Pater Hugo Hinfelaar m.afr. Toespraak Ama Dag 17-09-2014. Lieve aanwezigen. 1/ Inleiding Heerlijk om U vandaag op deze AMA-dag te mogen toespreken. Allereerst een korte persoonlijke introductie. Als Missionaris van Afrika (Witte Pater) vertrok ik in 1957 uit Nederland en werd na een jaar studie in Schotland, gezonden naar het Afrikaanse land Zambia, toen nog Noord-Rhodesië geheten. Vanaf 1960 tot aan 1964 was ik persoonlijk betrokken bij een godsdienstige burgeroorlog in het Noorden van het land. Ik zag toen vrouwen met hun baby’s op de rug letterlijk in de kogels vliegen. Deze ervaring is voor mijn verdere missionaire leven bepalend geweest. ‘Als dit het resultaat is van de verkondiging van het Evangelie’ dacht ik ‘dan is er iets fout met onze missionaire aanpak’. Na de viering van de onafhankelijkheid riep de eerst President Dr. Kenneth Kaunda, een zoon van een dominee, de missionarissen en zendelingen van alle denominaties bij elkaar en vroeg ons, ja gaf ons de opdracht het Evangelie, de blijde boodschap van Jezus Christus in de grootst mogelijke eenheid en met inachtneming van de plaatselijke cultuur te gaan prediken. Dit werd zo veel mogelijk getracht en men zegt dat dit één van de redenen zou kunnen zijn dat het land in oktober van een halve eeuw van welvaren, eenheid en vrede heeft kunnen genieten. Als lid van AMA beschouw ik het als een taak om samen met de andere leden deze missionaire ervaringen over te dragen aan volgende generaties. Vandaag gaan we vragen of U ons daarmee zou willen helpen. 2/ De spiritualiteit levend en levendig houden Het thema van deze AMA-dag is: ‘De spiritualiteit levend en levendig houden’. Meer persoonlijk zou ik liever willen zeggen: Onze missionaire spiritualiteit levendig houden met het doel om het enthousiast over te kunnen dragen aan de volgende generaties. Deze spiritualiteit van een ieder van ons is beïnvloed door het contact met de mensen, die we tijdens ons jarenlange verblijf in de zogenoemde missielanden hebben ontmoet. Ons Westers Christendom kwam in aanraking met de lokale spirituele tradities van het Zuiden. Er ontstonden botsingen, we maakten fouten, we probeerden een dialoog aan te gaan, en er was ook een wederzijdse verrijking. Dit opent nieuwe perspectieven bij onszelf maar ook bij de overdracht van de Missionaire Traditie aan de volgende generaties. Het doel van deze lezing, van deze dag, is om de parel van uw persoonlijke missionaire spiritualiteit naar boven te halen om dit te kunnen overdragen aan alle mensen met een missie in het algemeen en in het bijzonder aan de toekomstige medewerkers van Mensen met een Missie. Ik zeg ‘persoonlijk’, dus niet zozeer de spiritualiteit van uw orde, congregatie, sociëteit of stichting want dat kunnen we op het website lezen maar uw eigen spiritualiteit, uw eigen geestelijke verrijking, die U ontvangen hebt tijdens uw verblijf in ‘het Zuiden’. Want velen van U zullen beamen wat een missionaris zei bij zijn terugkeer naar zijn geboorteland. ‘Ik heb meer ontvangen dan gegeven’. Het antwoord op de soms zo spottende vraag ‘Heb je veel zieltjes bekeerd?’ is: 'Ik heb meer geleerd dan bekeerd'. En nu is de wedervraag van vandaag: ‘Wat hebt U in die jaren geleerd...''? 3/ Paus Franciscus: Een duidelijke missionaire opdracht We zijn er allen van bewust dat er iets bijzonders , iets hoopgevends is gebeurd tijdens het laatste conclaaf. Toen de nieuwe Paus lachend naar buiten kwam en de wereld goede dag wenste en de zegen vroeg van de aanwezigen op het St. Pieters-plein, waren velen van ons geëmotioneerd. Hier was een religieus, een Jezuïet, die het voorbeeld van Franciscus van Assisi wilde volgen. Hij kwam uit de zogenaamde derde wereld, uit het Zuiden, iets wat sinds de tiende eeuw niet meer gebeurd was. In het Nederlandse jargon zouden we hem wellicht een allochtoon noemen. Van het begin af aan vroeg Paus Franciscus ons om het profetische programma van de verkondiging van het Evangelie zonder schroom waar te maken. Hij spreekt over een vernieuwde boodschap en (ik haal aan uit de encycliek Evangelii Gaudium): ‘De missieactiviteit vormt ook nu nog de grootste uitdaging van de kerkgemeenschap. Wat zou er gebeuren wanneer we deze woorden werkelijk serieus nemen? En zich kerend tot zijn mede-religieuzen zei hij “God vraagt van ons het nest dat onze roeping omsluit, te verlaten met de intentie om gezonden te worden”'. Het charisma van de missionaire religieuzen is geen fles met gedestilleerd water en het religieus leven is geen schuilplaats van een complexe wereld.. We moeten aanwezig zijn in de existentiële marges van het bestaan” Dit is ook vandaag op ons – hier op de AMA-dag – gericht. We verheugen ons over zijn missionaire aanpak . We worden uitgedaagd om ons missionair potentieel over te dragen aan een jongere generatie en het dus niet onbenut te laten. 4/ Het overdragen van onze specifieke missionaire ervaring. Zoals zo velen van U, ben ik het grootste gedeelte van mijn leven ‘in de missie’ geweest zoals dat heette. Ik kwam in Zambia (toen nog Noord-Rhodesië), tegen het einde van de jaren vijftig om de Katholieke Kerk te planten en zo het Evangelie, de blijde boodschap van het Rijk Gods, te brengen. Na het Tweede Vaticaanse Concilie ging men steeds meer de leer van de Kerk aanpassen en begrijpbaar maken aan de religieuze cultuur van de mensen. Er werd ons veel vrijheid gegund in de Liturgie, de Verkondiging, de Moraal, in feite in de hele pastorale benadering. Als Westerlingen hebben we fouten gemaakt, er waren ook de nodige mislukkingen, maar over het algemeen werden we getuigen van een jonge kerkgemeenschap, werkten mee aan de vestiging van een meer internationale Kerk, een meer Katholieke Kerk. Nu zijn we teruggekeerd naar ons geboorteland. Kunnen wij nu hier niet getuigen van wat we gezien en wat we meegemaakt hebben ? Zojuist zei ik dat onze nieuwe Paus hier in Nederland een allochtoon genoemd zou worden. Zijn wij teruggekeerden missionarissen eigenlijk ook niet allochtonen? Hebben wij dan niets bij te dragen aan de soms zo benauwde Katholieke Kerk in Nederland? 5/ Het overdragen van onze persoonlijke spiritualiteit Graag wil ik U deze morgen een wijze aanduiden waarmee U uw missionaire spiritualiteit kan overbrengen aan een volgende generatie. En dat is uw persoonlijke spiritualiteit naar boven brengen aan ons, leden van AMA, en aan de medewerkers van Mensen met een Missie, zodat wij uw verhaal als het ware door kunnen vertellen aan jongere missionaire werkers. Ook zij willen zich inzetten voor internationale samenwerking vanuit onze 'Missionaire Traditie’ als een bron van inspiratie waardoor de kiem wordt gelegd voor grotere maatschappelijke veranderingen. Want U leerde luisteren, was ervan overtuigd dat het geloof in de blijde boodschap een bron van geestelijke kracht was, dat ontwikkeling gedijt bij religieuze bezieling, dat het werk was van een lange adem waar men veel geduld en uithoudingsvermogen moest hebben, en ook dat het werk grensoverschrijdend was waarbij eigen overtuigingen soms gerelativeerd moesten worden. De ontmoeting en de overdracht was wederkerig want God was er al lang voor de komst van de missionarissen. En zo zeiden velen van ons na hun terugkeer : ‘Ik heb meer ontvangen dan gegeven. Geestelijk ben ik met hen voor altijd verbonden geworden. Ik heb meer geleerd dan bekeerd’. Graag zouden wij, de leden van de AMA-groep iets van het kapitaal daarvan deze middag willen ontvangen Nogmaals we vragen u dus vandaag om ons te helpen met deze overdracht niet zo zeer op een wetenschappelijke wijze, maar de ervaringen die U persoonlijk beleefd hebt tijdens uw missionaire werk. En daar gaarne het geestelijk aspect van. Want dat is het summum wat we aan onze medewerkers kunnen aanbieden. Zonder een degelijke spirituele fundering bouwen we inderdaad op zand, zoals Christus al zei. De vraag is vooral welke bijdrage heeft uw verblijf in de zogenaamde missielanden geleverd aan uw persoonlijk geestelijk leven? Hoe is uw gedrevenheid tijdens die jaren als het ware opgewaardeerd, geactiveerd door het contact met de mensen? Nogmaals de grootste bijdrage van de religieuzen is - en zal altijd zijn – onze spiritualiteit. Het is als de Bijbelse parel, de schat in de akker van het dagelijkse leven Zonder dat is ontwikkeling inderdaad een bodemloze put. En dat wil de volgende generatie , bestaande uit leken, graag vandaag van U horen. 6/ Hoe gaat dit gebeuren? 1. Deze morgen als voorbeeld de introductie van Father Peter John Pearson. Hij vertelt over de verrassende actuele rol die zijn spiritualiteit vervult bij zijn uitleg van het Katholiek Sociaal denken aan de Christenen in Zuid Afrika. 2. Deze middag. Na onderverdeling in groepen een discussie over wat U tijdens uw verblijf ‘in de missie’ van de mensen geleerd hebt in die jaren. Hoe heeft de ontmoeting met de lokale spirituele tradities uw geestelijk leven beïnvloed? 7/ Conclusie Het is niet het einde van een tijdperk? Nee, we zijn nooit te oud? We moeten onze roeping nooit als beëindigd beschouwen, maar onze geestelijke erfgoed blijven doorgeven. Wij oude mensen met onze witte haren hebben net als al onze jonge mensen onze opgaven, een taak, zelfs wanneer we ziek en zwak zijn. Dank U voor uw aandacht.