Scheidbaar samengesteld

5.7
A
Scheidbaar
samengestelde
werkwoorden
Tekstvoorbeeld
Schadeformulier
Kort nadat ik was afgestudeerd, kocht ik een auto. Ik had weinig geld, dus het was een hele oude kar:
de lak liet los; de motor was zo slecht dat ik er een ander in moest laten zetten; de vorige eigenaar had
zelf geprobeerd de deuren uit te deuken; kortom die auto zag er niet uit. Maar toch was ik blij met mijn
karretje en ik reed er de eerste dag beretrots mee rond.
De volgende morgen werd er al om zeven uur aangebeld. Vlug trok ik een ochtendjas aan en deed
de deur open. Het was de buurvrouw:'Wilt u even meelopen? Ik ben tegen uw auto aangereden en ik ben
bezig het schadeformulier in te vullen. U weet dat ik zulke dingen meestal zelf oplos maar in dit geval
kom ik er niet uit. Volgens mij ben ik echt maar één keer tegen uw auto aangereden maar ik heb geen idee
op welke plekken ik hem allemaal geraakt heb.'
B.
Schema
invullen
ik
vul/vulde
het schadeformulier
in
ik heb het schadeformulier ingevuld
ik moet/ga het schadeformulier invullen
ik sta/zit het schadeformulier in te vullen
je weet/ziet dat ik het schadeformulier invul
je weet/ziet dat ik het schadeformulier in moet vullen
C.
Vuistregels
1
Werkwoorden die beginnen met een voorzetsel dat accent krijgt (bijvoorbeeld: afhalen, àflopen, aanslaan, afwassen, doorverbinden, invullen, mislopen, neerzetten, omkijken, omkopen, opbellen, opzoeken,
teruggeven, uitnodigen, weglopen , er ...uitzien) zijn scheidbaar samengesteld.
2
Hoe deze werkwoorden zich gedragen, staat in het schema
3
Kijk voor de tangconstructie bij 7, Zinsbouw.
4
Werkwoorden als uit de hand lopen gedragen zich als scheidbaar samengestelde werkwoorden.
D
Zet de goede vorm van de in het kadertje staande scheidbare werkwoorden in de zinnen.
mislopen (2X) - uit de hand lopen - thuiskomen (2X) - uitdeuken - bijwonen - terugbetalen - dóórlopen
1. Door zijn ziekte is hij een groot feest ........
2. Overmorgen
........ ze van hun vakantie ........
3. Je kunt wel proberen dat spatbord zelf
4.
........ te ........ , maar dat
........ vast ........ !
........ er nu veel mensen zo'n conferentie ........ ?
5. Gelukkig werd de schade aan mijn auto door de verzekering ........
6. ' ........ u alstublieft
........ naar achteren', zei de buschauffeur.
7. Door haar geïmproviseer en geknoei is dit groots opgezette festival geheel ........
8. Iedereen
........ van een koude kermis ........
Woordkompas Toegift: Grammaticaal ABC(D) 22

Download Report