Lees meer over deze studie - Stichting Bechterew in Beweging

Axiale Spondyloartritis verklaart
rugklachten in 1 op de 5 chronische
lage rugklachten patiënt
Door: L. van Hoeven, arts-onderzoeker Erasmus MC en Maasstadziekenuis
April 2014
Wat is axiale spondyloartritis
Axiale spondyloartritis is een groep reumatische aandoeningen waarbij er ontstekingen
aanwezig zijn in de SI gewrichten (bekken). De ziekte van Bechterew is een van de
bekendste vormen van axiale spondyloarthritis, maar patiënten met psoriasis of de ziekte
van Crohn kunnen ook deze ontstekingen in de SI gewrichten (sacroiliitis) hebben.
De twee CaFaSpA studies
Uit de twee CaFaSpA
studies komt naar voren
dat 16% tot 24% van de
chronische lage
rugklachten
veroorzaakt wordt door
axiale spondyloartritis
De afgelopen jaren hebben twee grote studies plaats
gevonden waarbij het eerste doel was om te kijken
hoe vaak axiale spondyloartritis (axSpA) voorkomt bij
jonge patiënten met chronische lage rugklachten.
Het tweede belangrijke doel was om een hulpmiddel
voor de huisarts te ontwikkelen zodat de huisarts
patiënten met een verhoogde kans op axSpA kan
opsporen. Aangezien er op dit moment een
adequate behandeling voor patiënten met axSpA
beschikbaar is, is het van belang om deze patiënten
zo vroeg mogelijk een diagnose te geven en
vervolgens te behandelen.
De eerste studie, de CaFaSpA 1 studie, is uitgevoerd
in 2010 bij huisartsen in de regio Rotterdam. In 2011 en
2012 is de CaFaSpA 2 studie, een vervolg studie
uitgevoerd bij huisartsen in de regio Rotterdam en
Den Haag. Voor beide studies zijn jonge patiënten,
tussen de 18 en 45 jaar, met chronische lage
rugklachten door de huisarts uitgenodigd om mee te
doen. Geïnteresseerde patiënten zijn naar het
onderzoekscentrum gekomen, waar patiënten
vragenlijsten over de rugklachten hebben ingevuld.
Daarna vond er een vraaggesprek en lichamelijk
onderzoek plaats. Er is bloed afgenomen om HLA-B27
en ontstekingswaardes te meten (CRP en BSE).
Vervolgens is er bij alle patiënten een röntgenfoto en
een MRI scan van het SI-gewricht (bekken) gemaakt.
Axiale Spondyloartritis verklaart rugklachten in 1 op de 5 chronische lage rugklachten patiënt
Resultaten van de studies
Aan de eerste studie hebben in totaal 364 chronische
lage rugklachten patiënten meegedaan. Na analyse
van de verzamelde gegevens bleken er in totaal 86
patiënten een axSpA te hebben. In een percentage
uitgedrukt betekent dit dat 24% van de chronische
lage rugklachten verklaard kon worden door axSpA,
een zeer hoog percentage!
Aan de tweede studie hebben in totaal 579
chronische lage rugklachten patiënten meegedaan,
bij deze studie is een percentage van 16% gevonden.
Lager dan de eerder gevonden 24%, maar nog
steeds is uit dit percentage te concluderen dat een
aanzienlijke deel van de chronische lage rugklachten
veroorzaakt wordt door axSpA.
De huisarts kan axSpA
patiënten herkennen
door gebruik te maken
van een eenvoudige
vragenlijst
Verwijsmodel voor de huisarts
Het hulpmiddel voor de huisarts is in de
CaFaSpA 1 studie ontwikkeld en in de
CaFaSpA 2 studie gevalideerd. Valideren
betekent dat je in een nieuw, onafhankelijk
onderzoek test of het verwijsmodel weer
goede resultaten geeft. Dit is belangrijk als
het verwijsmodel in de toekomst bij nieuwe
patiënten toegepast gaat worden. Met dit
hulpmiddel is het voor de huisarts
makkelijker om een patiënt met axSpA te
herkennen en indien nodig door te sturen
naar de reumatoloog.
Het hulpmiddel voor de huisarts is een
verwijsmodel. Dit verwijsmodel bestaat uit
vier items welke voor de huisarts makkelijk
te gebruiken zijn. Alle vier de items kunnen
in een vraaggesprek worden uitgevraagd,
er hoeft geen extra onderzoek zoals
bloedprikken of het maken van foto’s
plaats te vinden.
Figuur 1. Het verwijsmodel voor de huisarts
Axiale Spondyloartritis verklaart rugklachten in 1 op de 5 chronische lage
rugklachten patiënt
Axiale Spondyloartritis verklaart rugklachten in 1 op de 5 chronische lage rugklachten patiënt
Onderdelen van het verwijsmodel
Het eerste item in het verwijsmodel is een vragenlijst
om te kijken of er sprake is van inflammatoire
rugklachten. Inflammatoir betekent dat de
rugklachten veroorzaakt worden door een
ontsteking en dit is de typische rugpijn die past bij
axSpA. Het tweede item is de familiegeschiedenis, bij
dit item wordt gekeken of er familieleden zijn met de
ziekte van Bechterew, psoriasis of de ziekte van
Crohn. Het derde item is of bij een patiënt de
rugklachten verbeteren na het innemen van een
ontstekingsremmer. Een ontstekingsremmer (NSAID)
wordt voorgeschreven door de huisarts,
voorbeelden zijn o.a. naproxen, diclofenac of
arcoxia. En bij het laatste kenmerk wordt gekeken
hoe lang de rugklachten al aanwezig zijn. Als dit
langer dan vijf jaar is, is dit ook een aanwijzing voor
axSpA. Als bij een patiënt minimaal twee van deze
vier items aanwezig zijn, wordt aan de huisarts het
advies gegeven om de patiënt door te sturen naar
de reumatoloog. Zowel in de eerste studie, als bij de
validatie in de tweede studie gaf dit verwijsmodel
goede resultaten.
Een snelle verwijzing naar
de reumatoloog is wat we
willen bereiken met het
verwijsmodel
Publicatie van studieresultaten
De resultaten van deze twee studies zijn op meerdere nationale en internationale
reumatologie congressen gepresenteerd. Van de eerste studie is een
wetenschappelijke publicatie verschenen in het reumatologieblad Arthritis Care &
Research, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/acr.22180/pdf Voor de tweede studie
wordt er druk aan een artikel gewerkt om ook hier een wetenschappelijke publicatie
van te maken.
Vervolg studie: IMPACT studie
Onderzoeksteam
Als laatste werken wij als onderzoeksteam hard aan de opzet van een
vervolg studie, de IMPACT studie. Met
deze studie willen wij kijken naar de
bruikbaarheid (impact) van het verwijsmodel in de dagelijkse praktijk. Er wordt
gekeken naar de effecten van het
verwijsmodel op de rugklachten van de
patiënt, kwaliteit van leven en of het
verwijsmodel kosteneffectief is.
Het onderzoekteam bestaat uit:
Mw. Dr. A.E.A.M. Weel
(hoofdonderzoeker), reumatoloog
Maasstadziekenhuis en Erasmus MC
Mw. Drs. L. van Hoeven
(promovendus), Maasstadziekenhuis
en Erasmus MC
The Dutch Institute of Rheumatology
(TDIOR BV), studie management
Contact: [email protected]

Download Report