Dit artikel wordt u aangeboden door OR Rendement

N I E U W S
E N
A D V I E S
V O O R
O N D E R N E M I N G S R A D E N
Dit artikel wordt u aangeboden door OR Rendement
OR Rendement is een nieuws- en adviesmagazine over medezeggenschap voor leden van de
ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging, ambtelijk secretarissen,
vakbondsbestuurders en externe adviseurs. OR Rendement behandelt de ontwikkelingen op de
belangrijkste thema's voor medezeggenschap zoals personeelszaken, arbeidsomstandigheden en
financiën. Tevens geeft OR Rendement praktische informatie over de werkwijze van de
ondernemingsraad en personeelsvertegenwoordiging: wat zijn de rechten van medezeggenschap,
hoe organiseer je verkiezingen, welke invloed kun je uitoefenen etc.
OR Rendement onderscheidt zich door:
 Beknopte artikelen met veel tips die de lezer direct in de dagelijkse praktijk kan gebruiken;
 Elke keer een gedegen vergelijkend warenonderzoek onder OR-dienstverleners;
 Veel signalerend nieuws over veranderende regelgeving;
 Interactieve, persoonlijke e-mailservice met nieuwe vacatures, sites, congressen en
publicaties.
Meer informatie op: www.rendement.nl/or
Voordelig proefabonnement aanvragen? www.rendement.nl/orser
© 2014 Rendement Uitgeverij. Alle rechten voorbehouden.
Niets uit deze uitgave mag, noch geheel, noch gedeeltelijk, worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en
onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan.
regelgeving vaststellingsovereenkomst
Per 1 juli 2015 twee weken
bedenktermijn bij ontslag
W
erknemers die instemmen met ontslag, krijgen
vanaf 1 juli 2015 twee weken bedenktijd. Dit betekent dat ze hun
instemming met het ontslag
kunnen intrekken binnen twee
weken nadat ze een vaststellings­
overeenkomst hebben getekend.
denktijd van drie weken. De
aanzegtermijn is het resultaat
van een amendement dat is ingediend bij de Wet werk en zekerheid, die onlangs is goedgekeurd door de Tweede Kamer.
Stemt ook de Eerste Kamer in,
dan gaat het ontslagrecht per 1
juli 2015 op de schop.
Wijzen
Om ervoor te zorgen dat werkne­
mers deze nieuwe regel kennen,
wil de wetgever alle werkgevers
verplichten om de werknemer
binnen twee werkdagen na zijn
instemming – of die nu schrifte­
lijk of mondeling is gegeven – te
wijzen op de wettelijke bedenktermijn. Doet de werkgever dit
niet, dan heeft de werknemer
automatisch recht op een be-
Nietigheid
Het is goed om uw bestuurder
te wijzen op deze verplichting.
Besluit een werknemer namelijk om tijdens de bedenktijd
toch bij uw organisatie te blijven werken, dan kan hij de nietigheid van de vaststellingsovereenkomst inroepen. De
afspraken in de overeenkomst
zijn dan niet meer geldig.
beleidsthema reorganisatie
Reorganiseren
zonder OR
Hoewel iedere organisatie met vijftig werknemers of meer
wettelijk verplicht is om een OR in te stellen, heeft zo’n
25% toch geen ondernemingsraad. Dat is niet slim, want
zodra de organisatie in een nijpende situatie komt, is medezeggenschap toch echt de eerste hulp bij ‘ongelukken’.
Want wat gebeurt er als de bestuurder wil reorganiseren?
Moet hij dan eerst een OR instellen of heeft hij pardon om
de reorganisatie naar eigen wens te regelen?
Het komt regelmatig voor dat ondernemingen de verplichting van artikel 2 lid 1 van de Wet op de ondernemingsraden WOR niet nakomen. Dat kan zijn omdat de
bestuurder het tegenhoudt, maar ook omdat werknemers
geen interesse hebben in het OR-lidmaatschap. Dit laatste
speelde onlangs bij een advocaten- en notariskantoor dat
een reorganisatie wilde doorvoeren.
Reorganisatiebesluit
achterban bevrijdingsdag
Ken de regels over het recht
op een vrije (Bevrijdings)dag
Bevrijdingsdag (5 mei 2014)
staat weer voor de deur en dat
is voor veel werknemers aanleiding om uit te zoeken of ze
officieel recht hebben op een
betaalde vrije dag. Hoe zit dat
nu precies?
Cao
Officieel is Bevrijdingsdag
een nationale feestdag. Dit
betekent echter niet dat u op
die dag automatisch vrij bent.
Om te controleren of u op 5
mei recht heeft op een betaalde vrije dag zult u de cao of
uw arbeidsovereenkomst er
op moeten naslaan. Kunt u in
uw cao of arbeidsovereenkomst hierover niets terugvinden, dan beslist uw werkgever of u vrij bent. In veel
cao’s is bepaald dat werknemers alleen vrij zijn als Bevrijdingsdag valt in een zogeheten lustrumjaar. Is dat ook
het geval voor uw organisatie,
dan heeft u elke vijf jaar recht
op een vrije dag. Het gaat
dan om de jaren 2010, 2015,
2020 en ga zo maar door.
Onderwijs
Bent u in dienst van de Rijksoverheid, dan heeft u op deze
dag recht op een betaalde
vrije dag voor zover de dienst
dat toelaat. Hetzelfde geldt
voor overheden en semi-overheden. Bent u werkzaam op
een school in het basis- of
voortgezet onderwijs, dan bepaalt het schoolbestuur of de
school op 5 mei gesloten is.
Het kantoor had geen OR omdat de werknemers daar
niets voor voelden. Het kantoor besloot vervolgens de reorganisatie door te voeren, waardoor de banen van tien
werknemers op de tocht kwamen te staan. Drie van hen
startten een kortgedingprocedure. Daarin verzochten ze
de rechter om de ondernemer te dwingen een OR in te
stellen. Ook vroegen ze hem het reorganisatiebesluit op
te schorten totdat een adviesprocedure plaatsvond.
Opschorten
De rechter oordeelde dat het kantoor weliswaar verplicht
was om een OR in te stellen, maar niet kon worden veroordeeld tot het opschorten van het reorganisatiebesluit.
Dat de drie werknemers pas interesse toonde in een OR
nadat zij voor ontslag in aanmerking kwamen, woog voor
de rechter zwaar mee. Ook oordeelde hij dat ze in de ontslagprocedure bij UWV of bij de rechter er al op konden
beroepen dat de werkgever geen OR had ingesteld.
Adviesprocedure
Dat er over het reorganisatiebesluit geen adviesprocedure
kon worden gestart, is logisch. Er was tenslotte geen OR.
Een verzoek van werknemers aan de rechter om een besluit tot reorganisatie uit te stellen totdat een adviesprocedure is gevolgd, wordt – net als in deze zaak – vaak niet
▶▶▶
OR Rendement 4-2014
29
financieel pensioen
◀◀◀
gevolgd. Veel rechters hanteren het uitgangspunt dat een reorganisatie nodig is om ‘erger’ te voorkomen. Een rechter zal daarom
niet zomaar van een werkgever verwachten dat hij de reorganisatie
uitstelt. Hadden werknemers eerder verzocht om een OR, dan had
de werkgever daaraan gehoor moeten geven. In die situatie zou de
ondernemer eerst een adviesaanvraag moeten indienen bij de OR
en zou een besluit tot reorganisatie dus worden opgeschort.
Ontslagbesluit
Uit de jurisprudentie blijkt dat rechters vaak een praktische route
volgen als er geen OR is ingesteld terwijl dat wel zou moeten. Dit
houdt in dat een rechter een reorganisatiebesluit alleen opschort
als werknemers al eerder aan de bel hebben getrokken over de instelling van een OR. Overigens zijn er in het Ontslagbesluit geen
regels vastgelegd die ingaan op de situatie waarin een ondernemer
een OR niet heeft geraadpleegd omdat die niet is ingesteld. Ook
de Beleidsregels Ontslagtaak UWV reppen er niet over. Hoewel de
aangepaste Wet melding collectief ontslag de bestuurder verplicht
om de ondernemingsraad te raadplegen (artikel 7 lid 1b), staat er
verder niet wat de consequenties zijn als er geen vertegenwoordiging aanwezig is.
Onredelijk
Ook lijken rechters geen waarde te hechten aan het feit dat een
medezeggenschapsorgaan niet is geraadpleegd omdat die niet (of
nooit) is ingesteld. Zo oordeelde het Hof Den Bosch dat deze omstandigheid niet betekent dat daardoor de opzegging kennelijk onredelijk is. De ‘Hoe-lang-werkloos’-formule (hoelangwerkloos.nl)
die door rechters regelmatig wordt gebruikt voor de berekening
van de schadevergoeding bij kennelijk onredelijk ontslag, neemt
deze omstandigheid niet mee in de calculaties. Hetzelfde geldt
voor de kantonrechtersformule. De Aanbevelingen van de Landelijke Kring van Kantonrechters, waarin de regels met betrekking tot
de toepassing van deze formule zijn opgenomen, zeggen ook niets
over deze situatie.
Vergoedingsverhogend
Alles wijst er dus op dat een bestuurder vrijwel zijn eigen gang kan
gaan als het gaat om reorganiseren als er geen ondernemingsraad
(of PVT) aanwezig is. Geen enkele wet of formule bevat bepalingen die bepalen welke regels er gelden in zo’n situatie.
Anders is het natuurlijk als er wel een OR is die niet is geraadpleegd. In die gevallen kunt u ervan uitgaan dat het niet raadplegen van de OR ‘vergoedingsverhogend’ werkt. Met andere woorden: de compenserende maatregelen vallen uit in het voordeel van
de werknemers.
Mr. Floor Damen is partner arbeidsrecht bij Lexence advocaten en
notarissen, e-mail: [email protected], tel. (020) 573 68 58,
www.lexence.com
30
OR Rendement 4-2014
De gemiddelde dekking
van de pensioenfondsen
D
e Pensioenthermometer meldt de volgende dekkingsgraden voor het gemiddelde Nederlandse pensioenfonds. De minimale dekkingsgraad die door De
­Nederlandsche Bank wordt voorgeschreven, is 104,3%.
Dekkingsgraad
Januari
2011
108%
2012
101%
2013
101%
2014
110%
Februari
109%
99%
104%
110%
Maart
112%
98%
107%
April
110%
98%
107%
Mei
109%
96%
104%
Juni
111%
94%
101%
Juli
107%
95%
104%
Augustus
101%
96%
104%
September
95%
*102%
107%
Oktober
98%
102%
110%
November
98%
103%
110%
December
98%
102%
109%
* Per 30 september 2012 wordt een nieuwe, gunstigere rentecurve (UFR) gebruikt om de pensioenverplichtingen van pen­
sioenfondsen te waarderen.
werkwijze verkiezingen
OR-verkiezing wint van de
gemeenteraadsverkiezing
Zoals de gemoederen hoog oplopen bij de gemeenteraadsverkiezingen, houden ook de OR-verkiezingen
menig OR-lid goed bezig. Bij beide verkiezingen hoopt
men tenslotte op een zo hoog mogelijke opkomst!
Maar wat als het gaat om de OR-verkiezingen bij gemeenten? Deze werden gehouden op 26 maart en na
het tellen van de stemmen bleek dat de OR-verkiezingen bij de gemeenten aardig leven.
Energie
Het opkomstpercentage bij de OR-verkiezingen was
hoger dan bij de gemeenteraadsverkiezingen van de
week ervoor. Zo werd er een opkomst gemeten van
55% bij de OR-verkiezingen tegenover 53,8% bij de gemeenteraadsverkiezingen. De hoogste opkomst hebben wij gemeten in Friesland (85%) en de laagste in
Overijssel (27%). Het succes van de OR-verkiezingen
bleek vooral afhankelijk van de energie die zittende ORleden, bestuurders en vakbonden erin staken.