Geschonken in het verleden betekent eerder schenken in de

Geschonken in het verleden betekent eerder
schenken in de toekomst
Schenkingsregeling door vijfde van vermogenden actief in gebruik
Schenken door vermogenden 2014
© TNS 23 oktober 2014
Inhoudsopgave
1
Geschonken in het verleden betekent
eerder schenken in de toekomst
3
4
2
Schenking meestal in geld
Familiehypotheekregeling: bekend maar
weinig gebruikt
24
4
14
Onderzoeksverantwoording
27
2
Samenvatting
•
Geschonken in het verleden betekent sneller schenken in de toekomst
 Meer dan de helft van de vermogenden (59%) heeft in het verleden weleens een deel van zijn vermogen geschonken. Het aantal vermogenden
dat in de toekomst overweegt te schenken, is vergelijkbaar. Degenen die in het verleden geschonken hebben, overwegen vaker in de toekomst
ook te schenken dan degenen die in het verleden niet hebben geschonken
 De laatst gedane schenking is voor de meesten vrij recent, 61% heeft in het afgelopen jaar nog een schenking gedaan. Ongeveer de helft van
de vermogenden verwacht in de komende 12 maanden een schenking te doen.
 Kinderen zijn de populairste schenkingsbestemming. Hulp bij aankoop van een huis is hier een veel genoemde reden voor.
 De meest genoemde reden om niet te schenken, zowel in het verleden als in de toekomst, is omdat men de controle over het geld wil houden.
Daarnaast geeft men bij de overweging van toekomstige schenkingen vaker als reden aan het geld niet te kunnen missen in vergelijking met
schenkingen in het verleden.
•
Schenking vaak in geld, bestemming meestal door ontvanger zelf in te vullen
 Ongeacht het bestemmingsdoel, ging het bij bijna alle vermogenden bij hun laatste schenking om geld. De hoogte van dit bedrag was bij twee
derde niet meer dan € 10.000,-. Net als bij eerdere schenkingen, zijn bijna alle vermogenden bij toekomstige schenkingen van plan om dit in
geld te doen.
 Indien de schenker een bestedingsdoel in gedachten had, was dit bestedingsdoel bij de helft van de vermogenden een huis. Vooraf gestelde
voorwaarden aan de schenking hebben meestal betrekking op het bestedingsdoel. De bestedingsdoelen en voorwaarden van toekomstige
schenkingen zijn vergelijkbaar met die van schenkingen in het verleden.
 Hoewel de aankoop van een huis of bijdrage aan de hypotheek vaak worden genoemd als schenkingsdoelen, heeft tot nu toe 17%
gebruikgemaakt van de verruimde schenkingsregeling ten behoeve van de aankoop van een huis of aflossing van een hypotheek. 9% heeft hier
nog geen gebruik van gemaakt, maar is dit nog wel van plan in de laatste maanden van 2014.
•
Familiehypotheekregeling: bekend maar door meerderheid nog niet gebruikt
 Zeven op de tien vermogenden zijn bekend met de familiehypotheekregeling, maar de meerderheid (82%) heeft hier nooit gebruik van
gemaakt. Ongeveer een op de tien is dit nog wel van plan in de toekomst.
 Iets meer dan de helft van degenen die bekend zijn met de familiehypotheek maar hier geen gebruik van heeft gemaakt, is dit in de toekomst
ook niet van plan.
 Een op de vijf vermogenden met kinderen heeft weleens gebruik gemaakt van de familiehypotheek. Hiervan heeft het merendeel de betaalde
rente terug geschonken.
3
•1
Geschonken in het
verleden betekent eerder
schenken in de toekomst
4
Zij die in het verleden geschonken hebben overwegen vaker
een toekomstige schenking
(T.o.v. vermogenden die in het verleden niet geschonken hebben)
 59% heeft weleens een deel van zijn of haar vermogen geschonken.
Een vrijwel even groot aantal vermogenden overweegt om in de
toekomst een deel van het vermogen te schenken (57%).
 Een kwart (24%) overweegt toekomstig schenken niet en een
vijfde (19%) weet het nog niet.
 Degenen die in het verleden geschonken hebben, overwegen vaker in
de toekomst ook te schenken dan degenen die in het verleden niet
hebben geschonken (71% vs. 37%).
Verleden
Toekomst
Heeft u weleens een deel van uw
vermogen geschonken?
1%
ja
40%
nee
59%
geen antwoord
Basis: totaal
n=561
Overweegt u om in de toekomst een deel van
uw vermogen te schenken?
Wel
71%
19%
ja
nee
24%
Niet
57%
weet niet
37%
Basis: totaal
n=561
5
Controle houden over eigen geld wordt als
belangrijk ervaren
(Door groep vermogenden die nooit heeft geschonken en dit niet overweegt)
•
•
Wat is voor u de belangrijkste reden waarom u (nog) nooit een schenking
heeft gedaan?
Wat is voor u de belangrijkste reden dat u niet overweegt om in de toekomst
een deel van uw vermogen te schenken?
27%
ik wil controle over het geld houden
30%
25%
11%
•
12%
hier heb ik nooit aan gedacht
weet niet
•
•
16%
ik zou niet weten aan wie ik het zou
moeten schenken
ik zou niet weten wat ik zou moeten
schenken
•
•
18%
ik kan het geld niet missen
6%
4%
5%
•
nooit geschonken in verleden
geen overweging schenken in de
toekomst
•
•
2%
1%
•
anders
Kinderen zijn nog te jong
Kinderen moeten op eigen
benen leren staan
Niet nodig
Het is anders geregeld, voor
na overlijden
Er heeft zich nog geen goede
gelegenheid voorgedaan
Dat komt nog wel
22%
21%
Ik maak zelf mijn geld wel op
Ik heb niet genoeg vermogen waarbij
schenken om fiscale reden
interessant is
Alle kinderen zijn financieel tamelijk
onafhankelijk en we kunnen ook zelf
een aantal leuke bestedingen
bedenken
Basis: nooit geschonken, n=224/niet overwegen, n=135
Categorie ‘anders’ niet weergegeven (22%)/(21%)
6
Ruime meerderheid ‘verleden schenkers’ heeft dit het
afgelopen jaar het laatst gedaan
Wanneer heeft u voor het laatst een schenking gedaan?
7% 1%
in het afgelopen jaar
7%
5%
18%
1 jaar geleden
2 jaar geleden
61%
3-5 jaar geleden
meer dan 5 jaar geleden
weet niet
Basis: in verleden geschonken
n=330
7
Bijna de helft van de ‘toekomst schenkers’ verwacht de
komende 12 maanden te schenken
Opvallend is dat nog 9% verwacht in de laatste maanden van 2014 gebruik te maken van de
verruimde schenkingsregeling
Informatie:
Tot 1 januari 2015 kunt u gebruik maken van de verruimde
schenkingsregeling.
U kunt tot € 100.000,- belastingvrij schenken als deze schenking
gebruikt wordt voor de aankoop of renovatie van een woning of de
aflossing van een hypotheek.
Op welke termijn bent u van plan een
eerstvolgende schenking te doen?
Heeft u gebruikgemaakt van de verruimde
schenkingsregeling tot € 100.000,- of bent u nog van plan
hier gebruik van te maken?
in de komende 12
maanden
14%
ja, ik heb hier gebruik van
gemaakt
over 1-2 jaar
17%
46%
12%
over 3-5 jaar
9%
over 5-10 jaar
8%
nee, ik heb hier nog geen
gebruik van gemaakt
maar ben dit nog wél van
plan
over meer dan 10 jaar
10%
74%
10%
weet niet
Basis: overweegt schenking in toekomst
n=320
Van het totaal aantal vermogenden
(n=561) heeft 12% gebruik gemaakt van
de verruimde schenkingsregeling en is
6% dit nog van plan.
nee, ik heb hier geen
gebruik van gemaakt en
dit ben ik ook niet van
plan
Basis: overweegt schenking in toekomst binnen 12
maanden of heeft schenking in verleden gedaan
n=394
8
Overgrote deel van ‘verleden schenkers’ heeft aan kinderen
geschonken
Hulp bij aankoop van een huis is hier een veel genoemde reden voor
 82% van de vermogenden heeft in het verleden aan zijn of haar kind(eren) geschonken. De meest genoemde redenen om aan
kinderen te schenken, zijn hulp bij de aankoop van een huis en belastingvoordeel.
 Opvallend is dat een kwart aan goede doelen/instellingen heeft geschonken
Open vraag*:
Wat zijn voor u de redenen geweest om aan u uw kind(eren) te
schenken?
Aan wie of wat heeft u geschonken?
82%
kinderen
24%
goed doel/instelling
19%
kleinkinderen
kerk
11%
vrienden
4%
broers of zussen
3%
lokale
organisatie/instelling
ouders
anders
Basis: in verleden geschonken
n=330
 Aankoop van huis
 Belastingvoordeel/ belastingvrij schenken
 Verminderen erfbelasting van
kind/opmaken van spaargeld
 Schenken met warme hand
 Leuk om te doen/ leuk voor ze
 Steuntje/ondersteunen/helpen van
kind(eren)
 We hadden geld over/ delen in welvaart
neef en nicht
3%
1%
6%
schoonfamilie
*meest voorkomende antwoorden op deze vraag worden
weergegeven
zorgverleners
9
De meest genoemde reden om te schenken aan een goed doel
is om een ander te kunnen helpen
Waarom heeft u geschonken aan een goed doel?
een goede manier om een
ander te kunnen helpen
92%
vanwege de fiscale
voordelen
ik weet niet aan wie of wat
ik anders moet schenken
anders
17%
0%
12%
Basis: in verleden aan goed doel geschonken
n=78
10
Ook voor schenkingen in de toekomst zijn kinderen de meest
genoemde bestemming
Open vraag*:
Wat zijn voor u de redenen om
wel aan u uw kind(eren) te
schenken?
n=271
Aan wie of wat overweegt u om in de toekomst een deel
van uw vermogen te schenken?
85%
kinderen
28%
kleinkinderen
22%
goed doel/instelling
kerk
broers of zussen
vrienden
8%
4%
3%
ouders
1%
lokale
organisatie/instelling
0%
anders
 Aankoop eigen huis
 Aflossen hypotheek
 Belasting technisch/
belastingvrij schenken
 Beperken successie
 Financiële ondersteuning
neven en nichten
7%
Open vraag*:
Wat zijn voor u de redenen om
niet aan u uw kind(eren) te
schenken?
n=51
 Als ze het verbrassen/ over de
balk gooien/verkwisting
 Als het voor de kinderen
financieel ongunstiger is
 Ruzie/ verbreken contact
 Geld zelf in de toekomst nodig
hebben
andere familieleden
*meest voorkomende antwoorden op deze vraag worden
weergegeven
Basis: overweegt schenking in toekomst
n=320
11
Schenken van gelijke bedragen aan (klein)kinderen wordt als
belangrijk ervaren
ik vind het belangrijk om alle
kinderen een gelijk bedrag te
schenken
85%
Top two
5%
ik vind het belangrijk om alle
kleinkinderen een gelijk
bedrag te schenken
Bottom two
78%
Top two
Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing)
n=398
7%
Bottom two
Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing)
n=309
Hoewel kinderen vaak de schenkingsbestemming zijn, zou bijna de helft van alle vermogenden het vervelend vinden als
een kind uit zichzelf over een schenking begint.
Ik zou het vervelend vinden als
mijn kind uit zichzelf over een
schenking begint
45%
Top two
Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing)
n=419
32%
Bottom two
rest
Top two
= (helemaal ) mee eens
Bottom two = (helemaal) mee oneens
12
De helft van de vermogenden heeft in het verleden zelf
weleens een schenking ontvangen
Heeft u in het verleden zelf weleens een
schenking ontvangen?
1%

Ongeveer de helft van de vermogenden (52%) heeft
zelf weleens een schenking ontvangen. Iets minder
(46%) geeft aan nooit een schenking te hebben
ontvangen.

Vrouwen hebben vaker dan mannen in het verleden
een schenking ontvangen (62% versus 48%).

Wanneer we kijken naar leeftijd dan zien we dat
naarmate men ouder is, men minder vaak zelf een
schenking heeft ontvangen.
 Van de vermogenden in de leeftijd 66 jaar of
ouder heeft 42% zelf weleens een schenking
ontvangen, tegenover 60% van de
vermogenden in de leeftijd 31 t/m 54 jaar.
1%
46%
52%
ja
nee
weet niet
geen antwoord
Basis: totaal
n=561
13
•2
Schenking meestal in geld
14
Vrijwel alle ‘verleden schenkers’ hebben bij laatste schenking
geld geschonken
Voor twee derde was dit een maximaal een bedrag van € 10.000,-
Wat heeft u de laatste keer geschonken?
98%
geld
auto
3%
Hoe hoog was het bedrag dat u de laatste keer geschonken heeft?
minder dan € 5.000,-
43%
€ 5.000,- tot € 10.000,-
23%
€ 10.000,- tot € 15.000,onroerend goed
2%
€ 15.000,- tot € 20.000,-
5%
3%
€ 20.000,- tot € 30.000,sieraden
kunst
2%
1%
antiek
1%
aandelen
0%
€ 30.000,- tot € 40.000,-
9%
2%
€ 40.000,- tot € 50.000,-
5%
€ 50.000,- tot € 60.000,-
1%
€ 60.000,- tot € 75.000,-
1%
€ 75.000,- tot € 100.000,meer dan € 100.000,-
anders
2%
geen antwoord
weet niet
Basis: in verleden geschonken
n=330
5%
1%
2%
1%
Basis: laatste schenking was geld
n=322
15
Ook in de toekomst verwachten vermogenden met name geld
te schenken
Onroerend goed wordt na geld het meest genoemd
Wat bent u van plan om in de toekomst te schenken?
97%
geld
Hoe hoog is het bedrag dat u van plan bent om te schenken bij uw
eerstvolgende schenking?
minder dan € 5.000,-
26%
€ 5.000,- tot € 10.000,-
onroerend goed
14%
sieraden
5%
kunst
5%
€ 10.000,- tot € 15.000,-
€ 15.000,- tot € 20.000,€ 20.000,- tot € 30.000,€ 30.000,- tot € 40.000,-
aandelen
5%
auto
4%
antiek
3%
weet niet
1%
anders
2%
€ 40.000,- tot € 50.000,-
3%
2%
3%
1%
4%
€ 50.000,- tot € 60.000,-
1%
€ 60.000,- tot € 75.000,-
1%
€ 75.000,- tot € 100.000,-
2%
meer dan € 100.000,-
2%
geen antwoord
weet niet
Basis: overweegt schenking in toekomst
n=320
27%
7%
22%
Basis: van plan geld te schenken
n=310
16
Eén op de vijf vermogenden schenkt liever in één keer een
groot bedrag dan periodiek kleinere bedragen
Ik schenk liever in één
keer een groot bedrag dan
periodiek kleinere
bedragen (bijvoorbeeld
halfjaarlijks of jaarlijks)
20%
39%
Basis: totaal
n=561
Top two
Bottom two
Top two
= (helemaal ) mee eens
Bottom two = (helemaal) mee oneens
Het grootste deel van de vermogenden, 38%, heeft liever niet dat de ontvanger zelf over de schenking begint. 28% van de
vermogenden vindt dit wel oké.
Wat mij betreft mag een
potentiële ontvanger uit
zichzelf over een
schenking beginnen
28%
Top two
Basis: totaal
n=561
38%
Bottom two
Top two
= (helemaal ) mee eens
Bottom two = (helemaal) mee oneens
17
‘Verleden schenkers’ hadden even vaak wel als geen
bestedingsdoel in gedachten
 Iets meer dan de helft van de vermogenden
(52%) had een bestedingsdoel in gedachten bij
het doen van een schenking. Het meest
genoemde bestedingsdoel is een huis (50%).
Welk(e) bestedingsdoel(en) had u voor de
ontvanger in gedachten?
50%
huis
Had u een bestedingsdoel/bestedingsdoelen voor de ontvanger in
gedachten bij het doen van deze schenking?
48%
16%
aflossen (studie)schuld
studie
11%
consumptief (auto, vakantie etc.)
11%
levensonderhoud
10%
ja
52%
nee
vermogensopbouw
(sparen/beleggen)
rijbewijs
bijdrage kosten kinderopvang
2%
omscholing bij werkeloosheid
1%
anders
Basis: in verleden geld geschonken
n=322
8%
inrichting
huis/bedrijf
omzetten/aflossen
hypotheek
22%
Basis: bestedingsdoel in gedachten
n=167
18
Zeven op de tien ‘toekomst schenkers’ hebben geen
bestedingsdoel in gedachten
Heeft men dit wel, dan zijn een huis, aflossing (studie)schuld en studie de meest
genoemde bestedingsdoelen.
Welk(e) bestedingsdoel(en) heeft u voor de ontvanger in
gedachten bij het doen van een schenking ?
51%
huis
Heeft u een bestedingsdoel/bestedingsdoelen voor de ontvanger in
gedachten bij het doen van een eerstvolgende schenking?
4%
aflossen (studie)schuld
22%
studie
22%
vermogensopbouw
(sparen/beleggen)
26%
17%
consumptief (auto, vakantie etc.)
5%
levensonderhoud
5%
ja
nee
weet niet
70%
bijdrage kosten kinderopvang
0%
omscholing bij werkeloosheid
0%
anders
Basis: van plan geld te schenken
n=310
aflossing hypotheek
goede doelen
16%
Basis: bestedingsdoel in gedachten
n=82
19
Aanzienlijk deel van vermogenden wil achter het bestedingsdoel
van ontvanger staan
Ondanks dat de schenker zelf vaak geen specifiek doel in gedachten heeft
ik schenk alleen wanneer ik achter het
bestedingsdoel van de ontvanger sta
42%
Top two
27%
Bottom two
Top two
= (helemaal ) mee eens
Bottom two = (helemaal) mee oneens
Basis: totaal
n=561
20
Bij eerdere schenkingen heeft ruim een kwart voorwaarden
gesteld aan de schenking
Meestal met betrekking tot het bestedingsdoel
Heeft u voorwaarden gesteld aan de ontvanger
alvorens te schenken?
Welke voorwaarden heeft u gesteld
voorafgaand aan de schenking?
ik heb het bestedingsdoel
vastgesteld
72%
28%
ja
ik heb uitsluiting van aangetrouwde
familieleden vastgesteld
14%
nee
72%
ik heb de leeftijd waarop de
ontvanger over het geld/de
goederen kon beschikken
vastgesteld
geen antwoord
Basis: in verleden geschonken
n=330
anders
10%
3%
bedrag terug lenen
eisen testament
21%
Basis: voorwaarden gesteld
n=94
21
Voor toekomstige schenkingen stellen zeven op de tien
vermogenden geen voorwaarden vast voorafgaand aan
de schenking
Indien dit wel gebeurt dan gaat het meestal om het bestedingsdoel
Stelt u voorwaarden vast voor de ontvanger of bent
u dit van plan voorafgaand aan ontvangst van de
schenking?
Welke voorwaarden stelt u vast of bent u
van plan vast te stellen?
ik stel het bestedingsdoel vast
71%
7%
24%
ja
ik stel de uitsluiting van
aangetrouwde familieleden vast
30%
ik stel de leeftijd waarop de
ontvanger over het geld/de
goederen kan beschikken vast
29%
nee
weet niet
69%
anders
Basis: overweegt schenking in toekomst
n=320
aantal behaalde
studiepunten
10%
sparen voor later/
vijf jaar vastzetten
Basis: overweging stellen van voorwaarden
n=77
22
Verantwoordelijkheidsgevoel en de financiële kennis kinderen
zijn geen groot zorgenpunt
Dit kan de afwezigheid van het stellen van voorwaarden verklaren
Als het op vermogensoverdracht
aankomt, maak ik mij regelmatig
zorgen over het
verantwoordelijkheidsgevoel van
mij kind
11%
72%
Top two
Bottom two
Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing)
n=401
Als het op
vermogensoverdracht
aankomt, maak ik mij
regelmatig zorgen over de
financiële kennis van mijn kind
14%
64%
Top two
Bottom two
Basis: vermogenden met kinderen (excl. niet van toepassing)
n=394
Top two
= (helemaal ) mee eens
Bottom two = (helemaal) mee oneens
23
•3
Familiehypotheekregeling:
bekend maar weinig
gebruikt
24
Zeven op de tien vermogenden zijn bekend met de
familiehypotheekregeling
De meerderheid hiervan heeft hier nog nooit gebruik van gemaakt en is dit ook niet van plan
Informatie
Binnen Nederland is er de mogelijkheid om geld te lenen aan uw kind voor het kopen van een woning door middel van de zogenoem de ‘familiehypotheek’. U kunt
daarbij als ouder een hypotheek verstrekken aan uw kind. Uw kind betaalt aan u rente over deze hypotheek. Deze rente kan voor u hoger zijn dan de rente op uw
spaarrekening. Als de familiehypotheek aan bepaalde voorwaarden voldoet is de rente voor uw kind fiscaal aftrekbaar. U kunt de rente die uw kind aan u betaald
heeft terug schenken; tot 5229,-- euro kan dit jaarlijks belastingvrij. Dit zorgt voor lagere lasten voor uw kind (goedkoper wonen of mogelijkheid tot aankoop van
een duurdere woning).
Bent u bekend met de ‘familiehypotheek’regeling?
Heeft u weleens gebruikgemaakt van
deze familiehypotheek?
Bent u in de toekomst van plan om gebruik te
maken van de familiehypotheek?
9%
2% 4%
21%
12%
31%
69%
82%
13%
ja
nee
57%
82%
69%
ja, ik heb een hypotheek verleend maar de betaalde rente
niet terug geschonken
ja, ik heb een hypotheek verleend en de betaalde rente
terug geschonken
nee
ja
nee
niet van toepassing
weet niet
geen antwoord
Basis: totaal
n=561
Basis: bekend met familiehypotheek
n=385
Basis: geen gebruik gemaakt van familiehypotheek
n=317
25
Een op de vijf vermogenden met kinderen heeft weleens
gebruik gemaakt van de familiehypotheek
Hiervan heeft het merendeel de betaalde rente terug geschonken
Informatie
Binnen Nederland is er de mogelijkheid om geld te lenen aan uw kind voor het kopen van een woning door middel van de zogenoem de ‘familiehypotheek’. U kunt
daarbij als ouder een hypotheek verstrekken aan uw kind. Uw kind betaalt aan u rente over deze hypotheek. Deze rente kan voor u hoger zijn dan de rente op uw
spaarrekening. Als de familiehypotheek aan bepaalde voorwaarden voldoet is de rente voor uw kind fiscaal aftrekbaar. U kunt de rente die uw kind aan u betaald
heeft terug schenken; tot 5229,-- euro kan dit jaarlijks belastingvrij. Dit zorgt voor lagere lasten voor uw kind (goedkoper wonen of mogelijkheid tot aankoop van
een duurdere woning).
Bent u bekend met de ‘familiehypotheek’regeling?
Heeft u weleens gebruik gemaakt van
deze familiehypotheek?
Bent u in de toekomst van plan om gebruik te
maken van de familiehypotheek?
2% 5%
12%
16%
31%
69%
28%
78%
78%
7%
69%
ja
nee
ja, ik heb een hypotheek verleend maar de betaalde rente
niet terug geschonken
ja, ik heb een hypotheek verleend en de betaalde rente terug
geschonken
nee
ja
nee
53%
niet van toepassing
weet niet
geen antwoord
Basis: Vermogenden met kinderen (excl. ‘weet niet’)
n=431
Basis: bekend met familiehypotheek
n=299
Basis: geen gebruik gemaakt van familiehypotheek
n=232
26
•4
Onderzoeksverantwoording
27
Onderzoeksverantwoording
 Doelgroep
Financieel mede- of eindverantwoordelijken in huishoudens met een belegd of gespaard vermogen van
€ 100.000,- of meer. Er hebben 561 respondenten aan het onderzoek meegedaan.
 Steekproefbron
•
TNS NIPObase.
 Vragenlijst
De vragenlijst had een gemiddelde duur van 7 minuten. In totaal zijn er 32 vragen en 8 stellingen voorgelegd met betrekking tot
het onderwerp schenken.
 Veldwerkmethode
•
Online.
 Veldwerkperiode
•
Woensdag 8 oktober tot en met zondag 19 oktober 2014.
28