SCHENKEN!!, OF TOCH MAAR NIET? De regering heeft vorig jaar

SCHENKEN!!, OF TOCH MAAR NIET?
De regering heeft vorig jaar de mogelijkheid geboden om belastingvrij een bedrag
tot maximaal € 100.000,00 te schenken. Wel moet er aan bepaalde voorwaarden
zijn voldaan. De belangrijkste voorwaarde is dat het geld wordt gebruikt om een
eigen woning te kopen. Daarnaast zijn er allerlei nuances aangebracht, die wel
allemaal te maken hebben met de eigen woning. Zo is ook toegestaan om de
schenking te gebruiken om de eigen woning schuld te verlagen.
Hoe werkt dit nu? Per kalenderjaar kan er altijd een bedrag belastingvrij
geschonken worden. In Nederland kennen we 2 vrijstellingen: de algemene
vrijstelling van € 2.092,00 en daarnaast een aparte vrijstelling voor schenkingen
van ouders aan kinderen van € 5.229,00. De vrijstelling van schenkingen van
ouders aan kinderen kent 2 uitbreidingen: een eenmalig verhoogde vrijstelling, de
basisvrijstelling van € 5.229,00 kan dan eenmalig verhoogd worden naar
€ 25.096,00; en een eenmalige extra verhoogde vrijstelling, het bedrag van
€ 25.096,00 kan dan nog een keer verhoogd worden naar € 52.281,00. Voor deze
vrijstellingen gelden wel extra eisen: het kind dat de schenking ontvangt moet
tussen 18 en 40 jaar oud zijn en voor de eenmalig extra verhoogde vrijstelling
geldt dan nog de aanvullende eis dat het geld besteed moet worden aan de eigen
woning (aankoop, verbouwing of aflossing). Daarnaast zijn er nog een groot
aantal ondergeschikte bepalingen en eisen. Daarvoor verwijs ik graag naar de site
van de belastingdienst: http://www.belastingdienst.nl.
Uiteraard kunt u ook advies vragen bij ondergetekende of uw eigen notaris. Zo is
het soms nog wel mogelijk om gebruik te maken van deze vrijstellingen als het
betreffende kind ouder is dan 40 jaar.
Sinds oktober vorig jaar is ook op de algemene vrijstelling een extra verhoging
van toepassing, namelijk maximaal € 100.000,00. Een algemene vrijstelling voor
de schenking van een ton! Algemeen, dus geen beperkingen in leeftijd of in
persoon aan wie je zou willen schenken. Tante kan aan neef schenken, buurman
aan buurvrouw, maar uiteraard ook ouders aan kinderen. Één beperking is er nog
wel: de schenking moet aan de eigen woning besteed worden. Dat besteden is wel
redelijk ruim bepaald: ook aflossing op de schuld is toegestaan en zelfs
verbouwingen die nog moeten plaatsvinden.
Een andere belangrijke beperking is dat de vrijstelling slechts geldig is voor het
jaar 2014. Met andere woorden de aankoop, aflossing of verbouwing moet wel
uiterlijk op 31 december 2014 hebben plaatsgevonden! Afhankelijk van de
bewoordingen die in de akte van schenking worden gebruikt, kan de termijn nog
verlengd worden. Ook hiervoor verwijs ik u voor advies naar ondergetekende of
uw eigen notaris.
Een bedrag krijgen van 100.000 euro zonder dat daar belasting over betaald hoeft
te worden, dat is toch fantastisch, of niet? Op gevaar af om als azijnpisser of
zwartkijker te worden weggezet, denk ik daar toch wat anders over. Er zijn
namelijk nogal wat gevolgen die best wel negatief kunnen uitpakken. Voor de
eigen woning gelden namelijk een aantal regels in de Inkomstenbelasting waarbij
rekening gehouden wordt met overwaarde. Voorwaarde voor de vrijstelling is dat
het geld gebruikt wordt in de eigen woning. Het gevolg is dat voor de
inkomstenbelasting er een overwaarde in de eigen woning gecreëerd wordt. Er is
namelijk een verschil tussen waarde woning en hoogte eigen woning schuld. Dat
komt vooral naar voren bij verkoop van de woning. Deze zogenaamde eigen
woning reserve moet dan verplicht weer geïnvesteerd worden in de volgende aan
te kopen woning. Dat is op zich niet zo erg. Maar ditzelfde principe geldt ook als er
een echtscheiding volgt.
En dan ontstaan er wel vervelende gevolgen. Vooral voor de partner van degene
die de schenking heeft gekregen.
Aan de hand van een voorbeeld zal ik dat verduidelijken: woning is 200.000 euro
waard en de 100.000 euro schenking wordt gebruikt om de hypotheekschuld te
verlagen naar 100.000 euro. Als partijen nu uit elkaar gaan en ze hebben beide
belang bij de eigen woning, dan wordt de woning en de hypotheekschuld vanuit
het standpunt van de Belastingdienst aan hen beide toegerekend, ieder voor de
helft. Oftewel beide partijen hebben fiscaal gezien 50.000 euro eigen woning
schuld en 50.000 overwaarde. De schenking is echter aan het kind zelf gedaan en
wel zo dat de waarde niet gedeeld hoeft te worden bij echtscheiding. De partner
(schoonzoon of -dochter) vertrekt zonder dat hij/zij geld mee krijgt, maar fiscaal
wordt het wel aan hem/haar toegerekend. Het gevolg is dat deze ex-partner
geacht wordt een volgende eigen woning (gedeeltelijk) met eigen geld te
financieren zonder dat dit geld er is. Lijkt me lastig!
Een nog groter probleem is als degene die de schenking heeft gekregen overlijdt.
Wat wil men dan dat er met het geschonken bedrag gebeurt. Moet dit vrij ter
beschikking staan van de partner, met als gevolg dat het via diens overlijden kan
verdwijnen, of moet het terug naar de familie van de overledene. Als men
kinderen heeft, zal het niet zo'n probleem zijn. De ouders zullen het wel prima
vinden dat het geschonken bedrag uiteindelijk ten goede komt aan hun
kleinkinderen. Maar toch! en wat als er geen kinderen zijn? Hier zijn wel
oplossingen voor te bedenken, maar die moeten dan wel vastgelegd worden in
testamenten of voorwaarden bij de schenking.
Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog enige praktische overwegingen. Wellicht zijn
er meer kinderen, kan men de schenking maar 1 keer doen en niet voor alle
kinderen. Misschien kunt u het bedrag domweg (nog) niet missen. Of wellicht
vindt u uw kinderen (nog) niet geschikt om een dergelijk bedrag te ontvangen. U
moet zich namelijk wel bedenken, één keer geschonken, dan is het in principe
weg. U ontvangt ook geen rendement meer op dit geld.
Er zijn dus nogal wat redenen om even na te denken, voordat u overgaat tot
schenken.
Is er dan geen alternatief te bedenken waar de bezwaren mee te ondervangen
zijn? Ja zeker wel. Dat is nu precies de bedoeling van dit stuk. In plaats van
schenken zou u het bedrag ook kunnen uitlenen. Als dan namelijk aan dezelfde
voorwaarden als bij de schenking wordt voldaan, geldt deze lening als eigen
woning schuld en verandert er feitelijk niets aan de fiscale positie van de
ontvanger. De andere bezwaren kunnen ook weg genomen worden. Als u meer
kinderen heeft, is de kans groter dat u dit vaker kunt doen. Om te voldoen aan de
criteria van de eigen woning schuld, moet er immers afgelost worden. Er komt dus
geld terug. U behoudt rendement, dit rendement kan zelfs fors hoger zijn dan
hetgeen u nu behaalt bij een defensieve belegging. Rente van 6% tot soms zelfs
8% wordt geaccepteerd.
Zijn er ook bezwaren tegen? Ja zeker, er vindt geen vermogensoverdracht plaats.
Als dat wel de bedoeling is, dan kan er gekozen worden voor een mengvorm van
lening met éénmalig en periodieke schenkingen. Het kan ook voorkomen dat er
nog een hypothecaire lening op de woning rust ten behoeve van een bank. Banken
zijn over het algemeen niet gecharmeerd van het feit dat anderen ook
geldleningen uit hebben staan. Dat kan voor wat belemmeringen zorgen, vooral
met het oog op hypothecaire zekerheid. Laat u op dat gebied dus van te voren
goed adviseren door uw hypotheekadviseur of door uw notaris. Ondergetekende
kan u daarin uiteraard ook begeleiden. Het probleem kan in veel gevallen wel
omzeild worden door geen hypothecaire zekerheid te bedingen, maar daar zitten
ook weer gevolgen aan vast.
Als alternatief voor de eenmalige schenking bied ik u aan om een constructie op te
tuigen bestaande uit een geldlening met periodieke schenking, eventueel nog
opgeleukt met een eenmalige schenking. Hieronder wil ik een rekenvoorbeeld
geven om inzichtelijk te maken hoe dit nu uitwerkt.
In het voorbeeld ga ik uit van een startend - jong - stel, in eerste instantie nog
zonder kinderen, die een woning willen kopen van 150.000,00 euro. Ze hebben
enig eigen geld, zodat de koopsom gefinancierd moet worden. De leeftijd van onze
kopers is midden twintig en er zijn nog nooit schenkingen van enige omvang
gedaan. Deze situatie komt geregeld voor in mijn praktijk. Juist deze categorie
kopers kan een steuntje in de rug gebruiken. Als zij namelijk kunnen kopen, heeft
dat tot gevolg dat de hele woningmarkt in beweging komt. Hun verkoper kan dan
namelijk ook weer kopen, doorgaans een iets grotere, duurdere, woning en zo kan
diens verkoper ook weer opschuiven. De hele keten profiteert dus.
Terug bij ons jonge stel. De financieringsbehoefte is 150.000 euro. Mijn advies zou
dan zijn om mix te maken van schenkingen en een lening. Afhankelijk van de
betalingscapaciteit van de koper kan daarin geschoven worden. Voorts ben ik er
van uit gegaan dat deze kopers in het lage belastingtarief van - voor het gemak 33% vallen. Voor de hanteerbaarheid en het gemak ga ik uit van gestileerde
cijfers. Een exacte berekening zal ongetwijfeld tot iets andere uitkomsten
aanleiding geven, maar om u een idee te geven volstaat dit voorbeeld.
Financieringsbehoefte = 150.000
Van ouders man wordt geleend 120.000;
Geschonken wordt de overige 30.000, met als etiket besteding aan de woning. De
totale ruimte van 100.000 wordt dus niet benut, daardoor blijft er ruimte over om
nog te schenken. Bijvoorbeeld het jaarlijks vrijgestelde bedrag van 5.200 zonder
verplichtingen of aanvullende voorwaarden.
De lening wordt verstrekt met een rente van 6%, looptijd 30 jaar en annuïtaire
rente-/aflossingbetalling;
rente gedurende de gehele looptijd vast. De annuïteit bedraagt € 719,46 per
maand. Oftewel € 8.633,52 per jaar aan rente en aflossing.
Door voor een annuïtaire lening te kiezen is de rente in het begin relatief hoog.
Daardoor kan in het begin het meeste geprofiteerd worden van de renteaftrek.
Op grond van deze cijfers, betaalt ons stel jonge kopers in de eerste 6 jaar 600 tot
550 euro aan rente per maand. De rest is dus aflossing. Gemiddeld betalen ze dan
6.900 euro aan rente per jaar. De ouders ontvangen een rendement van 6% op
hun spaargeld, terwijl ze anders op de bank 1-1,5% kregen.
Deze ouders kunnen vervolgens tot maximaal 5.200 euro belastingvrij jaarlijks
schenken; uit dat bedrag kan de rente worden voldaan. Er kan ook voor een lager
bedrag worden gekozen, het is maar wat partijen willen of kunnen.
Ik adviseer om de schenking begin januari van elk jaar te doen, daarmee wordt
een pot gecreëerd waaruit de woonlasten kunnen worden voldaan. Vervolgens kan
op grond van renteaftrek een voorlopige teruggave worden gevraagd. Daarbij
adviseer ik doorgaans om dat wel gematigd te doen, zodoende ontloop je het
risico om nog bij te moeten betalen. Het volledige bedrag aan rente - gemiddeld
6.900 euro - kan afgetrokken worden. Kiest men er voor om bijvoorbeeld 6.000
euro op te geven, dan zou er zo - rekening houdend met het eigen woning forfait een voorlopige teruggave kunnen komen van ongeveer 135 euro per maand. De
maandlast van 719,46 wordt dan al verminderd tot 584,46 euro. Uitgaande van
een schenking vanuit de ouders van 5.200 euro per jaar, kom je dan zelfs op een
maandlast uit van 'slechts' 151,12 euro per maand. Dat is te doen lijkt me.
Er kan ook gekozen worden voor een lager bedrag aan schenking, bijvoorbeeld
omdat men meer kinderen wil helpen, of omdat men simpelweg het geld zelf
nodig heeft. Bij een schenking van 2.400 euro per jaar, heb je een maandlast van
iets meer dan 384 euro.
Er wordt wel gewoon voldaan aan de rente- en aflossingsbetaling, dus de schuld
neemt af en de vermogensstijging in de eigen woning komt naar de kinderen toe.
Als er nu een kink in de kabel komt, in verband met uit elkaar gaan of overlijden,
is het probleem dat hiervoor geschetst werd veel minder groot. Er is immers wel
gewoon betaald, door beide partijen! Eventueel kan in een samenlevingscontract
of bij huwelijkse voorwaarden een regeling getroffen worden. Zou er nog sprake
zijn van schenkingen van enige omvang, zoals in dit voorbeeld, dan kan bij
testament daar een regeling voor worden getroffen.
Bovenstaand voorbeeld kan natuurlijk uitgebreid en/of aangepast worden naar
gelang de variabelen anders zijn. U kunt dit toepassen op uw eigen situatie.
Resumerend: om ongewenste neveneffecten of fiscaal gebied te vermijden, kan in
plaats van een schenking ook geld geleend worden aan kopers. Als daarbij gebruik
wordt gemaakt van periodieke - vrijgestelde - schenkingen, kan toch een
behoorlijk fiscaal voordeel worden behaald.
Als het de bedoeling is om jonge mensen in de gelegenheid te stellen om op een
betaalbare manier een eigen woning te kopen, lijkt me dit een goed alternatief
voor de schenking.
Is het daarentegen de bedoeling om vermogen kwijt te raken, kan de schenking
een instrument zijn, maar dan zijn er wellicht ook nog wel andere opties. Ook
daarvoor kan ik u van advies dienen.

Download Report