Factsheet overgewicht overgewicht bij Utrechtse Utrechtse jeugd in het basisonderwijs Januari 2014 Belang gezond gewicht Een gezond gewicht is belangrijk voor een goede gezondheid, zowel op jonge als latere leeftijd. Wie al op jonge leeftijd overgewicht ontwikkelt, heeft een grote kans om dit op volwassen leeftijd nog steeds te hebben. Dit brengt veel gezondheidsrisico's met zich mee zoals een verhoogde kans op diabetes, hart- en vaatziekten, aandoeningen aan het bewegingsapparaat, psychische klachten etc. (VNG, 2009). Twaalfjarige kinderen met overgewicht hebben al een hogere bloeddruk en ongunstigere cholesterolwaarden dan kinderen met een normaal gewicht (RIVM 2012). Van de Nederlandse jeugd van 2 tot 21 jaar had in 2009 14% overgewicht, waarvan 2% obesitas (gegevens afkomstig van Vijfde Landelijke Groeistudie van TNO in 2009). Overgewicht in Utrecht In de gemeente Utrecht heeft bijna vier op de tien volwassen inwoners overgewicht (38%, Utrechtse Gezondheidspeiling 2012), in enkele Utrechtse wijken is dit zelfs ongeveer de helft. Voor kinderen in het reguliere basisonderwijs geldt dat 12% overgewicht heeft. Daarvan heeft 3% ernstig overgewicht (obesitas). In de afgelopen jaren zien we een daling van het aantal kinderen in Utrecht met overgewicht. Deze daling is het grootst in de leeftijdscategorie 5- en 6-jarigen (groep 2). In deze factsheet vindt u de meest actuele gegevens (schooljaar 2012/2013) over overgewicht en obesitas bij de Utrechtse Jeugd. 33 Figuur 1: Overgewicht jeugd in Utrechtse subwijken De nummers in deze figuur refereren aan de namen van de subwijken in de tabel op de achterzijde. 34 101 32 24 13 31 23 91 42 22 21 Figuur 2: Ontwikkelingen in overgewicht (inclusief obesitas) naar leeftijdsgroep leeftijdsgroep over de periode 2002 tot en met 2013 41 92 102 12 94 103 43 93 51 61 11 53 62 95 82 83 81 72 52 71 73 104 Gunstig (<10% overgewicht) Gemiddeld (10 -20% overgewicht) Ongunstig (>20% overgewicht) overgewicht) Te kleine aantallen Tot schooljaar 2008-2009 zijn kinderen door JGZ opgeroepen Figuur 3: Overgewicht naar etniciteit en opleidingsniveau ouders in groep 6, vanaf schooljaar 2010-2011 zijn ze opgeroepen in groep 7. In 2009-2010 zijn is alleen groep 2 opgeroepen. Opleidingsniveau ouders (indicatie voor sociaal economische status (SES)) Laag: geen opleiding, basisonderwijs of VMBO afgerond Midden: HAVO/VWO of MBO afgerond Hoog: HBO/WO afgerond Toelichting herkomst gegevens De gegevens zijn afkomstig uit het digitale dossier van de jeugdgezondheidszorg (JGZ). Jeugdartsen en – verpleegkundigen zien Utrechtse kinderen tweemaal gedurende de basisschool (in groep 2 en in groep 7 *) voor een periodiek gezondheidsonderzoek. Tijdens deze onderzoeken worden kinderen gemeten en gewogen. De huidige gegevens betreffen het schooljaar 2012-2013 en 4-11 jarigen uit het regulier basisonderwijs (het speciaal onderwijs is niet meegenomen). * Tot het schooljaar 2008-2009 zagen jeugdartsen en – verpleegkundigen kinderen in groep 6 in plaats van in groep 7. Overgewicht bij Utrechtse basisschooljeugd 2012/2013 Overgewicht (incl. obesitas) Stedelijk Stedelijk (totaal) Obesitas N 12% 3% 6678 Jongen 11% 3% 3365 meisje 13% 3% 3313 5-6 jarigen (groep 2) 9% 3% 3702 10-11 jarigen (groep 7) 15% 3% 2976 Laag 22% 7% 841 Midden 18% 5% 1017 Naar geslacht, leeftijd, opleiding en etniciteit Geslacht Leeftijd SES Etniciteit Hoog 5% 1% 3457 Autochtoon 6% 1% 3885 Surinaams/Antilliaans 12% 2% 172 Turks 30% 9% 396 Marokkaans 23% 6% 1206 Overig Westers/niet Westers 12% 2% 870 Naar wijk en subwijk West 8% 1% 449 11 Oog in Al, Welgelegen 5% 1% 198 12 Lombok, Leidsche weg 15% 2% 131 13 Nieuw Engeland, Schepenbuurt 6% 1% 120 17% 5% 685 Noordwest 21 Pijlsweerd * 15% 7% 54 22 Ondiep, 2e Daalsebuurt 17% 8% 144 23 Zuilen-West 15% 3% 185 24 Zuilen-Noord/Oost 20% 4% 302 23% 7% 622 Overvecht 31 Taagdreef, Wolgadreef 21% 6% 129 32 Zamenhofdreef, Neckardreef 18% 5% 103 33 Vechtzoom, Klopvaart 27% 9% 120 34 Zambesidreef, Tigrisdreef 24% 6% 270 4% 0% 657 Noordoost 41 Votulast 2% 0% 191 42 Tuindorp, Voordorp 5% 0% 281 43 Wittevrouwen, Zeeheldenbuurt 3% 1% 185 5% 1% 439 122 Oost 51 Oudwijk, Buiten Wittevrouwen 3% 1% 52 Abstede Gansstraat 10% 2% 96 53 Wilhelminapark, Rijnsweerd 4% 0% 221 127 Binnenstad 7% 2% 61 City- en winkelgebied* - - 22 62 Woongebied 7% 2% 105 Zuid 13% 3% 503 71 Lunetten 11% 2% 217 72 Oud-Hoograven, Tolsteeg 8% 0% 134 73 Nw.-Hoograven, Bokkenbuurt 21% 9% 152 21% 5% 797 270 Zuidwest 81 Dichterswijk, Rivierenwijk 10% 2% 82 Transwijk* 29% 2% 59 83 Kanaleneiland 26% 8% 468 Leidsche Rijn 9% 2% 1010 91 Terwijde, De Wetering 9% 2% 381 92 Het Zand 9% 2% 252 93 Centrum* - - 24 94 Parkwijk, Langerak 9% 2% 353 95 Leidsche Rijn-zuid* VleutenVleuten-De Meern - - 0 8% 1% 1389 101 Vleuten, Haarzuilens 7% 1% 215 102 Veldhuizen, Vleuterweide 9% 1% 871 103 De Meern 9% 1% 303 104 Rijnenburg* - - 0 * In deze wijken wonen weinig kinderen, waardoor het % overgewicht niet of minder representatief is. Uitgave Januari 2014 Gemeente Utrecht – Volksgezondheid - postbus 2423, 3500 GK Utrecht - 030-286 3220 - www.utrecht.nl/gezondgewicht Voor meer informatie: [email protected]