Apologie 19a-21a [19a] ... Ἀναλάβωμεν1 οὖν ἐξ ἀρχῆς, τίς ἡ κατηγορία ἐστίν, ἐξ ἧς [19b] ἡ ἐμὴ διαβολὴ2 γέγονεν, ᾗ δὴ καὶ πιστεύων Μέλητός με ἐγράψατο τὴν γραφὴν3 ταύτην. Εἶεν: τί δὴ λέγοντες διέβαλλον οἱ διαβάλλοντες; Ὥσπερ οὖν κατηγόρων τὴν ἀντωμοσίαν4 δεῖ ἀναγνῶναι αὐτῶν· »Σωκράτης ἀδικεῖ καὶ περιεργάζεται5 ζητῶν τά τε ὑπὸ γῆς καὶ οὐράνια καὶ τὸν ἥττω λόγον κρείττω [19c] ποιῶν καὶ ἄλλους ταὐτὰ ταῦτα διδάσκων.« Τοιαύτη τίς ἐστιν· ταῦτα γὰρ ἑωρᾶτε καὶ αὐτοὶ ἐν τῇ Ἀριστοφάνους κωμῳδίᾳ, Σωκράτη τινὰ ἐκεῖ περιφερόμενον6, φάσκοντά τε ἀεροβατεῖν7 καὶ ἄλλην πολλὴν φλυαρίαν φλυαροῦντα8, ὧν ἐγὼ οὐδὲν οὔτε μέγα οὔτε μικρὸν πέρι ἐπαΐω. Kαὶ οὐχ ὡς ἀτιμάζων λέγω τὴν τοιαύτην ἐπιστήμην, εἴ τις περὶ τῶν τοιούτων σοφός ἐστιν [...], ἀλλὰ γὰρ ἐμοὶ τούτων, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, οὐδὲν μέτεστιν. [...] (Sokrates distanziert sich von den Vorwürfen. Er beschäftige sich gar nicht mit den Naturwissenschaften, wie die Richter gut wüssten, da sie ihn ja oft reden hörten. Er habe auch niemals Geld für Unterricht genommen und maße sich auch nicht an, Menschen erziehen zu können; davon verstehe er nichts.) [20c] ... Ὑπολάβοι9 ἂν οὖν τις ὑμῶν ἴσως· »Ἀλλ', ὦ Σώκρατες, τὸ σὸν τί ἐστι πρᾶγμα; Πόθεν αἱ διαβολαί σοι αὗται γεγόνασιν; Οὐ γὰρ δήπου σοῦ γε οὐδὲν τῶν ἄλλων περιττότερον10 πραγματευομένου ἔπειτα τοσαύτη φήμη τε καὶ λόγος γέγονεν, εἰ μή τι ἔπραττες ἀλλοῖον ἢ οἱ πολλοί. Λέγε οὖν ἡμῖν, τί [20d] ἐστιν, ἵνα μὴ ἡμεῖς περὶ σοῦ αὐτοσχεδιάζωμεν11.« Ταυτί μοι δοκεῖ δίκαια λέγειν ὁ λέγων, κἀγὼ ὑμῖν πειράσομαι ἀποδεῖξαι, τί ποτ' ἐστὶν τοῦτο, ὃ ἐμοὶ πεποίηκεν τό τε ὄνομα καὶ τὴν διαβολήν. Ἀκούετε δή. ... [20e] ... Καί μοι, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, μὴ θορυβήσητε, μηδ' ἐὰν δόξω τι ὑμῖν μέγα λέγειν· οὐ γὰρ ἐμὸν ἐρῶ τὸν λόγον, ὃν ἂν λέγω, ἀλλ' εἰς ἀξιόχρεων12 ὑμῖν τὸν λέγοντα ἀνοίσω13. Tῆς γὰρ ἐμῆς, εἰ δή τίς ἐστιν σοφία καὶ οἵα, μάρτυρα ὑμῖν παρέξομαι τὸν θεὸν τὸν ἐν Δελφοῖς. Χαιρεφῶντα14 γὰρ ἴστε που. Οὗτος [21a] ἐμός τε ἑταῖρος ἦν ἐκ νέου καὶ ὑμῶν τῷ πλήθει ἑταῖρός τε καὶ συνέφυγε τὴν φυγὴν ταύτην15 καὶ μεθ' ὑμῶν κατῆλθε. Καὶ ἴστε δή, οἷος ἦν Χαιρεφῶν, ὡς σφοδρός16, ἐφ' ὅ τι ὁρμήσειεν. Καὶ δή ποτε καὶ εἰς Δελφοὺς ἐλθὼν ἐτόλμησε τοῦτο μαντεύσασθαι—καί, ὅπερ λέγω, μὴ θορυβεῖτε, ὦ ἄνδρες—, ἤρετο γὰρ δή, εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος. Ἀνεῖλεν οὖν ἡ Πυθία μηδένα σοφώτερον εἶναι. Καὶ τούτων πέρι17 ὁ ἀδελφὸς ὑμῖν αὐτοῦ οὑτοσὶ μαρτυρήσει, ἐπειδὴ ἐκεῖνος τετελεύτηκεν. ἀνα-λαμβάνω ἡ δια-βολή 3 γραφήν γράφομαι wiederaufgreifen (diabolus) 1. Verleumdung 2. Verrat Anklage erheben 4 ἡ ἀντ-ωμοσία Beeidigung (des Klägers oder der Verteidigung); hier: Anklageschrift 5 περι-εργάζομαι sinnlos übertreiben – der Vorwurf des Frevels ist nicht weit entfernt. 1 2 6 φέρομαι 7 ἀερο-βατέω 8 φλυαρίαν φλυαρέω 1. eilen 2. fahren 3. schweben, fliegen in der Luft wandeln dummes Zeug reden (Figura etymologica) ὑπο-λαμβάνω 1. vermuten 2. das Wort ergreifen περιττός übermäßig, zu viel, frevelhaft 11 αὐτο-σχεδιάζω ohne sichere Grundlage mutmaßen 12 ἀξιό-χρεως vertrauenswürdig (attische O-Deklination: Alle Endungen haben den Vokal ω. Die Konsonanten der Endung bleiben gleich.) 13 ἀνα-φέρω εἰς zurückführen auf 14 Chairephon war ein Freund des Sokrates. 15 τὴν φυγὴν ταύτην die noch präsente Flucht von Angehörigen der demokratischen Partei vor der Terrorherrschaft der 30 Tyrannen 16 σφοδρός heftig, impulsiv 17 πέρι nachgestellt = περί vorangestellt. 9 10