Download

SIOB Congres 8 oktober
Maurits van der Graaf; Pleiade Management en
Consultancy
Inhoud
Aanpak verkenning
Even voorstellen: NBC+
Trends en toekomstperspectieven volgens
gesprekspartners Nederlandse
bibliotheken
4. Wat zeggen Wikipedianen?
5. Kijkjes over de grens
6. Conclusies en discussiepunten
1.
2.
3.
Onderzoeksvraag:
Identificeren en duiden van relevante (technische)
ontwikkelingen die cruciaal zijn voor de verdere
ontwikkelingen rond de NBC+ en bepalend zijn
voor de visie op de NBC+ over 5 jaar
Deelvragen:
 Wat zijn de huidige trends in zoek- en vindgedrag van
de beoogd gebruikers van de digitale bibliotheek?
 Welke trends in het digitale domein zullen van invloed
zijn op de technische doorontwikkeling van de NBC+?
 Welke organisatorische ontwikkelingen zullen van
invloed zijn op de doorontwikkeling van de NBC+?
 Op welke manier geven bibliotheken in vergelijkbare
Europese landen hun catalogus online vorm?
Geïnterviewden
Gesprekspartners Nederlandse bibliotheekwereld
Frits van Latum
SIOB; BTUD
Saskia Leferink
OCLC
Enno Meijers
BNL
Johan Stapel
BNL
Brigit van Berkel
BNL
Maria Heijne
UB Amsterdam
Josje Calff
UB Vrije Universiteit
Elsbeth Kwant
Koninklijke Bibliotheek
Hans Jansen
Koninklijke Bibliotheek
Overige gesprekspartners
Hay Kranen
Wikipedian in residence; KB
Martin Poulter
Jisc Wikimedia Ambassador
Jane Callear
Library of Birmingham
Johan Mijs
Bibnet.be
Agnes Simon; Marianne
Bibliothèque nationale de France
Clatin
Reiner Diedrichs
Directeur VZG (GBV)
Asgeir Rekkavik
Metadata specialist
M.b.v. API
kunnen vele
interfaces/uitsn
edes/filters op
NBC+ gemaakt
worden
Algorithme die
entiteit ‘work’
creëert d.m.v.
clustering
‘manifestaties’
Gekoppeld aan
169
bibliotheken
met 60 ILS’en;
bezit- en
exemplaarsync
hronisatie
interface
interface
interface
NBC opzet
API
NBC+: van zoekmachine naar
semantische zoekmachine
• Format: RDF structuur gebaseerd op
BIBFRAME
• 25 miljoen holdingsgegevens
• 3 miljoen titels
• FRBR: 0,5 million ‘work’ entiteiten
Semantiek en
(functioneert als thesaurus)
koppelbaarheid
Conversie
Pica+
naar RDF
GGC
(op CBS-systeem)
NBDBIBLION
OB’s
Wikipedia
DBpedia
Wikidata
VIAF
M.b.v. API
kunnen vele
interfaces/uitsn
edes/filters op
NBC+ gemaakt
worden
Europeana
NL
aggregator
Algorithme die
entiteit ‘work’
creëert d.m.v.
clustering
‘manifestaties’
Gekoppeld aan
169
bibliotheken
met 60 ILS’en;
bezit- en
exemplaarsync
hronisatie
interface
interface
interface
API
NBC+: van zoekmachine naar
semantische zoekmachine
• Format: RDF structuur gebaseerd op
BIBFRAME
• 25 miljoen holdingsgegevens
• 3 miljoen titels
• FRBR: 0,5 million ‘work’ entiteiten
Semantiek en
(functioneert als thesaurus)
koppelbaarheid
Conversie
Pica+
naar RDF
GGC
(op CBS-systeem)
NBDBIBLION
OB’s
Opnamestraat
Overige metadata
stromen: landelijke en
lokale contentbronnen
Wikipedia
DBpedia
Wikidata
VIAF
Gesignaleerde trends in
gebruikersgedrag
Bibliotheekgebruiker is internetgebruiker
(lees: zoekt mbv Google)
 Contextuele informatie steeds belangrijker
 Delivery is breder begrip geworden: lenen,

reserveren, toegang tot elektronisch document, luisteren, kijken
videoclip etc.

Uit elkaar groeien van gebruikers
wetenschappelijke bibliotheken en
gebruikers OB’s
Overige trends
Technisch:
 Linked Open Data: veelbelovende
mogelijkheden (context)
 Ontwikkeling open metadata
Organisatorisch en IT
 De KB ontwikkelt de nationale digitale
bibliotheek
 Toekomst GGC?
 Effect op ILS systemen
Nationaal
NBC+:
• Discovery omgeving
• ‘Get it’ knop
NBP:
•
•
IAM
Lenersadministra
tie
Acquisitie:
•
•
NBD Biblion
Landelijke
inkoopcommissie
WaaS:
•
Content
Management
Systeem
Regionaal/lokaal
60 ILS’en van
60 ILS’en van
Door
60169
ILS’enlandelijke
van
169
60
ILS’en
van naar
Ontwikkeling
bibliotheken
voorzieningen
169
60
ILS’en
vanILS’en
bibliotheken
169
lightweight
of
60 ILS’enILS’en
van
bibliotheken
steeds
meer
169
60 ILS’en
van
bibliotheken
naar
één
multitenant
169
60
ILS’en
van
bibliotheken
uitsluitend
voor
169
60
ILS’en
van
ILS bibliotheken
in de60
cloud
wordt
169
ILS’en
van
bibliotheken
afwikkeling
169
60
ILS’en
van
mogelijk
bibliotheken
169
60
ILS’en
van
bibliotheken
transacties
169
60
ILS’en
van
bibliotheken
169
60
ILS’en
van
bibliotheken
169
60
ILS’en
van
bibliotheken
169
60
ILS’en
van
bibliotheken
169
60
ILS’en
van
bibliotheken
169
bibliotheken
169
bibliotheken
bibliotheken
Resultaten interviews
Wikipedianen
Wikipedia 6e platform ter wereld:
eerste stop informatiezoekers
 Aantal voorbeelden dat out-going links
op wikipedia verkeer stimuleert
 Alleen voor boeken minder succesvol
(ISBN pagina)
 Facebook: URLs wikipedia artikelen
veel genoemd in Facebook discussies
veel verkeer vanuit Facebook naar
Wikipedia

Digitale infrastructuur Vlaamse OB’s
Vergelijkbaar met
GGC
Vergelijkbaar met
NBC
Besteden 6 cent per
inwoner aan inkoop
metacontent
IAM = Mijn
Bibliotheek;
Men verwacht ca. 20
tot 25% van alle
leners hiermee te
bereiken
Nu 6 provinciale
ILS’en en 74 lokale
ILS’en:
Project om provinciale
ILS’en één te maken
OpenCat in Frankrijk
Gebaseerd op Linked
Open Data van BnF
(data.bnf.org)
‘Catalogue de
diffusion’: stelt OB’s
in de gelegenheid
metadata van BNF te
gebruiken
Data.bnf.org zélf:
80% bezoekers vanaf
Google
50-70% conversie naar
BnF tools
Library of Birmingham
Net nieuw ILS (Spydus)
OPAC én archief&erfgoedcatalogus
Catalogus steeds meer buiten bibliotheek
gebruikt: behoefte aan meer digitale
dienstverlening (bijv. alertservice nieuwe
boeken)
 Ook taken mbt business, onderwijs,
gezondheid en welzijn – met aanbod van
gespecialiseerde literatuur



Deichmanske Bibliotek

Noorwegen:
 427 OB’s – zelfde ILS (Bibliofil)

Deichmanske Bibliothek:
 Linked Open Data geeft meer mogelijkheden om
metadata te verrijken (gebruiken al Open Library,
Goodreads, Novellist etc)
 Boekaanbevelingen en Active Shelf eerste twee
diensten op LOD gebaseerd
 Willen in 2015 naar KOHA systeem migreren (Open
Source systeem)
 En catalogiseren omdraaien: catalogiseren in LOD
en dan naar Marc21 voor traditionele catalogus
ÖVK -Verbundkatalog Öffentlicher
Bibliotheken

Duitsland:
 1300 OB’s; geen landelijke samenwerking

ÖVK:
 Voor OB’s van 3 deelstaten
 Separaat van centrale catalogus academische
bibliotheken vanwege grote verschil in formaten
 Kan lokale OPAC vervangen door ‘view’
 Toekomst o.a.:
 Data naar WorldCat
 IBL voor e-books
Trove
Succesvolle portal voor erfgoed van
Australië (kranten, foto’s e.d.)
 ‘Discovery left the building’:

 75% bezoeken via Google
 Alle content beschikbaar via API

‘Engagement has arrived’;






19 augustus:
137,718 newspaper text corrections today
1,498 images from users this month
14,756 items tagged this week
1,657 comments added this month
90 works merged or split this month
1,101 lists this month
Catalogus 2.0

Functie catalogus:
1.
2.
3.
4.
• Aansluiten op Webscale: Google,
WorldCat, Wikiepedia
• Open benadering: API; Open Data
• Nadruk hierop
Social media:




Vinden
Identificeren
Selecteren
Verkrijgen
social bookmarking en social reading sites
Buiten erfgoed (Trove!) nog weinig
voorbeelden van engagement gebruikers bij
catalogi
Metadata steeds meer functies buiten
catalogi:
 Leeslijsten, persoonlijk bibliografieën etc.
•
•
•
•
Lessons learned
Innovatie aan de voorkant
Efficiëntie aan de achterkant
Organisatorische veranderingen
Lessons learned: creëren zichtbaarheid
en aantrekkelijkheid op internet

Aantrekkelijke detailpagina’s over boeken
en/of auteurs:
 Metadata
 Metacontent/ context

Google strategie:

Wikipedia/ Linked Open Data strategie

Sociale media:
 Deze detailpagina’s met persistente URL’s openstellen
voor Google
 D.m.v. links op andere internetplatformen (m.n. wikipedia
als 6e platform ter wereld) informatiezoekers náár
bibliotheek omgeving trekken
 Mogelijkheden voor catalogi in creëren engagement
gebruikers? (cocreatie; successen in digitaal erfgoed)
 Wél veel verkeer van URL’s in Facebook discussies naar
Wikipedia
Innovatie aan de
voorkant

Linked Open Data

Google strategie:

Diensten voor de gebruiker:
 Voor verrijking & context
 Voor out-going links op andere platformen zoals
Wikipedia
 Opzet NBC+ hierop toegesneden
Hoe
maak je
van eenover boeken
 Creëren van
aantrekkelijke
detailpagina’s
en/of auteurs: Metadata en Metacontent/ context
internetgebruiker
eenopenstellen
 Deze detailpagina’s
met persistente URL’s
voor Google
bibliotheekgebruiker?
 Zit in roadmap
NBC+
 Site-responsive maken
 Aanpassen voor gebruikers met beperkingen
 Gebruik van metadata buiten de catalogus mogelijk
maken
 Aanbieden toegang NBC+ binnen andere omgevingen
Innovatie aan de voorkant
(aandachtspunten)
Derde partijen en de API: interesse
wekken van derde partijen
 Nationale Digitale Bibliotheek door KB:
combinatie van metadatahub(s) (zoals
NBC+) en contentplatform(s) (zoals
Delpher)

Efficiëntie aan de
achterkant
Optie om kosten te besparen door
‘lightweight ILS’en en/of nationaal
multitenant ILS in de cloud
 Open
metadata:
Hoe kan
de achterkant efficienter

 Veel kansen om metadata te verrijken met open
(om
aan
de voorkant meer te kunnen
data
elders
 Metadata te hergebruiken
door gebruikers
doen?)
Organisatorische
veranderingen


Nationale digitale bibliotheek door KB
GGC na migratie UB’s naar WorldShare:
OB’s ook naar WorldShare?
Hoe kunnen de organisatorische
veranderingen innovatie aan
voorkant én efficientie aan
achterkant bevorderen?