De rechten van de studentenraad in de praktijk

De rechten van de studentenraad
in de praktijk
Vorige week hebben we besproken wat de basis van de SR is. Ook zijn de belangrijkste
rechten van de SR aangestipt. De wet educatie en beroepsonderwijs [WEB] geeft jullie als
studentenraad een groot aantal rechten. Maar wat betekend dit in de praktijk?
Om op deze vraag antwoord te geven is het belangrijk dat jullie weten wat jullie positie in de
organisatie is. Als studentenraad vertegenwoordigen jullie de studenten binnen de instelling.
Dit doen jullie door betrokken te zijn in de besluitvorming en het College van Bestuur [CvB] te
adviseren. Jullie positie in de organisatie kunnen jullie zien in het onderstaande organogram.
(Koning willem 1 college, 2013)
De rechten die jullie hebben zijn vastgelegd
in de wet. Het doel van deze wetgeving is
om jullie invloed te geven! Voor informatie
over de verschillende rechten die de studentenraad heeft klik hier
Dit organogram geeft aan dat de studentenraad betrokken is bij de besluitvorming voordat
deze besluiten door de organisatie uitgevoerd gaan worden. De studentenraad heeft dus
invloed voordat er acties genomen worden. Net zoals de ondernemingsraad (OR) dat heeft bij
onderwerpen die gevolgen hebben voor de medewerkers.
rwerpen zijn
TIP: Veel onde
SR als de OR
zowel voor de
at met de
belangrijk. Pra
men!
OR en werk sa
De rechten in de praktijk
Advies en instemmingsrecht zijn twee rechten die uitermate belangrijk zijn. Deze twee rechten geven
de studentenraad de mogelijkheid om mee te denken en te beslissen over de meeste besluiten die het
CvB neemt die gevolgen hebben voor studenten. Het CvB is verplicht om voordat de besluiten ingevoerd
worden de studentenraad om advies te vragen. En jullie advies is niet vrijblijvend, het CvB moet wat doen
met dit advies! Daarom noemt de wet een besluit van het CvB, waar de studentenraad nog geen advies
over heeft gegeven, een voorgenomen besluit. Voordat het een echt besluit wordt moet eerst de studentenraad een advies geven.
Hoe een adviestraject of een instemmingstraject verloopt kan je hieronder schematisch zien;
In de praktijk betekend dit het volgende. Het college van bestuur heeft het idee om de kwaliteit van het
onderwijs te verbeteren. Een onderdeel van dit plan is het samenvoegen van drie opleidingen. De grote
opleiding die hierdoor ontstaat geeft docenten meer mogelijkheden om samen te werken en kennis te
delen. Het CvB denkt dat hierdoor de kwaliteit van alle opleidingen zal verbeteren.
Voordat dit plan uitgevoerd mag worden moet er eerst aan de studentenraad advies gevraagd worden.
Waarom? Omdat een besluit als dit valt onder het adviesrecht (Artikel 8a.2.2. Bijzondere bevoegdheden:
instemming en advies).
Het college van bestuur moet schriftelijk een adviesaanvraag doen bij de studentenraad. In de adviesaanvraag moet het plan en de uitwerking hiervan staan en alle informatie die de studentenraad nodig
heeft om een goed advies uit te brengen. De studentenraad moet bijvoorbeeld weten in welke mate de
kwaliteit van het onderwijs zal verbeteren en ook hoeveel overlast studenten van dit plan zullen krijgen.
Als deze informatie niet in de adviesaanvraag staat dan moet het CvB deze informatie alsnog aanleveren.
De studentenraad moet hiernaast voldoende tijd krijgen om een goed advies uit te kunnen brengen. Het
college van bestuur mag niet van de SR eisen dat er in drie dagen een advies geschreven wordt. Als de SR
een advies heeft voor het CvB dan moet dit advies schriftelijk aan het CvB gegeven worden. Pas na het
advies van de SR word het besluit dan ook daadwerkelijk uitgevoerd.
Nu kan je jezelf afvragen wat heeft dit advies voor nut?
Het CvB moet in haar plan het advies van de SR hebben meegenomen. Het advies van de SR moet terug te
zien zijn in het besluit voordat het uitgevoerd mag worden.
Het CvB kan het advies overnemen, als dit gebeurt dan hebben jullie dus directe invloed gehad op het
besluit!
Als het CvB het advies van de SR niet overneemt dan moeten zij kunnen beargumenteren waarom het
advies genegeerd wordt. Het CvB moet dus met feiten komen. Argumenten als: ‘Ons plan is goed zoals het
is’ of ‘Wij zijn het daar niet mee eens’ zijn niet goed genoeg. De wet geeft dit ook duidelijk aan.
Naast advies en instemmingsrecht is het belangrijk dat de SR weet wat het initiatiefrecht en het
informatierecht inhouden en hier gebruik van kunnen maken.
Informatierecht is belangrijk omdat de SR zonder informatie niet betrokken kan zijn bij wat er allemaal
gebeurt binnen de organisatie. Jullie moeten weten wat er gaat gebeuren om hier wat van te kunnen
vinden. Als er een advies of instemmingsaanvraag is dan moet de SR alle informatie kunnen krijgen die
nodig is om een goed advies te kunnen geven. Het CvB moet bij jullie aangeven wat er allemaal gebeurt maar de informatie die jullie nodig denken te hebben om hier een mening over te vormen moeten
jullie zelf opvragen. Als jullie van mening zijn dat er extra financiële informatie, onderzoeksresultaten of de
resultaten van evaluaties nodig zijn dan moeten jullie hier om vragen bij het CvB. Deze informatie moet dan
ook aan jullie gegeven worden. In de praktijk blijkt dat er soms twee of drie keer om dezelfde informatie
gevraagd moet worden.
Initiatiefrecht is van belang omdat dit het recht is waarmee de SR onderwerpen onder de aandacht van het
CvB kan brengen. Zien jullie ernstige problemen bij een bepaalde afdeling? Slechte voorzieningen?
Een toename van pesten? Al dit soort onderwerpen kunnen jullie door gebruik te maken van het
initiatiefrecht bij het CvB aandragen. Als jullie formeel dit recht willen gebruiken dan moet dit schriftelijk.
Het CvB is dan verplicht om schriftelijk een inhoudelijke reactie te geven. Het CvB moet dan bijvoorbeeld
schriftelijk aangeven dat zij een afdeling gaan onderzoeken of meer aandacht besteden aan de sfeer en
pest gedrag.
Met deze vier rechten kunnen jullie in de praktijk veel bereiken. Jullie weten wat er allemaal gebeurt
binnen de organisatie, jullie hebben invloed op besluiten die genomen worden en jullie kunnen zelf
onderwerpen aandragen bij het CvB.
Het feit dat jullie deze rechten hebben betekend nog niet automatisch dat de adviesaanvragen
en de informatie uit de organisatie zullen binnenstromen. De wetgeving met betrekking tot de
studentenraden is relatief nieuw en de meeste organisaties zullen er nog aan moeten wennen.
Aan jullie de taak om te zorgen dat de studentenraad invloed krijgt binnen de organisatie!
Hoe de invloed van de studentenraad vergroot kan worden behandelen wij later in deze serie.

Download Report