Hand-out - HersenletselCongres

HersenletselCongres 2014 – 3 november
Cluster C – Annelies de Bruin & Gerdien Lindeboom
Disclosure belangen sprekers
(potentiële) belangenverstrengeling
Geen
De betrokken relaties bij dit project
zijn:
CLUSTER C
Sponsoring of onderzoeksgeld:
Al zingend weer spreken
Honorarium of andere (financiële)
vergoeding:
De effecten van het zingen in een afasiekoor
Aandeelhouder:
Andere relatie, namelijk:
Annelies de Bruin & Gerdien Lindeboom
2
Altijd Wat
Muziek en taal
Het is niet nieuw dat mensen met neurologische
taal- en spraakstoornissen (zoals afasie en
spraakapraxie) soms beter kunnen zingen dan spreken.
Het bestuderen van relaties tussen muziek en taal
gebeurde al in de negentiende eeuw.
Garner, R.L., (1892).
Recent onderzoek is onder andere gedaan door
Patel, A.D., (2003).
3
Overeenkomsten muziek en
taal
•
•
•
•
•
4
Zingen ingang tot spreken
Klank
Melodie
Ritme
Tempo
Dynamiek
• Zingen positieve ervaring
• Ingang om spreken en
communicatievaardigheden te oefenen
Baker, F., & Uhlig, S., (2011).
Baker, F., & Uhlig, S., (2011).
Patel, A.D., (2008).
5
6
1
HersenletselCongres 2014 – 3 november
Cluster C – Annelies de Bruin & Gerdien Lindeboom
Behandelmethodes
Werkwijze afasiekoor
• MIT: Melodic Intonation Therapy
Albert, M., Sparks, R.W, Helm, N.A., (1973).
•
•
•
•
•
•
•
•
• MMIT: Modified Melodic Intonation Therapy
Baker, F., (2000).
• SMTA: Speech Music Therapy for Aphasia
Bruijn, M. de, Zielman, T., Hurkmans, J., (2005).
Inzingen op klanken
Zingen van bekende nummers
Tempo aanpassen aan mogelijkheden mensen
Variëren in dynamiek
Ritmisch spreken
Woorden ondersteunen met mondbeeld
Klankondersteunende gebaren
Maken van oogcontact
Kim, M., Tomaino, C.M., (2008).
7
Thaut, M.H., (2005).
8
Aanleiding
Aanleiding
• In 2010 start afasiekoor binnen instelling.
• Doel koor: spraak/ taal en taalvaardigheid
verbeteren van personen met afasie en/ of
spraakapraxie.
• Ervaringen sommige koorleden:
-
Cohen, N.S., & Masse, R., (1993): 3 groepen (zangers,
ritmisch, controle) met neurologisch letsel (PD, CP,
CVA): spraakverstaanbaarheid verbetert significant bij
de zangers.
-
Tamplin J., Baker, F.A., Jones, B., Way. A., Lee, S.,
(2013): zingen in een koor lijkt onder andere een
positief effect te hebben op de stemming en het
zelfvertrouwen van koorleden met afasie.
- Woordvinding gaat makkelijker.
- Spreken gaat makkelijker
- Zelfvertrouwen om gesprek te starten neemt toe.
9
Aanleiding
10
Project
• Inventarisatie afasiekoren in Nederland
• Onderzoek
11
12
2
HersenletselCongres 2014 – 3 november
Cluster C – Annelies de Bruin & Gerdien Lindeboom
Inventarisatie
Onderzoek
• Afasiekoren Nederland
Doel
Onderzoeken of zingen in een (afasie)koor effect
heeft op:
- de vloeiendheid van het spreken,
- de woordvinding,
- verbale communicatie in het dagelijks leven,
- de kwaliteit van leven,
van de personen met afasie/spraakapraxie.
– Doelgroep, werkwijze, doelstellingen
• Website: www.afasiekoren.nl
– Doel: toegang en bekendheid van de koren vergroten.
• Onderbouwde werkwijze beschikbaar stellen (aan
de hand van de resultaten onderzoek)
13
14
Doelgroep onderzoek
Methodiek
Inclusie criteria
• Afasie en/of spraakapraxie
• 1 ICVA LH,
• Leeftijd 18- 75 jaar,
• NT1 Nederlands,
• rechtshandig,
• Chronische fase (< ½ jaar),
• Geen individuele of groepstherapie (logopedie en/of
muziektherapie).
Uitzondering: deelname afasiegroepen,
• Geen ernstige depressie in voorgeschiedenis, welke
nog aanwezig is.
Met alle Nederlandse afasiekoren (< 40) is contact gezocht.
Deelnemers van 6 koren doen mee.
• Experimentele groep: personen met afasie en/of
spraakapraxie, deelnemers van een afasiekoor.
• Controlegroep: personen met afasie en/of spraakapraxie,
geen individuele of groepstherapie (logopedie
en/of muziektherapie).
Uitzondering: deelname afasiegroepen.
15
16
Stroomdiagram
aanmeldingen
•
Meetmomenten: T1 baseline, T2 na 6 maanden
Methodiek
Aanmelding in
totaal: N= 72
Aangemelde personen
experimentele groep N = 49
Alle personen zijn op T1 en T2 getest met de volgende testen:
•
•
Aangemelde personen
controle groep N = 23
Geschikte personen inclusie
experimentele groep N = 20
Geschikte personen inclusie
controle groep N = 23
Afvallers N = 3
Afvallers N = 6
•
•
Akense Afasie Test (AAT)
Amsterdam
Nijmegen
Test
voor
Alledaagse
Taalvaardigheden (ANTAT)
Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak (DIAS),
onderdeel articulatie van woorden
Boston Benoem Taak (BBT)
Kwaliteit van leven
Personen experimentele groep
uiteindelijk N = 17
Personen controle groep
uiteindelijk N=17
•
Nederlandse vertaling SAQOL-39
18
17
3
HersenletselCongres 2014 – 3 november
Cluster C – Annelies de Bruin & Gerdien Lindeboom
geslacht en leeftijd
proefpersonen
Resultaten benoemen
BBT
M
Geslacht
M
Leeftijd
V
M
SD
SD
M
SD
experimentele groep
100,75
54,66
112,38
48,08
controlegroep
103,01
53,11
99,36
52,46
AAT-Benoemen
experimentele groep
N=17
7
10
65,07
6,24
controlegroep
N=17
8
9
58,3
13,59
M
SD
M
SD
experimentele groep
82,06
36,17
89,76
29,05
controlegroep
84,35
33,57
83,06
34,47
19
Resultaten alledaagse
verbale communicatie
20
Resultaten benoemen
gemiddelde scores BBT T1 en T2
115
ANTAT Begrijpelijkheid
SD
112,38
M
gemiddelde gecorrigeerde score
M
SD
experimentele groep
34,88
15,65
36,71
15,49
controlegroep
37,71
12,28
36,94
12,72
110
105
103,01
100
experimentele groep
controlegroep
100,75
99,36
95
90
tijdstip 1
tijdstip 2
21
22
Resultaten alledaagse
verbale communicatie
Resultaten benoemen
Gemiddelde scores
AAT-benoemen T1 en T2
gemiddelde score ANTAT Begrijpelijkheid
T1 en T2
92
90
38
89,76
86
experimentele groep
84
84,35
controlegroep
83,06
82
37,71
37
gemiddelde scores
gemiddelde scores
37,5
88
82,06
80
36,94
36,71
36,5
36
experimentele groep
35,5
35
controlegroep
34,88
34,5
34
33,5
78
tijdstip 1
tijdstip 2
33
tijdstip 1
23
tijdstip 2
24
4
HersenletselCongres 2014 – 3 november
Cluster C – Annelies de Bruin & Gerdien Lindeboom
Met dank aan:
Bronvermelding
•
•
• Alle personen die hun medewerking verleend
hebben aan ons onderzoek.
•
•
Baker, F., Uhlig, S., (2011). Voicework in Music Therapy. London: Jessica Kingsley Publishers.
•
Blomert, L., Koster, Ch., (1995). Amsterdam-Nijmegen test voor Alledaagse taalvaardigheden (ANTAT). Amsterdam:
Pearson Testpublisher.
Cohen, N.S., & Masse, R., (1993). The Application of Singing and Rhythmic Instruction as a Therapeutic intervention for
Persons with Neurogenic Communication Disorders. Journal of Music Therapy, XXX (2), 81-99.
Feiken, J., & Jonkers, R., (2012). Diagnostisch instrument voor apraxie van de spraak (DIAS). Houten: Bohn Stafleu van
Loghum.
Garner, R.L., (1892). The Speech of Monkeys. London: William Heinnemann.
Greatz, P., De Bleser, R., Wilmes, K.,(1992). Akense Afasie Test (AAT). Amsterdam: Pearson Testpublisher.
Hurkmans, J., de Bruijn, M., Zielman, T., (2005). Speech-Music Therapy for Aphasia (SMTA): een nieuw
behandelprogramma voor mensen met een afasie en/ of een verbale apraxie. Beetsterzwaag: Revalidatie Friesland.
Kim, M., Tomaino, C.M., (2008). Protocol evaluation for effective music therapy for persons with nonfluent aphasia. Topics
in stroke rehabilitation 15(6): 555-560
Loon -Vervoorn, W.A. van, Stumpel, H.J., Vries, L.A. de (1995). Boston Benoemtaak (BBT).
Patel, A.D., (2003). Language, music, syntax and the brain. Nature neuroscience 6(7), 674-681.
Patel, A.D., (2008). Music, Language and the Brain. New York: Oxford University Press.
Tamplin J., Baker, F.A., Jones, B., Way. A., Lee, S., (2013). ‘Stroke a chord’: The effect of singing in a community
choir on mood and social engagement for people living with aphasia following a stroke. NeuroRehablitation 32, 929941
Thaut, M.H., (2005). Rhythm, Music and the Brain. New York: Routledge.
•
• Roy Stewart, methodologist
•
•
•
•
• Hersenstichting Nederland
•
•
•
•
•
•
25
Aerts, H., (2005). Nederlandse vertaling Stroke and Aphasia Quality of Life Scale-39 (SAQOL-39) (Hilary, K., 2003).
Albert, M.L., Sparks, R.W., Helm, N.A., (1973). Melodic Intonation Therapy for Aphasia(MIT). Archives of Neurology 29,
130-131
Baker, F., (2000). Modifying the Melodic Intonation Therapy Program for Adults With Severe Non-fluent Aphasia. Music
Therapy Perspectives 18(2): 110-114.
26
Woonzorgconcern IJsselheem,
Verpleeg- en revalidatiecentrum Myosotis
Engelenbergplantsoen 3
8266 AB Kampen
038-3394485
[email protected]
www.afasiekoren.nl
27
5