Durven we mondiale uitdagingen echt aanpakken?

Durven we mondiale
uitdagingen echt
aanpakken?
debat
Naar aanleiding van de Vlaamse,
federale en Europese stembusslag
van 25 mei 2014 herhalen de
Vlaamse politieke partijen beloftes
over ontwikkelingssamenwerking,
klimaatbeleid en duurzame fiscaliteit die
ze al jaren maken. Terwijl ze andere oude
beloftes loslaten. Beseffen de politici dat
ons land geen eiland is? Hoe hoog staat
internationale solidariteit op het politieke
prioriteitenlijstje? Is er ambitie om er op
dat vlak op vooruit te gaan? De Vlaming
vindt internationale solidariteit belangrijk,
maar krijgt hij van de politieke partijen wel
wat hij verdient?
Wat als? Wat als de vele positieve
In deze tekst doen we een eerste
antwoorden van de politieke partijen op
screening van de standpunten van
een aantal vragen die 11.11.11 hen naar
de verschillende partijen over inter-
aanleiding van komende verkiezingen
nationale solidariteit. De bedoeling is
voorlegde, meteen reële beleidsbeslis-
om het debat over internationale the-
singen waren? Iedereen zou gedurende
ma’s aan te zwengelen en de partijen
uit te dagen duidelijk te zijn over hun
concrete engagementen. Tijdens het
kopstukkendebat op 17 maart, maar
ook tijdens de weken die daarop
volgen. Daarom zal 11.11.11 de komende weken nog analyses posten
op de website www.geeneiland.be.
Op die manier kunnen kiezers zelf
zijn hele levenscyclus recht op sociale
bescherming hebben, want alle partijen
zeggen dit expliciet in de Belgische en
internationale ontwikkelingsagenda te verdedigen. Bovendien zouden schendingen
van mensenrechten, arbeid- en milieuconventies verleden tijd zijn. Alle partijen
gaan immers voor expliciete en effectieve
kunnen oordelen in welke mate de
maatregelen in handels- en investerings-
verschillende partijen zich inzetten
akkoorden om dat te verzekeren. Het is
voor internationale solidariteit.
hiermee duidelijk dat een aantal voor de
Het is belangrijk aan te stippen dat
Noord-Zuidbeweging belangrijke strijdpun-
we dit eerste rapport maakten op
ten zijn overgenomen in de teksten die tot
basis van onvolledige gegevens.
Slechts vijf van de zes partijen –
Open VLD ontbrak – bezorgden ons
tijdig een ingevulde vragenlijst, gebaseerd op ons verkiezingsmemorandum. Ook zijn nog niet alle partijprogramma’s momenteel gefinaliseerd
en bekend.
nu toe beschikbaar zijn.
Maar kraaien we niet te vroeg victorie?
Wat als de vele ideologische tegenstellingen tussen de partijen onze internationale
solidariteit zouden verlammen? Open VLD
bijvoorbeeld stelt de effectiviteit van de
Belgische inspanningen ter zake openlijk
De millenniumdoelstellingen
De millenniumdoelstellingen zijn acht
De Belgische niet-gouvernementele
concrete ontwikkelingsdoelstellingen
organisaties (ngo’s) moedigden de
die in 2000 door de Verenigde Naties
politici aan om zich voor die doelstel-
werden aangenomen, met de afspraak
lingen in te zetten, via de campagne
dat de lidstaten die tegen 2015 zouden
“2015 De Tijd Loopt – 8 afspraken
halen. Die doelstellingen gaan onder
voor een betere wereld, 1 deadline”.
meer over basisonderwijs voor elk
Ondanks de vooruitgang die in heel
kind, over het uitbannen van de extre-
wat landen geboekt is, zullen niet alle
me armoede, en over het bestrijden
millenniumdoelstellingen tegen 2015
van ziektes als hiv/aids.
gehaald worden.
in vraag. “Ontwikkelingssamenwerking
logische opties of langetermijnvisies van
sust ons geweten, maar boekt amper
de verschillende Vlaamse politieke partijen
resultaten.” Daarom zetten de liberalen
voor ontwikkelingssamenwerking, klimaat-
vooral in op vrijhandel en economische
beleid en duurzame ontwikkeling?
migratie. N-VA stelt landencontracten voor
De Koepel van de Vlaamse Noord-Zuid-
die vergaande voorwaarden koppelen aan
beweging 11.11.11 kijkt met een interna-
het krijgen van Belgische steun. PVDA+
tionale bril naar de partijstandpunten en
daarentegen wijst elke ‘conditionalisering’
-verkiezingsprogramma’s. Waarover gaat
van onze bilaterale hulp af wegens strijdig
het debat? Is er sowieso debat of wordt
met de ‘nationale soevereiniteit van de
België als een eiland behandeld? En ‘last
partnerlanden’.
but not least’: welke concrete engagementen kan de kiezer verwachten rond deze
Los van deze mogelijke scenario’s is de
hamvraag echter of de aandacht voor
internationale samenwerking in de huidige
partijcommunicatie meer is dan woorden.
Welke zijn de reële gevolgen van de ideo-
thema’s?
1.
Belofte
maakt
schuld
Beloftes formuleren is makkelijker dan beloftes waarmaken. In de inkomhal bij 11.11.11 hangt de plechtige verklaring van toenmalig Kamervoorzitter Herman De Croo
van 15 september 2006 dat “de opvolging van de belofte
van de Belgische overheid die zich in 2000 samen met 190
andere landen binnen de Verenigde Naties geëngageerd
heeft om tegen 2015 de millenniumdoelstellingen te behalen, een vaste plaats zal krijgen op de agenda van de
Kamer van volksvertegenwoordigers”. Op politiek niveau
is het daarbij gebleven. Nu beloven de meeste Vlaamse
partijen – op Open VLD na, terwijl N-VA ervan uitgaat dat
wat niet lukt op federaal niveau best Vlaams geprobeerd
wordt – opnieuw ‘een groeipad om tot de 0,7 procent van
Bruto Nationaal Inkomen (BNI) voor Ontwikkelingssamenwerking te komen’.
Hadden we dat laatste al niet vroeger
ter van de 0,7 procent-norm, behalve de
gehoord? De afspraak binnen de Organi-
Scandinavische landen en onze buren
satie voor Economische Samenwerking
Luxemburg en Nederland, hebben de rijke
en Ontwikkeling (Oeso) om 0,7 procent
landen die haalbare belofte nooit gehou-
van het BNI aan Official Development
den. Groot-Brittanië zou naar verluidt in
Assistance (ODA) te besteden, dateert van
2014 toetreden tot het selecte 0,7%-clubje.
1970 en werd meteen door de Verenigde
Het kan dus ook in economisch moeilijke
Naties overgenomen, want die Oeso-norm
tijden. Waar dienen internationale afspra-
leek simpel en haalbaar. Nu mag er wel
ken voor, als we er ons niet aan houden?
discussie zijn over het arbitraire karak-
1,2
1,1
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
Verenigde Staten
Frankrijk
Luxemburg
Nederland
Duitsland
Noorwegen
België
Zweden
Denemarken
Bron: Development Assistance Committee (DAC) - Organisatie voor
Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso)
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
0
De 0,7 procentnorm
De 0,7 procent stond tot voor kort in
860 miljoen euro opgetrokken moeten
elk federaal regeerakkoord. Het jongste
worden. De partijen die beloven voor de
regeerakkoord van 1 december 2011
0,7 procent te gaan, bakkeleien over wan-
maakte daar echter komaf mee. De ‘groei
neer we die moeten halen – het ‘groeipad’
van de middelen voor ontwikkelingssa-
– terwijl zo’n discussie sinds de wets-
menwerking in 2012 en 2013’ zou bevro-
wijziging achterhaald is. De wet voorziet
ren worden. In de praktijk werd meer dan
immers geen uitstel meer, die 0,7 moet bij
een vijfde van het budget voor ontwikke-
een volgende begroting gehaald worden.
lingssamenwerking geschrapt en zakten
Misschien ontbreekt daartoe alleen de
de Belgische ODA-uitgaven van 0,53 naar
politieke wil.
0,47 procent van het BNI. Dat de Kamer
‘de kwantitatieve doelstelling om 0,7
Is 860 miljoen euro veel geld? Tijdens de
procent van het Bruto Nationaal Inkomen
voorbije begrotingsoperaties werd telkens
(BNI) te besteden aan officiële ontwikke-
met miljarden aan uitgaven en inkomsten
lingshulp’ in de wet op de Ontwikkelings-
verschoven. Concreet is 860 miljoen euro
samenwerking van 19 maart 2013 terug
niet eens een kwart van onze Defensie-
opgevist heeft, is dus dubbel: aan de ene
begroting en lang niet genoeg geld om
kant schroeven we onze inspanningen om
de Belgische straaljagers door nieuwe
de belofte te halen terug, terwijl we er aan
modellen te vervangen. Die 860 miljoen
de andere kant een wettelijke verplichting
vormen ongeveer het dubbele van het divi-
van maken.
dend dat Belgacom jaarlijks in de federale
pot stort. Het totale kostenplaatje van het
Dat betekent concreet dat de – we citeren
Masterplan Mobiliteit Antwerpen wordt op
de wet – “acties inzake ontwikkelingssa-
vijf keer zoveel geld geraamd. Maar met
menwerking via gouvernementele, multi-
860 miljoen euro zou onze ontwikkelings-
laterale en niet-gouvernementele kanalen
samenwerking wel grootse dingen kunnen
en via de andere instrumenten die door het
doen: met 7 miljoen kunnen we werking en
Comité voor Ontwikkelingshulp (Develop-
onderwijs van 50 Burundese scholen op
ment Assistance Committee – DAC) van
punt stellen, met 28 miljoen garanderen
de Organisatie voor Economische Samen-
we 70.000 Marokkaanse plattelandsbewo-
werking en Ontwikkeling (OESO) aange-
ners van drinkbaar water, noem maar op.
rekend worden of werden als officiële
Kortom: met dat geld kunnen we duizen-
ontwikkelingshulp”, met pakweg
den mensen duurzaam vooruit helpen.
2.
an
inconvenient
Truth
Acht jaar geleden kreeg An Inconvenient
Een echte klimaatpolitiek heeft inderdaad
Truth van toenmalig Amerikaans presi-
implicaties voor het consumentenbeleid,
dentskandidaat Al Gore de Oscar voor de
het ruimtelijk beleid, de industrie, de land-
beste documentaire. Inmiddels twijfelt
bouw, de transportsector, de isolatie van
niemand nog aan de relatie tussen de
gebouwen, noem maar op. Samenwerking
uitstoot van broeikasgassen en de op-
en coördinatie zijn daarom essentieel.
warming van de aarde. We ondervinden in-
Maar het Belgische klimaatbeleid zit in
tussen wereldwijd de klimaatsverandering
een complete impasse: beslissingen laten
aan den lijve. De opwarming van de aarde
op zich wachten, beloftes worden niet
stopt echter niet aan de grenzen van lan-
nagekomen. Gesprekken om Europese
den of gewesten noch aan die van diverse
2020-doelstellingen (20 procent minder
beleidsdomeinen of bevoegdheden. Dit
uitstoot, 20 procent energiebesparing en
blijkt echter onvoldoende uit de teksten
20 procent hernieuwbare energie tegen
en standpunten van de Vlaamse politieke
2020) over de gewesten en de federale
partijen: aan analyses geen gebrek, maar
overheid te verdelen, lopen helaas al jaren
concrete maatregelen en positie-innames
vast. Reden: gebrek aan ‘sense of urgen-
ontbreken doorgaans, bij de ene partij zijn
cy’, communautair gekissebis en partijpo-
ze nog minder te vinden dan bij de andere.
litiek.
Klimaatbeleid is
een slim beleid
Is klimaatbeleid tegenstrijdig of
later moeten ophoesten. Een studie
schadelijk voor de economie? Neen,
van de Europese Commissie - ‘Ana-
integendeel. Het is op termijn goedko-
lysis of options to move beyond 20%
per om klimaatverandering te bestrij-
GHG emission reductions: member
den dan om ze te negeren. Niets doen
state results’- somt bovendien talloze
zal de wereldgemeenschap volgens
concrete voordelen op: extra inkom-
het toonaangevende ‘Stern Review
sten uit de veiling van emissierechten,
on the Economics of Climate Change’
bruto product-voordelen, daling van
op termijn vijf tot twintig procent van
de gezondheidskosten, boost van de
het wereldwijde bruto-product kosten.
werkgelegenheid via de zogenaamde
De financiële inspanning die nodig is
‘Green Jobs’, energievoordelen, noem
om antwoord te bieden op de klimaat-
maar op.
problematiek, zou echter maar één
procent van dat wereldwijde bruto-pro-
Een verhoging van onze reductie-ambi-
duct vergen.
tie vormt dus de ideale springplank om
de Belgische en Europese economie te
De rekening is al snel gemaakt: voor
elke euro die we vandaag investeren,
sparen we er vijf uit die we anders
moderniseren.
Helaas vinden de politieke partijen elkaar
bij de politieke partijen. Ze zijn er alle-
nog altijd niet voor een efficiënt klimaat-
maal duidelijk in: België mag zijn interne
en energiebeleid. Terwijl CD&V uitpakt
reductiedoelstelling van broeikassen
met wat ze het ‘verstandig groen’ van
niet afkopen met de aankoop van emis-
de Vlaamse regering noemen, maken de
sierechten in het buitenland. Dat vinden
andere partijen andere analyses. Sp.a zegt
we een belangrijk signaal. Maar hoe
prioritair in te zetten op een samenwer-
zal de trendbreuk gerealiseerd worden?
kingsakkoord tussen de gewesten en de
Want intussen is en blijft het beleid van
federale regering; Groen wil dit zelfs in een
de Vlaamse regering wat het is. Voor de
wettelijk kader gieten dat bepaalt wanneer
periode 2013-2020 koopt de Vlaamse
welke klimaatdoelstellingen moeten ge-
regering nu al emissiekredieten aan. Deze
haald worden. N-VA zegt dan weer tegen
realiteit strookt helemaal niet met de idee
Belgische grenzen te botsen en vindt de
maximaal in te zetten op interne maatre-
gewesten, bij gebrek aan fiscale autono-
gelen. Maar geen enkele Vlaamse partij
mie, onvoldoende gewapend voor een
trekt hiertegen echt van leer, hoewel deze
ambitieus klimaatbeleid.
beslissing het Vlaamse klimaatbeleid tot
2020 betonneert.
Realiteit is dat ons land momenteel bijzonder weinig ambitie en daadkracht laat
De case die echter het meest sympto-
zien. Zo steunde België onlangs de zwakke
matisch is voor het vastlopen van het
voorstellen van de Europese Commissie:
klimaatbeleid in ons land, is die van de
40 procent emissiereductie en 27 procent
klimaatfinanciering. België is een van de
hernieuwbare energie tegen 2030. En ook
enige landen die zijn vorige VN-belofte niet
in eigen land presteren we zwak. Omdat de
nakwam. En toch is geen enkele Vlaamse
Vlaamse regering in haar klimaatbeleids-
partij in de aanloop naar de verkiezingen
plan de vertaling van de Europese doelstel-
concreet over de Belgische bijdrage aan
lingen in eigen targets niet haalt, moet ze
de internationale klimaatfinanciering. Ons
tonnen emissiekredieten aankopen. Noch-
land moet volgens de aanbevelingen van
tans beloofde het Vlaamse regeerakkoord
de Doha-conferentie voor de periode 2013-
van 2009 “maximaal alle interne maatrege-
15 nochtans minimaal 50 miljoen euro per
len te nemen die technisch en economisch
jaar bijdragen.
uitvoerbaar zijn en die maatschappelijk
aanvaardbaar zijn”.
PVDA+ wil daar de helft van de ‘inkomsten uit de emissiehandel’ aan besteden,
Het besef dat dit concreter moet, leeft wel
terwijl andere partijen zich beperken tot
Van Kyoto naar Lima
Op het niveau van de Verenigde Naties
industrielanden zich om de emissies
vinden al meer dan twintig jaar elk
in de periode 2008-2012 (de ‘Kyoto-pe-
jaar internationale klimaatonderhan-
riode’) in het totaal met 5 procent te
delingen plaats. Op deze conferenties
verminderen ten opzichte van 1990.
komen de 192 lidstaten samen om een
Op de klimaattop in het Zuid-Afrikaan-
oplossing te vinden voor de klimaat-
se Durban werd dit akkoord verlengd
problematiek. Noodzakelijk, want een
tot 2020. Eind 2014 vindt de volgende
mondiaal probleem vergt een mondiale
klimaattop plaats in de Peruaanse
oplossing.
hoofdstad Lima, in 2015 in Parijs. Dat
wordt een cruciaal moment, want in
Een van de bekendste bijeenkomsten
Parijs moet een nieuw mondiaal kli-
was die in het Japanse Kyoto in 1997.
maatakkoord worden afgesproken dat
Met het Kyoto-akkoord verbonden de
vanaf 2020 in werking moet treden.
vage woorden over een ‘voorspelbaar
Als we zo voortdoen, maken we precies
engagement met concrete benchmarks’
dezelfde fout als tijdens de eerste klimaat-
(sp.a) of een bedrag dat ‘afhangt van de
financieringsperiode. De bevoegde staats-
marktwaarde van zowel aangekochte
secretaris ‘Melchior Wathelet’ formuleerde
als aan te kopen uitstootrechten en de
het zelf duidelijk anderhalf jaar geleden in
aanrekenbaarheid van de veilingopbrengst
Doha toen hij stelde met “het schaamrood
van de uitstootrechten’ (CD&V). N-VA wil
op de wangen te staan omdat ons land
hier wel duidelijkheid over maar komt zelf
zijn internationale beloftes over klimaatfi-
niet verder dan een aparte begrotingslijn
nanciering niet nakwam”.
binnen ontwikkelingssamenwerking ‘voor
een klimaatfinanciering in het Zuiden die
eveneens de lokale ontwikkeling voor
ogen heeft’.
3.
Meer
mondiaal
solidaire
fiscaliteit
Belastingen zijn onmisbare instrumenten voor de financiering van publieke diensten en voor een herverdeling van de
rijkdom, ook wereldwijd. Transparante, rechtvaardige en
goed functionerende belastingsystemen zouden dan ook
een prioriteit moeten zijn van elke overheid. Vandaag zijn
er wat dat betreft nog te veel leemtes en mistoestanden.
In talloze ontwikkelingslanden zijn er nauwelijks directe
belastingen, de regeringen belasten er vooral indirect en
via heffingen op handelsstromen. In de industrielanden
woedt dan weer discussie over de verschuiving van lasten
op arbeid naar lasten op consumptie en vervuiling en over
de strijd tegen fiscale fraude. Maar vooral: er is groot gebrek aan een internationaal fiscaal afsprakenkader.
In de nabije toekomst is er ongetwijfeld
groepen gebruik (of misbruik) maken van
zowel federaal als Europees veel over
het gebrek aan internationale controle en
fiscale hervormingen te doen. De Vlaamse
nationale instrumenten om aan de fiscus
partijen hebben daarover uiteenlopende
te ontsnappen. De Oeso schat dat ontwik-
ideeën, maar ze trekken in de tot nu toe
kelingslanden ongeveer drie keer zoveel
voorliggende teksten nauwelijks de discus-
verliezen aan belastingparadijzen dan dat
sie open naar meer mondiale fiscale soli-
ze ontvangen aan ontwikkelingshulp.
dariteit. België was op het internationale
De eisenbundel van 11.11.11 voor de
toneel steeds een voortrekker van de bre-
volledige opheffing van het bankgeheim,
de Financiële Transactietaks (FTT) voor
een vermogenskadaster en automatische
alle beleggingsinstrumenten. Zo verander-
uitwisseling van bankgegevens wordt
de ook Guy Verhofstadt het geweer van
gedeeld door PVDA+ en Groen en gro-
schouder en sprak hij zich uit als voorstan-
tendeels door sp.a, maar niet door CD&V,
der van een dergelijke taks. Goed nieuws
N-VA en Open VLD.
voor 11.11.11, die daar al jarenlang voor
pleit. Maar nu die taks er bijna is op Euro-
De financiële crisis heeft ons bij uitstek ge-
pees niveau, wordt het belangrijk om te
leerd dat de financiële sector onvoldoende
kijken naar wat met de opbrengsten moet
transparant is en niet langer ten dienste
gebeuren. Voor de Noord-zuidbeweging is
staat van de reële economie. Toch lijkt het
het duidelijk, dit zijn bijkomende middelen
vijf jaar later weer ‘business as usual’ te
die ingezet moeten worden voor ontwikke-
zijn geworden. Sommige Vlaamse partijen
ling of klimaat. In die zin verdedigt alleen
zijn bereid na te denken over mechanis-
Groen dit volmondig. Sp.a is vaag over
men om de financiële sector op het rechte
waar de opbrengst van zo’n Europese of
spoor te brengen en te houden, maar
mondiale FTT naartoe moet en CD&V wil
kunnen ze hun denkpistes ook concretise-
onder meer daarmee voor eigen Europese
ren? Zo heeft CD&V het over een ‘slimme
inkomsten zorgen, ‘zodat de bijdragen van
regulering van de financiële sector’ en
de nationale lidstaten evenredig verlaagd
een ‘adequate prudentiële regelgeving en
kunnen worden’.
toezicht op schaduwbankieren’. Terechte
principes, maar hoe vertaal je die in con-
Intussen geeft de Oeso toe dat grote multinationale ondernemingen en financiële
crete hervormingen?
Stop de kapitaalvlucht
en belastingontwijking
11.11.11 wil dat België actief mee-
van ontwikkeling en de strijd tegen de
werkt aan een verplichte identificatie
toenemende ongelijkheid. De vooruit-
van de werkelijke eigenaars van bedrij-
gang die de laatste jaren gemaakt is
ven, trusts en stichtingen. Daarnaast
op Europees en G20-niveau in de strijd
moeten multinationale ondernemingen
tegen belastingparadijzen, moet ook
verplicht worden over elk land en elk
gerealiseerd worden op VN-niveau wil-
project afzonderlijk te rapporteren, om
len we de ontwikkelingslanden hierbij
te vermijden dat bedrijven of financiële
betrekken en een gigantische ‘lek’ in de
groepen ontsnappen aan belastingen
controle op kapitalen vermijden.
via geldstromen tussen verschillende
filialen en manipulatie van winst- en
Een internationale uitdaging aanpak-
verliescijfers. Ten slotte moet ons land
ken in eigen land, kan niet zonder
de automatische gegevensuitwisseling
ook maatregelen hier te nemen. De
tussen belastingdiensten versterken.
eigen Belgische fiscaliteit moet dus
Er wordt geschat dat 900 miljard
eveneens hervormd worden. Om dit
dollar per jaar verloren gaat aan
mogelijk te maken en in het kader van
belastingontduiking en andere illegale
transparantie, wil 11.11.11 de volledi-
praktijken van multinationale onderne-
ge opheffing van het bankgeheim, de
mingen. Hier ligt dus een gigantische
invoering van een vermogenskadaster
(internationale) uitdaging om die
en een automatische uitwisseling van
middelen te mobiliseren in functie
bankgegevens.
Groen pleit ervoor dat ons land ‘de banken
de dood voor zo’n concretisering. De N-VA
die het gered heeft, zou aanmanen te
bijvoorbeeld zegt wel te willen meewerken
stoppen met activiteiten in fiscale para-
aan een internationaal bindend kader om
dijzen’. Zullen banken wakker liggen van
multinationale ondernemingen eerlijke be-
een aanmaning? Sp.a pleit dan weer voor
lastingen te laten betalen en te willen strij-
Europese anti-misbruikregels en voor een
den tegen belastingparadijzen, maar elk ef-
‘onafhankelijk orgaan met toezichthou-
fectief voorstel ter zake botst op een ‘njet’:
ders, academici, ngo’s en vakbonden, om
geen inzage in de effectieve begunstigden
middels een jaarlijks progressierapport
van ondernemingen, stichtingen en trusts
van de financiële instellingen de transitie
voor belastingdiensten en geen automati-
naar een duurzame bancaire sector beter
sche deling van bancaire informatie. Open
te monitoren’. Het is duidelijk dat de strijd
VLD vindt dan weer dat het geen zin heeft
voor zo’n ‘duurzame bankensector’ nog
“om de grote bedrijven te ‘bashen’. Die zijn
veel concreter moet worden.
mobiel en gaan dan gewoon weg.”
Partijen aan de rechterzijde van het politieke spectrum daarentegen lijken wel als
4.
Historische
verantwoordelijkheid
Multinationale ondernemingen trekken in elk geval niet
weg waar woekerwinsten met de ontginning van bodemrijkdommen te maken zijn. Alle Vlaamse partijen verklaren
een Europese richtlijn te willen die bedrijven verplicht om
op een sociaal verantwoorde manier om te gaan met ertsen ingevoerd uit conflictgebieden en op alle ingevoerde
producten vervaardigd uit deze ertsen. Maar als het erop
aankomt de activiteiten van Belgische en Europese bedrijven in het buitenland transparanter te maken via een
regelgeving die bedrijven verplicht om land per land te
rapporteren over omzet, loonbeleid, gemaakte winsten en
betaalde taksen, zeggen N-VA en Open VLD ‘neen’.
Toch weten we al langer dat economische
sche Centraal-Afrika-beleid, onderschreven
belangen een belangrijke rol spelen in het
door de ministers van Buitenlandse Zaken,
voortdurende geweld in het Oosten van
Defensie, Ontwikkelingssamenwerking en
de Democratische Republiek Congo. In de
Financiën’. Maar dat ze het erover eens
fragiele landen en zwakke democratieën
zijn hoe dat ambitieuze Centraal-Afrika-be-
die Congo, Rwanda en Burundi zijn, staan
leid eruit moet zien, is minder waarschijn-
de mensenrechten voortdurend onder
lijk. Ook loopt de beleidscoherentie ter
druk en is duurzame ontwikkeling nog
zake vaak mank: trekken Buitenlandse
veraf. België wordt vanuit zijn historische
Zaken, Defensie, Ontwikkelingssamenwer-
rol en expertise en ondanks zijn tanende
king en Financiën inzake Centraal-Afrika
engagement in de regio, ter zake voortdu-
wel aan hetzelfde zeel? En staat hierbij het
rend geraadpleegd door de internationale
belang van de bevolking in Centraal-Afri-
gemeenschap. Ons land kan en moet hier
ka voorop? Maar niet enkel in het Cen-
een rol van betekenis spelen, maar het
traal-Afrika beleid kunnen we ons vragen
beleid is nog te ‘ad hoc’, mist ambitie en
stellen bij het al dan niet vooropstellen
plaatst het belang van de lokale bevolking
van de belangen van het Zuiden. Stroken
niet altijd voorop.
de posities van ons land in vrijhandelsonderhandelingen of in andere multilaterale
Alle Vlaamse partijen lijken zich bewust
verbanden wel met de ontwikkelingsdoe-
van onze rol in de regio. Indien het van
len die beoogd worden met ontwikkelings-
hun reacties op de bevraging van 11.11.11
samenwerking? Of doen ze deze inspan-
afhangt, komt er sofort een ‘ambitieuze en
ningen net eerder teniet?
coherente strategienota voor het Belgi-
Eurobarometer:
we worden zelf beter van
ontwikkelingshulp
Zeven op de tien burgers in Europa vinden
dat de hulp aan ontwikkelingslanden ook
henzelf uiteindelijk ten goede komt. Dat is
een stijging van 4 procent ten opzichte van
2012, leert ons de Eurobarometer die in
november 2013 in Brussel werd gepresenteerd. De bestrijding van armoede in de
wereld moet een topprioriteit zijn van de
Europese Unie (EU), zegt twee derde van
de Europese burgers.
Vier op de vijf Belgische ondervraagden
vinden het belangrijk om mensen in ontwikkelingslanden te helpen. Het bestrijden
van armoede in ontwikkelingslanden zou
een van de belangrijkste thema’s moeten
zijn van de regering, zegt een op de twee
Belgische respondenten van de Eurobaro-
tot mondiale solidariteit bereid is dan de
meter expliciet. Net zoals ook één op de
politici aannemen. Op de twee jaar tijd
twee respondenten vindt dat internationa-
dat 11.11.11 rond het klimaat campagne
le beloftes gehouden moeten worden. Als
heeft gevoerd, hebben meer dan 80.000
signaal kan dat toch tellen!
mensen en meer dan 300.000 leerlingen
voor het klimaat ‘gezongen’. En voor het
Draagvlakonderzoek allerhande leert ons
debat met de Vlaamse politieke kopstuk-
dat de mensen – dat zijn de kiezers – ont-
ken dat 11.11.11 op maandag 17 maart
wikkelingssamenwerking, klimaatbeleid en
onder het thema ‘België is geen eiland’ in
duurzame fiscaliteit belangrijk vinden. Vol-
de Antwerpse Roma opzet, werden in een
gens het recente onderzoek dat het Leu-
mum van tijd meer dan 700 inschrijvingen
vense Onderzoeksinstituut voor Arbeid en
opgetekend.
Samenleving (Hiva-KULeuven) in opdracht
van de Belgische Ontwikkelingssamenwer-
Want België is inderdaad geen eiland. De
king (DGD) uitvoerde, blijft de empathie
Vlaming beseft wel dat aandacht voor de
voor mensen uit het Zuiden in vergelijking
internationale agenda een basisvoorwaar-
met vroegere enquêtes stabiel. Ruim drie
de is om een echt duurzaam beleid te kun-
Belgen op de vijf blijft het belangrijk vinden
nen voeren. Meewerken aan rechtvaardige
om de levensstandaard van mensen in
en duurzame ontwikkeling is, zowel voor
ontwikkelingslanden te verbeteren, minder
het Noorden als het Zuiden, bittere nood-
dan één Belg op de tien vindt het niet
zaak. Ons gedrag en beleid hebben een
belangrijk. Ook volgens het maandblad
– zowel negatieve als positieve – impact
Çava vindt driekwart van de Vlamingen
op anderen wereldwijd en vice versa. Die
dat het Westen de morele plicht heeft een
wisselwerking tussen Noord en Zuid mag
deel van zijn rijkdom af te staan. Dat is
ons niet verlammen of op onszelf doen
zelfs enkele procenten meer dan vijf jaar
terugplooien. Aandacht hebben voor de
geleden. Wellicht denken de Belgen vooral
internationale agenda is gewoon in ieders
aan Congo en bij uitbreiding aan Afrika als
belang. Aan de Vlaamse kiezer om dat aan
ze het over de derde wereld hebben, luidt
de politici duidelijk te maken. Liefst voor
de kanttekening van filosoof van dienst
de verkiezingen, maar desnoods op 25 mei
Toon Vandevelde bij die cijfers. Dat neemt
2014.
niet weg dat de Vlaming wellicht meer
daag onze politici
uit om over de
grenzen te kijken
stuur hen een
kaartje op
geeneiland.be
tweet mee
tijdens het debat
#geeneiland
V.U.: Bogdan Vanden Berghe, Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel

Download Report