De invloed van zingen in een afasiekoor op het spreken

De invloed van zingen in een afasiekoor op het
spreken en de kwaliteit van leven bij patiënten
met afasie en/of spraakapraxie
netwerkdag AfasieNet 2014
Woudschoten
Annelies de Bruin MA (logopedist en klinisch linguïst)
Dorothea van Gaalen – Deuzeman (logopedist)
Gerdien Lindeboom (muziektherapeut)
1
Aanleiding
Behandelmethodes zingen en afasie:
•  MIT: Melodic Intonation Therapy
•  SMTA: Speech Music Therapy for Aphasia
2
Aanleiding
•  In 2010 start afasiekoor binnen instelling
•  Doel koor: spraak/ taal en taalvaardigheid
verbeteren van personen met afasie en/ of
spraakapraxie
•  Ervaringen sommige koorleden:
-  Woordvinding gaat makkelijker
-  Spreken gaat makkelijker
-  Zelfvertrouwen om gesprek te starten neemt
toe
3
Aanleiding
Literatuur:
-  Cohen, N. S., & Masse, R., (1993): 3 groepen
(zangers, ritmisch, controle) met neurologisch
letsel (PD, CP, CVA): spraakverstaanbaarheid
verbetert significant bij de zangers.
-  Tamplin J., Baker, F. A., Jones, B., Way. A.,
Lee, S., (2013): zingen in een koor lijkt onder
andere een positief effect te hebben op de
stemming en het zelfvertrouwen van koorleden
met afasie.
4
Aanleiding
2011 Hersenstichting Nederland: Kwaliteitsprijs
5
Project
•  Inventarisatie afasiekoren in Nederland
•  Onderzoek
6
Inventarisatie
•  Afasiekoren Nederland
–  Doelgroep, werkwijze, doelstellingen
•  Website: www.afasiekoren.nl
- Doel: toegang en bekendheid van de
koren vergroten.
•  Onderbouwde werkwijze beschikbaar
stellen (aan de hand van de resultaten
onderzoek)
7
Onderzoek
Doel
Onderzoeken of zingen in een (afasie)koor effect heeft op
-  de vloeiendheid van het spreken
-  de woordvinding
-  verbale communicatie in het dagelijks leven
-  de kwaliteit van leven
van personen met afasie/spraakapraxie
8
Doelgroep onderzoek
Inclusie criteria
• Afasie en/of spraakapraxie
• 1 ICVA LH
• Leeftijd 18- 75 jaar
• NT1 Nederlands
• rechtshandig
• Chronische fase (< ½ jaar post onset)
• Geen individuele of groepstherapie (logopedie en/of
muziektherapie). Uitzondering: deelname afasiegroepen
• Geen ernstige depressie in voorgeschiedenis, welke nog
aanwezig is
9
Methodiek
Met alle Nederlandse afasiekoren (< 40) is contact gezocht.
Deelnemers van 6 koren doen mee.
•  Experimentele groep: personen met afasie en/of
spraakapraxie, deelnemers van een afasiekoor
•  Controlegroep: personen met afasie en/of spraakapraxie,
geen individuele of groepstherapie (logopedie en/of
muziektherapie).
Uitzondering: deelname afasiegroepen
•  Meetmomenten: T1 baseline, T2 na 6 maanden
10
Stroomdiagram
Aanmelding in totaal:
Personen 72
Aangemelde personen
experimentele groep
N = 49
Aangemelde personen
controlegroep
N = 23
Personen geschikt voor inclusie
experimentele groep N = 20
Personen geschikt voor inclusie
controlegroep N = 23
Afvallers N = 3
Afvallers N = 6
Experimentele groep uiteindelijk:
N = 17
Controlegroep uiteindelijk:
N = 17
11
Methodiek
Alle personen zijn op T1 en T2 getest met:
•  Akense Afasie Test (AAT)
•  A m s t e r d a m N i j m e g e n T e s t v o o r A l l e d a a g s e
Taalvaardigheden (ANTAT)
•  Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak
(DIAS), onderdeel articulatie van woorden
•  Boston Benoem Taak (BBT)
Kwaliteit van leven
•  Nederlandse vertaling SAQOL-39
12
geslacht en leeftijd proefpersonen
Geslacht Leeftijd M V M SD experimentele groep
N=17 7 10 65,07 6,24 controlegroep
N=17 8 9 58,3 13,59 13
Resultaten benoemen
M BBT SD M SD experimentele groep 100,75 54,66 112,38 48,08 controlegroep 103,01 53,11 99,36 52,46 AAT-Benoemen M SD SD M experimentele groep 82,06 36,17 89,76 29,05 controlegroep 84,35 33,57 83,06 34,47 14
Resultaten
Alledaagse verbale communicatie
ANTAT Begrijpelijkheid M SD M SD experimentele groep 34,88 15,65 36,71 15,49 controlegroep 37,71 12,28 36,94 12,72 15
Resultaten benoemen
gemiddelde scores BBT T1 en T2
gemiddelde gecorrigeerde score
115
112,38
110
105
103,01
100
100,75
experimentele groep
99,36
controlegroep
95
90
tijdstip 1
tijdstip 2
16
Resultaten benoemen
Gemiddelde scores
AAT-benoemen T1 en T2
92
gemiddelde scores
90
89,76
88
86
84
84,35
82
82,06
experimentele groep
83,06
controlegroep
80
78
tijdstip 1
tijdstip 2
17
Resultaten alledaagse verbale
communicatie
gemiddelde scores
gemiddelde score ANTAT
Begrijpelijkheid T1 en T2
38
37,5
37
36,5
36
35,5
35
34,5
34
33,5
33
37,71
36,94
36,71
experimentele groep
controlegroep
34,88
tijdstip 1
tijdstip 2
18
Bronvermelding
• 
Aerts, H., (2005). Nederlandse vertaling Stroke and Aphasia Quality of Life Scale-39 (SAQOL-39) (Hilary, K., 2003).
• 
Blomert, L., Koster, Ch., 1995. Amsterdam-Nijmegen test voor Alledaagse taalvaardigheden (ANTAT). Amsterdam, Pearson
Testpublisher.
• 
Cohen, N. S., & Masse, R., (1993). The Application of Singing and Rhythmic Instruction as a Therapeutic intervention for Persons with
Neurogenic Communication Disorders. Journal of Music Therapy, XXX (2), 81-99.
• 
Hurkmans, J., de Bruijn, M., Zielman, T., (2005). Speech Music Therapy for Aphasia (SMTA).
• 
Feiken, J., & Jonkers, R., 2012. Diagnostisch instrument voor apraxie van de spraak (DIAS). Houten, Bohn Stafleu van Loghum.
• 
Greatz, P., De Bleser, R., Wilmes, K.,1992. Akense Afasie Test (AAT). Amsterdam, Pearson Testpublisher.
• 
Loon -Vervoorn, W.A. van, Stumpel, H.J., Vries, L.A. de (1995). Boston Benoemtaak (BBT).
• 
Sparks, R., Helm, N., Albert, M., (1974). Melodic Intonation Therapy (MIT).
• 
Tamplin J., Baker, F.A., Jones, B., Way. A., Lee, S., (2013). ‘Stroke a chord’: The effect of singing in a community choir on mood and
social engagement for people living with aphasia following a stroke. NeuroRehablitation 32, 929-941
19
Met dank aan:
•  Alle personen die hun medewerking
verleend hebben aan ons onderzoek.
•  Roy Stewart, methodologist
•  Hersenstichting Nederland
20
Verpleeg- en revalidatiecentrum Myosotis
Engelenbergplantsoen 3
8266 AB Kampen
038-3394485
[email protected]
www.afasiekoren.nl
21