Huishoudelijk Reglement - Departement Landbouw en Visserij

Fonds voor Landbouw en Visserij
Validatie van het voorgestelde autocontrolesysteem
van enthoutparken voor de fruitboomkwekerij
voorstel
1. Projectnaam
Validatie van het voorgestelde autocontrole-systeem van enthoutparken voor de fruitboomkwekerij.
Acronym:’AUTENT’
2. Inhoud van het project
De fruitboomkwekerijen in Vlaanderen behoren tot de grotere spelers op de Europese
markt. Met een productie van ongeveer 4 miljoen fruitbomen per jaar voorzien ze de in
de hernieuwing of aanplant van 1000-1500 ha boomgaard. Hoewel er maar een 6-tal
professionele fruitboomkwekerijen bestaan, exporteren ze naar diverse landen over de
belangrijkste fruitproductiegebieden in Europa en realiseren ze een omzet van 16-20
miljoen euro en stellen ze ongeveer 400 mensen tewerk in het hoogseizoen
Omwille van een nieuw, doch nog niet gepubliceerd Europees keuringsreglement, ter
uitvoering van de richtlijn 2008/90/EC, is het noodzakelijk om de stambomen en de
moederplanten die het vermeerderingsmateriaal zoals het aanwezig is in een enthoutpark,
op een regelmatige basis te controleren voor de aanwezigheid van ziekten.
Voor de controle op ziekten en plagen is door het intersectorieel overlegorgaan PBB
(Pépinieres Belges – Belgische Boomkwekerijen vzw) recent een autocontrole systeem
voorgesteld waarbij via een gedetailleerd staalnameprotocol de aanwezigheid van de
belangrijkste virussen en fytoplasma’s (zie Tabel 1) wordt onderzocht.
Tabel 1: Virusziekten en fytoplasma’s die worden gecontroleerd tijdens de autocontrole
van de fruitboomenthoutparken.
Appel
Peer
Kers
Pruim
Virussen
ACLSV, ASGV, ASPV, ApMV
ACLSV, ASGV, ASPV, ApMV
PNRSV, PDV, LChV
PNRSV, PDV, PPV
Fytoplasma’s
AP
PD
-
ACLSV: Apple Chlorotic Leaf Spot Virus
ASGV: Apple Stem Grooving Virus
ASPV: Apple Stem Pitting Virus
ApMV: Apple Mosaic Virus
PNRSV: Prunus Necrotic Ringspot Virus
PDV: Prune Dwarf Virus
LChV: Little Cherry Virus
PPV: Plum Pox Virus (Sharka)
AP: Apple Proliferation (Candidatus Phytoplasma mali)
PD: Pear Decline (Candidatus Phytoplasma pyri)
De economische haalbaarheid van het voorgestelde autocontrolesysteem hangt echter af
van de mogelijkheid tot het werken met mengstalen, waarbij de totale kost van de analyse
kan worden beperkt. De literatuur over de mogelijkheid en beperkingen van het
gebruiken van mengstalen is schaars. Dutrecq et al. (2004) toonden aan dat de
Voorstel Nieuw Project FLV
1
aanwezigheid van Apple Stem Pitting Virus (ASPV) in één geïnfecteerde appeltwijg nog
detecteerbaar is wanneer deze twijg samen geëxtraheerd wordt met 79 niet-geïnfecteerde
twijgen. In dezelfde publicatie wordt referentie gemaakt naar het succesvol detecteren
van één geïnfecteerd staal van Prunus Necrotic Ringspot Virus dat samen geëxtraheerd
werd met 149 stalen niet-geïnfecteerde Prunus twijgen. De detectie van verschillende
virussen kan eventueel dan zelfs gebeuren met multiplex DNA scans.
Ook de grootte van het staal genomen op een geïnfecteerde boom is relevant. Hoeveel
bladeren moeten worden genomen om voldoende zekerheid te bieden dat een individuele
boom geïnfecteerd is? Met andere woorden: kan een aanwezige infectie van virussen of
fytoplasma’s gevonden worden in elk blad of is de detectiekans afhankelijk van het aantal
bladeren dat per boom wordt gesampled? Onderzoek van Kummert et al. (2004) gaf aan
dat er 8 bladeren per boom nodig zijn om met 99.9% betrouwbaarheid ASPV of ACLSV
te kunnen detecteren. We houden deze staalgrootte aan in elke proefopzet onder dit
project want deze staalgrootte is ook voorgesteld in het voorstel voor autocontrole van de
vruchtboomenthoutparken.
Tenslotte willen we bijkomend informatie genereren over de noodzakelijke perimeter
rond een geïnfecteerde boom waarin bomen in het enthoutpark moeten opgeruimd
worden.
Met dit project willen we antwoord geven op de volgende vragen:
- Kan een door virussen of fytoplasma’s aangetaste boom gedetecteerd worden bij een
mengstaal van bladeren van meerdere bomen waarbij slechts één boom geïnfecteerd
is?
- Wat is de maximale aantal stalen dat kan gepooled worden in het mengstaal ?
- Is de staalname van 8 bladeren per boom nog steeds voldoende wanneer er mengstalen
gebruikt worden?
- Hoe groot is de perimeter waarin alle bomen rond een geïnfecteerde boom moeten
vernietigd worden bij een positieve diagnose?
We wensen dit te doen voor één virus van appel of peer, één fytoplasma van appel of peer
3. Sector waarop het voorstel van toepassing is
Boomkwekerijen – subsector fruitbomen
4. Organisatie belast met de uitvoering
a. pcfruit vzw
adres: Fruittuinweg 1, 3800 Sint-Truiden
telefoon: 011 69 70 85
e-mail: [email protected]
b. ILVO, Plant-Gewasbescherming
Adres: Burgemeester van Gansberghelaan 96, 9820 Merelbeke
telefoon: 09 272 24 74
e-mail: [email protected]
5. Tijdsduur : 16 maanden (september 2013 – december 2014)
Voorstel Nieuw Project FLV
2
Het is belangrijk in twee seizoenen de mogelijkheid te hebben fytoplasma’s te detecteren
en omdat de symptomen meestal pas echt tot expressie komen in september/oktober
vragen we deze periode mee op te nemen in 2014.
6. Budget
KOST
PCR - analyses (ILVO)
(aanwezigheid van fytoplasma’s en virussen)
Personeelskost pcfruit
(monitoring, proefopzet, opvolging, rapportering)
Werkingskost pcfruit
(verplaatsingskost, pre-analyse virussen of fytoplasma’s)
TOTAAL
EURO
4.000
9.000
2.000
15.000
7. Praktisch stappenplan
Stap 1: Verzamelen en identificeren van virus geïnfecteerd materiaal in productieboomgaarden
Pcfruit gaat op zoek naar aangetaste bomen in boomgaarden (virus, fytoplasma), waarop
volgende testen worden gedaan. Voor ‘Stap 2’ zullen alle boomgaarden in aanmerking
komen, voor ‘Stap 3’ beperken we ons tot boomgaarden van maximum 15 jaar, omdat dit
de leeftijd is waarop bomen in een enthoutpark vervangen worden. Eventueel wordt een
pré-analyse om zekerheid te hebben over de virusstatus. De analyses in stap 2 of 3
gebeuren door het ILVO. Het onderzoek gebeurt dus niet met stalen die verzameld
worden in een enthoutpark, maar met stalen die verzameld worden in boomgaarden voor
fruitproductie.
Stap 2: Bepalen van de dilutiefactor van een geïnfecteerd staal in een mengstaal dat
mogelijk is zonder het risico op vals negatieve stalen te verhogen.
Er zal zowel voor appel als voor peer een mengstaal verzameld worden van bladeren
waarbij een aangetast blad zal gemengd worden met gezonde bladeren in diverse
verhoudingen : 1/1, 1/10, 1/33 en 1/100. Na extractie zal met behulp van RT-PCR
bepaald worden of het geïnfecteerde blad nog met voldoende betrouwbaarheid kan
bepaald worden. De virussen die voor aantasting zorgen worden gekozen uit Tabel 1,
naargelang ze kunnen worden gevonden in boomgaarden.
Stap 3: Bepalen van de perimeter waarin na het vinden van een positieve analyse bomen
in het enthoutpark moeten worden vernietigd.
Wanneer er een geïnfecteerde boom wordt aangetroffen in een boomgaard van maximaal
15 jaar oud, zal een bijkomend staal genomen worden op:
- de 1ste buurboom (of max. 1.5 m van de geïnfecteerde boom),
- de 3de buurboom (of max. 5 m van de geïnfecteerde boom) en
- de 6de buurboom (of max. 10 m van de geïnfecteerde boom).
Na analyse van dit staal (zuiver, geen mengstaal) moet dan blijken in welke mate
naburige bomen van een geïnfecteerde boom ook geïnfecteerd zijn met hetzelfde virus of
fytoplasma.
Voorstel Nieuw Project FLV
3
Stap 4: Beperkte sampling in het enthoutpark (met financiering door boomkwekerijen)
8. Referenties
Dutrecq, O., Lepoivre, P., Roussel, S., Kummert, J. and Jijakli, M.H. (2004) Statistically
reliable sampling and diagnosis of plant pathogens using a simplified “universal”
protocol
for
sample
preparation
and
analysis
by
(RT)-PCR
http://hdl.handle.net/2268/11658
Kummert, J., Malice, M., Marbot, S., Lepoivre, P., Steyer, S. and Oger, R. (2004)
Sampling protocols and risk of error significance in molecular detection tests for fruit
trees certification. Acta Horticulturae 657:541-546
Het voorstel dient als digitaal exemplaar ingediend te worden bij de voorzitter van de Raad
van het Fonds voor Landbouw en Visserij: [email protected] met cc aan
[email protected]
Voorstel Nieuw Project FLV
4

Download Report