Is mijn hoofdhalstumor een SOA? HPV en kanker - AZ Sint

HPV en Hoofd- en Halstumoren
Dr. Chr. Vanclooster
Diensthoofd NKO Hoofd- en Halschirurgie
AZ Sint-Lucas Gent
Consulent Hoofd- en Halschirurgie
UZ Leuven
Incidentie
2500 patiënten per jaar in België (600000/j wereldwijd)
6de meest frequente tumor
50% sterft aan de aandoening
90% spinocellulair CA
2 voornaamste risicofactoren (80% van patiënten)
Roken en alcohol
Andere risicofactoren :
Slechte mondhyghiëne
Lage socio-economische status
5de en 6de levensdecade
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Risicofactoren
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Prevalentie van roken bij volwassenen
(1965-2007)
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Hoofd- en Halskanker incidentie
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Incidentie
20% niet gerelateerd aan roken en drinken (ontwikkelde landen)
Deze groep groeit snel
Voornamelijk orofarynx
Ander biologisch gedrag en prognose
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
HPV
Meest frequente sexueel overgedragen infectie
Meeste types niet schadelijk voor de mens
Meer dan 50 genotypes die menselijke mucosae infecteren
12 genotypes geassocieerd met cervixCA
(16,18,31,33,35,39,45,51,52,56,58,59)
Meestal asymptomatische infectie
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Wat is orale HPV?
Veroorzaakt door zelfde types HPV als cervicaal
High risk types : kunnen hoofd- en halstumoren veroorzaken
HPV-16,-18,-31,-33,-46
Low risk types : kunnen orale wratten veroorzaken
Tot 90% van HPV-gerelateerde H&H tumoren bevatten HPV-16
Meeste HPV infecties worden spontaan geklaard (ook HPV-16)!
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Welke hoofd- en halstumoren door HPV?
Orofarynxtumoren (voorliefde voor lymfo-epitheliaal weefsel):
• Tongbasis
• Tonsilregio
Meer gevorderd TNM stadium
• Locoregionale metastasen
Vaker ongekende primaire tumor (Tx)
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
HPV levenscyclus
Virale E6 en E7 oncoproteïnes funcionele inactivatie van oncosuppressoren
p53 en pRb verandering van celproliferatie
E7 downregulatie van pRb verhoogde p16 expressie
(kan dan gebruikt worden om oncogenische HPV activiteit te meten)
Verlies van cel cyclus checkpoint controle en toename van genetische
alteraties
Doch minder genetische alteraties dan klassieke HH tumoren
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Diagnostiek van HPV besmetting
Biopsie of resectie enkel zinvol bij verdacht letsel
Swabs of punchbiopsie om HPV aan te tonen zinloos
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Moet een partner van een HPV+ patiënt angstig zijn?
Neen, is vroeger al besmet geweest
Infectie meest waarschijnlijk al geklaard (99% kans)!
Onduidelijk waarom sommigen infectie niet kunnen klaren
Verspreiding
HPV besmettingskans neemt toe met leeftijd
Hoe?
• Kussen
• Orale seks
• Meerdere partners verhoogt besmettingskans
Effect vaccinatie tegen cervixCA (Gardasil) zal op orofarynxCA eveneens effect
hebben
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
HPV diagnostiek
p16 immunochistochemie als surrogaat marker (cycline dep kinase inhibitor)
Rechtstreekse diagnostiek via
• HPV in situ hybridisatie
• HPV PCR techniek
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Belang van HPV diagnose bij HH tumor
HPV tumoren hebben betere prognose en betere overleving
• Betere behandelingskansen met zowel
• Chemotherapie
• Radiotherapie
• Heelkunde
Daarom zoektocht naar therapie de-escalatie
• Jonge patiënten met lange levensverwachting
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Reden van ander biologisch gedrag?
Andere gastheer (gastheerfactoren)
• jonger, minder co-morbiditeiten, betere performantie
Fundamenteel verschillend biologisch profiel (tumorfactoren)
• Weinig gedifferentieerde tumor
• Basaloïde histopathologie
• Cystische metastasen
• Vroeg T stadium, gevorderd N stadium
• Minder genomische afwijkingen
• Minder kans op p53 mutatie (tumor suppressor)
• Minder EGFR expressie
• Minder chromosomale afwijkingen
• Reden waarom betere therapierespons is onbekend
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Selectieve behandeling
Trans orale robotchirurgie (TORS)
• Exacte APO informatie
• T stadium
• N stadium
• sectievlakken
• extracapulaire spreiding
• perineurale spreiding
Exacte planning postoperatieve therapie
• Radiotherapie
• Radiochemotherapie
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Trans Oral Robot-assisted Surgery (TORS)
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Vragen voor de spreker ?
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt