Kijk hier voor het verslag. - Nationale Dyslexie Conferentie

Wie wordt dyslectisch? Cognitieve voorlopers in ouders en kinderen
dr. Elsje van Bergen
University of Oxford
Nationale dyslexie conferentie 29-01-2014
Familiaire risico studies volgen de ontwikkeling van risicokinderen: kinderen bij wie dyslexie
in de familie voorkomt. Deze studies kunnen voorlopers van dyslexie opsporen door
kinderen met en zonder dyslexie te vergelijken vóórdat ze naar groep 3 gingen. Ik
rapporteer een longitudinale studie (N = 212) uit het Dutch Dyslexia Programme waarin we
drie groepen vergeleken: 1) risicokinderen met dyslexie, 2) risicokinderen zonder dyslexie,
en 3) controle kinderen (d.w.z., kinderen met een laag risico en zonder dyslexie). Ongeveer
een derde van de risicokinderen ontwikkelde dyslexie.
Aan het eind van de kleuterschool werden de voorschoolse vaardigheden in kaart
gebracht. De onderzochte voorschoolse vaardigheden bestonden uit letterkennis,
snelbenoemen en fonologisch bewustzijn. Vergeleken met de controle kinderen scoorden
de risicokinderen bij wie later dyslexie werd vastgesteld zwak op alle voorschoolse
vaardigheden. De andere risicokinderen lieten milde tekorten zien op fonologisch
bewustzijn, maar niet op letterkennis en snelbenoemen. Een belangrijke bevinding was dat
hoeveel moeite ouders hebben met lezen indicatief is voor het risico dat kinderen lopen op
dyslexie. Er was echter geen duidelijk bewijs voor effecten van geletterdheid van de
thuisomgeving op de leesuitkomst van kinderen.
Kleuters met een zwak ontwikkeld fonologisch bewustzijn, trage benoemsnelheid,
weinig letterkennis èn ouders met dyslexie lopen het grootste risico. De bevindingen passen
bij tweelingsonderzoek, wat laat zien dat dyslexie in sterke mate erfelijk is. Verder
ondersteunen de resultaten het idee dat het risico op dyslexie continu verdeeld is en door
vele factoren wordt beïnvloed. Empirische bevindingen en theorie komen samen in het
intergenerationele multiple deficit model.
van Bergen, E., de Jong, P.F., Plakas, A., Maassen, B., & van der Leij, A. (2012). Child and parental literacy levels
within families with a history of dyslexia. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 53(1), 28-36.
van Bergen, E., de Jong, P.F., Maassen, B., & van der Leij, A. (in press). The effect of parent’s literacy skills and
children’s preliteracy skills on the risk of dyslexia. Journal of Abnormal Child Psychology.

Download Report