Regels rond een gedwongen opname

Regels rond een
gedwongen opname
Een gedwongen opname is een ingrijpende maatregel.
In Nederland vindt een gedwongen opname niet ‘zomaar’
plaats: de burgemeester of de rechter beslist hierover.
De burgemeester kan een inbewaringstelling (IBS) afgeven en
de rechter een rechterlijke machtiging (RM).
IBS of RM?
Een gedwongen opname bij GGZ Delfland is alleen mogelijk
bij een IBS of een RM. Een IBS wordt aangevraagd als sprake
is van spoed: er dreigt, door een psychische stoornis, acuut
gevaar dat niet buiten een kliniek kan worden afgewend. Een
RM wordt aangevraagd als er minder haast is bij een
gedwongen opname.
De inbewaringstelling (IBS)
Bij acuut gevaar kan uw behandelaar of iemand uit uw omgeving een IBS aanvragen. U wordt dan onderzocht door een
onafhankelijke psychiater, die een geneeskundige verklaring
opstelt voor de burgemeester van de gemeente waar u op
dat moment bent. Deze burgemeester beslist over de
gedwongen opname.
Versie: Februari 2014
Opheffing van een IBS
U kunt een IBS op twee manieren laten opheffen:
 u vraagt in een ontslagverzoek aan de geneesheer-directeur de
IBS te beëindigen. In het ontslagverzoek beschrijft u de reden
van het verzoek, bijvoorbeeld dat er naar uw mening geen sprake meer is van een psychische stoornis of van
gevaar. De pvp kan u helpen bij het opstellen van een
ontslagverzoek.
 u vraagt de rechter de IBS niet voort te zetten. Dit kunt u doen
op het moment dat de rechter u komt horen.
Termijn
Als de burgemeester een IBS afgeeft, wordt u binnen 24 uur
opgenomen bij GGZ Delfland.
Bericht
Als blijkt dat een IBS nodig is, worden uw partner, uw
eventuele wettelijke vertegenwoordiger en andere naasten
geïnformeerd. Informatie gaat ook naar de officier van
justitie, de inspecteur voor de gezondheidszorg, uw huisarts
en uw eventuele vorige behandelaar.
Voortzetting
De rechter beslist na opname of voortzetting van de IBS
nodig is. Voordat hij die beslissing neemt heeft hij een
gesprek met u. Tijdens dit gesprek krijgt u hulp van een
advocaat.
Duur
Vanaf het besluit tot voortzetting is een IBS drie weken geldig. Verlenging is daarna niet mogelijk. Als uw arts vindt dat
u nog niet naar huis kunt, vraagt hij een rechterlijke machtiging aan. De IBS duurt in dat geval tot de rechterlijke machtiging begint.
Gevolgen van een IBS
Als u met een IBS bent opgenomen:
 mag u de kliniek niet verlaten; als u dit toch doet, kan de
politie worden ingeschakeld.
 kunt u geconfronteerd worden met maatregelen zoals
vrijheidsbeperking, separatie of dwangmedicatie.
Verlof en ontslag
Als u met een IBS bent opgenomen, mag u met verlof na
toestemming van de geneesheer-directeur. Aan dit verlof
kunnen voorwaarden verbonden zijn. Als het niet goed met u
gaat, kan het verlof worden ingetrokken. Een verlof dat goed
verloopt, kan leiden tot opheffing van de IBS en ontslag uit
de kliniek.
De rechterlijke machtiging (RM)
Een RM is een beslissing van de rechter u gedwongen te laten
opnemen in een psychiatrische kliniek. U kunt met een RM te
maken krijgen als u nog niet bent opgenomen binnen de
instelling, maar ook als u vrijwillig of met een IBS bent
opgenomen.
Procedure
Mensen uit uw omgeving kunnen een RM aanvragen bij de
officier van justitie. Voor een RM is een recente geneeskundige
verklaring noodzakelijk, opgesteld door een onafhankelijke
psychiater of, als u al bent opgenomen, door de geneesheerdirecteur. Uit de geneeskundige verklaring moet blijken
dat sprake is van gevaar veroorzaakt door een psychische
stoornis. Duidelijk moet zijn dat slechts een gedwongen
opname dit gevaar kan afwenden en dat u niet bereid bent tot
vrijwillige opname.
Beslissing
U krijgt een advocaat toegewezen voor gratis juridische bijstand
tijdens de procedure. Na gesprekken tijdens een hoorzitting met
u, uw advocaat en anderen (vroegere hulpverleners,
familieleden, uw wettelijke vertegenwoordiger) beslist de
rechter over de RM.
Termijn
Binnen twee weken na de uitspraak van de rechter moet u zijn
opgenomen, anders vervalt de RM.
Bericht
Een kopie van de RM gaat naar uzelf, GGZ Delfland, uw partner,
degene die de RM heeft aangevraagd en naar uw eventuele wettelijke vertegenwoordiger. Ook uw huisarts en vorige behandelaar
worden geïnformeerd; de officier van justitie en de inspecteur
voor de gezondheidszorg ontvangen eveneens een kopie.
Duur
De RM duurt maximaal een half jaar en kan steeds met maximaal
een jaar worden verlengd. De verlenging heet dan een machtiging
tot voortgezet verblijf’. Een RM kan bij herhaling worden aangevraagd; na vijf jaren opname achtereen kan de rechter de RM
voor steeds twee jaren tegelijk afgeven.
RM op eigen verzoek
U kunt de officier van justitie ook zelf verzoeken om een RM als u bijvoorbeeld vindt dat u hulp nodig hebt, maar denkt dat u bij een
vrijwillige opname (te) snel weer zult vertrekken. Bij een RM op eigen verzoek kunt u de kliniek niet zomaar verlaten. De aanvraagprocedure is dezelfde als bij een RM op verzoek van iemand anders. RM op eigen verzoek duurt echter minimaal een half jaar en
maximaal een jaar. Daarna kunt u zo nodig vrijwillig of met een ‘gewone’ RM gedwongen opgenomen blijven.
De voorwaardelijke machtiging
Er bestaat ook een voorwaardelijke RM, bedoeld om gedwongen opname te voorkomen. Uw behandelaar stelt voorwaarden zoals
het innemen van medicatie of het vermijden van bepaald gedrag. Deze voorwaarden bespreekt hij met u en hij legt ze vast in een
behandelplan. De rechter zal u horen en de voorwaarden vaststellen. U kunt gedwongen worden opgenomen als u de voorwaarden
niet naleeft of gevaar veroorzaakt. De voorwaardelijke machtiging wordt dan omgezet in een voorlopige machtiging. Als u het niet
eens bent met de gedwongen opname, vraagt u met een schriftelijk verzoek de rechter te beslissen. Er volgt dan opnieuw een
hoorzitting. Een voorwaardelijke machtiging duurt maximaal een half jaar. Na deze periode kan de rechter de voorwaardelijke
machtiging steeds met maximaal een jaar verlengen.
Zelfbindingsmachtiging
Bij een zelfbindingsmachtiging wordt u opgenomen en/of behandeld op basis van een verklaring die u hebt opgesteld toen u zich
goed voelde en wilsbekwaam was. Deze verklaring stelt u samen met uw behandelaar en een onafhankelijke psychiater op.
U schrijft hierin hoe u behandeld wilt worden op het moment dat u zich minder goed voelt, ook als dit betekent dat u zich dan wellicht
zult verzetten tegen opname en/of behandeling. De zelfbindingsverklaring kan worden omgezet in een zelfbindingsmachtiging.
De procedure die dan volgt, stemt overeen met die van de ‘gewone’ RM. Een zelfbindingsmachtiging geldt maximaal zes weken en u
krijgt uiteraard die behandeling waarvoor u toestemming geeft. Andere dwangtoepassingen worden pas toegepast als er een IBS of
RM is afgegeven; de zelfbindingsmachtiging vervalt dan.
Gevolgen van een RM
Als u met een RM bent opgenomen, mag u de kliniek
niet verlaten, tenzij u toestemming hebt van uw
behandelaar. In noodsituaties en in situaties waarin
gevaar dreigt te ontstaan, kunt u geconfronteerd
worden met maatregelen zoals separatie of dwangmedicatie. Uw recht op bewegingsvrijheid, bezoek
en telefoonverkeer mag alleen worden beperkt als
blijkt dat dit nadelige gevolgen voor uw gezondheidstoestand heeft, ter voorkoming van strafbare
feiten of ter voorkoming van ordeverstoring in de
kliniek.
Verlof
Als u met een RM bent opgenomen, kunt u met
verlof na toestemming van de geneesheer-directeur.
Aan dit verlof kunnen voorwaarden verbonden zijn.
Als het niet goed met u gaat, kan het verlof worden
ingetrokken.
Opheffen RM
Het is mogelijk een RM op te laten heffen voordat
deze is verlopen. U kunt een verzoek indienen bij de
geneesheer-directeur van GGZ Delfland; uw pvp kan
u erbij ondersteunen. Indien uw verzoek wordt
afgewezen, kunt u de rechter via de officier van
justitie verzoeken om opheffing van de RM. U hebt
daarvoor recht op gratis bijstand van uw advocaat.
Adressen en telefoonnummers
Patiëntenvertrouwenspersoon
(onafhankelijk advies over alle zaken rond behandeling, verblijf en opname)
Sint Jorisweg 2, 2612 GA Delft
Telefoon: 015 - 260 76 11
Mobiel nummer: 06 - 17 43 31 99
Bij geen gehoor:
Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon
Algemene helpdesk: 0900 - 444 88 88
Klachtencommissie cliënten
Ambtelijk secretaris klachtencommissie
Sint Jorisweg 2, 2612 GA Delft
Telefoon: 015 - 260 74 66
E-mail: [email protected]
Cliëntenraad
Postadres: GGZ Delfland, postbus 5016, 2600 GA Delft
Telefoon: 015 - 260 75 13 of 010-2463922

Download Report