen werk
is veelzijdig, maar er komt soms wel erg veel verantwoordelijkheid op
zijn schouders. ‘Ik geef les op SGB, aan CIOS-studenten. Daarnaast
werk ik veel samen met sportorganisaties op het eiland. Al tijdens mijn
stage hebben we een dag georganiseerd waarbij er een complete wijk
werd afgesloten en jong en oud meededen aan activiteiten rondom
sport, bewegen en voeding. Dat was een succes, maar zoiets kost veel
tijd en inspanning. Nu ben ik blij met die contacten en profiteren
mijn stagiaires ervan.’ De weken zijn dus vol in wat hij enigszins
beschroomd een paradijsje noemt. ‘Ik hoor hoe het weer in het voorjaar
in Nederland was… Tja, dan durf ik niet eens te vertellen hoe het hier
is. Mijn vriendin gaat haar duikdiploma’s halen, ik ben begonnen aan
kite-surfen. Het is altijd mooi weer. En als het dat een keer niet is, gaan
de mensen daar op een voor ons Nederlanders intrigerende wijze mee
om…’ Weer begint hij te lachen. ‘Als het al een keer regent, dan blijft
men binnen. Als je nat wordt, word je ziek, luidt het commentaar.’
Als het goed is, blijft hij drie jaar op Bonaire. ‘Ik heb voor die periode
getekend.’ Soms is er lichte twijfel. ‘Drie jaar is best lang. Maar van de
andere kant; ik heb werk, doe veel ervaring op en die pakken ze me niet
meer af. Ik ben de enige docent Sport en Bewegen aan mijn school.
Ik mag en moet alles zelf aanpakken, organiseren, ontwikkelen. We
zijn begonnen op het CIOS met Nivo 2, en daar komen nu ook Nivo 3
en 4 nog bij. Readers, toetsen, er ligt in principe niets voor me klaar.
Ik moet werkelijk alles zelf doen.’ Maar pas op, hij klaagt niet. ‘Ik
leer hier zoveel. Ik ben van de balsporten, daarin kan ik de jongens
en meiden hier wel iets aanleren. Maar dansen bijvoorbeeld… Als je
ziet wat ze kunnen. Verder heb ik jongens in de klas die horen bij de
wereldtop freestyle surfen. Dat is alleen al kicken om naar te kijken.
Daar krijg ik les van.’
Zijn hele verblijf op Bonaire lijkt één mooie droom, ‘Als ik een
rapportcijfer zou moeten geven dan is het een dikke negen. Maar
er is altijd een maar. Op zondagochtend staan mijn vrienden in het
Hollandse rotweer te voetballen op een knollenveld. Dat is eigenlijk
het enige dat ik hier mis; het geouwehoer om niets met mijn vrienden.
Voor de rest is het een inderdaad een prachtig avontuur.’
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
9
wie iets met sport heeft leest sportboeken
IK HEB AL EEN BOEK
In deze rubriek zoomen we in op de beste sportboeken. We kiezen telkens een actueel
sportboek en zoomen in op de Top 10 van beste sportboeken ooit. Daarin recenseren we
dan telkens één boek.
Thomas Braun – Blijven genieten
In zijn eerste grappige boek over wielrennen - ‘Ga toch fietsen’ - schreef
Thomas Braun de kilo’s van zich af. Hij was een dikke veertiger en liet
zijn overtollige gewicht achter op de cols van de Franse Alpen en de
Spaanse Pyreneeën. In Blijven Genieten beschrijft hij zijn deelname aan
de Tour for Life, waarmee geld wordt ingezameld voor onder meer Artsen
zonder Grenzen. 1262 kilometer, door zes landen, in acht etappes.
Michel van Egmond – Gijp
Wie er nog niet gehoord heeft van de bestseller van VI-redacteur Michel
van Egmond die woont op de maan, of die haat voetbal. In beide
gevallen loont het toch om het boek dan maar van iemand te lenen. In de
bestseller beschrijft Van Egmond op briljante wijze het ingewikkelde leven
van ex-voetballer Van der Gijp. De oneindige stroom anekdotes zijn zó
om te lachen, dat ze uiteindelijk tot nadenken stemmen.
Eric Oudshoorn – Meesterknecht
Na het succes van Gijp, probeerden ook andere schrijvers en sporters
eendrachtig een bestseller te schrijven. Eric Oudshoorn deed dat aan de
hand van anekdotes van Gert Jacobs, die na zijn loopbaan ook al bekend
bleef door tv-optredens. Beide heren lieten zien dat er meer nodig is dan
een pen en een grappig verteld verhaaltje uit het verleden.
top 10 In willekeurige volgorde
sportboeken aller tijden
1
Open, de biografie van André Agassi
2 De proloog, Bert Wagendorp
3
Chez Stans, Jan Mulder
4 Wij waren de besten, Auke Kok
5
Sacred Hoops, Phil Jackson
6 Futebol, Alex Bellos
7 Moneyball, Michael Lewis
8 Het Gevecht, Norman Mailer
9 Nadal, biografie van een fenomeen
10 De renner, Tim Krabbé
10
| Sport en Bewegen
Het gevecht
Tik op You Tube ‘Muhammed Ali Speech’ in en
verbaas je over de mix tussen een bokser en een
rapper die je daar ziet. Het is september 1974 en
Muhammed Ali geeft een persconferentie in New
York. Hij gaat in oktober boksen tegen George
Foreman. Niemand geeft een cent voor Ali, die over
zijn hoogtepunt heen lijkt. Bizar genoeg vindt het
gevecht tussen de twee Amerikanen in Zaïre, het
huidige Congo, plaats.
In Het Gevecht beschrijft Norman Mailer ‘The
Rumble in the Jungle’, zoals de beroemdste
bokswedstrijd ooit is gaan heten. Het is literatuur
met een grote L, maar schrik niet: wie iets met
sport of met zijn legendes heeft die gaat dit boek
niet meer wegleggen. Het is een meeslepend epos,
misschien wel het beste sportboek ooit.
HAN SENECA store in nieuwe Runners World Nijmegen
Gezondheid testen
in de hardloopwinkel
In februari opende Runners World een winkel in Nijmegen volgens een geheel nieuw concept. In deze ‘Next
Level’ versie van de sportwinkel kan men niet alleen terecht voor hardloopschoenen en –kleding. Vragen over
bewegen, overgewicht, afvallen of voeding? Ook daarvoor kan je straks een bezoek brengen aan deze Runners
World, met een eigen HAN SENECA store.
rol in de nieuwe winkel. Zo is er een aparte ‘HAN SENECA store’,
waar men terecht kan voor gezondheidsmetingen en advies. Hierbij
wordt onder andere gebruik gemaakt van het moderne Total Health &
Performance Plan (THP2). Met dit systeem is het mogelijk om health
checks uit te voeren, waarbij de resultaten door de HAN gebruikt
worden voor onderzoek.
Training
Van chronisch zieken tot (top)sporters, van werknemers met burnout tot deelnemers aan de zevenheuvelenloop: met bewegings- en
trainingsprogramma’s en voedingsbegeleiding werkt de cliënt samen
met experts aan gezondheid en welzijn. HAN SENECA biedt diensten
aan ten aanzien van gezondheidsbevordering en prestatieverbetering.
Het gaat hierbij bijvoorbeeld om ondersteuning van (groepen)
mensen die hun gedrag of leefstijl willen veranderen.
Zowel mensen die net beginnen met hardlopen als doorgewinterde
hardlopers krijgen ermee te maken. Vragen over hoe je moet
hardlopen, hoe vaak, hoe lang en welk voedsel je het beste kan
innemen. Mocht je van plan zijn om professionele hardloopschoenen
te halen of wil je gewoon graag advies over hoe je gezonder en vitaler
kan leven, dan kan dat nu ook tijdens het winkelen in Nijmegen.
Vitaliteit
In de nieuwe Runners World Nijmegen Next level store word je bij
binnenkomst verwelkomd en doorloop je verschillende testen die
jouw gezondheid en vitaliteit moeten testen. Zo wordt gekeken naar
diverse aspecten die van invloed zijn op de gezondheid en vitaliteit,
zoals lenigheid, reactiesnelheid en lichaamssamenstelling. Als je
vervolgens een jaar later weer wil kijken naar in hoeverre de vitaliteit
verbeterd is, kan dit per aspect bekeken worden. Zo word je ook
gemotiveerd om over een langere periode aan de slag te gaan om jezelf
gezonder en vitaler te maken. Het expertisecentrum HAN SENECA
van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen speelt een belangrijke
HAN SENECA
en. Sport is al
Sport en onderwijs zijn onlosmakelijk met elkaar verbond
en ook voor de
lang een onderdeel van het basis- en middelbaar onderwijs
belangrijker
steeds
k
sport is het onderwijs en daarbij horende onderzoe
ool
Hogesch
de
van
SENECA
HAN
geworden. Het expertisecentrum
met de
k
onderzoe
en
js
onderwi
het
verbindt
n
Nijmege
van Arnhem en
SENECA
sport- en gezondheidswereld. Geert van der Veer is als Hoofd
aspect is dat
nauw betrokken bij de verschillende projecten. ‘Het unieke
door die
en
verbeter
kunnen
teit
wij continu onze kwaliteit en continuï
rlening.’
dienstve
en
k
onderzoe
js,
driehoek van onderwi
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
11
Topsporters naar Papendal
Epke, Herre en Marije
trekken volle zaal
Ongeveer driehonderd studenten en daarnaast nog 250 genodigden. Met meer dan vijfhonderd personen zat Papendal
Sporthal West op vrijdag 1 maart afgeladen vol. Marije Elferink-Gemser werd geïnstalleerd als lector van het nieuwe
HAN-lectoraat Talentherkenning en -ontwikkeling. Hiervoor waren ook Olympisch kampioen Epke Zonderland en
zijn broer Herre naar Papendal gekomen. Dat was ook de studenten niet ontgaan.
Marcel Rözer merkte het als dagvoorzitter van het ochtendprogramma
al aardig op. ‘Dit moet de eerste keer zijn dat er studenten om half tien
in de zaal zitten, terwijl het college pas om tien uur begint.’ Sporthal
West op Papendal was omgetoverd in een grote presentatiezaal, met
een turnbrug in het midden. Toen om iets over tienen werd gestart
met een filmpje dat door de publieke omroep is gemaakt over Epke
en Herre Zonderland, zaten er ongeveer driehonderd studenten in
de zaal.
Geen seks
Nadat Marcel Rözer al meerdere vragen op de twee topturners had
afgevuurd, was het de beurt aan de studenten. Wat at Epke op de
dag van de finale op de Olympische Spelen? Hoe kan hij de studie
Geneeskunde combineren met het leven van een topsporter? Is
Herre nooit jaloers op zijn jongste broertje? Een kleine greep uit
een spervuur aan vragen. Drie kwartier lang stonden de gebroeders
Zonderland in het enige lichte middelpunt in een verder donkere
zaal. Op de gedurfde vraag van een student hoe Epke over seks voor
de wedstrijd denkt, reageert hij nuchter: ‘Ik heb als regel voor mezelf
dat ik voor wedstrijden alleen doe waar ik goede ervaringen mee heb.
Ik heb dat nooit geprobeerd voor een groot toernooi, dus dan kies ik
voor de veiligste optie. Niet doen dus.’ Na de vragenronde werden de
studenten vriendelijk verzocht om plaats te maken voor de genodigde
gasten. Het resultaat: Een volle tribune met gasten en honderden
12
| Sport en Bewegen
Kersverse lector Marije Elferink-Gemser intervie wt Epke
Het expertiseteam Talent Identification & Talent Development doet
onderzoek naar talentherkenning en -ontwikkeling in de sport.
Samen met studenten zoeken onderzoekers naar antwoorden op
vragen zoals waarom het ene talent zich verder ontwikkelt dan het
andere. Kijk voor meer informatie op www.han-seneca.nl
studenten die op de grond van de zaal in spanning aan het wachten
waren op de demonstratie van Epke en Herre Zonderland. Terwijl
Herre de toestellen aan het klaarmaken was, kregen twee studenten
van de ALO de kans om Epke voor het oog van de camera’s van
Omroep Gelderland een paar vragen te stellen.
Dubbele salto
De demonstratie was het meer dan waard om even op de grond te
moeten zitten. Enkele spectaculaire oefeningen passeerden de revue
en de dubbele salto, zoals in het filmpje van TV Gelderland te zien
is, kon ook deze dag niet ontbreken. Na de demonstratie was het de
beurt aan Marije Elferink-Gemser en Tjeerd de Jong, directeur van
HAN Sport en Bewegen. Zij interviewden samen Epke en Herre
Zonderland over hun talentherkenning en -ontwikkeling. ‘Hoe stel
je mensen met talent in staat om die keuze te ontwikkelen?’ De vraag
van Marije geeft Epke aanleiding om ook de studiekeuze en -vrijheid
te benadrukken. ‘Je merkt dat de universiteit minder f lexibel is qua
lesprogramma. Dat moet je dus goed plannen met je studieadviseur.
Maar zolang die met je meedenkt is het wel mogelijk een f lexibel
programma samen te stellen’, aldus Epke Zonderland. Ook voor de
studenten in de zaal had hij een advies: ‘Besef bij je studie dat je zelf
verantwoordelijk bent voor de keuze die je maakt. Je zult dus ook
commitment voor die keuze moeten hebben en het zo mooi mogelijk
voor jezelf moeten inrichten.’
Nadat Epke en Herre Zonderland waren vertrokken, was het de beurt
aan Marije Elferink-Gemser. Uiteindelijk draaide deze dag ook om
haar installatie als Lector Talentherkenning. Ook de gebroeders
Zonderland hadden het belang van onderzoek naar Talentherkenning
en -ontwikkeling al aangegeven. ‘Door dit soort onderzoek wordt
het gemakkelijker nieuw talent te zoeken en te herkennen.’ Marije
benadrukt tijdens haar installatie hoe belangrijk het is om talenten de
ruimte te geven. ‘Het plezier moet voorop blijven staan.’ Vervolgens
zouden de ouders, het onderwijs en het kind zelf moeten ontdekken
waar het talent ligt. ‘Het gaat erom dat kinderen het beste uit zichzelf
kunnen halen. Of dat uiteindelijk leidt tot een Olympische Spelen of
dat het leidt tot het spelen in het derde van de zaterdagcompetitie,
maakt dan niet uit.’
V.l.n.r.: Directeur Tjeerd de Jong, Herre en Epke Zonderland
en lector Marije Elferink-Gemser
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
13
Het sporthart van...
In ‘Het sporthart van…’ komen medewerkers en studenten van HAN Sport en Bewegen aan het woord over sporten
waar hun hart sneller van gaat kloppen. Sommigen zijn topsporter, sommige doen het puur omdat ze het leuk vinden.
Maar één ding hebben ze gemeen: sporten is een belangrijk onderdeel van hun leven. Marcel Rözer interviewde een
negental over hun passie voor bewegen.
14
| Sport en Bewegen
‘s
s Ochtens afzien en in d
Nienke Vos – docente
‘Ik heb van jongs-af-aan geschaatst. Ik ging erbij wielrennen en
langzamerhand heeft dat het schaatsen verdrongen. Ik vind het socialer.
Toen ik ging studeren ben ik bij Mercurius, de studentenwielervereniging
gaan fietsen. Tegenwoordig fiets ik met vriendinnen of met reünisten van
Mercurius. Mijn moraal is niet zo sterk, maar als ik fit ben kan ik lang
in het wiel blijven. Het mooist vind ik het om te fietsen in onbekende
gebieden; de Alpen, of nog beter Mallorca. ’s Ochtends afzien en in de
middag chillen op het strand.’
’s Ochtends afzien en
in de middag chillen’
Johan Cobussen – docent
‘Mijn nadeel is dat ik in alle sporten wel min of meer goed was. Dat klinkt
opschepperig, maar zo is het niet bedoeld. Ik deed vroeger aan tennis en voetbal.
Die sporten heb ik doorgrond. Een tennisbal precies goed raken, daar word ik blij
van. Ik kon partijen verliezen, maar had toch het gevoel van winst als ik een paar
keer een perfecte slag had. Ik doe nog aan aikido, ik fiets op de mountainbike en
doe binnenkort mee aan een Viking Run, een loop over twintig kilometer met
hindernissen.’
‘Twintig kilometer
met hindernissen’
Erik Mol – docent
‘Mijn vader was profvoetballer. Lang geleden, bij Alkmaar’54. Dus het
was logisch dat ook ik ging voetballen. Maar al snel bleek ik me meer
aangetrokken te voelen tot honkbal. Waarom? Ik vind het, meer dan voetbal,
een individuele teamsport. Soms ben je echt alleen aan de beurt, en andere
keren moet je het vooral samen doen. De kick? Spectaculaire vangballen.
Dat was mijn écht mijn ding.’
‘Spectaculaire vangballen.
Dat was écht mijn ding’
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
15
Het ultieme gev
Het sporthart van...
Martijn Kamper - docent
‘Het ultieme gevoel
van gewichtloosheid’
‘Mijn passie is een bijzondere manier van duiken. Wrakken ontdekken
en riffen exploreren op plaatsen waar slechts weinigen kunnen komen
en we manta’s en haaien in hun natuurlijke omgeving treffen. Verder
doe ik aan grotduiken. Het ultieme gevoel van gewichtloosheid, het
ervaren van absolute stilte, de zwartheid van het donker versus de
contrasten ontstaan door belichting. Op plaatsen te komen die door de
mens nog niet ontdekt zijn. De mogelijkheid om onder water in een
berg te zijn. Of midden in de jungle fossielen en gangenstelsels uit
de oudheid te zien, druipstenen te aanschouwen die zich miljoenen
jaren geleden hebben gevormd. Het is elke keer niets minder dan een
avontuur onder water.’
Pim Lenderink – student ALO
‘Spieren als
ballonnen’
‘Ik doe aan ‘een vorm van’ bodybuilden. Ik ben gefascineerd door wat je
kunt bereiken als je je lichaam traint en de juiste voeding gebruikt. Dat
vertaalt zich bij mij in het gewicht wat je éénmalig kunt tillen. Dat heet
bankdrukken. Ik kom aan de 160 kilo, dat is niet spectaculair, landelijk
gezien. Maar in mijn sportschool in Ede ben ik de beste. Haha. Mensen
vragen me vaker wat er nou zo leuk aan is om aan die gewichten te hangen.
Het is fijn om je grenzen te verleggen. En verder geeft het een lekker gevoel.
Mijn spieren voelen als ballonnen na een training. Het is licht en toch ook
stevig. Bij hardlopers heb je de ‘runners-high’, daarmee kan ik het heel goed
vergelijken.’
Jimmy Koenen – student SBE
‘Controle over
jezelf’
16
| Sport en Bewegen
‘In Nederland begin je als jongetje natuurlijk met voetballen… Maar ik niet.
Samen met wat vriendjes ging ik op teakwondo. Ik vond het direct leuk, maar
zag wel op tegen de trainingen. Die waren erg zwaar. Ik ben nu geblesseerd,
mijn kruisband en meniscus in het rechterknie waren aan gort. Maar na
mijn revalidatie wil ik verder in deze sport. Ik zat op landelijk niveau en wil
daar graag verder. Wat er zo leuk is aan teakwondo? Je krijgt controle over
jezelf. Niet alleen fysiek, maar ook tussen de oren. Ik heb er in mijn verdere
leven veel profijt van.’
voel van gewichtloosheid
‘Spieren als ballon
Rinske Bakker – studente ALO
‘Ik ben als achtjarige begonnen met turnen en niet meer gestopt. Ik was
niet supertalentvol, maar heb wel twee keer aan een NK meegedaan. Ik
ben nu twintig en mijn knie speelt op. Dat is jammer, want ik vind het
nog zo leuk. De sport zelf, maar ook het sociale aspect. Ik ben inmiddels
een van de ouderen, maar kan het met de jonkies prima vinden. Het
leukste aan turnen is de complexiteit ervan. Je moet een beweging
aanleren, doorgronden en als het dan allemaal lukt zoals je het wilde, dan
geeft dat een kick.’
‘Het leukste is de
complexiteit’
Rumi Buren – student ALO
‘Ik heb op het CIOS in Arnhem gezeten en een docent daar ging met ons
raften. Hij was instructeur en leerde ons hoe je zo’n raft bestuurt. De sport
had me direct te pakken. Ik heb veel getraind in Zoetermeer en op het NK
in Zuid Frankrijk zijn we in 2009 zesde geworden. Het mooie aan raften is
de samenwerking met vijf anderen. Je bent allemaal stuurman, maar moet
wel dezelfde kant op. Het is een lastige sport, maar wel heel leuk.’
‘Het mooiste is de
samenwerking’
Anthony Oosterlaag - student SGM
‘Van jongsafaan ben ik gefascineerd door actiehelden; Arnold
Schwarzenegger. Ik heb lang aan vechtsport gedaan, maar op een
gegeven moment moest ik kiezen. Ik vind bodybuilden leuk, omdat het
een leefstijl is. Ik train zes keer per week, best zwaar, maar het echte
werk vind in de keuken plaats. Mijn dieet, havermout, rijst, noten, vis
en veel groente, is erg belangrijk. Ik hoop dat ik als personal trainer en
voedingsadviseur straks mijn geld kan verdienen. Dan lopen hobby en
werk perfect in elkaar over.’
‘Mijn dieet - havermout, rijst, noten,
vis en veel groente - is erg belangrijk’
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
17
Masterstudenten doen onderzoek in Korea
‘Met sport de wereld
verbeteren’
In 1988 vonden in Zuid-Korea de Olympische Spelen plaats. Sinds
dat jaar heeft het land enorme ontwikkelingen doorgemaakt. Hebben
de Olympische Spelen hier een grote invloed op gehad? Een groep
masterstudenten ging in maart naar Zuid-Korea om met eigen ogen
te zien welke rol sport speelt in de Zuid-Koreaanse samenleving.
Kasper Bakker was er als coördinator ook bij en hij schrijft hieronder
een monoloog over zijn ervaringen.
‘De Olympische spelen van 1988 zijn belangrijk geweest voor
de ontwikkeling van Zuid-Korea. Deze hebben gefungeerd als
katalysator voor onder andere de maatschappelijke welvaart en
economische ontwikkeling, het opende de poort naar het westen.
Het was een van de eerste grote gebeurtenissen waarin de Koreanen
een structurele samenwerking aangingen met het westen. Een
keerpunt in de geschiedenis; het opende deuren voor handel en
samenwerking. Na de spelen stond Korea voor het westen opeens
op de kaart. Korea was toen al ver op het gebied van technologische
ontwikkeling. De toepassing van nieuwe en hoogstaande manieren
van tijdsmetingen en monitoring tijdens de spelen bood een
prachtig podium om hun voorsprong op dit gebied aan de rest
van de wereld laten zien. Het is een mooi voorbeeld hoe sport
technologie en economie kunnen samen komen.’
Focus
‘De Olympische Spelen kom je nog overal tegen in Seoul. Ook de
Olympische winterspelen, die in 2018 georganiseerd zullen worden
18
| Sport en Bewegen
in Pyeongchang, zie je nu al in het straatbeeld. We hebben diverse
organisaties bezocht, zoals de KNSU en Yong-In University. Deze
universiteiten hebben de focus om topatleten op te leiden in sporten
waar mogelijk Olympische medailles in behaald kunnen worden.
Zoals Daehoon Lee, de zilveren medaillewinnaar Taekwondo van
de OS in Londen. Hij studeert aan de Yong-In University. Opvallend
was dat beide universiteiten zich profileren met de hoeveelheid
Olympische medailles die zij behaald hebben, wat één van de eerste
dingen was die bij beide universiteiten verteld werd.’
Kritisch
‘De interessante bezoeken volgden elkaar in hoog tempo op. Zo
zijn we bij KISS langs geweest, een overheidsinstantie die zich richt
op onderzoek binnen de topsport. Dit bezoek was op zichzelf al
erg interessant. Tijdens gesprekken later op de dag met ‘gewone’
Koreanen bleek dat er wel kritisch wordt gekeken naar de hoeveelheid
geld die naar dit instituut gaat. Mensen stelden zich vragen over de
balans tussen overheidsuitgaven die puur naar de topsport gingen
en de uitgaven voor de voor breedtesport en andere vormen van
bewegingsstimulering. Een vraagstuk waar we het in ons eigen
land ook dikwijls over hebben. Dit soort momenten lieten zien dat
de wisselwerking tussen enerzijds de ‘formele’ bezoeken en de
‘informele’ contacten met de Koreaanse bevolking leiden tot meer
inzicht in het systeem en het denken rondom sport en bewegen in
Korea.’ ‘Voor mezelf heb ik de belangrijkste opbrengsten van de
studiereis op een rijtje gezet.
Masterstudenten worden beoordeeld op de maatschappelijke
waarde van hun afstudeerproject. Mike Baalmans en Evelien
te Rietstap zijn twee van die studenten. Ze leggen uit welke
maatschappelijke doelen zij zichzelf gesteld hebben.
‘Gymleraren opleiden met een brede
maatschappelijke missie’
Mike Baalmans, hogeschooldocent Hanzehogeschool Groningen
Mijn lijstje
• De leereffecten van een dergelijke studiereis zitten
n
niet zozeer in het zien van andere of betere maniere
hoe met sport en bewegen kan worden omgegaan. Het
zit hem vooral in de bewustwording van je eigen
systeem en de ‘keuzes’ die we hier als maatschappij
of werkveld in gemaakt hebben. Door het zien van
alternatieven worden aspecten van je eigen systeem
‘opties’ en niet meer een absolute waarheid. Het rekt
dus je eigen kaders op en maakt je flexibeler in je
manier van denken en handelen.
• Vooral de combinatie van formeel en informeel
contact met de landelijke bevolking leidt tot
inzichten/indrukken die je niet meer vergeet. De
persoon lijke touch en de emotie die je meekrijgt,
maakt dat je dingen in ander perspectief gaat zien.
Het inter-persoonlijke contact met de bevolking
is een grote leererva ring. Het discussiëren met de
bevolking over vraagstukken die je bezig houden en
de combinatie van formeel en informeel maakte het
een waardevolle reis.’
‘Ik ben binnen de Hanzehogeschool verbonden aan de Academie voor Lichamelijke Opvoeding. (ALO) en als ALO willen we onze studenten voorbereiden op de huidige en toekomstige bewegingscultuur. Ik onderzoek in mijn afstudeerproject welke veranderingen nodig zijn in ons curriculum om gymleraren op te leiden die verder kijken dan het gymlokaal van hun school. Deze professionals kunnen een verbindende rol spelen tussen school, sportvereniging en wijk. Zij zijn degenen die via sport iets kunnen bereiken voor de school, maar ook voor de wijk waarin die school staat, voor de stad waarin die wijk ligt, enzovoort. We willen hun blik naar buiten richten.’
‘Je kunt mensen op veel manieren
gelukkig maken met sport’
Evelien te Rietstap, sportconsulent gemeente Nijmegen
‘Ik richt me op kwetsbare groepen in de samenleving en mijn
uiteindelijke doel is om ieder zijn eigen geluk te laten vinden in sport.
Vanuit Sportservice Nijmegen verbind ik partijen met elkaar die door
inzet van sport een gezamenlijk doel willen bereiken. Een vereniging, een school en fysiotherapeuten die allemaal iets voor dikke kinderen willen doen bijvoorbeeld. Die verbind ik met elkaar en ik zorg ervoor dat er een stabiele en duurzame samenwerking ontstaat. Door sportieve projecten gaan die kwetsbare groepen meer en beter participeren en krijgen ze meer oog voor hun omgeving. Voor mijn masterthese verken ik nu de mogelijkheden om alle Nijmeegse basisscholen tot sportieve gezonde scholen te maken. Door deze master heb ik straks de tools om een vaag idee om te zetten in een haalbaar plan voor Sportservice Nijmegen, dat ook nog eens wetenschappelijk onderbouwd is.’
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
19
Stage bij EYOF2013
‘'Je hoeft niet altijd
binnen de lijntjes
te kleuren'’
Zijn sollicitatiebrief voor een stage bij NOC*NSF leverde SGM-er Tom Froon geen uitnodiging voor een gesprek op.
Maar via HAN-docent Jelle Schoemaker kon hij toch aan de slag bij een project waar zijn passie ligt: de organisatie
van het European Youth Olympic Festival (EYOF). Dit evenement zal plaatsvinden van 14 tot 19 juli 2013 in Utrecht
en Tom is aangesteld om zoveel mogelijk tickets te verkopen.
‘Evenementen hebben altijd al mijn belangstelling gehad. En dit
is natuurlijk een prachtig sportevenement’, aldus Tom Froon. ‘We
verwachten straks 2700 Europese atleten, verdeeld over negen
Olympische sporten. Het liefst zou ik bij alle onderdelen van de
organisatie betrokken willen zijn, maar mijn hoofdopdracht is om
een marketingplan te schrijven en uit te voeren voor ticketing.
Dat betekent dat ik promotieacties ga opzetten met sportbonden,
verenigingen en betrokken partijden als de de Nationale Sportweek
20
| Sport en Bewegen
en de Achmea High Five Challenge. Ik ben dus veel op pad en kan
daardoor ook mijn netwerk flink uitbreiden. Zo zijn we bijvoorbeeld
in gesprek met de Efteling. Ik heb al een idee om op alle entreetickets
van de Efteling een kortingsbon voor het EYOF af te drukken’.
Wennen
Een stageperiode brengt vaak grote verandering in het dagelijkse
leven van een student. Tom: ‘Het is inderdaad even wennen.
‘Het is inderdaad even
wennen. Vaste werktijden,
samenwerken met
professionals, andere
omgangsvormen. Maar je
leert er een hoop van.’
Vaste werktijden, samenwerken met professionals, andere
omgangsvormen. Maar je leert er een hoop van. Wat ik bij vakken
als marketing & sportbusiness geleerd hebt, kan ik nu in de praktijk
toepassen. Ik leer ook veel van mijn collega’s. Wij werken in een open
ruimte met allemaal mensen van verschillende organisaties die hier
tijdelijk aangesteld zijn. Zo loopt hier de ene keer de wethouder van
Utrecht binnen, de andere keer zit ik naast toernooidirecteur Pieter
van den Hoogenband’.
Tot slot geeft hij ook nog een advies aan alle studenten die nog gaan
stagelopen: ‘Kies niet steeds voor de makkelijkste weg, het is juist
goed om ook eens buiten de lijntjes te kleuren. En doe vooral iets wat
je ècht leuk vindt, want dan ben je het meest gemotiveerd er iets van
te maken en kun je iets toevoegen aan de stageorganisatie’.
Toekomst
Tom weet nog niet zeker wat hij na deze stage gaat doen: ‘Eerst
natuurlijk het laatste jaar waarin ik ook een afstudeeronderzoek ga
doen. Daarna hoop ik een goed beeld te hebben van wat ik verder
wil. Praktijkgericht bezig zijn of toch meer beleidsmatig. Maar
waarschijnlijk ga ik na SGM nog verder studeren. Ik ben dan pas 21
en ik wil zoveel mogelijk kennis opbouwen voordat ik ga werken’.
Wil jij als vrijwilliger werken
tijdens dit evenement?
Kijk dan op de website
www.utrecht2013.com
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
21
Noorse onderzoekster HAN Sport en Bewegen
Kennis overdragen
daar leer ik zelf ook van
Nog maar 25 jaar is ze en twee jaar geleden al maakte Kristin Jonvik de overstap van haar
geboorteland Noorwegen naar Nederland om te gaan werken bij HAN Sport en Bewegen.
Daar is ze nu docent/onderzoeker binnen het expertisegebied Sports & Exercise Nutrition. Ze
houdt zich bezig met onderwijs, onderzoek en dienstverlening binnen het thema sportvoeding.
Kristin: ‘Als wetenschapper is het mijn uitdaging om opgedane kennis binnen voeding en
diëtetiek niet alleen in praktijk te brengen maar ook over te dragen. Ik leer zelf ook veel van de
tips en feedback van studenten’.
Ze begon met onderzoek naar het verbruik van koolhydraten op
hoogte. ‘We hebben bij HAN SENECA een hoogtekamer ingericht
die precies de omstandigheden op een hoogte van 2500 meter
simuleert. Daar meten we allerlei processen zoals bijvoorbeeld
het verbruik van koolhydraten. Aan de hand daarvan kunnen
we betere adviezen geven aan sporters die op hoogte moeten
presteren’.
Vrouwenvoetbal
In haar jeugd gold Kristin als talent in het Noorse
vrouwenvoetbal. Maar toen ze 19 was koos ze voor een carrière
in de wetenschap omdat de topsport niet te combineren viel
met een universitaire studie. Sinds januari is ze terug in de
topsportwereld, dit keer als voedingsdeskundige en adviseur
van het Nederlands Watersport Verbond. ‘Ik ben al meteen
met de Nederlandse zeilploeg mee geweest op trainingskamp
op Mallorca om te observeren hoe er nu met voeding wordt
omgegaan. In bepaalde perioden van het jaar wonen de sporters
meer in een hotel dan thuis. Het is dan belangrijk om goed op
het voedingspatroon te letten en daar verantwoord mee om te
gaan. In deze sport is het gewicht van de zeiler een belangrijk
aspect. Je kunt wel snel gewicht verliezen maar daar mag
bijvoorbeeld geen spiermassa voor verdwijnen. Mijn opdracht is
om hierin te adviseren en te begeleiden’.
Ontwikkeling
Sinds kort is Kristin ook verbonden aan de paralympische
zwemploeg en ze sluit niet uit dat daar in de toekomst nog meer
22
| Sport en Bewegen
KRISTIN JONVIK
sporten bij komen. Ze is namelijk, net als meer collega’s van HAN
Sport en Bewegen, ook verbonden aan het voedingsteam van
NOC*NSF. ‘Via deze weg een bijdrage leveren aan de prestatie en
de ontwikkeling van de sport, dat is het allermooiste. En dat ook
nog doen met iets dat je leuk vindt, wat wil je nog meer’.
Kristin Jonvik is als docent/onderzoeker verbonden aan
HAN Sport en Bewegen op het expertisegebied Sports &
Exercise Nutrition. Alle onderzoeksresultaten zijn via het
expertisecentrum HAN SENECA beschikbaar voor bedrijven en
organisaties. Kijk voor meer informatie op www.han.nl/seneca
en www.hansportnutrition.nl
De opgedane kennis en ervaring in het werk voor sportbonden en
het onderzoek wil ze graag gebruiken binnen de minor Sport en
Voeding, waar ze één van de docenten is. ‘Het mooie is dat we de
studenten van deze minor overal bij betrekken. Bijvoorbeeld door
excursies, gastcolleges en adviesopdrachten. Zij komen op die
manier dicht bij de beroepspraktijk en mogen meedenken over
oplossingen en adviezen bij veel verschillende sporten’.
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
23
24
| Sport en Bewegen
Tri Movere
één
jaar!
Zolang mogelijk aan een spijkerbroek hangen of een
toernooitje bierpongen. Zomaar een greep uit de
activiteiten van HAN Sport en Bewegen studievereniging
Tri Movere. De vereniging groeide in haar eerste jaar
naar een ledenaantal van boven de 200. Om nog meer
leden te interesseren voor een lidmaatschap werden
begin februari de Tri Movere dagen georganiseerd in
de aula op de Molkenboerstraat. Tijdens deze dagen
hingen er twee spijkerbroeken aan het plafond. Het
principe is simpel: wie kan er het langst aan blijven
hangen. Waar de meeste SGM-ers al snel af haakten,
was de strijd tussen ALO en SBE goed merkbaar.
Een SBE-team ging er uiteindelijk met de trofee vandoor. En SBEstudenten bleken ook in de kroeg goed uit de voeten te kunnen.
Het toernooi bierpongen, waarbij pingpongballetjes in bierglazen
gestuiterd moeten worden, werd ook door hen gewonnen. Naast
het organiseren van deze ludieke activiteiten, legde Tri Movere ook
contacten met andere sportstudieverenigingen. Zo werd in maart
de InterALO georganiseerd in N.E.C. stadion De Goffert. Tijdens
deze dag voor alle ALO-studieverenigingen verzorgden adjunctdirecteur Joris Hermans en docent Jasper de Greef presentaties over
HAN Sport en Bewegen en het expertiseteam Talentontwikkeling.
Na een rondleiding door het stadion en een heerlijke lunch werd
er vergaderd over onderwerpen als samenwerking, communiceren
en gezamenlijke evenementen. Een dag die door alle aanwezigen
positief beoordeeld werd en die Tri Movere op de landelijke kaart
van studieverenigingen heeft gezet.
Voor meer info kijk je op www.trimovere.nl
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
25
SGM-alumnus Teun Aalbers over studie, onderzoek en Canada
‘Ze spreken wel Engels,
maar alleen als ze je mogen’
Het ene moment hoor je als 21-jarige tot de eerste lichting afgestudeerden van Sport, Gezondheid en Management (SGM)
en het andere moment doe je een PhD in Montréal, Canada. Teun Aalbers vertelt over zijn passie voor de praktische kant van
het doen van onderzoek, de Franse Canadezen en het ‘Friesland van Canada’.
Zonder technologische ontwikkelingen vaart niemand wel. En dus is Skype
het instrument dat gebruikt wordt om Teun Aalbers te zien en te spreken,
terwijl hij zich op 5588 kilometer van Nijmegen bevindt in Montréal. Rond
half drie ’s middags, Nederlandse tijd, is het daar half 10 in de ochtend.
Normaal gesproken is het tijdsverschil zes uur, maar omdat de zomerklok
in Montréal een week eerder is ingegaan dan in Nederland, zijn het er
op het moment van het interview maar vijf. ‘Daardoor zijn er al heel
wat afspraken misgelopen, want ik wist het zelf ook niet’, reageert Teun
lachend.
nog niet wilde werken. Het zat al in mijn hoofd om verder te studeren en
ik had altijd wel affiniteit met Bewegingswetenschappen.’ En dus trok de
afgestudeerde SGM’er naar Groningen om daar die studie te gaan volgen,
maar helemaal gemakkelijk was dat niet. ‘Ze zeiden vanuit Groningen
destijds dat SGM een goede vooropleiding was, maar mijn achterstand
op het gebied van bijvoorbeeld anatomie was gewoon zo groot, dat ik er
harder voor heb moeten werken.’ Waar het overgrote deel van Teun z’n
lichting SGM’ers begon met werken, behaalde hij zijn Master diploma in
drie jaar tijd in de meest noordelijke studentenstad van ons land.
Groningen
PhD onderzoek
In 2006 ontving Teun op 21-jarige leeftijd zijn Bachelor diploma en hij had
nog geen idee wat hij wilde gaan doen. ‘Het enige dat ik wist, was dat ik
Van Nijmegen naar Groningen is binnen Nederland misschien een grote
verandering. Maar het is een heel wat kleinere stap dan van Nijmegen
26
| Sport en Bewegen
‘Of je nu in Montréal
zit of in Parijs, ik
zou het de huidige
studenten allemaal
aanraden.’
naar Montréal. En om het nog wat ingewikkelder te maken, was er eerst
nog een tussenstap in Maastricht. ‘Ik was in Groningen geïnteresseerd
geraakt in de academische wereld. Het doen van onderzoek beviel me wel
en toen kwam ik ook op het idee van een PhD onderzoek. Daar ben ik in
Nijmegen mee begonnen in 2010. Bij een PhD onderzoek is het belangrijk
om initiatief te tonen en om internationale contacten op te doen, niet in
de laatste plaats vanwege de subsidies. En tijdens een summer school in
Maastricht in 2011 maakte ik die contacten, waardoor ik nu hier zit’, legt
Teun uit vanachter zijn computer op de McGill University.
Dementie
Brain Aging Monitor (BAM), dat is het online leefstijlinterventie
instrument waar Teun zijn onderzoek over doet. BAM moet er voor zorgen
dat mensen op latere leeftijd geen dementie krijgen, zoals Alzheimer en
Parkinson. ‘Door de stijgende levensverwachting krijgen steeds meer
mensen in welvarende landen dergelijke hersenziektes op latere leeftijd.
Los van dat het verschrikkelijk is voor de mensen en hun omgeving, kost
het ook heel veel geld. Uit onderzoek blijkt dat een gezonde leefstijl leidt
tot gezondere hersenen op latere leeftijd.’
Teun vertelt bevlogen over het online systeem dat hij momenteel vertaalt,
zodat het ook in Canada ingezet kan worden. Via internet zijn mensen
gemakkelijk bereikbaar en toegankelijk, waardoor het ontwikkelde
systeem gezien wordt als een bruikbare interventie om de leefstijl van
mensen tussen 40 en 65 jaar te verbeteren. ‘Tijdens dit tweejarige project
wordt het systeem ook gekoppeld aan een hersenmeting, zodat er hopelijk
resultaten te zien zijn. Een meting over langere periode is natuurlijk nog
interessanter, want op de lange termijn kan het een enorme kostenbesparing
opleveren voor de gezondheidszorg’, aldus de SGM alumnus.
Leerzaam
Wat voor de meeste studenten van de ALO, SBE en SGM nog een vraag is,
daar weet Teun het antwoord al op. Want hoe is het nu eigenlijk om voor
zo’n langere periode in een totaal verschillende omgeving te leven aan de
andere kant van de wereld? Teun: ‘Een nieuw leven opstarten in een ander
land en dus een andere cultuur kost veel tijd en energie, maar het is wel
heel leerzaam.’ Heeft hij dan geen spijt dat hij tijdens zijn studie niet een
internationale stage heeft gedaan? ‘Spijt is een groot woord, maar ik zou
het nu wel hebben gedaan. Je leert heel veel over jezelf en over anderen,
je maakt nieuwe vrienden en je moet je leren aanpassen aan je omgeving.’
Canada en Nederland zijn niet eens zo verschillend, zou je denken.
Allebei westerse landen, welvarend en ook de culturen lijken wellicht
niet zo te verschillen. Maar niets is minder waar volgens Teun. ‘Het zit
hem vooral in het feit dat heel veel Fransen hier naar toe emigreren. In
Quebec, de provincie waarvan Montréal de grootste stad is, is Frans de
enige officiële taal. De Franssprekende mensen in de provincie kunnen
vaak wel Engels, maar sommige willen dat uit principe niet. Pas als
ze je kennen en ze mogen je, kunnen ze opeens wel Engels.’ De SGM
alumnus heeft geleerd ermee om te gaan. ‘Of je nu in Montréal zit of
in Parijs, ik zou het de huidige studenten allemaal aanraden. Maar het
moet wel vanuit jezelf komen.’
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
27
Duitse Saskia Müller over haar land, studie en dromen
Van Berleburg
naar Kranenburg
Nederlandse studenten die hun gehele studie in Duitsland volgen. Je
hoort het niet zo vaak. Andersom is echter een ander verhaal. Saskia
Müller is één van de vele Duitse studenten die hun volledige studie in
Nederland volgen. In een openhartig interview vertelt deze studente
Sport, Gezondheid en management (SGM) waarom ze hier studeert en
hoe het haar bevalt.
Berleburg, op een half uurtje rijden van Winterberg, heet het plaatsje waar
Saskia opgroeit. Toen ze in de dertiende klas van de Abitur (middelbare
school) zat, moest ze een vervolgopleiding kiezen. In de eerste maanden
van 2012 bedacht ze dat Fysiotherapie wel wat voor haar zou zijn, maar
dat ze dit wel in Nederland wilde studeren. ‘In Nederland is de opleiding
veel praktischer’, licht Saskia toe. Toen ze zich op de laatste dag voor
de deadline van Studielink wilde inschrijven, kwam opeens Sport,
Gezondheid en Management in beeld. ‘Ik wist er nog eigenlijk niet zoveel
van af, maar ik wilde toch liever wat doen met management in combinatie
met sport en bewegen. Die combinatie was voor mij dus ideaal.’
Wonen in Duitsland
Nadat Saskia zich had ingeschreven, is ze zich gaan verdiepen in de studie
die haar stond te wachten. De open dag in juni in Nijmegen moest daar
aan bijdragen. ‘Maar er waren geen Duits sprekende studenten. Martijn
van Aarle (teamleider SGM, red.) kon wel redelijk Duits en hij stelde mij
ook enkele vragen over wat ik precies wilde. Omdat ik me al wel had
ingeschreven, maar nog niet zoveel kon vertellen over de opleiding, denk
ik niet dat ik een goede indruk heb achtergelaten’, grapt de studente.
Een studie in Nijmegen en daar bovenop het bruisende studentenleven.
Je zou denken dat het voor de Duitse genoeg reden is om een kamer in
Nijmegen te zoeken. Maar in plaats van de Fuik of café Van Buren moet
28
| Sport en Bewegen
Saskia het doen met de plaatselijke kroeg in Kranenburg, een klein dorpje
niet ver over de grens. ‘De Duitse studiefinanciering ontvang ik alleen
als ik in Duitsland woon, vandaar ook dat veel Duitsers die in Nijmegen
studeren daar wonen. Bovendien is het ook veel duurder om hier te
wonen en het is moeilijker om iets te vinden.’ Daarom woont Saskia met
vier anderen in een studentenhuis vlak over de grens en dat bevalt haar
tot nu toe goed: ‘Gelukkig heb ik hele leuke huisgenoten en kunnen we
goed met elkaar over weg. Dat maakt het ook een stuk gezelliger en dus
minder erg om in Kranenburg te wonen.’ De studente SGM vindt het bij
feestjes leuk als er Nederlandse en Duitse studenten zijn, maar dat gaat
door de afstand vaak niet. ‘Wij gaan wel naar Nederland, maar andersom
‘De studie en alles eromheen is
zelfs nog een stuk leuker dan ik
had verwacht. Ik ben ook echt blij
dat ik voor SGM gekozen heb.’
‘In Nederland
is de opleiding
veel praktischer’
gebeurt dat natuurlijk niet. Laatst was er toevallig een Nederlandse
medestudent wel naar een feestje in Kranenburg gekomen en dat was
dan ook top!’
De Nederlandse taal
Wat tijdens het interview opvalt is dat Saskia, op een licht accent na,
vlekkeloos de Nederlandse taal beheerst. Duitse studenten die op
de HAN komen studeren, moeten eerst een taalcursus Nederlands
volgen, aangezien het lesprogramma ook in onze eigen taal is. ‘In de
zomer van 2012 heb ik in zes weken de taalcursus gevolgd. Het is veel
makkelijker om Nederlands te leren voor een Duitser dan bijvoorbeeld
Frans. Alleen zijn er voor sommige woorden geen directe vertalingen
naar het Duits dus dat maakt het soms moeilijk om over mijn studie
te praten tegen familie’, aldus Saskia in de Meet & Greet ruimte op de
Molkenboer, waar het interview plaatsvindt. Makkelijker dan Frans of
niet, het blijft knap hoe deze studente SGM in negen maanden bijna
perfect Nederlands praat.
De studie
Een belangrijke vraag is hoe de studie Saskia bevalt. Ze reageert direct
enthousiast: ‘De studie en alles eromheen is zelfs nog een stuk leuker
dan ik had verwacht. Ik ben ook echt blij dat ik voor SGM gekozen heb.
Twee huisgenoten doen fysiotherapie en die zijn ook wel enthousiast,
maar ik zit vanwege het managementgedeelte nu toch beter op mijn
plek.’ Het enthousiasme over de opleiding en het studeren bij HAN
Sport en Bewegen straalt er vanaf bij de Duitse. Dat ze sinds kort ook
ambassadeur is, bevestigt dat beeld nogmaals. Haar eerste ‘klus’ was
een regionale bijeenkomst in Kleef, waar ze namens HAN Sport en
Bewegen informatie gaf over de opleidingen aan Duitse middelbare
scholieren.
Volgens Saskia is er bij de oosterburen veel enthousiasme voor sporten beweegopleidingen. ‘In het middelbare schoolprogramma kunnen
ze tegenwoordig ook kiezen voor sport en gezondheid en steeds meer
scholieren vinden dat zo leuk, dat ze hier ook in willen doorstuderen.
In Duitsland zijn de vervolgstudies vooral theoretisch, terwijl de
opleidingen hier dus veel meer op de praktijk gericht zijn. Daarom
is het steeds interessanter om in Nederland te studeren.’ Ook in de
komende jaren is de SGM-studente van plan om haar landgenoten als
ambassadeur te informeren over het studeren in Nijmegen. Totdat ze
stage gaat lopen. ‘Dan zou ik graag naar Curaçao of Nieuw-Zeeland
willen. Dat lijkt me echt fantastisch!’ Dan moet ze wel weer aan haar
Engels gaan werken. ‘Doordat ik nu Nederlands heb geleerd, ben ik
Engels een beetje kwijtgeraakt.’
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
29
WAAR LEIDEN WIJ VOOR OP
30
WAAR LEIDT HAN SPORT EN BEWEGEN VOOR OP?
Sport, Gezondheid en Management (SGM)
Leraar Lichamelijke Opvoeding (ALO)
De SGM’er is een professional die werkzaam kan zijn als
sportmanager, leefstijlbegeleider of als adviseur voor gezond leven
en bewegen. Hij is een specialist in de werelden van sport en
gezondheid.
Een docent sport en bewegen begeleidt leerlingen in verschillende
onderwijscontexten. Dat doet hij op wetenschappelijke
onderbouwde wijze en heeft daarbij ook aandacht voor een gezonde
leefstijl en voor talentontwikkeling in de breedste zin van het woord.
Sport- en Bewegingseducatie (SBE)
Masteropleiding
De SBE’er ontwikkelt en begeleidt sport- en bewegingsactiviteiten
die mensen in bijzondere omstandigheden helpen om beter te
functioneren. Het kan gaan om mensen met een beperking,
bewoners in probleemwijken, maar ook recreanten en toeristen.
De Master Sport- en Beweeginnovatie beantwoordt aan de
professionaliseringsbehoefte. Het programma van deze Master is
gebaseerd op het innovatieproces: van het eerste, onderzoekende
begin tot het daadwerkelijk invoeren en zelfs winstgevend maken
van een vernieuwing. Tijdens deze Master leert u hoe u succesvol
innoveert binnen de sector sport en bewegen.
| Sport en Bewegen
HAN SENECA biedt naast genoemde opleidingen diverse cursussen aan.
Coaching
Management
- Basistraining tot leefstijlcoach
- Begeleider Actieve Leefstijl
- Basistraining Empoweren zelfmanagement bij chronisch zieken
- Sportpsychologie en mentale training
- Introductie Health & Performance @ Work
- Health & Performance @ Work
- Manager Actieve Leefstijl
- Sportmanagement
- Integraal Vitaliteitsmanagement
Economie
Voeding
- Sport en economie
- Sporttoerisme
- Sportdiëtetiek
- Sport en voeding
- Voeding en duursport
- Voeding en krachtsport
- Voedingssupplementen in de sport
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen |
31
Stel je voor
Sanne Wevers
Sanne is topturnster, eerstejaars studente ALO, 21 jaar en
woonachtig in Oldenzaal. Ze komt uit een echte turnfamilie.
Tweelingzus Lieke turnt ook aan de top, haar vader is hun coach
en moeder was voorheen ook trainster.
Hoe gaan jullie daar in het gezin mee om?
‘Eigenlijk heel normaal. Dat mijn vader ook mijn coach is, vind ik een
meerwaarde. Ik heb een heel goede band met hem, hij kent mij als geen
ander. Aan mijn zus heb ik ook veel steun. We proberen allebei zo goed
mogelijk te worden en elkaar daarbij te helpen.’
Wat is er zo leuk aan turnen?
‘Turnen is mijn passie en een sport waar heel veel afwisseling in zit. Het
is uitdagend om met iets bezig te zijn waar je goed in bent. Ik heb een
enorme drive om elke dag hard te werken om beter te worden in wat ik doe.
In tijden van blessures kan het soms wat moeilijker zijn, maar ik heb nooit
het idee gehad om ermee te stoppen.’
Je bent pas laat aan de ALO begonnen?
‘Op de HAVO heb ik een aantal periodes alles opzij gezet voor het turnen.
Tussendoor heb ik ook nog gewerkt als combinatiefunctionaris. Dat is
goed geweest voor mijn ontwikkeling. Je wereld wordt vergroot door met
andere mensen samen te werken. Het is goed om uit je comfortzone te
komen en jezelf op verschillende vlakken te ontwikkelen. Ik ben daardoor
een opener mens geworden.’
Hoe bevalt de ALO tot nu toe?
‘Heel goed. We hebben een leuke klas met allemaal mensen die iets met
sport hebben. We hebben veel lol, de sfeer is goed. Ik heb tot nu toe
alle vakken in één keer gehaald. Nu volg ik het vak anatomie wat ik heel
interessant vind. De combinatie met turnen is soms wel zwaar. Ik heb wel
een topsportregeling maar het is elke keer weer puzzelen. Doordat ik alle
lessen op Papendal volg, scheelt dat voor mij wel reistijd. Toch ben ik vaak
van zes uur ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds in de weer.’
Wat doe je over 4 jaar?
‘Dan ben ik net terug van de Olympische Spelen in Brazilië en heb ik
mijn ALO-diploma. Wat ik dan precies ga doen weet ik nog niet, maar
mijn voorkeur ligt bij defensie. Ik heb daar iets mee, misschien is het de
mentaliteit of de band met sport. Vroeger wilde ik altijd helikopterpiloot
worden, maar dat kan niet vanwege mijn lengte.’
Waar ben je trots op?
‘Dat ik in 2010 tijdens het WK een nieuw element op de balk heb uitgevoerd.
Een dubbele pirouette met één been op horizontaal. Dat had nog niemand
in de wereld gedaan. Inmiddels gaat dit element de wereld rond als ‘de
Wevers pirouette’. Dat is best bijzonder.’
‘De Wevers pirouette
heb ik eigenlijk voor
de fun bedacht’

Download Report