start
Nieuwsbrief
Nr 94
december
2014
 website amsterdamse vrouwengroep
 website raad voor levensbeschouwingen en religies te amsterdam
De Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam (RLRA) en de
Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA zetten zich in voor goede onderlinge
menselijke verhoudingen in de stad en willen een sterk geluid laten horen tegen
onverdraagzaamheid en angst.
De Raad en de Amsterdamse Vrouwengroep willen een bindende schakel zijn tussen
mensen van verschillende levensovertuigingen en actieve gesprekspartners voor
organisaties, die zich bezighouden met nieuwe inzichten op dit gebied.
De Amsterdamse Vrouwengroep brengt vrouwen met elkaar in contact, om in een
informele sfeer kennis te nemen van de levensopvattingen, spiritualiteit en zingeving
van de ander. De Vrouwengroep wil daarmee het gevoel van eigenwaarde van
vrouwen versterken, opdat vrouwen met behoud van eigen identiteit, zelfbewust en
krachtig kunnen deelnemen aan de samenleving.
Raad voor Levensbeschouwingen en Religies (RLRA)
De Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA
www.amsterdamsevrouwengroep.nl
1
INDEX
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag in Amsterdam Oost ...................................................... 4
Amsterdam, maandag 1 december van 13.00 tot 15.00 uur ................................................................................ 4
Ontmoeting & Verdieping op de Vrijdagmiddag in Amsterdam West ......................................................... 6
Amsterdam, vrijdag 5 december van 13.30 – 15.30 uur ........................................................................................ 6
Verslag Wonderen doen met weinig geld > de Amsterdamse Vrouwengroep met ProFor ....................... 7
Verslag Crowdfunding Spirituele Centra > de Amsterdamse Vrouwengroep met de Nieuwe Poort ....... 8
De vrouwelijke icoon van de maand = Tera de Marez Oyens ..................................................................... 12
Rust op de vlucht naar Egypte – Onthulling van de wandschildering van René van Tol ....................... 13
Amsterdam, zondag 30 november, aanvang 16.00 uur ....................................................................................... 13
Ontmoet! – Zoek je inspiratie? - nieuw initiatief in Amsterdam Slotervaart ............................................. 13
Amsterdam, zondag 7 december vanaf 11.30 uur (inloop 11.00 uur)................................................................ 13
Organisatie cultureel diner............................................................................................................................. 14
Amsterdam, zondag 7 december, aanvang 18.00 uur ......................................................................................... 14
MUZIEK & BEZINNING in de feestmaand december 2014 .......................................................................... 15
Westerkerk, Prinsengracht 281, 1016 GW Amsterdam .................................................................................. 15
Dominicuskerk, Spuistraat 12, 1012 TS Amsterdam ..................................................................................... 15
Nassaukerk, De Wittenkade 111, Amsterdam................................................................................................... 16
Concertgebouw, Concertgebouwplein 10, 1071 LN Amsterdam................................................................. 17
De Nieuwe Poort, Claude Debussylaan 2-8 - Viñoly Zuidas, 1082 MD Amsterdam ................................ 18
Oosterkerk, Kleine Wittenburgerstraat 1, 1018 LS Amsterdam ................................................................... 19
Obrechtkerk - Onze Lieve Vrouw van de Allerheiligste Rozenkrans.......................................................... 19
De Krijtberg – Rooms Katholieke Kerk, Singel 448, 1017 AV Amsterdam ............................................... 19
Amstelkerk, Amstelveld 10, 1017 JD Amsterdam............................................................................................ 20
Muziektheater - Nationale Opera & Ballet, Amstel 3, 1011 PN Amsterdam .............................................. 20
Muziekgebouw aan ’t IJ, Piet Heinkade 1, 1019 BR Amsterdam.................................................................. 20
De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102, 1053 WP Amsterdam........................................................................ 20
Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, 1011 WB Amsterdam ...................................................................................... 20
Hermitage, Amstel 51, Amsterdam...................................................................................................................... 21
Noorderkerk, Noordermarkt 48, 1015 NH Amsterdam.................................................................................... 21
Paradiso, Weteringschans 6-8, 1017 SG Amsterdam..................................................................................... 21
Joods Historisch Museum – Verborgen geschiedenis van Joden in Nederlands Indië .......................... 22
Amsterdam, tot en met 8 maart 2015 ..................................................................................................................... 22
INGEKOMEN .................................................................................................................................................... 22
Theologe Eleonora Hof: “De basis is zo diep en zeker”................................................................................ 22
Christelijke spiritualiteit: tussen traditioneel geloofsleven en hedendaags zinzoeken ........................ 25
Zingeving en zakelijkheid op de Zuidas............................................................................................................. 27
Welkom bij Amsterdam Dialoog - Impressie van de Dag van de Dialoog 7 november 2014................ 28
2
↑
Shalom - Salam alaikum - Vrede!
3
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag in Amsterdam Oost
Amsterdam, maandag 1 december van 13.00 tot 15.00 uur
UITNODIGING
voor
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag
Uw gastvrouwen, Gerrie en Inica, leden van de Amsterdamse Vrouwengroep,
nodigen u van harte uit voor een ontmoeting tot ‘geestelijke voeding’ op
maandagmiddag 1 december *
Zo ziet de middag eruit:
13.00 uur : Ontvangst met koffie/thee/versnapering
13.15 uur: Een persoonlijke noot inbrengen
13.30 uur : Welkomstwoord, (huishoudelijke) mededelingen en inleiding tot:
de film van Thich Nhat Hanh over zijn bezoek aan India,
alwaar hij onderricht heeft gegeven.
14.50 uur: Feedback
14.55 uur: Vaststellen programma voor maandagmiddag 5 januari 2015
15.00 uur: Afsluiting
* Locatie: Buurtcentrum Oosterpark, Derde Oosterparkstraat 159, 1092 CW Amsterdam;
020-462 0340 - rolstoelvriendelijk – begane grond
tramlijn 3 en 7: halte OLVG (Onze Lieve Vrouwe Gasthuis), 4 minuten lopen
tramlijn 9: halte Wijttenbachstraat, 10 minuten lopen of tramlijn 3 of 7 halte: OLVG
metro en sneltram: station Wibautstraat, 12 minuten lopen
aanmelden bij:
Gerrie: 020-690 2378 ; e-mail: [email protected]
Inica: 06-118 70 772 ; e-mail: [email protected]
↑
4
Ontmoeting & Verdieping op de Vrijdagmiddag in Amsterdam West
Verslag van de Ontmoeting & Verdieping op 7 november
in Buurtcentrum De Tagerijn door Carola Goodwin, gespreksleider
Op 7 november was de Dag van De Dialoog in
Amsterdam en elders in Nederland.
Omdat deze dag van dialoog samenviel met de
vaste dag als 1e vrijdagmiddag van de maand
voor Ontmoeting & Verdieping in De Tagerijn,
werd besloten voor
deze middag een dialoogtafel te
maken met als thema:
“Waar Sta jij voor Op?”
We maakten kennis met de dames van de Stichting Dian. Dian is een stichting die Indonesische
vrouwen bijstaat en ondersteuning geeft waar nodig. Ank en Carola hebben beide vrouwen ontmoet
bij de lezingen van SPE; zij willen graag netwerken met andere vrouwenorganisaties. Ze komen uit
Amsterdam Oost en hebben daarom ook belangstelling voor de 1e maandagmiddag in Oost. Naast
Annelies en andere regelmatige deelneemsters was ook de voorzitter van de Amsterdamse
Vrouwengroep – Ank - met haar echtgenoot Han aanwezig, die zeer geïnteresseerd bleek.
Het was interessant om te zien hoe de aanwezigheid van Han als man zijnde aan het gesprek een
ander karakter gaf. Zijn geformuleerde gedachten en overwegingen gaven een extra dimensie aan
het ronde tafelgesprek. De insteek voor deze vrijdagmiddagen in De Tagerijn is juist de ontmoeting
met mannen en vrouwen als gemengde gespreksgroep. Deze mogelijkheid willen we zoveel als
mogelijk stimuleren door daar uiting aan te geven.
Met een dialoog tafel krijg je specifieke vragen en – wat is gebleken – brengt de dialoog op gang.
Daartoe gaf deze vrijdagmiddag van ontmoeting & verdieping zeker een verrijkende ervaring mee
naar huis; we hebben weer veel van elkaar geleerd. Iedereen bedankt voor de aanwezigheid.
De volgende ontmoeting is op vrijdag 5 december om 13.30 uur > zie hiernaast.
5
Ontmoeting & Verdieping op de Vrijdagmiddag in Amsterdam West
Amsterdam, vrijdag 5 december van 13.30 – 15.30 uur
Annelies – gastvrouw, Carola – gespreksleider,
beiden van de Amsterdamse Vrouwengroep en
Anneke Janse – Maatschappelijke Dienstverlener ABC Alliantie De Baarsjes
nodigen u van harte uit voor de 4e ontmoeting in De Tagerijn * op
vrijdagmiddag 5 december
Zo ziet de middag eruit:
13.30 uur : Ontvangst met koffie/thee/versnapering
Welkomstwoord, (huishoudelijke) mededelingen
Een persoonlijke noot inbrengen, indien gewenst
14.00 uur : Thema > Wie inspireert jou, waarom en hoe?
Deel met anderen de mensen die je inspireren, waarom, wat voor invloed
heeft dat op jouw leven? Breng iets in in dit gesprek - misschien een gezegde
van die persoon - dat je delen kan. Hierover wisselen we met elkaar van gedachten.
15.00 uur : Feedback
tot
Vaststellen programma voor vrijdagmiddag 2 of 9 januari 2015
15.30 uur : Afsluiting
* Locatie: Buurtcentrum De Tagerijn, Balboastraat 18, 1057 VW Amsterdam
- rolstoelvriendelijk - tramlijn 7 en 13 halte Marco Polostraat (paar minuten lopen)
6
Er zijn geen kosten aan verbonden. Bent u nieuwsgierig geworden? Bel dan >
Carola Goodwin: 020-694
694 5222 of Anneke Janse: 06-5759
06
5970
De bijeenkomsten worden georganiseerd door:
De Amsterdamse Vrouwengroep > www.amsterdamsevrouwengroep.nl
ABC-West > www.abc-west.nl/DeBaarsjes
west.nl/DeBaarsjes
↑
Verslag Wonderen doen met weinig geld > de Amsterdamse Vrouwengroep met ProFor
Verslag “Wonderen doen met weinig geld”
25 oktober 2014
In het ‘VEC’, Vrouwen Emancipatie Centrum
in het SouthEast gebouw in Amsterdam Zu
Zuidoost
Hoe houd ik geld over om
leuke dingen te blijven
doen, is het motto van deze zaterdagmorgen. De workshop wordt
gegeven door Lucia Martis,, directeur en al jaren de grote voortrekker
van Profor, Bureau voor Samenlevingsopbouw. www.profor.nl
14 Vrouwen,
rouwen, heel verschillend van leeftijd, cultuur en geloofsovertuiging, doen mee met de workshop.
De eerste opdracht is: kijk eens in je portemonnee. De meesten hebben een kleine portemonnee met
wat handgeld
ndgeld en dan schrik ik, dat ik altijd al mijn pasjes in mijn portemonnee heb. Oef! Bij een
beroving ben ik alles kwijt. Zo, dat moet dus anders. Een groot aantal van de cursusleden hebben hun
paspoort, betaalpassen en creditkaarten apart in een mapje en sommigen
sommigen niet. We zijn allemaal wel
voorzichtig en stoppen het geld goed weg. Dit is dus al een heel leerzaam begin.
Wat kan je allemaal overkomen wanneer je in financiële moeilijkheden komt?
komt? Lucia waarschuwt om
deze situatie te vermijden. Zij kent hele moeilijke
moeilijke situaties, die ontstaan door bijvoorbeeld uit
uit- huiszettingen en beslagleggingen, waar geen rekening wordt gehouden met kinderen en huisgenoten. Wat
weet ik van financiële regelingen, schuldhulpverlening en de mogelijkheid om gebruik te maken van
allemaal verschillende regelingen, om extra geld te krijgen?
krijgen Het kan mij ook overkomen. Er zijn zoveel
landelijke en plaatselijke financiële regelingen. Je moet het allemaal wel zelf opzoeken en aanvragen.
Het is een tijdrovende en vaak moeilijke klus. Het
Het vraagt veel aandacht en daar heb ik eigenlijk niet zo
veel zin in, maar…. Het levert wel veel op. Huursubsidie, zorgtoeslag enz. Ook bij belastingen is nog
veel voordeel te behalen. Je kan als je daar financieel recht op
hebt, gratis een ID kaart aanvragen.
gen. Er is een nieuwe wet, waar bij
huishoudens met inwonende kinderen of familie inkomsten worden
afgetrokken van hun uitkeringen. Jongeren worden hierbij verplicht
al hun geld af te staan aan hun ouders. Hoe ga je hier mee om?
De sfeer is ontspannen en
n open en er wordt veel gelachen. Na een
korte pauze schrijven we voor onszelf op een formulier wat onze
on
inkomsten zijn en wat er maandelijks uitgaat. Ja, dat weet ik wel
maar al schrijvende is het toch wel spannend. Kom ik uit aan het
eind van het formulier.
ier. Op internet zijn dergelijke formulieren te
vinden. Het helpt om dit maandelijks te doen om overzicht te
krijgen en te houden.. Waar blijft het geld en waar zou je op kunnen
bezuinigen? Met verzekeringen? Energie? Dagelijkse
boodschappen? Lucia vertelt, dat het afsluiten van een
begrafenisverzekering echt noodzakelijk is. De begrafenis in het
7
buitenland kost veel geld, dat weet men wel. Maar ook een begrafenis of crematie in Nederland kost
veel geld. Meer dan je denkt. Daar je moet dus niet op bezuinigen.
bezuinigen
Vervolgens gaan we met elkaar bedenken, hoe we zelf op onze uitgaven kunnen bezuinigen. Er liggen
zoveel mogelijkheden om de uitgaven te verminderen. Dit vraagt creativiteit. Waar haal je de energie
vandaan? Geldzorgen maken je ziek. Je slaapt slecht. Zorgen
Zorgen en stress maken je futloos en mat.
Je gemoedstoestand is belangrijk bij het uitgeven van geld.
Wanneer je de moed opgeeft, of het helemaal niet meer ziet
zitten, kan het gebeuren dat je de post niet meer open maakt
en rekeningen niet meer betaalt. Het gaat dan van kwaad tot
erger. Open altijd brieven van officiële instanties.
Je kan je focussen op positieve dingen. Het is leuk als het lukt
om geld over te houden. Er kwam een hele lijst met tips die per
e-mail
mail aan de deelnemers verzonden worden. E
En… er zijn er
vast nog veel meer. We kunnen elkaar hierbij veel helpen.
Na de workshop is er als verrassing een lunch. De
sinaasappelsap en karnemelk zijn vergeten, maar thee en
water is ook goed. Lekkere verse broodjes, salades en hapjes
maken een blije, gezellige lunch die voor 20 personen slechts
35 euro heeft gekost.
Wonderen doen met weinig geld is op veel manieren te bereiken.
We hebben besloten, dat er een cyclus van workshops komt. We
gaan ons er samen in verdiepen om met weinig geld toch een gelukkig en blij leven te kunnen leiden.
Bijvoorbeeld:
Hoe kunnen we voor elkaar met eenvoudige, dagelijkse dingen het leven opfleuren?
Waar worden we in het dagelijks leven blij van? En hoe kunnen we dit met weinig geld realiseren?
Waar halen we onze energie, ons plezier en onze hulp vandaan? Familie? Vrienden? Onze religie?
Hoe zien we onze toekomst?
We willen hier samen over nadenken en uitwisselen vanuit ons eigen leven.
We hopen elkaar gelukkiger te kunnen maken, met meer vertrouwen
vertrouwen in de toekomst.
6 november 2014, Ank Veenstra
>>>
Verslag Crowdfunding Spirituele Centra > de Amsterdamse Vrouwengroep met de Nieuwe Poort
De Nieuwe Poort ‘huis van
ontmoeting en inspiratie’
8
30 oktober 2014 hadden 5 bestuursleden van de Amsterdamse
Vrouwengroep een workshop Crowdfunding voor Spirituele Centra in het
hoofdkantoor van de ABN-AMRO.
Voorafgaande aan de workshop gebruikten we de lunch in het restaurant
van 'De Nieuwe Poort'. Dit huis van ontmoeting en inspiratie ligt tussen de
immense bankgebouwen en advocatenkantoren in het bruisende
economische hart, de Amsterdamse Zuidas. Het restaurant is een onderdeel
van het inspiratiecentrum De Nieuwe Poort. We werden ontvangen bij de
deur zoals daar gebruikelijk is. Het geweldige restaurant, het motto is "Voedt
eerst het lichaam voor je de geest voedt", is een verademing om daar te zijn.
Twee pianisten speelden afwisselend op twee vleugels. Echt een plek voor
ontmoeting. De muur van de trap naar het centrum hangt vol met
inspirerende foto`s.
Na de lunch kregen we een presentatie over het werk van 'De Nieuwe poort'.
Wat het eerst opvalt wanneer je op de eerste etage komt, is de weldadige
rust. Er zijn overal mooie stille plekken om te werken. Tijdens de presentatie
raakten we steeds meer onder de indruk van dit centrum.
De Nieuwe Poort, gelegen aan de Claude Debussylaan, opende september
2013 de deuren. Ds. Ruben van Zwieten, predikant van de Thomaskerk aan
de Prinses Irenelaan, is de initiatiefnemer. Een initiatief wat ooit begon met
een idee voor een stiltecentrum en leerhuis rondom de Bijbelse en andere
verhalen, is in een jaar uitgegroeid tot een plek voor bezinning, zingeving en inspiratie voor
iedereen. Wat dit centrum inhoudt, verwoorden de medewerkers beter dan ik. Daarom heb ik
stukjes overgenomen van hun website.
De Nieuwe Poort
In een wereld waarin het zakelijke de boventoon voert, hebben we tegelijk behoefte aan reflectie,
verdieping en ontmoetingen die ons nader tot elkaar brengen, om zo het beste uit onszelf te halen.
De Nieuwe Poort is een huis voor ontmoeting en inspiratie, in het hart van het zakelijke Amsterdam
Zuidas, open voor iedereen. Met onderscheidende horeca, unieke plekken om te werken,
en programma’s, lezingen en debatten op het gebied van persoonlijke groei en maatschappelijk
engagement.
De Nieuwe Poort werd in 2013 opgericht door predikant-ondernemer Ruben van Zwieten en is een
voortzetting van Zingeving Zuidas.
Doelstelling
De stichting heeft ten doel om de samenleving menselijker te maken.
Zij tracht dit doel te bereiken door het aanbieden van programma´s, lezingen en debatten op het
gebied van zingeving, onderscheidende horeca en unieke plekken om te werken.
De droom
Een ontmoetingsplek in het hart van de Zuidas, waar mensen elkaar en zichzelf leren kennen,
waar ze dienen en vieren. Die droom is sinds september 2013 werkelijkheid geworden aan de
Claude Debussylaan 2-8. De Nieuwe Poort wil je aanzetten tot reflectie op levensvragen en je
laten nadenken over je rol in de samenleving. Andere mensen ontmoeten en de taal van de
verbeelding spelen hierbij een belangrijke rol.
9
De Pijlers
Betrokken
Je kunt als toevallige voorbijganger De Nieuwe Poort bezoeken en deelnemen aan activiteiten.
Maar De Nieuwe Poort wil ook aan een gemeenschap van mensen bouwen, die een dragende
kern van De Nieuwe Poort vormt. Deze mensen bouwen samen verder aan De Nieuwe Poort,
maar daardoor net zo goed aan zichzelf. Het idee is dat mensen op verschillende manieren
betrokken kunnen zijn, en iedereen is op zijn manier even welkom.
Activiteiten
Voor de een zal De Nieuwe Poort een ‘leerhuis’ zijn (ter verdieping), voor de ander een ‘huis der
hulpe’ (voor vrijwilligerswerk), en voor weer een ander een ‘cultuurhuis’ (ter inspiratie). Voor
sommigen is het dat allemaal. De activiteiten zijn onderverdeeld in ‘kennen’, ‘dienen’ en ‘vieren’.
Noem het de drie pijlers van De Nieuwe Poort.
Kennen
Bij 'kennen' gaat het erom jezelf geestelijk te voeden en je geest te scherpen. Het goede van
literatuur en filosofie, het liefst gelezen in groepen, is daarbij onmisbaar, evenals het luisteren naar
muziek, luisteren kijken naar kunst. Openhartige gesprekken over existentiële onderwerpen maken
'kennen' compleet.
Dienen
'Dienen' is wat ons betreft openstaan voor anderen. Voor bijvoorbeeld mensen met wie jij op het
eerste gezicht weinig of niets gemeen hebt. Dat openstaan maakt de ontmoeting mogelijk.
En de ontdekking dat je in de kern misschien wel meer met elkaar gemeen hebt dan dat je van
elkaar verschilt. Daarom maken we het mogelijk dat je bij De Nieuwe Poort niet alleen de
zakenmens van de Zuidas ontmoet, maar ook ouderen, verstandelijk gehandicapten,
bijstandsgerechtigden, allochtone jongeren en mensen die sociaal geïsoleerd zijn.
Vieren
Doorgaans hebben we geen probleem om het leven te vieren. Toch wint het aan diepgang als een
borrel vooraf wordt gegaan door theater, debat, cabaret, verhalen, poëzie, jazz of klassieke
muziek. In De Nieuwe Poort worden wekelijks voorstellingen, concerten en gesprekken
georganiseerd voor ontspanning en verdieping. De ideale grond voor een ontmoeting.
De aanloop
Moeilijk voor te stellen, maar ongeveer vijftien jaar geleden was de Zuidas nog een weiland. In
1996 vestigde ABN AMRO haar hoofdkantoor in een braak liggend gebied tussen Amsterdam en
Amstelveen. Dit gebied ontwikkelde zich in de jaren daarna tot het grootste kantorencentrum in
Nederland: de Zuidas. Naarmate steeds meer grote bedrijven zich hier vestigden, ontstond het
idee om in deze werkomgeving een platform van reflectie en ontmoeting aan te bieden.
Deze unieke plek slaat de brug tussen zingeving en zakelijkheid. Het is een win -win situatie voor
zingeving en zakelijkheid. Waar de zakelijkheid dit centrum financieel mogelijk maakt, geeft de
zingeving nieuw elan en inspiratie die doorwerkt in menselijkheid van managers en medewerkers.
10
Zo is er de meesterpreek in de lunchbreak waar
topbestuurders kort spreken vanuit een oud
spreekgestoelte over hun visie op de samenleving,
hun weg naar de top, de struikelblokken en
valkuilen om hun doel te bereiken. Jonge mensen
leren hierdoor menselijkheid in het bedrijfsleven.
En er is
De tafel van XII
van homo economicus tot homo universalis.
De Tafel van XII biedt je de gelegenheid om je in een jaar tijd te
verbreden als mens en professional. In het afgelopen decennium is
er veel aandacht geweest voor de mens als homo economicus.
De ontmoetingen van de Tafel van XII beogen je breder te vormen
tot een homo universalis.
“You need to round up”, naarmate je verder komt in werk en leven.
Dit programma maakt je wijzer over de ontwikkelingen op
belangrijke maatschappelijke gebieden.
De wereld wordt complexer; steeds meer ontwikkelingen houden
met elkaar verband. Een holistische visie helpt je verbanden te
leggen in een wereld die permanent verandert.
Je wordt toegerust om met behulp van oude bronnen de nieuwe tijd te verstaan. Je kunt je laven
aan gerenommeerde docenten en experts. Je moet zelf ook actief aan de bak met huiswerk/schrijfopdrachten. Naast oefening in analytisch en logisch denken, wordt je verbeeldend en
inbeeldend denkvermogen verder getraind.
Door het gebruiken van de oude poëzie kunnen jonge managers loskomen uit een vastgelopen
situatie.
Samen met andere collega’s of peers vorm je een Tafel van XII.
Jullie krijgen een vaste moderator toegewezen. Organisaties zoals De Nederlandsche Bank,
Royal Bank of Scotland, Accenture en Allen & Overy doen reeds mee en vaardigen een Tafel van
XII af. Daarnaast zijn er tafels voor ambitieuze dertigers, gelouterde senioren, geoefende beslissers
en aanstormende studenten. Elke bijeenkomst wordt afgesloten met een gezamenlijk diner.
Zo zijn er de young financials dialogen en de Valentijnsdag vieringen, waar ouderen uit de
buurt een dag optrekken met jonge managers en werknemers van de zuidas.
Er is fitness voor de geest en Aan tafel samen, vier dialoogtafels: de tafel van XII, de
literatuurtafel, de filosofietafel en de Bijbeltafel. Er zijn zondagsdiensten en vrijdag wordt het eind
van de werkweek gevierd met muziek en een drankje. Er is nauw contact met het conservatorium
waardoor bijvoorbeeld jonge jazz musici een podium krijgen. De nieuwe uitdaging is het inrichten
van een studio waar, zoals in het restaurant Delphine, uitzendingen gemaakt gaan worden. Het
team staat open voor nieuw ideeën.
Er zijn 20 vaste medewerkers en de groep jonge vrijwilligers wordt steeds groter. De initiatieven in het
centrum worden gemiddeld door 800 mensen per maand bezocht. Kijk eens op:
www.denieuwepoort.org/agenda om te zien wat er deze maand te doen is en ga eens langs. Om op de
hoogte te blijven geeft De Nieuwe Poort een nieuwsbrief uit: www.denieuwepoort.org/nieuws/nieuwsbrief
Een prachtig voorbeeld en navolgbaar initiatief. Nederland heeft dit nodig.
6 november 2014, Ank Veenstra
↑
11
De vrouwelijke icoon van de maand = Tera de Marez Oyens
componisten van de twintigste eeuw. Haar
oeuvre telt ongeveer tweehonderd werken en
reikt van gebruiksvriendelijke muziek voor
amateurs tot moderne, stilistisch zeer
gevarieerde werken voor uiteenlopende
bezettingen. Bijzonder is ook haar affiniteit
met elektronische muziek. Even opvallend is
dat in menige compositie haar grote
maatschappelijke en politieke betrokkenheid
doorklinkt. Ze is achtereenvolgens gehuwd
geweest met Gerrit de Marez Oyens,
Menachem Arnoni en de fameuze
tekenaar/schrijver Marten Toonder.
Tera de Marez Oyens is één van de
belangrijkste vrouwelijke Nederlandse
1932: Tera de Marez Oyens wordt op 5 augustus geboren te Velsen als Woltera Gerharda Wansink.
1948-1960: Tera de Marez Oyens studeert piano bij Jan Odé aan het Amsterdams Conservatorium
en daarnaast klavecimbel, viool en directie. Zij componeert 'Zuid-Afrikaanse liederen', voor hoge
vrouwenstem en piano (1951). Vervolgens studeert zij compositie en instrumentatie bij Hans
Henkemans en elektronische muziek bij Gottfried Michael Koenig aan het Instituut voor Sonologie
van de Universiteit van Utrecht. Niet lang na het behalen van haar diploma trouwt ze met haar
vroegere pianoleraar Gerrit de Marez Oyens. Ze doceert aan onder andere de Academie voor
Expressie te Utrecht en de Universiteit van Utrecht.
1964: De Marez Oyens krijgt de Visser Neerlandiaprijs voor 'Der Chinesische Spiegel'
(drie liederen voor orkest en tenorsolo, 1963). Ze componeert haar eerste elektronische werk,
'Etude II'.
1973: De Marez Oyens componeert veertien melodieën voor het 'Liedboek voor de Kerken'.
1975: Op 6 september dirigeert De Marez Oyens als eerste vrouw het Overijssels Philharmonisch
Orkest met een van haar eigen composities.
1977-1987: Tera de Marez Oyens wordt benoemd tot docent compositie en hedendaagse muziek
aan het Conservatorium van Zwolle. Haar boek 'Werken met moderne klanken' verschijnt in 1978
bij De Toorts in Haarlem.
1980-1987: De Marez Oyens bezoekt het eerste International Congress on Women in Music, en
blijft nadien actief op dit gebied, ook als vertegenwoordiger van de in 1985 opgerichte stichting
Vrouw en Muziek. "Ik ben niet a priori van aparte vrouwenclubs," zegt ze overigens. "Op een
festival heb ik een lezing gehoord van een vrouw die ons ervoor waarschuwde dat wij niet in de
voetsporen van de mannelijke componist moesten treden, maar onze eigen 'vrouwelijke' weg
moeten volgen. Wat bedoelt ze daarmee? Zo'n bewering maakt mij eigenlijk kwaad. Ik wil gewoon
goede muziek schrijven."
1988-1989: De Marez Oyens componeert 'Symmetrical Memories', voor cello en orkest, voor het
Internationaal Celloconcours in Scheveningen. Ze is 'composer in residence' aan de Georgia State
University in Atlanta en behaalt de eerste prijs in een compositiewedstrijd in Dublin met 'Dublin
Quartet'.
1995: De Marez Oyens componeert 'Unison' voor orkest ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan
van de Verenigde Naties.
12
1996: Tera de Marez Oyens huwt op 23 mei met Marten Toonder. Ze overlijdt op 29 augustus te
Hilversum, 64 jaar oud. Na haar overlijden wordt de Stichting Tera de Marez Oyens Fonds
opgericht. De stichting stelt tweejaarlijks een prijs ter beschikking.
2009: De Stichting Tera de Marez Oyens Fonds besluit een compositieopdrachtprijs uit te reiken
aan componisten die nog niet zo heel lang bezig zijn met componeren. Het bestuur heeft met deze
prijs aansluiting gezocht bij de bestaande Henriëtte Bosmansprijs van het GeNeCo.
(www.muziekencyclopedie.nl)
Een heel bekende melodie van haar die veel gezongen wordt en in het nieuwe liedboek van de
kerken is opgenomen is lied 807.
Een mens te zijn op aarde
is eens voorgoed geboren zijn
is levenlang geboorte pijn
Een mens te zijn op aarde
is leven van de wind.
↑
Rust op de vlucht naar Egypte – Onthulling van de wandschildering van René van Tol
Amsterdam, zondag 30 november, aanvang 16.00 uur
De feestelijke onthulling van de wandschildering
zal plaatsvinden in de Obrechtkerk,
Jacob Obrechtstraat 28, Amsterdam.
U bent van harte welkom.
René van Tol
Prof. Dr. Henk van Os, de Koptische Bisschop Arseny (Koptisch Orthodoxe Kerk van de Heilige
Maagd Maria in Amsterdam) en de kunstenaar zelf zullen spreken tijdens deze onthulling.
Voor deze gelegenheid worden ook enkele composities geschreven door de componisten
Eric Veeger (1958) en Tijmen van Tol (1993).
Al vele jaren is René van Tol bijzonder geïnteresseerd in religieuze kunst en de geschiedenis
daarvan. Zelf maakte hij ondertussen tientallen schilderijen en etsen met religieuze voorstellingen.
In 2004 schilderde hij een "Annunciatie" voor een van de vele nog lege grijze vakken in
de Obrechtkerk te Amsterdam, een doek van 10 vierkante meter. Nu, 10 jaar later, is hij begonnen
aan een even groot doek voor het tegenover liggende transept, "Rust op de vlucht naar Egypte".
↑
Ontmoet! – Zoek je inspiratie? - nieuw initiatief in Amsterdam Slotervaart
Amsterdam, zondag 7 december vanaf 11.30 uur (inloop 11.00 uur)
Zoek je inspiratie?
Wij zijn mensen van verschillende achtergrond die bewust willen leven.
We willen van elkaar leren en elkaar inspireren.
13
Ont-moeten en ontmoeten in een open en respectvolle sfeer zijn daarin belangrijk.
Ontmoet anderen die bewust willen leven en leer van elkaar
We willen in eerste instantie kijken of we met een jonge groep kunnen beginnen, maar iedereen is
welkom en iedereen mag 100% zichzelf zijn.
We kiezen zelf onze onderwerpen en komen bijeen in Amsterdam
aan de Louis Bouwmeesterstraat 214 in het gebouw van het Apostolisch Genootschap.
Het genootschap faciliteert deze bijeenkomsten.
Tijdens de eerste bijeenkomst op 7 december gaan we kennismaken, ontmoeten en thema's
inventariseren die ons bezig houden. We willen daarbij vooral naar onze eigen toekomst kijken.
We denken aan maandelijkse bijeenkomsten.
Meer informatie en aanmelden kan via de website http://ontmoeten.weebly.com
Warme groet,
Ronald de Waal, [email protected]
↑
Organisatie cultureel diner
Amsterdam, zondag 7 december, aanvang 18.00 uur
Goedemiddag,
Ik mail naar aanleiding van een evenement dat ik wil organiseren samen met vier andere studenten.
Voor dit evenement ben ik op zoek naar mensen die zouden willen helpen.
Ten eerste zal ik me voorstellen en uitleggen waarom we dit doen.
Mijn naam is Emma. Ik ben een vierdejaars studente Politicologie aan de UvA. Momenteel volg ik
het vak Socionext, waarin studenten in projectgroepen sociale ondernemingen opzetten:
ondernemingen die winstgevend zijn en tegelijkertijd een sociaal doel nastreven. De opbrengsten
die door deze start-up bussinesses gemaakt worden gaan naar de organisatie achter het vak,
Studietrust. Studietrust geeft beurzen uit aan Zuid-Afrikaanse studenten uit achterstandswijken. Kijk
voor meer info vooral op socionext.org of www.studytrust.org.za/
Samen met vier andere studenten, waarvan twee uit de VS, één uit Engeland en een ander uit
Nederland, zijn wij op het volgende idee gekomen:
Op 7 december willen we een cultureel diner evenement organiseren waar alle zintuigen
geprikkeld worden. Het doel van dit evenement is het samenbrengen van verschillende culturen
door middel van eten, luisteren en praten, en om via deze weg een diepgaander wederzijds begrip
te creëren.
Er zal een vier-gangen diner geserveerd worden met Turkse, Marokkaanse, Surinaamse,
Joodse en Nederlandse gerechten. Wij zouden graag de gerechten laten bereiden door
Nederlandse vrouwen met roots in de respectievelijke culturen. Vóór ieder gerecht zal een story
teller een verhaal vertellen uit de cultuur waar het gerecht dat gegeten zal worden vandaan komt,
waarna tijdens het eten een discussie over deze verhalen en de link met de essentie van de cultuur
gestimuleerd zal worden.
Het diner vindt plaats in > Café-Restaurant Huygens’dok, Helmholtzstraat 61 B-1, 1098 LE
Amsterdam Oost en zal om 18:00u beginnen. Aangezien alle opbrengsten van de avond naar een
goed doel gaan en we nauwelijks startkapitaal hebben werken we met een erg laag budget. We
kunnen daarom een symbolisch bedrag van € 25,- aanbieden.
Ons streven is om 150 gasten te bedienen. Aangezien het veel is voor een iemand om voor
150 personen te koken willen we per gang vijf mensen vragen om een gerecht voor ongeveer 30
mensen klaar te maken. Dit kan dus een voorgerecht, tussengerecht, hoofdgerecht of dessert zijn;
de maaltijd wordt afgesloten met koffie/thee “met een koekje erbij” > Hamansoren. In Huygensdok
kunnen alle gangen indien nodig opgewarmd worden en kunnen de borden worden opgemaakt.
Wij kunnen zorgen voor het vervoer naar de locatie. Iedereen die kookt schuift natuurlijk aan bij
de gasten om van het evenement te kunnen genieten. Voor hen is het evenement uiteraard gratis.
14
De ingrediënten voor het eten worden door ons betaald. Logistiek hebben we nog niet
helemaal rond hoe we dit willen aanpakken: een budget geven en de bonnetjes achteraf
terugbetalen of dat wij de ingrediënten kopen en naar iedereen toe brengen. Dit is afhankelijk van
groenten die we misschien van boeren kunnen krijgen en de wensen van hen die koken.
Het zou super zijn als u ons in contact zou kunnen brengen met vrouwen die
(mogelijk) geïnteresseerd zijn om deel te nemen, of als u zelf zou willen deelnemen.
Ik kijk uit naar uw reactie.
Met hartelijke groet,
Emma Sini te Hietbrink, www.emmasini.com; 06-525 69833; Watteaustraat 28-2, 1077 ZM Amsterdam
www.breakingbreadamsterdam.wordpress.com
↑
MUZIEK & BEZINNING in de feestmaand december 2014
Westerkerk, Prinsengracht 281, 1016 GW Amsterdam
020-624 7766 ; [email protected] ; www.westerkerk.nl
Kom naar de Braambosgebeden
Op de zaterdagen in de Adventstijd, de vier weken voor Kerst, worden in de Westerkerk bij het
Brandend Braambos korte middaggebeden gehouden: een half uur rust en bezinning temidden van
het drukke stadsgewoel. Rond de lichten van het Brandend Braambos worden woorden uit de bijbel
gelezen.
Er is ruimte voor gebed, stilte en meditatie. Tijdens de Braambosgebeden van Advent klinkt steeds
een orgelkoraal van Johann Sebastian Bach, uitgevoerd door cantor-organist van de Westerkerk,
Jos van der Kooy. De Braambosgebeden worden geleid door de missionair vicaris van de
Westerkerk, dr Cristina Pumplun.
- Zaterdag 29 november en Zaterdag 6, 13 en 20 december, steeds van 13.00-13.40 uur.
Kerstnachtdienst: Ds. A.H. Boissevain; Organist: Jos van der Kooy
- Woensdag 24 december 23.00 uur
Kerkdienst: Ds. A.H. Boissevain; Organist: Jos van der Kooy, m.m.v. Sabine Wuthrich, sopraan
- Donderdag 25 december 10.30 uur
Cantatedienst m.m.v. Westerkerkkoor, solisten en orkest o.l.v. JanJoost van Elburg;
met Overdenking door Prof. dr. A. Wessels; Organist: Jos van der Kooy
- Vrijdag 26 december 10.30 uur
>>>
Dominicuskerk, Spuistraat 12, 1012 TS Amsterdam
Informatie/aanmelden: Marianne Keisers – [email protected]
www.facebook.com/dominicuskerk ; www.dominicusamsterdam.nl
Graag sokken meenemen voor het lopen op het kleed ; deelname: € 2.
Adventslabyrint – Weg door het donker naar het licht
- Maandag 1 december van 19.30 tot 22.00 uur
Het labyrint, een oeroude ruimte die onze innerlijke levensreis symboliseert, wordt in de Advent
een weg van het donker naar het licht, met onze innerlijke ster als leidraad. Het lopen wordt
afgewisseld met sacrale dans. Het labyrint komt in vrijwel alle culturen voor en heeft daardoor een
universele betekenis. De oudste bekende afbeeldingen van labyrinten zijn zo’n 6000 jaar oud.
Omdat het niet is voorbehouden aan één enkele religieuze of culturele traditie, spreekt het mensen
overal op de wereld ook nu nog, en juist weer, aan.
Het labyrint is een oeroud archetype, dat verbonden is met transformatie Het labyrint biedt de
mogelijkheid van het begaan van een ‘innerlijke weg’, een weg naar je Zelf.
Een labyrint is een kruisingsvrij, slingerend pad, dat de loper langs een aantal wendingen naar het
centrum voert en weer terug naar buiten. Er zijn een aantal verschillende modellen van het
labyrint.
15
Ze hebben echter één ding gemeen: in tegenstelling tot een doolhof, waarin je keuzes moet maken
tussen verschillende paden, heeft een labyrint een enkel pad dat de loper langs een aantal
wendingen leidt naar het centrum en weer terug naar buiten.
Als je je laat leiden door het pad kom je vanzelf in het midden terecht. Al slingerend kom je
meerdere malen om het centrum heen, je ziet het steeds liggen en je weet dat je er uiteindelijk zal
komen, maar soms ook denk je er bijna te zijn en opeens ben je er weer ver van verwijderd. Het
wordt dan ook vaak gezien als symbool voor je levensweg. Het labyrint leent zich dan ook
uitstekend om even je hoofd leeg te maken en rust te vinden. Het is een vorm van (loop) meditatie.
Je kunt het labyrint ook lopen met een vraag of met een thema dat je bezighoudt. Het kan je
helpen om een moeilijke beslissing te nemen. Of misschien heb je te maken met ziekte van jezelf
of van iemand in je omgeving. Juist door de concentratie op de weg kunnen er inzichten of beelden
naar boven komen die te maken hebben met je thema. Je komt bij je eigen-wijsheid.
Het midden kun je zien als plek waar je in aanraking komt met wie jij ten diepste bent, de plek van
leegte en stilte, van het goddelijke of wat voor jou het midden is, een plek van transformatie. Maar
het is ook de plek van omkeer, nu ga je weer terug naar het gewone leven. De weg naar buiten is
een andere dan de weg naar binnen.
Je loopt het labyrint met een vraag, een droom, een gebed. Je kan het doen op moeilijke
momenten in je leven, maar ook als een gewoon onderdeel van je dagelijkse levensweg. In vrijwel
alle gevallen brengt het je meer innerlijke rust, heling en acceptatie; een besef van verbondenheid.
Hartelijk welkom!
Met dank aan www.labyrintwerk.nl en www.spiegelkamer.nl voor de informatie over het labyrint.
Foto: Selma Sevenhuijsen
>>>
Nassaukerk, De Wittenkade 111, Amsterdam
Informatie: Linda Ottevanger: 06-1484 1094 of linda.ottevanger@protestantsamsterdam
Taizéviering
Mokum heeft een maandelijkse Taizéviering met de Nassaukerk als onderkomen, in de regel op
der eerste donderdag van de maand. Het avondgebed wordt georganiseerd door jongeren, maar
ook ouderen zijn er van harte welkom. Op donderdag 4 december wordt het volgende avondgebed
in de stijl van de kloostergemeenschap van Taizé in de Bourgogne gehouden.
Stilte en meditatief gezang zijn kenmerkend voor Taizé.
Korte gezangen worden vele malen herhaald gezongen. In maar enkele woorden wordt een
fundamentele waarheid uitgedrukt, die langzaam doordringt tot de gehele persoon. De gezangen
helpen de deelnemers zich open te stellen en verbinden hen in het samen wachten op God.
Soms zwijgen we, maar woedt binnen in ons een heftige discussie met gesprekspartners of zijn we
in een hevig gevecht met onszelf verwikkeld. De ziel tot rust brengen veronderstelt een vorm van
eenvoud. Stilte maken in onszelf is toegeven dat onze zorgen niet veel kunnen uitrichten. Stilte
heeft geen woorden meer nodig. Stilte is een vorm van loslaten wat buiten ons bereik en vermogen
ligt.
16
Aan de viering in de stijl van Taizé gaat een themagesprek vooraf. Het is een plek waar jongeren
en ouderen elkaar kunnen ontmoeten. Na afloop kan men nog blijven mediteren of elkaar
ongedwongen ontmoeten bij een hapje en een drankje in een aangrenzende ruimte. Zo ontstaat er
rondom de Taizévieringen een gemeenschap waarin jongeren zich thuis voelen en voor elkaar van
betekenis zijn. Binnen deze gemeenschap en vaak in aansluiting op de themagesprekken worden
maatschappelijke initiatieven ontplooid.
- Donderdag 4 december: 19.00 uur (voorgesprek) en 20.00 uur (Taizéviering)
>>>
Concertgebouw, Concertgebouwplein 10, 1071 LN Amsterdam
0900-671 8345 ; [email protected] ; www.concertgebouw.nl/
THE MESSIAH - G.F. Händel : € 50
The Bach Choir & Orchestra of the Netherlands onder leiding van Pieter Jan Leusink neemt u mee
naar de tijd van Händel. Tijdens de uitvoering wordt gebruik gemaakt van authentieke
instrumenten en wordt teruggegrepen naar de opstelling die Händel ook gebruikte bij de première
in Dublin: 15 zangers in lijn opgesteld, violen, celli, contrabas, trompet en pauken!
- Zondag 7 december 14.15 uur ; Maandag 15 december 19.30 uur
- Zaterdag 27 december 19.30 uur ; Zondag 28 december 14.15 uur
Kerstconcert van het Nederlands Philharmonisch Orkest : € 19 tot € 42; Jongeren vanaf € 12,50
Trek uw mooiste avondkleding aan voor het traditionele Kerstconcert van het Nederlands
Philharmonisch Orkest. Feestelijke muziek die de musici met dirigent Christian Kluxen voor u op het
programma hebben gezet. Solist in dit concert is de jonge Amerikaanse violiste Caroline Goulding.
- Donderdag 11 december 20.15 uur
Christmas Classics ; € 35 tot € 49
Kom in kerststemming met het Gelders Orkest en violiste Alena Baeva. Romantische klassiekers
van onder andere Tsjaikovsky en Stravinsky zullen niet ontbreken.
- Zaterdag 13 december 20.30 uur
Weihnachtsoratorium met Akademie für Alte Musik Berlin ; € 35 tot € 79,50
Het Weihnachtsoratorium bestaat uit zes losse cantates, geschreven voor onder andere 1e Kerstdag,
2e Kerstdag en Driekoningen. De Akademie für Alte Musik Berlin behoort tot het gezelschap van
wereldberoemde barokensembles en het orkest, knapenkoor en de solisten behoren tot de wereldtop.
- Zondag 14 december 14.15 uur
J.S. Bach Weihnachtsoratorium BWV 248 ; € 30 tot € 78
Legendarische dirigent Ton Koopman is de voorman van deze Kerstuitvoering, met onder andere
het Amsterdam Baroque Orchestra en een aantal cantatas uit Weihnachtsoratorium.
- Dinsdag 16 december 19.30 uur
Kerst: Barokke Parels ; € 30
Sinfonia Rotterdam luidt de kerst in met het bekende Kerstconcert van Pietro Lacotelli.
Speciale gast en bandoneónspeler Carel Kraayenhof speelt onder andere het ontroerende
Adiós nonino van Astor Piazolla.
- Vrijdag 19 december 20.15 uur > Kleine Zaal
Kerstconcert met vleugels in Concertgebouw Amsterdam ; € 50
Geniet in december van een onvergetelijk kerstconcert met Vocal Group CALL en de
meesterpianisten Cor Bakker en Louis van Dijk. Dirigent Pieter Jan Leusink staat garant voor de
ultieme muzikale kerstbeleving! De professionele vocalisten van Vocal Group CALL zijn een
sprankelende eenheid en hebben een onweerstaanbare uitstraling met een pure sound.
- Vrijdag 19 december 20.15 uur en Zondag 21 december 19.30 uur > Grote Zaal
17
Christmas Dreams From Vienna ; € 59,50
The New Romanian Chamber Orchestra & Choir brengt samen met topsolisten Aura Twarowska
en Elisabeta Marin de Weense kerstsfeer naar Nederland, met de zevende editie van de Ave
Maria Kerstconcerten. Plusticket Infolijn: 026-377 9736
- Dinsdag 23 december 14.30 uur
Kerstavondddienst ; gratis
Ook dit jaar is het Koninklijk Concertgebouw het decor voor de jaarlijkse Kerstavonddienst, met
muziek van het Christelijk Gemengd Drechtstedenkoor, Hans Voschezang als bariton en dirigent
Jan Quintus Zwart. Het wordt aangeraden vroeg van tevoren aanwezig te zijn.
- Woensdag 24 december 20.00 uur
Kerstmatinee: Concertgebouw speelt Mahler 4 ; € 30 tot € 122,50
Er is geen passender symfonie voor een Kerstmatinee denkbaar dat Mahler's Vierde, gespeeld
door het Koninklijk Concertgebouworkest. Het orkest is deze avond relatief klein en de opvoering
klinkt bijna als kamermuziek.
- Donderdag 25 december 14.15 uur
Wibi Soerjadi's Gala Concert ; € 59 tot € 79
In de vroege jaren '90 speelde pianovirtuoos Wibi Soerjadi zijn eerste Kerstshow in het
Concertgebouw en sindsdien is deze avond een van de grote favorieten tijdens de feestdagen.
Met onder andere werken van Chopin en Rachmaninoff.
- Vrijdag 26 en Zondag 28 december 20.15 uur
>>>
De Nieuwe Poort, Claude Debussylaan 2-8 - Viñoly Zuidas, 1082 MD Amsterdam
020-337 6919 ; [email protected] ; www.denieuwepoort.org
De Nieuwe Poort brengt de Zuidas tot leven in de week voor Kerst!
- De Kerstmarkt is van do. 11 tot en met do. 18 december - in het weekend gesloten.
Op de markt voor de deur van De Nieuwe Poort vind je alle dagen traditionele en duurzame fooden non food-producten. Handig voor je kerstcadeaus zijn ook de stands met gezondheidsproducten,
mode, accessoires, decoratie, design en kunst, maar je kunt er ook heerlijke hapjes kopen voor bij
het kerstdiner zoals kaasjes en worstjes.
De populaire hamburgercontainer van 'Bulls Bears en andere groenten' komt ook op de markt te
staan en Restaurant De Nieuwe Poort zorgt voor glühwein, warme chocomelk met slagroom,
erwtensoep en andere winterse snacks. Daarnaast is er ruimte voor sociale ondernemingen en
goede doelen om zichzelf op de Kerstmarkt te presenteren.
- Van ma. 15 tot en met do. 18 december is er naast marktkramen ook een mooi kerstprogramma
tussen de middag en in de avonduren!
Je kunt rekenen op zeepkistconferences, kerstverhalen bij de vuurkorf, poëzie en live muziek,
toneel en Christmas Carols. En wat zou het kerstprogramma zijn zonder De Zingende Kerstboom!
Kortom, kom langs! Neem contact met ons op
De Kerstmarkt wordt mogelijk gemaakt door De Nieuwe Poort, Hello Zuidas en BBAEG.
- Het Verhaal van Kerst - Woensdag 17 december 20.15 uur
Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36, 1077 WX Amsterdam ; 020-673 8171
Tijd om te reflecteren op het jaar dat (waarschijnlijk) omvloog, en vooruit te blikken op het jaar dat
zich alweer aandient. Waar staan we? Waar gaan we naartoe? Preciezer nog: waar sta je zelf?
Waar ben je mee bezig? Ga je de goede kant op? Hoe past jouw leven in het grote geheel, het grote
verhaal? En wat kan dat kerstverhaal daarin betekenen?
In de week voor Kerstmis vertelt Ruben van Zwieten, dit jaar alweer voor de zevende keer in een
afgeladen Thomaskerk, het Verhaal van Kerst. Niet het traditionele verhaal over het kindje Jezus,
maar een maatschappelijk geëngageerde, persoonlijke visie op ons leven. Met muziek tijdens, en
een borrel in De Nieuwe Poort na.
18
Om op deze woensdag van 17 december alvast in de stemming te komen, staat er in
Restaurant De Nieuwe Poort een feestelijke Kerstbuffet, speciaal samengesteld door onze chefkok
Marcel Johannes. Kom dus voorafgaand aan het Verhaal van Kerst eerst lekker eten om daarna de
avond te vervolgen in de Thomaskerk. Het kerstdiner kost €15 en reserveren kan via 020-337 6919.
Meld hierbij wel even dat het om de kerstdiner gaat.
>>>
La Verna, Derkinderenstraat 82 1062 BJ Amsterdam
020-346 7530 ; info@laverna ; www.laverna.nl
Nu beginnen! – Een beeldmeditatie bij Advent ; € 10
Advent: de blijde verwachting van de (weder)komst van het licht, in de gestalte van een kind.
Twee bewegingen: het nieuwe komt naar ons toe en wij gaan het alvast tegemoet. Wat als wij niet
besluiten naar buiten te gaan en in het licht te treden, wat verwachten we dan van dat kind, dat licht
brengt? Wachten op het nieuwe begin is dus ook: zelf alvast beginnen. Dat gaan we doen op deze
avond van bezinning, aan de hand van tekst, beeld en muziek.
- Donderdag 11 december, 20.00 uur - 22.00 uur ; docent: Everdien Hoek
>>>
Oosterkerk, Kleine Wittenburgerstraat 1, 1018 LS Amsterdam
020-627 2280 ; www.oosterkerk-amsterdam.nl
Kerstconcert Muziekgezelschap Wittenburg
- Zaterdag 13 december 20.00 uur
>>>
Obrechtkerk - Onze Lieve Vrouw van de Allerheiligste Rozenkrans
Jacob Obrechtstraat 30, 1071 KM Amsterdam
020-662 3779 ; [email protected] ; www.obrechtkerk.nl
Kerstconcert Obrechtkoor ; gratis
J.S. Bach (1685-1750) - Nun komm, der Heiden Heiland (BWV 61); M.A. Charpentier (1634-1704)
- Magnificat; M. Reger (1873–1916) - Maria Wiegenlied (arr. T. Löwenthal); G.Fr. Händel (16851759) - For unto us a child is born; Kerstliederen en samenzang; Koor, soli en orkest
- Zondag 14 december 16.00 uur
>>>
De Krijtberg – Rooms Katholieke Kerk, Singel 448, 1017 AV Amsterdam
020-623 1923 ; [email protected] ; www.krijtberg.nl
- Zondag 14 december Kerstconcert ; gratis
14.00 uur tot 14.30 uur: Het Adema-orgel in Kerstsfeer
14.30 uur: Concert met o.a. Patricia Rio Gonçalves (sopraan)
Kerst in de Krijtberg ; Er worden geen kaarten uitgegeven.
- Woensdag 24 december Kerstnacht
20.00 uur Latijnse Hoogmis, met Gregoriaanse zang van Schola Cantorum
22.15 uur Hoogmis, Nederlandstalig, met Latijnse zang van Jubilate Deo
24.00 uur Hoogmis, Engelstalig, met orgel en cantor/cellist
- Donderdag 25 december Eerste Kerstdag
9.30 uur Hoogmis, Nederlandstalig, met Latijnse zang van Jubilate Deo
11.00 uur Latijnse Hoogmis, met Gregoriaanse zang van Schola Cantorum
12.30 uur H. Mis, Nederlandstalig, zonder zang
17.15 uur Hoogmis, Nederlandstalig, met orgel en cantor/cellist
- Vrijdag 26 december Tweede kerstdag
11.00 uur Latijnse H. Mis, met Gregoriaanse zang van Schola Cantorum
>>>
19
Amstelkerk, Amstelveld 10, 1017 JD Amsterdam
020-520 0070 ; [email protected] ; www.stadsherstel.nl/ ; € 18
Het Erard Ensemble is gespecialiseerd in romantische klassieke muziek, gespeeld op traditionele
instrumenten. Verwacht een sfeervolle en feestelijke avond.
- Dinsdag 16 december 20.15 uur
>>>
Muziektheater - Nationale Opera & Ballet, Amstel 3, 1011 PN Amsterdam
Kantoren/Informatie: 020-551 8117 ; Telefoon kassa: 020-625 5455 ; www.operaballet.nl
Christmas Carols - Brian Fieldhouse – piano – in de foyer - gratis
- Dinsdag 16 december, 12.15 uur
>>>
Muziekgebouw aan ’t IJ, Piet Heinkade 1, 1019 BR Amsterdam
020-788 2010 ; [email protected] ; www.muziekgebouw.nl
Nederlands Kamerkoor en Concerto Openhagen ; € 10 tot € 46
Twee van de beste Europese barokensembles slaan de handen ineen voor een avond waarin het
complete werk Weihnachtsoratorium voorbij komt, met alle zes cantates.
- Woensdag 17 en Donderdag 18 december 19.30 uur
De Nederlandse Bachvereniging: Weihnachtsoratorium ; € 37 tot € 46
Tussen de cantates van het Weihnachtsoratorium door speelt concertmeester Shunske Sato
onder leiding van dirigente Monika Mauch twee van Bibers Rozenkranssonates.
- Maandag 22 december 19.30 uur
>>>
De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102, 1053 WP Amsterdam
020-589 1680 ; [email protected] ; www.denieuweliefde.com
Latijns-Amerikaans Kerstconcert - Misa Criolla ; € 25
In 2014 is het 50 jaar geleden dat de de Argentijnse componist Ariel Ramírez zijn Misa Criolla
schreef. Música Temprana brengt deze populaire ‘volksmis’ met de kerstcantate Navidad Nuestra
samen in éen programma met 17de en 18de eeuwse ‘villancicos’ en motetten, zowel uit Bolivia,
Peru en Mexico, als uit Spanje en Portugal. In teksten, muziek én instrumenten zien en horen we
creoolse, indiaanse, Afrikaanse en Europese invloeden terug, invloeden die zo kenmerkend zijn
voor de Latijns-Amerikaanse samenleving en cultuur.
Het programma wordt uitgevoerd door het voornamelijk uit Latijns-Amerikaanse musici bestaande
Música Temprana. Het ensemble speelt op oude én nieuwe instrumenten, op Europese en diverse
typisch Latijns-Amerikaanse. Dit alles staat garant voor een bruisende én meeslepende
kerstvoorstelling!
- Zaterdag 20 december 20.30 uur
Vóór het kerstconcert serveert De Nieuwe Liefde een feestelijk viergangendiner in de foyer op de
eerste verdieping, met uitzicht op de gracht.
Klik hier voor meer informatie en om kaartjes inclusief diner te kopen.
>>>
Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, 1011 WB Amsterdam
020-308 0399 ; [email protected] ; www.zuiderkerkamsterdam.nl
Weihnachtsoratorium J.S. Bach, Dudok Ensemble
- Zondag 21 december 20:15 - 22:15
>>>
20
Hermitage, Amstel 51, Amsterdam
Algemene informatie: 020-530 8755 ; Reserveringen, rondleidingen: 0900-4376 48243
www.hermitage.nl ; [email protected]
Kerstconcert - Gwyneth Wentink, harp
Een van Nederlands bekendste harpisten, vermaard om haar gepassioneerde spel en imposante
techniek en onderscheiden met vele prijzen (onder andere de Nederlandse Muziekprijs), is te gast
in de kerkzaal met een verrassend en elegant kerstconcert.
- Zondag 21 december, 14.00 uur, kerkzaal; gratis
>>>
Noorderkerk, Noordermarkt 48, 1015 NH Amsterdam
020-600 5459 ; [email protected] ; www.noorderkerk.org
Kerstreis door de Jordaan
Na het enorme succes van de voorgaande jaren, organiseren we voor de vijfde keer de kerstreis in de
Jordaan. Op dinsdag 23 december is het zover. Ga mee op reis, samen met je ouders en stap zo in het
kerstverhaal van Jozef en Maria! De reis begint in de Noorderkerk waar je een prachtige lampion maakt.
Daarna vertrek je met jouw lichtje de Jordaan in, op zoek naar het kindje Jezus. Onderweg zie je de
herders, de engelen en alle andere figuren uit het kerstverhaal. En aan het eind van de reis wacht er
een heerlijk buffet in de Noorderkerk.
Voor peuters is er een apart programma.
- Dinsdag 23 december van 16:30 tot 19:30 uur voor kinderen en ouders vanaf groep 1,
peuters van 16:30 tot 17:30 uur. Graag aanmelden: [email protected]
Kerstavond- en kerstnachtdienst in de Noorderkerk
Op kerstavond staan de deuren van de Noorderkerk open voor iedereen die de komst van Jezus wil vieren.
Vanwege de grote toeloop in voorgaande jaren zijn er dit jaar twee (!) diensten, namelijk een
kerstavonddienst om 20.00 uur en een kerstnachtdienst om 22.00 uur. We zingen bekende kerstliederen,
begeleid door onze organist Arthur Koopman. Daarnaast zal het gekwalificeerde Erasmus Concort de
muzikale intermezzo’s verzorgen. Dominee Paul Visser houdt een korte overdenking met als thema
‘Dromen’.
In de kerstavonddienst van 20:00 uur is een kerstvertelling voor kinderen. Dit wordt in de kerstnachtdienst
van 22:00 uur vervangen door een extra muzikale bijdrage.
- Woensdag 24 december 2014 om 20:00 uur en 22:00 uur
>>>
Paradiso, Weteringschans 6-8, 1017 SG Amsterdam
020-626 4521; [email protected] ; http://www.paradiso.nl
The Paradiso Orchestra’s Kerstmatinee : € 25 tickets
The Paradiso Orchestra is een gelegenheidsensemble van musici uit o.a. het Nederlands Blazers
Ensemble, Rotterdams Philharmonisch Orkest en Concertgebouworkest. Zij zoeken het avontuur
van onverwachte combinaties van musici en ongebruikelijk repertoire. Voor elke uitvoering worden
steeds weer andere solisten gezocht.
Een bonte stoet musici, schrijvers en andere creatievelingen beleven samen met het publiek een
vrolijke Tweede Kerstdag, vol klassieke muziek, glühwijn, humor en uiteraard het kerstverhaal.
Met optredens van onder andere de Fanfare St. Caecilia uit Heemskerk onder leiding van dirigent
Ruud Pletting en tango's van bandoneonist Santiago Cimadevilla.
- Vrijdag 26 december 16.00 uur
↑
21
Joods Historisch Museum – Verborgen geschiedenis van Joden in Nederlands Indië
Amsterdam, tot en met 8 maart 2015
Nieuwe Amstelstraat 1, 1011 PL Amsterdam;
Amsterdam 020-531 0310 ; [email protected] ; www.jhm.nl
Verborgen geschiedenis van Joden in Nederlands-Indië
Nederlands
> tot en met 8 maart 2015
Het Joods Historisch Museum toont het onbekende verhaal van joden in Nederlands
Nederlands-Indië tijdens
de tentoonstelling Selamat Sjabbat.
Sjabba . De onbekende geschiedenis van joden in Nederlands
Nederlands-Indië.
De expositie neemt de bezoeker mee naar het einde van de negentiende eeuw, de koloniale tijd,
de oorlog in de Pacific en de naoorlogse situatie. Unieke historische objecten, foto’s en interviews
onthullen ontroerende verhalen. Het hedendaagse joodse leven in Indonesië is begin 2014
gefotografeerd door Pauline Prior.
Het is voor het eerst dat er in een tentoonstelling aandacht wordt besteed aan het joodse leven in
Nederlands-Indië
Indië en Indonesië, een
een relatief onbekend deel van de Nederlandse en joodse
geschiedenis. Na de oorlog werden de Indische herinneringen overschaduwd door de Sjoa. De
afgelopen decennia neemt de belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog in de Pacific toe.
Het aantal joden in de
e voormalige kolonie Nederlands-Indië
Nederlands Indië is altijd beperkt gebleven. De joden
kwamen uit verschillende landen. De Nederlandse joden, de grootste groep, woonden verspreid
over de hele Indische archipel, met name op Java, Sumatra en Celebes (Sulawesi). Joden
afkomstig
komstig uit Irak, ook wel ‘Bagdad-joden’
‘Bagdad joden’ genoemd, woonden vooral in Soerabaja en vormden
daar een hechte gemeenschap. Ook joden uit MiddenMidden en Oost-Europa
Europa vestigden zich in Indië.
Later kwamen daar enkele honderden vluchtelingen bij, uit o.a. Duitsland, Oostenrijk
Oostenrijk en Palestina.
De reden om naar Indië te gaan was voor zowel joden als niet-joden
niet joden vaak dezelfde: de
carrièremogelijkheden die de kolonie bood in een tijd dat de banen in Europa schaars waren.
In Selamat Sjabbat (Maleis-Hebreeuws
Hebreeuws voor de wens ‘vredige
‘vredige sjabbat’) is aandacht voor
onderwerpen als het familie- en religieuze leven, de Japanse overheersing en de
interneringskampen. Verschillende memorabilia uit de Japanse interneringskampen, waaronder
een geborduurd boek waarin een moeder het dagelijkse leven
leven in het kamp voor haar zoontje
vastlegde, zijn te zien. Ook de Bersiap-periode
Bersiap periode (het begin van de Indonesische
onafhankelijkheidsstrijd) en joodse dienstplichtigen die na de oorlog naar Indië werden gestuurd
komen aan bod.
Vandaag de dag is het jodendom geen erkende godsdienst in het overwegend islamitische
Indonesië. Er zijn dan ook maar weinig joden die hun godsdienst openlijk kunnen belijden.
Fotograaf Pauline Prior, die al vaker foto’s in opdracht van het Joods Historisch Museum maakte,
is het gelukt om begin 2014 beelden te maken van het joodse leven in Indonesië anno nu.
De tentoonstelling is ook online te zien zijn via www.jodeninnederlandsindie.nl
www.jodeninnederlandsindie.nl. Ter gelegenheid
van de tentoonstelling brengt het tijdschrift Misjpoge een themanummer uit over joden in
Nederlands-Indië.
Indië. De uitgave is gemaakt in samenwerking met het JHM en het Menasseh ben
Israel Instituut.
↑
INGEKOMEN
Theologe Eleonora Hof: “De basis is zo diep en zeker”
deBezieling.nl
Theologe Eleonora Hof: “De basis is zo diep en zeker”
22
Geplaatst door: Theo van de Kerkhof in Interview, Spiritualiteit 20 oktober 2014
Eleonora Hof is evangelisch opgevoed en cum laude afgestudeerd in de theologie. Twijfel
heeft ze nooit gekend. God is liefde en in Jezus komt hij ons nabij: “Die diepe identificatie met
de menselijke conditie tot in lijden en dood, vind ik geweldig. En dat is dus onze God!” Geloof
is voor haar “ongelofelijk positief: het geeft intense rust en vrede en biedt tegelijk een
profetische oriëntatie.”
Deel 3 uit de interview-serie ‘Jonge Denkers’, door Theo van de Kerkhof, eerder gepubliceerd
in Volzin magazine.
“Ik ben erg positief over het christelijk geloof in Nederland van dit moment”, zegt Eleonora Hof nog
voor we aan tafel zitten in de stijlvolle Amsterdamse vestiging van de Protestantse Theologische
Universiteit. Ze is evangelisch opgevoed.
Verbondenheid met Jezus is voor haar een levende realiteit. Maar ze leest ook het hippe
vrouwenblad Flow (simplify your life, feel connected, live mindfully, spoil yourself) en ze heeft affiniteit
met grassrootsbewegingen op gebied van gezondheid, milieu, deeleconomie en sociale
rechtvaardigheid. Ze rijdt geen auto en een tv heeft ze nooit gehad. Ze investeert liever in relaties dan
in bezit.
Eleonora Hof (28) studeerde theologie aan de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven. Haar
master behaalde ze (cum laude) aan de VU in Amsterdam. Nu bereidt ze een dissertatie voor op het
gebied van de missiologie. Geloof en wetenschap, cultuurkritiek en christelijke orthodoxie, het zijn
voor haar geen tegenstellingen, maar werelden die meer en meer verbonden raken, oftewel
‘connected’, om in haar van het Engels doorspekte jeugdige jargon te blijven.
Is er sprake van een nieuw elan in christelijk Nederland?
“Het maakt veel uit welk verhaal je over het geloof vertelt. Het verhaal van de grote secularisatie, hoe
alles steeds minder werd, is voor de jongere generatie – de die afkalving zelf niet heeft meegemaakt
– absoluut niet inspirerend. We leven hier en nu ons leven. We willen positieve keuzes maken en ons
geloofsleven niet relateren aan een verhaal over neergang.
Ja, ik zie positieve ontwikkelingen. Als student was ik bestuurslid van de studentenvereniging Ichthus.
Er is een grote groep studenten die op een creatieve manier met geloof omgaat. De evangelische
wereld is zich aan het verbreden.
Sociale rechtvaardigheid staat hoog op de agenda, terwijl in die kringen in het verleden het
maatschappijkritische en het persoonlijke geloof nogal eens tegen elkaar werden uitgespeeld.”
Maar dat positieve verhaal over jong christelijke Nederland beperkt zich toch tot de
evangelische en orthodoxe sector? Daarbuiten worden jongeren alleen maar minder
christelijk.
“Ja, maar het is helemaal niet zo dramatisch om een minderheid te zijn. De grote, volle volkskerken
zijn verleden tijd. Dat model moet je radicaal loslaten. Dan kun je kijken hoe je vanuit de marge als
kleine maar vitale geloofsgemeenschap een rol kunt spelen. Het is voor een kerk helemaal niet erg
om vanuit de marge te opereren. Het is zelfs gevaarlijk om al te zeer betrokken te zijn bij het centrum
van de macht. Vanuit de marge kan ze beter haar profetische rol vervullen en samen met andere
grassroots-initiatieven van onderop versterken.
Ook de Wereldraad van Kerken ondersteunt dat. Het oude model van zending, waarbij de grote
klassieke kerken zich met een min of meer paternalistische blik vanuit het centrum tot de marge
wendden om daar te bepalen wat goed was, dat model is losgelaten. Nu komt de omgekeerde
beweging op gang: missie vanuit de marge.”
Wat heeft de marge dan aan het centrum te vertellen?
“Wat ze concreet te brengen heeft, is niet ready made. Maar om een voorbeeld te noemen:
Nederland telt 800.000 migrantenchristenen. Alleen al hun aanwezigheid is voor de blanke
middenklassenkerken waardevol. Die aansluiting verloopt trouwens moeizaam. Dat vind ik wel een
punt van zorg.
Wat de migrantenkerken te brengen hebben moet je ook niet reduceren tot hun migratie-ervaringen.
Ze hebben ons als christenen, op geloofsniveau, iets te vertellen. De evangelieverhalen worden
vanuit het perspectief van de marge immens relevant. Daar gaat het om.
In ieder geval gaat het niet om een exotisch opleuken van de Nederlandse kerken: een vrolijk,
swingend gastkoor in de zondagse dienst. En omgekeerd moeten de historische kerken hun
diaconale houding laten varen in relatie tot migrantenkerken.
23
De meerwaarde zit in de ontmoeting van de perspectieven. Waarom zijn de traditionele kerken blank
en middenklasse? Heeft dat te maken met de intellectualistische preken; met een gebrek aan
beleving?”
Je hebt een evangelische achtergrond. Heb je nooit de behoefte gehad om je tegen die
opvoeding te af te zetten?
“Nee, ik ben juist heel blij met mijn achtergrond. Door de persoonlijke verbondenheid met het
christelijk geloof kan ik me goed inleven in diverse geloofstradities en verschillende manieren van
geloven. De verbinding tussen al die tradities, daar wil ik voor staan.”
En waar gaat het voor jouzelf dan om in het christelijk geloof?
“Het draait vooral om de liefde van God. Dat is voor mij altijd heel basaal geweest. Een basisgevoel.
De liefde van God en ook de liefde naar God toe. En verder zijn voor mij de evangelieverhalen van
Jezus een bron van inspiratie, maar ook nieuwtestamentische brieven. De eerste brief van Johannes
is mijn favoriet. Daar gaat het over de liefde en de vreugde van het geloof en over hoe je als
christelijke gemeenschap met elkaar te leven hebt. De gemeenschap rond Jezus.
Die community is voor mij heel belangrijk. De kerken zouden daar meer op moeten inzetten. Preken
zijn vaak erg op het individu gericht, terwijl de nieuwtestamentische brieven zich juist vaak tot de
gemeenschap als geheel richten. Dat intrigeert mij.
In de PKN-kerk in Amersfoort waar ik regelmatig kom, is iedere donderdagavond een ‘meet & eat’
voor twintigers en dertigers. Daar gebeurt echt wat. Ikzelf ben gezegend met enkele goede en
langdurige vriendschappen. Relaties, dat is wel waar het voor mij om draait, the stuff life is made of”
Gemeenschap, beleving, ervaring, dat bepaalt voor jou eerder het geloof dan het aanhangen
van bepaalde stellingen?
“Interessant dat je geloofsinhoud direct in verband brengt met stellingen. Nee, het gaat mij inderdaad
niet om stellingen ergens in mijn hoofd.
Maar dat neemt niet weg dat ik de geloofsinhoud wel degelijk heel belangrijk vind. Maar die inhoud is
verweven met mijn hele zijn. Ik ervaar dat als iets positiefs, het heeft niet die negatieve connotatie
van stellingen. Het centrum is de persoon van Jezus. Dat geeft mijn leven richting en ook als
geloofsgemeenschap kun je je daarop oriënteren.
Het geloof is voor mij zoiets ongelofelijks positiefs, omdat het in mijn eigen leven een intense rust,
vrede en liefde bewerkstelligt, en tegelijk biedt het ook maatschappelijk een profetische oriëntatie.”
Heb je nooit getwijfeld aan het bestaan van God? De afwezigheid van God is toch ook een
reële ervaring?
“Nee, twijfel heb ik eigenlijk nooit gehad. Je vraag lijkt te impliceren dat het bijna noodzakelijks is dat
er op een gegeven moment twijfel ontstaat over je geloof.”
Misschien niet noodzakelijk, maar de moderne cultuur lijkt die twijfel toch minstens op te
roepen en zo te vragen om een verantwoording. Hoe beargumenteer je je godsgeloof?
“Die vraag is voor mij niet het aller wezenlijkste en ik heb er ook relatief weinig tijd mee doorgebracht
om daar een enorm rationeel kloppend argument van te maken. Die argumenten zijn er natuurlijk wel.
Maar ze vormen voor mij niet de basis. De basis zit zo diep en is zo zeker, dat ik daar nooit aan
getwijfeld heb. Dat is wel een constante.
Anderzijds begrijp ik natuurlijk de twijfels vanuit de moderne cultuur wel. En het is ook goed dat
gelovigen daarop ingaan, maar persoonlijk heb ik dat nooit zo gedaan. Ik heb ook nooit zo geworsteld
met de zin van het leven, zoals ik dat bij vrienden wel zie: die diepe existentiële worsteling, ‘waarom,
waartoe?’ Ik herken natuurlijk ook wel de strijd en het lijden die het leven met zich meebrengt. Maar ik
zie het leven toch meer als een gegeven waar ik niet achter terug kan. Voor mij is die zin er al. Ik ben
heel blij om dit leven.
En de afwezigheid van God? Nee, dat heb ik eigenlijk nooit zo ervaren. Zijn aanwezigheid is zo met
mijn zijn verweven. “Ik ben aan U gehecht, met heel mijn ziel”, staat in psalm 63. Ja, ik ben heel erg
gehecht aan God. Dat wil niet zeggen dat ik alles weet van God. Hoe en wat, dat is een levenslang
leerproces.”
Hoe verbind je dat existentiële godsbesef met het christelijke verhaal? Waar komt om zo te
zeggen Jezus je leven binnen?
“Ook op de bijbelverhalen ben ik altijd als vanzelfsprekend georiënteerd geweest, als iets waartoe ik
mij te verhouden heb. En dan denk ik vooral aan het evangelie van Jezus, zijn opstanding en
overwinning op de dood als het centrum van waaruit je Jezus moet duiden.
24
Ja, ik houd inderdaad wel vast aan de orthodoxe bevestiging van Jezus als de zoon van God. Dat
God door Jezus onze nabijheid heeft gezocht, tot in het diepste lijden, daar gaat een enorme troost
vanuit voor degenen die nu lijden. Die hele diepe identificatie met de menselijke conditie in al zijn
rauwheid en misère, dat vind ik geweldig. En dat is dus onze God! God is niet veraf gebleven, hij is
heel nabij.
Hoe dat kan? Hoe God zich nu juist precies in Jezus heeft uitgedrukt en hoe Jezus de dood heeft
overwonnen? Op al die ‘hoe’-vragen heb ik geen antwoord. Het ‘hoe’ blijft een mysterie.”
Waarom ga je zo ver met de orthodoxie mee dat je de identificatie van God met de mens en
zijn lijden nu juist letterlijk en uniek in Jezus ziet plaatsgrijpen? Veronderstelt die orthodoxie
niet een premoderne filosofie die wij moderne mensen niet meer kunnen meemaken?
“Ik zou dan als tegenvraag willen stellen: wie is die ‘wij’ van de moderne filosofie? In intercultureel
perspectief zijn er heel wat culturen die niet door de moderniteit zijn heengegaan zijn. Niet dat ik de
vragen van de moderne tijd niet relevant vind. Maar het moderne denken is niet de enige manier om
over het leven na te denken. Het is voor mij niet normatief of maatgevend.
Ja, waarom ik vasthoud aan de orthodoxe affirmaties van Jezus als zoon van God en aan de
opstanding als de definitieve doorbraak van het Jezusgebeuren?
Voor een deel is dat ook wel omdat ik in contact wil blijven met wat door alle tijden en culturen heen
als het centrum van de christelijke traditie is gezien. Het christelijke verhaal laat zich in allerlei
contexten en tijden steeds weer opnieuw interpreteren. In iedere context biedt het nieuwe,
interessante gezichtspunten.
Uit de missiologie heb ik geleerd hoe eindeloos vertaalbaar het christendom is. De orthodoxe
affirmaties bieden in die veelheid een soort samenhang.”
Bron: Volzin magazine
>>>
Christelijke spiritualiteit: tussen traditioneel geloofsleven en hedendaags zinzoeken
deBezieling.nl - Geplaatst door: Redactie in Essay, Spiritualiteit 13 oktober 2014
“Persoonlijke ontvankelijkheid voor het transcendente als een bron van bezieling.” Dat is de
constante in alle vormen van christelijke spiritualiteit door alle tijden heen. ‘God en ik’ in het
leven van alledag. Het Titus Brandsma Instituut van de Radboud Universiteit in Nijmegen
doet onderzoek naar christelijke spiritualiteit met name ook in haar maatschappelijke
context. Momenteel bereidt het instituut tevens een opleiding ‘Maatschappelijke
Spiritualiteit’ voor, die in september 2015 van start zal gaan.
Door Inigo Bocken, Anne-Marie Bos en Herman Westerink
In het artikel ‘Wat is Spiritualiteit?’ dat eerder dit jaar op De Bezieling werd geplaatst, merkt Theo
van de Kerkhof op, dat met name een oudere generatie gelovigen moeite heeft met het begrip
spiritualiteit. Spiritualiteit legt sterk de nadruk op de persoonlijke geloofsbeleving en de eigen
zoektocht naar een diepere zin en betekenis in het leven. Voor een oudere generatie echter is het
geloof vooral verbonden met aangeleerde leerstellingen, een vaak als drukkend ervaren
verplichtende moraal en de hokjesgeest van de verzuiling. Die generatie worstelt nog altijd met dat
geloof van vroeger, en kan daarom vaak maar moeilijk de stap maken naar een meer persoonlijk
geleefde spiritualiteit waarin leer, leergezag en kerk minder houvast bieden en waarin de eigen
keuzes en ervaringen de leidraad vormen. Persoonlijk geleefde spiritualiteit geeft vrijheid en ruimte,
maar ook ongemak en misschien zelfs onbehagen, juist vanwege een gebrek aan houvast.
Opmars
Vreemd is inderdaad die moeite met het begrip spiritualiteit niet. Want laten we wel zijn, het begrip
spiritualiteit heeft pas in de afgelopen decennia een enorme opmars beleefd. Inmiddels is het begrip
zowel in wetenschappelijk onderzoek als op allerlei plaatsen in de samenleving aangekomen en
salonfähig geworden, maar dat zullen, pak ’m beet, 40 jaar geleden maar zeer weinigen hebben
kunnen voorspellen. Geen wonder dus dat mensen soms moeite hebben met het begrip.
Daarbij komt nog iets anders. De religie en het geloof in de tijd van de verzuiling was helder en
afgebakend – je wist waar je bij hoorde en je kende de gedeelde overtuigingen.
Maar wat is spiritualiteit? Het blijft vaak een vaag en diffuus begrip dat een breed scala aan
praktijken en houdingen omvat.
25
Voor sommige mensen is het wellicht een persoonlijke, authentieke levenshouding die doorwerkt in
alle dagelijkse bezigheden. Voor anderen is het wellicht niets meer dan een bezigheid, een
interessant en verrijkend tussendoortje, een product dat je haalt uit de religieuze supermarkt
wanneer je het nodig hebt en dat je, na consumptie, ook weer achterlaat.
Krachtenveld
Christelijke spiritualiteit bevindt zich in dit krachtenveld tussen de traditionele vormen van christelijk
geloofsleven en die nieuwe spiritualiteiten met hun nadruk op persoonlijke beleving en de heiliging
van het Zelf. Hoe kunnen we die positie in dat krachtenveld iets nader bepalen?
1. Christelijke spiritualiteit put uit de bronnen van de christelijke traditie en onderhoudt een
vruchtbare relatie met heel die traditie in de wetenschap dat die traditie er een is van een geleefd,
beleefd en doorleefd geloof. Ze kan teruggrijpen op plaatsen van bezieling, van geestdrift, van
‘spiritualiteit’, kortom, de plaatsen van con-templatie – het aandachtig beschouwen (con-) van wat
zich als heilig in het hier en nu (templum) manifesteert.
Doorheen heel de traditie vinden we wat diezelfde traditie levend en vitaal houdt: een persoonlijke
ontvankelijkheid voor het transcendente als een bron van bezieling.
2. Die christelijke spiritualiteit kon en kan niet beperkt blijven tot contemplatie, tot het “lezen van een
boekje in een hoekje”, zoals ooit Thomas a Kempis schreef.
Nee, wat een mens bezielt en geestdriftig maakt, uit zich ook in het dagelijks leven en handelen.
Christelijke spiritualiteit is daarom altijd contemplatio in actione, een pendelbeweging tussen
geloofsbeleving en praktijk.
Of misschien kunnen we zeggen, christelijke spiritualiteit geeft altijd uitdrukking aan de spanning
tussen bezieling en praktijk. Want zowel wat een mens bezielt als de praktijk van alledag zijn
weerbarstig.
3. Christelijke spiritualiteit is daarom altijd een kritische spiritualiteit geweest – zowel tegenover de
kerk als tegenover de samenleving. Het is goed om ook juist deze kritische traditie in de
hedendaagse aandacht voor spiritualiteit mee te nemen, iets wat niet altijd bewust en expliciet
gebeurt.
4. De hedendaagse aandacht voor spiritualiteit laat zien dat christelijke spiritualiteit alive and kicking
is. Want juist in die aandacht voor spiritualiteit wordt een belangrijk spoor uit de christelijke traditie
doorgetrokken. Tegelijkertijd is juist dat christelijke in de brede stroom van de hedendaagse
spiritualiteit in onze tijd niet meer vanzelfsprekend. De traditionele kerken zijn langzaam aan het
leeglopen en de zinzoeker van vandaag de dag, die zoekt naar oriëntatie in zijn of haar leven en die
op zoek is naar spirituele bronnen om uit te putten, vindt niet zomaar een weg tussen het
overvloedige aanbod aan mogelijkheden. Uitgesproken moeilijk kan die zoektocht naar zin zelfs zijn,
wanneer we bedenken dat zoveel kennis van de eigen traditie ontbreekt en zoveel traditionele
zekerheden zijn ingeruild voor onzekerheden.
Maatschappelijke Spiritualiteit
In christelijke spiritualiteit komt het er dus op aan op een creatieve manier traditie met hedendaagse
contexten te verbinden, en wel zodanig dat die spiritualiteit inderdaad bezield kan worden en zin
geeft. De vraag is dan natuurlijk waar die christelijke spiritualiteit gevonden kan worden.
Het is onder andere vanuit deze vraag dat aan het Titus Brandsma Instituut vorig jaar het project
Maatschappelijke Spiritualiteit van start is gegaan. Het project bestaat uit wetenschappelijk
onderzoek naar nieuwe vormen van christelijke spiritualiteit in een seculiere, volgens sommigen
post-seculiere, tijd.
Tegen de achtergrond van de afname van de invloed van traditionele geloofsgemeenschappen op
de samenleving en meer algemeen tegen de achtergrond van een afkalving van de kennis van,
bekendheid met en betrokkenheid bij de vele verschillende vormen van christelijke spiritualiteit zoals
deze in de loop van de geschiedenis gestalte hebben gekregen, wordt in het project
Maatschappelijke Spiritualiteit de vraag gesteld waar en hoe nieuwe vormen van spiritualiteit in de
lijn van deze christelijke traditie zichtbaar kunnen worden gemaakt en gestalte kunnen krijgen.
Waar zijn, kortom, plaatsen van christelijke spiritualiteit in onze samenleving? Waar ontstaat ruimte
voor spiritualiteit? En kan christelijke spiritualiteit een eigen kritische stem ontwikkelen te midden
van de veelheid aan religieuze en spirituele geluiden?
Een eerste verkenning van maatschappelijke spiritualiteit zal binnenkort verschijnen: Ruimte voor
maatschappelijke spiritualiteit, uitgegeven bij uitgeverij Berne.
26
Het project Maatschappelijke Spiritualiteit is gericht op vernieuwende vormen van christelijke
spiritualiteit te midden van een seculiere samenleving. Dat betekent enerzijds dat een diepgaande
reflectie op de eigenheid van de christelijke traditie nodig is, juist ook om deze traditie voort te
kunnen zetten als vindplaats voor zinzoekers. Anderzijds is het nodig om de eigen geseculariseerde
cultuur en samenleving goed te begrijpen en ook te waarderen. Dat laatste is belangrijk, al was het
maar om ervoor te zorgen dat spiritualiteit nooit tot cultuurvijandigheid of wereldvreemdheid leidt.
Opleiding
In nauwe samenhang met het onderzoek is ook onderwijs en vormingswerk een kernaspect van het
project Maatschappelijke Spiritualiteit. Concreet betekent dit dat het onderzoek naar
maatschappelijke spiritualiteit wordt gecombineerd met een eigen opleiding Maatschappelijke
Spiritualiteit binnen de School voor Spiritualiteit, die onderdeel is van het Titus Brandsma Instituut.
In die opleiding worden maatschappelijke praktijken (zoals beroepsleven, arbeid, zorg, onderwijs,
politiek, kunst, enz.) verkend vanuit het gezichtspunt van spiritualiteit.
Immers, concrete maatschappelijke contexten en organisaties worden, als het erop aankomt,
gedragen door de bewogenheid, inspiratie en bezieling van mensen. Zonder bezieling is elke
activiteit doods.
Daarom wordt in de opleiding een instrumentarium aangereikt om zicht te krijgen op de spirituele
dimensies van alledaagse praktijken. Zo wordt er gedurende de opleiding een nieuwe zienswijze op
die maatschappelijke praktijken ontwikkeld.
Die opleiding Maatschappelijke Spiritualiteit zal in september 2015 voor het eerst van start gaan.
Het doel van de opleiding is het verwerven van kennis en het ontwikkelen van vaardigheden om
spiritualiteit in concrete maatschappelijke contexten te herkennen, verstaan en in gesprek te
brengen. De hele opleiding duurt twee jaar, maar er bestaat ook de mogelijkheid losse modules
(cursussen) te volgen. Meer informatie over deze opleiding is vanaf 1 oktober 2014 te vinden op:
www.titusbrandsmainstituut.nl.
De drie auteurs zijn als wetenschappelijk medewerker verbonden aan het Titus Brandsma Instituut.
↑
Zingeving en zakelijkheid op de Zuidas
Op donderdag 30 oktober 2014 organiseerde Anne Stael in samenwerking met ABN AMRO in
Amsterdam de workshop Crowdfunding. Zingeving combineren met zakelijkheid en de vraag wat
crowdfunding voor een organisatie kan betekenen stonden hierbij centraal.
Bezoek aan De Nieuwe Poort
Voorafgaand aan de workshop was er voor religieuze professionals gelegenheid om in de
sfeervolle ambiance van het restaurant van De Nieuwe Poort te lunchen en aansluitend een
rondleiding bij te wonen. De Nieuwe Poort, huis voor ontmoeting en inspiratie, werd in 2013 in het
hart van het zakelijke Amsterdam - Zuidas opgericht door predikant-ondernemer Ruben van
Zwieten, met als doel een plek voor reflectie, meetings, lezingen en contemplatie te creëren.
De rondleiding, verzorgd door Reinoud Beimers, gaf meer inzicht in de vraag waardoor De Nieuwe
Poort zo succesvol is. Een van de redenen is de goede kwaliteit van de horeca. Zo is er
bijvoorbeeld een bedrag van 10.000 euro geïnvesteerd in het koffiezetapparaat; mensen moeten
ook terugkomen voor de goede koffie. Een andere reden is door direct contact te leggen met grote
organisaties in de buurt. Zo is er bijvoorbeeld het ‘Fitness voor de Geest’ programma gestart. Dit
wordt door grote bedrijven gesponsord, net zoals fitness voor het lichaam wordt gesponsord.
De Nieuwe Poort richt zich op thema’s waar je in je werkzame bestaan tegenaan loopt, visies van
mensen op leven en samenleven en het in contact brengen van mensen van verschillende komaf.
Dit laatste gebeurt bijvoorbeeld door voetbaltoernooien tussen professionals uit de zakenwereld en
jongeren van zogeheten zwarte scholen te organiseren. Ook worden er etentjes voor
zakenmensen van de Zuidas en daklozen georganiseerd.
27
Workshop crowdfunding ABN AMRO
‘Ik las een bericht in de krant over ABN AMRO over het feit dat zij zich willen richten op religieuze
organisaties. Aangezien ik het netwerk heb en zij de kennis, besloot ik samen met ABN AMRO een
workshop crowdfunding te organiseren. Het gaat mij aan het hart dat veel organisaties met een
spiritueel karakter het in deze tijd moeilijk hebben om te overleven.’ Met deze woorden leidde Anne
Stael de workshop crowdfunding in. Arthur van de Graaf (CEO van SEEDS.nl) ging vervolgens
meer in op crowdfunding in de praktijk.
raktijk.
Crowdfunding is ontstaan vanuit de creatieve hoek en zorgt ervoor dat mensen bij elkaar worden
gebracht die geld nodig hebben en geld bezitten. De ABN Amro bank probeert dit vanuit het
zorgplicht-idee
idee op een verantwoorde manier te doen, ‘zodat mensen weten waar zij aan beginnen’,
aldus Arthur van de Graaf. ‘Het is niet alleen bedoeld om geld op te halen, maar ook om nieuwe
mensen aan je organisatie te binden. Een groot voordeel bij een crowdfunding campagne, is dat
mensen zelf richting kunnen geven aan hun geld, zelf kunnen beslissen waar zij hun geld aan
besteden. Maar daardoor is het des te meer van belang dat je zorgt voor betrokkenheid en laat
zien waar je voor staat.’
Tips voor een succesvolle crowdfunding campagne
Wat zijn nu concrete tips om jouw campagne
cam
succesvol te maken?
- Maak je boodschap deelbaar. Hoe bereik je het publiek, wat wil het publiek?
- Toon aan wat de toegevoegde waarde is van jouw crowdfunding campagne voor de
investeerders. Welke spreekwoordelijke pijn los je met jouw campagne op? Wie heeft er belang bij?
- Zorg ervoor dat mensen betrokken blijven, geef hen updates over het verloop van de campagne en
geef hen iets unieks zoals een cadeautje als dank voor de investering.
- Geef je campagne een gezicht. De betrokkenheid van degene
degene die de campagne runt moet duidelijk
zijn en zorgt voor een relatie tussen organisatie en investeerders.
Na afloop van de workshop was er gelegenheid te borrelen en te netwerken.
Het was een informatieve, leerzame en inspirerende middag en dankzij
dankzij de gastvrijheid van
Anne Stael en boeiende workshop van ABN AMRO was deze dag een succes!
Door:
Femke Postma (Linkedin profiel),
), Junior online marketeer bij Realimpact – Specialist in online marketing.
www.geloofinjeproject.nl ; "het is een prachtige dag en ik kan het niet zien."
crowdfunding platforms > http://www.douwenkoren.nl/crowdfunding-in-nederland/
http://www.douwenkoren.nl/crowdfunding nederland/
↑
Welkom bij Amsterdam Dialoog - Impressie van de Dag van de Dialoog 7 november 2014
Hoera! Op 7 november 2014 hebben we het
10-jarig bestaan van Amsterdam Dialoog
gevierd en het was een feestje. De dag
werd geopend met een feestelijk ontbijt in
het Lloyd hotel en gedurende de hele dag
hebben er 150 verschillende dialoogtafels
plaatsgevonden op diverse locaties in
Amsterdam. Burgers uit de hele stad zijn
met elkaar in gesprek gegaan rondom de
vraag: “Waar sta jij voor op?”
Er is gesproken over een sinterklaasfeest voor iedereen, acceptatie, kunst en cultuur, diversiteit,
gezondheid, de rol van voeding in ons leven en nog veel meer interessante onderwerpen waar burgers
voor op zijn gestaan. Amsterdammers hebben elkaar in alle openheid kunnen ontmoeten, ervaringen
kunnen delen, kunnen dromen en doen. De Dag van de Dialoog heeft weer voor mooie ervaringen,
begrip en inspiratie gezorgd.
Hier kun je contact informatie vinden, of Amsterdam Dialoog via de social media volgen door
activiteiten en agenda's te delen en dialoog gesprekken te delen. Wil je meedoen en ben
je nieuwsgierig naar meebouwen aan dialoog in de stad, mail ons.
28
Het was een geslaagde dag en hopelijk tot volgend jaar! Heb jij ook meegedaan en zijn er foto’s of
verhalen die je graag wilt delen? Stuur ons dan even een mailtje of deel je ervaring via onderstaande
link, we zijn erg benieuwd naar jouw verhalen voor de Dag van de Dialoog!
Platform Amsterdam Dialoog en tien jaar jubileum
De dialoogtafel draagt bij aan meer samenhang en sociale cohesie in Amsterdam. In kleine groepjes
aan een tafel, voor een gesprek met elkaar over een behoefte, vraag of thema.
Iedere dialoogtafel heeft 'n gespreksthema. Door de 4-stappen dialoogmethodiek is er twee uur de
tijd om iedereen de rust en ruimte te geven om een ander eens echt te ontmoeten door prettig,
dialogisch en waarderend met elkaar te praten. De uiteenlopende achtergronden van mensen draagt
bij aan het vergroten van (zelf)vertrouwen, een beter klimaat en vormt de basis voor prettig samen
leven, wonen en werken.
Het platform ontmoet, organiseert en verbindt de stad Amsterdam in wijken en Amsterdammers in
2014 tien jaar aan de 986e dialoogtafel. Door een prettig gesprek praten diverse netwerken,
individuen en organisaties met onbekenden en vertellen verhalen aan tafel. Met goede begeleiding in
een open 4-stappen dialooggesprek.
Elk jaar op de Dag van de Dialoog ontmoeten zo’n 1.000 Amsterdammers elkaar voor een goed
gesprek. Dat is te danken aan Amsterdam Dialoog, een stichting en actief platform.
We organiseren de Dag al 10 jaar en brengen zo met veel succes meer contact & ontmoeting in de
stad. We willen dat blijven doen, maar om voort te bestaan hebben we goeie mensen nodig. Het is
erop of eronder, dus we hebben jou nodig!
In 2001 waren de aanslagen in New York de aanleiding om de Dag van de Dialoog te initiëren. Vanaf
het jaar 2004 werd dit idee na de trieste moord op Theo van Gogh, ook in Amsterdam georganiseerd.
In de Week van de Dialoog is door de netwerkorganisatie Nederland in Dialoog actief met dialoog in
meer dan 102 dorpen, gemeenten en steden. De dialoog wordt jaarlijks gevoerd in en door het land.
Blijf op de hoogte door nieuwsbrief updates.
[email protected] ; http://bit.ly/1wjZXfu; https://www.facebook.com/AmsterdamDialoog ;
06-2706 8295 ; www.amsterdamdialoog.nl
↑
Geloof begint bij jou
Vrijburg is de thuishaven van de
geloofsgemeenschap, die gevormd wordt door
de Remonstrantse Gemeente Amsterdam en de
Vereniging Vrijzinnige Protestanten Amsterdam.
Herman Gorterstraat 31 of Diepenbrockstraat 46
1077 WE Amsterdam
telefoon: (020) 671 42 77
e-mail: [email protected]
website: www.vrijburg.nl
Remonstrantse Gemeente Amsterdam > www.remonstranten.org; e-mail: [email protected]
Predikant van de Remonstrantse Gemeente is ds. Joep de Valk, e-mail: [email protected]
De remonstranten in Amsterdam participeren in de Raad van Kerken Amsterdam.
De Remonstrantse Broederschap is als aparte kerk voortgekomen uit een conflict in de 17e eeuw
binnen de Nederlandse calvinistische staatskerk, waarbij de remonstranten zich inzetten voor vrijheid
en verdraagzaamheid. Dit is kenmerkend gebleven voor hun optreden.
In de 18e en 19e eeuw trachtten zij verbindingen te leggen tussen godsdienst en de ontwikkelingen in
wetenschap en moderne cultuur. Wat de emancipatie betreft kenden de remonstranten al in een zeer
vroeg stadium vrouwelijke predikanten.
29
De Remonstrantse Broederschap heeft in 1986 als eerste kerk ter wereld de zegening van
homoseksuele relaties mogelijk gemaakt.
Op radio 1 en 4 worden (of zijn, afhankelijk van wanneer u dit leest) drie verschillende radiospotjes
uitgezonden met als titel >
Mijn God dwingt mij tot niets ; Mijn God trouwt ook homo's ; Mijn God laat me zelf denken
U kunt de teksten ook beluisteren via www.remonstranten.org/site/?id=1012
Vereniging Vrijzinnige Protestanten
Predikant is ds. Jessa van der Vaart, e-mail [email protected]
De jongerenwerker van Vrijburg is Dik Mook, e-mail [email protected]
De vrijzinnige protestanten in Amsterdam participeren in de Raad van Kerken Amsterdam en in de
Raad voor Levensbeschouwingen en Religies Amsterdam.
De Vereniging Vrijzinnige Protestanten Amsterdam stelt zich ten doel in het vrijzinnig gedachtegoed
de Protestantse Kerk in Nederland te dienen in vrijheid, verdraagzaamheid en werkelijk christen zijn.
↑
Van de Redactie
De Nieuwsbrief verschijnt aan het einde van elke maand. Denkt u eraan, dat kopij dient te
worden ingeleverd vóór de 20e van de maand bij de Redactie (zie hierna genoemde namen).
De Redactie verzoekt u dringend om vooraf bij de desbetreffende organisatie te checken of
uw kopij in onze Nieuwsbrief mag worden opgenomen! De Redactie behoudt zich het recht
voor om kopij, die niet relevant is voor de doelgroep van deze Nieuwsbrief, niet op te nemen.
De Nieuwsbrief is ook terug te lezen op www.amsterdamsevrouwengroep.nl , evenals de
verslagen van Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag.
Redactie:
Gerrie van Krevel, 020-690 2378 [email protected]
Ank Veenstra, 020-694 9647
[email protected]
Uw Redactie wenst u veel leesplezier èn inspiratie voor uw eigen leven!
Wilt u de Nieuwsbrief niet meer ontvangen.
Meldt u dit dan aan de Redactie via e-mail [email protected]
of telefonisch 020-690 2378 (Gerrie van Krevel) - 020-694 9647 (Ank Veenstra)
30

Wijs leiderschap - VNO

Marieke Brouwer Talen naar God

Studiedag FSC Zorg 2014

MYSTIEKE DAG 2014 – Spiritualiteit

Geestelijke Verzorging (GV) aanbod gericht: een nieuwe koers

download - School of Life

klik hier voor de folder

h 4,76m xb 4,80m Poort 5.

Brink BV l Hoge Eng - West 18 l 3882 TR Putten Tel: 0341

Pater Hugo Hinfelaar m.afr. Toespraak Ama Dag 17-09