Theater FOTO REYER BOXEM O resteia van A ischylos, door Noord Nederlands Toneel. Gezien: 23/2 Stadsschouwburg, Groningen. Tournee t/m 12/4. Inl: nnt.nl * 4 Scène uit Oresteia Compacte Oresteia is huiveringwekkend mooie voorstelling Bloed en vloek, moord en wraak: eindelijk moet het eens voorbij zijn, het noodlot dat rust op het Huis Atreus. Daarom doodt Klytaimnestra haar man Agamemnon, na de val van Troje terugkerend naar huis. Regisseur Gerardjan Rijnders herschept Aischylos’ klassieke trilogie O res teia bij het Noord Nederlands Toneel tot een rituele voorstelling over de „estafette van moord”. Het is prachtig zoals Malou Gorter als Klytaimnestra met bezwerende gebaren haar bloeddorst poogt te temmen. Haar moord roept primitieve, heksachtige wraakgodinnen op, gespeeld door het koor. De twaalf koorleden, uitbundig gemaskerd en zichzelf begeleidend op muziek van Boudewijn Tarenskeen, treden af en toe buiten het stuk om te vragen waarom ze eigenlijk zo’n klassieker spelen, wat het nog betekent en vooral: „Wat zegt het mij?” De compacte versie van Rijnders duurt nog geen twee uur, vele malen korter dan de legendarische marathon van de Duitse regisseur Peter Stein uit de jaren tachtig. Toch zijn er tal van overeenkomsten. Met het sterke accent op de heksen als Dochters van de Nacht krijgt de O res teia een duistere, dreigende kant. Ze sissen en slaken kreten, zij symboliseren de oude tijd. Maartje van de Wetering als zelfbewuste Athena, gekleed in helder wit, roept de democratie af ofwel de nieuwe orde. Apollo valt haar bij, een superieure rol van Ko van den Bosch. Hun zetels bevinden zich hoog op het toneel, vanwaar zij neerkijken. Van hevige dramatiek getuigt de cruciale scène waarin Orestes besluit zijn moeder te doden, want zij vermoordde zijn vader. Bram van der Heijden toont in subtiel spel zijn innerlijke verdeeldheid. Nauwelijks merkbaar maar niet minder intens transformeert hij een innige omhelzing tot moord, en raakt daarmee de kern van deze huiveringwekkend mooie voorstelling. K ester Freriks