BEWEGEN OP HET WERK WERKT: welk wetenschappelijk bewijs is er over de relatie werk, bewegen en gezondheid? Allard van der Beek Afd. Sociale Geneeskunde EMGO Instituut, VU medisch centrum Body@Work TNO-VUmc Inactief, dik werkend Nederland? We eten te veel (en te ongezond) Trends in Energy intake (kJ) in the Netherlands Dutch Health Council, Trends in Nutrition, report 2002/12 We bewegen dus te weinig! We bewegen dus te weinig! % NL-employees sufficiently active 49 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 48 24 employees 22 Dutch population NNGB fitnorm Bron: Monitor Bewegen en gezondheid (Trendrapport Bewegen en gezondheid 2002-2003, Hildebrandt et al., 2004) En de omgeving helpt ons een handje Actief … tot op zekere hoogte Something has gone wrong ……! ‘Stone-age’ (Palaeolithic) genes in ‘space-age’ (devitalised) circumstances Prevalentie obesitas USA, 1985 No Data <10% 10%–14% Prevalentie obesitas USA, 1990 No Data <10% 10%–14% Prevalentie obesitas USA, 1995 No Data <10% 10%–14% 15%–19% Prevalentie obesitas USA, 2000 No Data <10% 10%–14% 15%–19% ≥20 Prevalentie obesitas USA, 2004 No Data <10% 10%–14% 15%–19% 20%–24% ≥25% Prevalentie overgewicht Nederland Prevalentie overgewicht Nederland Prevalentie overgewicht Nederland Percentage 20 jarigen en ouder met (matig dan wel ernstig) overgewicht in de periode 1981-2007, gestandaardiseerd naar leeftijds- en geslachtverdeling in 1981 (Bron: POLS, gezondheid en welzijn, 2008) Prevalentie obesitas Nederland Prevalentie obesitas Nederland Prevalentie obesitas Nederland Percentage 20 jarigen en ouder met ernstig overgewicht (obesitas) in de periode 1981-2007, gestandaardiseerd naar leeftijds- en geslachtverdeling in 1981 (Bron: POLS, gezondheid en welzijn, 2008) Prevalentie obesitas Nederland Overgewicht en gevolgen werknemer • Werknemers met (ernstig) overgewicht hebben een grotere kans op gezondheidsproblemen, bedrijfsongevallen, en arbeidsongeschiktheid – 2-3 keer meer kans op gezondheidsproblemen Middellange termijn: o.a. artrose, slaap-apneu Lange termijn: o.a. diabetes type 2, hart- en vaatziekten (WHO, 2004; review) – Bouwvakkers met overgewicht 2 keer meer kans op een gelijkvloerse val (Chau et al., 2004) – Kans op arbeidsongeschiktheid neemt toe met oplopende BMI (Neovius et al., 2008; review) Overgewicht en gevolgen werknemer • Werknemers met (ernstig) overgewicht hebben een grotere kans op discriminatie bij sollicitaties – Fictieve sollicitanten met overgewicht worden als minder geschikt beoordeeld dan dezelfde sollicitanten met een ‘normaal’ gewicht (Swami et al., 2008) Overgewicht en gevolgen bedrijf • Werknemers met (ernstig) overgewicht verzuimen meer en dan wn’s zonder overgewicht – Obese wn’s verzuimen 14 dagen/jaar meer (Jans et al., 2007) – Obesitas is verantwoordelijk voor 39,2 miljoen verzuimdagen in de V.S.* (Wolf & Colditz, 1998) – Obese wn’s hebben vooral meer langdurig verzuim (Neovius et al, 2008, Proper et al., submitted) * Ca. 130 miljoen werkenden Overgewicht en gevolgen bedrijf • Werknemers met (ernstig) overgewicht zijn minder productief dan wn’s zonder overgewicht – Obesitas is verantwoordelijk voor 239 miljoen dagen dat men minder productief is in de V.S.* (Wolf & Colditz, 1998) – Obese wn’s ervaren meer beperkingen in de uitvoering van hun werk (6,9% vs 4,0%) (Hertz et al., 2004) – Kosten van productiviteitsverlies a.g.v. van obesitas in China geraamd op 3,58% van het BNP in 2000 en 8,73% in 2025 (Popkin et al., 2006) * Ca. 130 miljoen werkenden Overgewicht en gevolgen bedrijf Arbeidsongeschiktheid 2 .5 R e la t iv e r is k 2 1 .5 1 women 0 .5 m en 0 < 2 2 .5 2 2 .5 -2 4 .9 2 5 .0 -2 7 .4 2 7 .5 -2 9 .9 3 0 .0 -3 2 .4 > 3 2 .5 2 b o d y m a s s in d e x ( k g /m ) (Rissanen et al., BMJ 1990) Resultaten • 5 reviews (vanaf 1992) • Niet erg bemoedigend: – Weinig studies naar bedrijfsrelevante maten en kostenbesparingen en – Studies van lage kwaliteit! Resultaten van review #1 • Kosten besparing a.g.v. daling in ziekteverzuim: – Alle studies rapporteerden een daling in verzuim – $2.5 tot $4.9 voor elke geïnvesteerde US dollar • Kosten besparing a.g.v. daling in medische kosten: – $2.5 tot $4.5 voor elke geïnvesteerde US dollar Aldana, 2001 Resultaten van review #2 • Bedrijfsgezondheidsprogramma’s leiden tot: – Gemiddelde daling 27% in ziekteverzuim – Gemiddelde daling 26% in medische kosten Chapman et al. 2005 Kosten lichamelijke inactiviteit • In Canada: totale kosten a.g.v. lichamelijke inactiviteit geschat op $5,3 miljard, waarvan 70% (!) indirecte kosten (Katzmarzyk et al., 2004) Gevolgen inactiviteit voor bedrijf • Sportende resp. lichamelijk actieve werknemers verzuimen minder dan inactieve werknemers! – Sportende werknemers hebben over periode van 4 jaar 20 dagen minder verzuim dan nietsportende werknemers (Van den Heuvel et al., 2005) – Dosis-respons relatie tussen zware lichamelijke activiteit en ziekteverzuim (Proper et al., 2006) Dosis-respons activiteit en verzuim mean sick leave by frequency of vigorous PA 3 mean sick leave (in days) 2,5 2 OBiN 1,5 POLS 1 0,5 0 0 1 2 frequency (in x per week) Proper et al., 2006 3 4 Relatie sporten en verzuim 20 dagen minder verzuim over periode van 4 jaar Kortom: Actieve + niet-obese werknemers zijn productiever! en … kosten de overheid en het bedrijf minder! Kortom: Gezonde leefstijlinterventies in de werksetting zouden kunnen leiden tot ~0,45% reductie van totale kosten voor gezondheidszorg en ~0,53% reductie van totale indirecte kosten (vooral bepaald door ziekteverzuim) (Proper & Van Mechelen, 2007) Stimuleren van beweging en gezonde voeding En wat levert dat dan op? BRAVO interventies via bedrijf BRAVO interventies via bedrijf 600 invited to attend information meeting 325 attended information meeting 312 randomised 299 baseline measurement, April '00 131 intervention group 168 reference group 110 post measurement, January '01 130 post measurement, January '01 BRAVO interventies via bedrijf Beta Energy expenditure (kcal.day-1) Physical activity, sport (1-5) (SE) 182.7 (53.9) (76.5;289.0) 0.25 (0.07) Physical activity, leisure time (1-5) 0.10 (0.05) Fitness (beats.min-1) (95% CI) (0.12;0.38) (-0.00;0.19) -5.07 (1.21) (-7.46;-2.68) Kosten-Baten Kosten Interventie Gem (sd) Controle Gem (sd) Verschil I-C (95% BI) Interventie kosten 430 0 430 Kosten verzuim (jr 1) 1915 (4813) 2040 (5030) -125 (€ ) (-1386;1062) Totale kosten jaar 1 2345 2040 305 (-1029; 1419) Totale kosten jaar 2 1830 (4666) 2465 (5568) -635 (-1883; 814) Bron: Proper et al., 2004 Overige resultaten • Niet of nauwelijks vergelijkbare K-B analyses, maar … • Op basis van systematische review met ook ´lagere kwaliteit´ onderzoeken: – €1.0 €2-6 aan besparing gezondheidszorg – €1.0 €2,5-5 aan besparing productieverlies ALIFE@Work www.alifeatwork.nl ALIFE@Work • Doel: reductie en preventie van overgewicht en obesitas • Doelgroep: werknemers met overgewicht (BMI ≥ 25) ALIFE@Work 7 companies 21.000 employees 4.619 lifestyle questionnaire 2.615 BMI > 25 1.386 participating Baseline 460 Brochures 462 Phone 370 (80%) intervention 464 Internet 400 (86%) intervention 6 months 288 298 300 24 months 246 244 242 Leef je Fit • Leef je Fit: 10 modules, 6 maanden • 2 versies: map + counseling per telefoon en website + counseling per e-mail • Informatie over gezonde voeding, lichamelijke activiteit en gedragsverandering Leef je Fit In elke module opdrachten, gebaseerd op principes van Behavior Modification, o.a.: • beweeg- en voedingsdagboek bijhouden • Stellen van SMART doelen: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden Counselor geeft feedback op de opdrachten. Leef je Fit website Leef je Fit website Resultaten ALIFE@Work Gewichtsverlies tov brochures (gebaseerd op completers) 1,8 1,6 1,4 1,2 1 Kg 0,8 0,6 0,4 0,2 0 * * * 6 24 Maanden Telefoon Internet Resultaten ALIFE@Work Kostenverschillen obv van geimputeerde bestanden Brochures Telefoon Internet (n=448) (n=453) (n=450) Gem (SD) Gem (SD) Gem verschil (95% BI) Gem (SD) Gem verschil (95% BI) Leef je Fit 0 201 (103) 201 177 (112) 177 Gezondheidszorg 656 (833) 739 (898) 83 (-56 to 219) 819 (1285) 163 (10 to 344) Ziekteverzuim 1824 (5014) 1893 (4277) 69 (-731 to 765) 1498 (4663) -326 (-1019 to 419) Total 2480 (5461) 2832 (4789) 352 (-462 to 1095) 2494 (5691) 14 (-790 to 817) Resultaten ALIFE@Work Cost-effectiveness plane voor gewichtsverlies internet 0 -1 0 1 2 3 -1000 -2 -2000 Incremental costs pooled dataset 1000 2000 North East: 49.6 % South East: 48 % South West: 1.1 % North West: 1.3 % Incremental effects pooled datasets ICER = ΔC/ΔE = 14/0.9 = €16/kg www.bodyatwork.nl Vragen? www.vitaalinpraktijk.nl Vragen?